0 محصولات
نمایش سبد خرید
مثال هایی برای ناهماهنگی شناختی
ناهماهنگی شناختی به مکمل نبودن رفتار و باورها یا داشتن دو باور متضاد اشاره دارد؛ عوامل – تاثیر – راههای کاهش و مثال های آن را بخوانید.
ناهماهنگی شناختی به احساس ناراحتی ایجاد شده هنگام متضاد بودن رفتارها با ارزش ها یا باورها گفته می شود. این احساس همچنین هنگام داشتن دو باور متناقض به طور همزمان نیز رخ می دهد.
ناهماهنگی شناختی یک بیماری نیست بلکه یک پدیده روانی است که می تواند برای هر کسی رخ دهد. این نظریه اولین بار توسط روانشناس آمریکایی لئون فستینگر در دهه 1950 توسعه داده شد.
در این مقاله به بررسی بیشتر ناهماهنگی شناختی، عوامل ایجاد، تاثیر، راههای کاهش و مثال هایی برای آن را پرداخته می شود.
همچنین بخوانید:
روانشناس کیست و چه کاری انجام می دهد؟ (کلیک)
ناهماهنگی شناختی چیست؟
زمانیکه فرد دارای دو شناخت یا فکر مرتبط اما متضاد باشد، ناهماهنگی شناختی ایجاد می شود. این مفهوم اولین بار در در سال 1957 توسط روانشناس لئون فستینگر مطرح شد.
فستینگر در کتاب خود به نام تئوری ناهماهنگی شناختی بیان کرد که دو ایده می توانند همخوان یا ناهماهنگ باشند. ایده های همخوان به طور منطقی از یکدیگر سرچشمه می گیرند، در حالی که ایده های ناهماهنگ با یکدیگر مخالف هستند.
فردی که می خواهد از افراد دیگر محافظت کند و معتقد است که COVID-19 واقعی است، سعی می کند هنگام حضور در عموم از ماسک استفاده کند. این نوعی همخوانی است.
اگر همان فرد معتقد باشد همه گیری COVID-19 واقعی است اما از پوشیدن ماسک خودداری کند، ارزش ها و رفتار های او با یکدیگر در تضاد خواهد بود، این مثالی برای ناهماهنگی شناختی است.
ناهماهنگی بین دو ایده متضاد، یا بین یک ایده و یک رفتار، باعث ایجاد احساس ناراحتی در افراد می شود.. به عقیده فستینگر درصورتیکه یک فرد دیدگاه های ناهماهنگ زیادی داشته باشد و این دیدگاه ها برای او مهم باشند، ناهماهنگی شناختی شدیدتر می شود.
علائم ناهماهنگی شناختی
از آنجایی که ناهماهنگی شناختی در درون افراد احساس می شود، مشاهده آن ممکن نیست. در نتیجه هیچ مجموعه ای از نشانه های خارجی برای تشخیص اینکه فردی دارای ناهماهنگی شناختی است، وجود ندارد.
با این حال به عقیده فستینگر همه افراد به دلیل ناراحتی ناشی از ناهماهنگی شناختی، انگیزه دارند تا از آن اجتناب یا آن را حل کنند. این مساله موجب اتخاذ مکانیسم های دفاعی خاص در زمانی که مجبور به مقابله با آن هستیم، می شود.
این مکانیسم های دفاعی دارای سه دسته زیر هستند:
- اجتناب: این شامل اجتناب یا نادیده گرفتن ناهماهنگی است. در این وضعیت فرد از افراد یا موقعیت هایی که ناهماهنگی را به او یادآوری می کند دوری کرده و آنها را از صحبت کردن در مورد آن منصرف می کند.
- مشروعیت زدایی: این شامل تضعیف شواهد ناهماهنگی است. ممکن است شخصی این کار را با بی اعتبار کردن شخص، گروه یا موقعیتی که ناهماهنگی را برجسته کرده است، انجام دهد.
- تاثیر محدود کننده: این شامل محدود کردن ناراحتی ناهماهنگی شناختی با کم رنگ کردن اهمیت آن است. فرد ممکن است این کار را با ادعای نادر بودن رفتار یا یک رویداد یکباره یا با ارائه دلایل منطقی برای متقاعد کردن خود یا دیگران به درست بودن رفتار، انجام دهد.
برخی افراد نیز اقداماتی را برای رفع ناسازگاری در نظر می گیرند. می توان ناهماهنگی شناختی را با تغییر رفتار یا تغییر باورهای برای سازگار کردن آنها، حل کرد.
همچنین بخوانید:
مثال هایی برای ناهماهنگی شناختی
چند نمونه از مثال های ناهماهنگی شناختی شامل موارد زیر هستند:
- انجام کارهای خانه: ممکن است یک مرد با وجود اعتقاد به برابری جنسیتی اما آگاهانه یا ناخودآگاه از همسرش انتظار داشته باشد که بیشتر کارهای خانه یا تربیت فرزند را او انجام دهد.
- سیگار کشیدن: افراد بسیاری با وجود آگاهی از مضر بودن سیگار برای سلامتی، سیگار می کشند. شدت این ناهماهنگی در افرادی که برای سلامتی خود ارزش زیادی قائل هستند بیشتر است.
- حمایت از تغییرات سریع مد: برخی افراد با وجود آگاهی از اثرات مد سریع بر محیط زیست و کارگران اما همچنان لباس های ارزان قیمت را از شرکت هایی که درگیر اعمال مضر هستند، خریداری می‌کنند.
- خوردن گوشت: افرادی که خود را دوستدار حیوانات می دانند و گوشت می خورند با فکر کردن به اینکه گوشتشان چجوری تهیه شده دچار احساس ناراحتی می شوند. پارادوکس گوشت اصطلاحی است که به این وضعیت گفته می شود.
همچنین بخوانید:
عوامل و علل ناهماهنگی شناختی
هر کسی ممکن است دچار ناهماهنگی شناختی شود. گاهی اوقات اجتناب از آن ممکن نیست. همیشه نمی توان به گونه ای رفتار کرد که با اعتقادات ها مطابقت داشته باشد.
برخی از عواملی که می توانند باعث ناهماهنگی شناختی شوند شامل موارد زیر هستند:
- تلاش: معمولا افراد برای چیزهایی که برای آنها سخت تلاش می کنند ارزش زیادی قائل هستند، حتی اگر آن چیزها با ارزش های آنها در تضاد باشد. این ممکن است به این دلیل باشد که مشاهده اثرات منفی چیزی پس از سخت تلاش کردن برای انجام آن باعث ناهماهنگی بیشتر می شود. به همین دلیل افراد به کارهای دشوار با دید مثبت بیشتری نگاه می کنند، حتی اگر از نظر اخلاقی با آنها را قبول نداشته باشند.
- انطباق اجباری: برخی افراد مجبور به انجام کارهایی به عنوان بخشی از یک شغل، برای جلوگیری از قلدری یا سو استفاده یا پیروی از قانون هستند.
- اعتیاد: یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار بر ناهماهنگی شناختی است. اعتیاد می تواند باعث ایجاد مشکل جسمی و روانی برای همسو کردن رفتارها با ارزش ها شود.
- تصمیم گیری: همه افراد انتخاب های محدودی دارند. وقتی فردی باید از میان چندین گزینه که دوست ندارد یا با آنها موافق نیست تصمیم بگیرد یا فقط یک گزینه قابل اجرا وجود داشته باشد، ممکن است ناهماهنگی شناختی بروز پیدا کند.
تاثیر ناهماهنگی شناختی
ناهماهنگی شناختی از طریق راههای مختلف افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. این اثرات می تواند مربوط به ناراحتی خود ناهماهنگی شناختی یا مکانیسم های دفاعی که شخص برای مقابله با آن اتخاذ می کند، باشد.
ناراحتی درونی و تنش ناهماهنگی شناختی با استرس یا ناراحتی همراه خواهد بود. افراد دارای ناهماهنگی که راهی برای حل آن مشکل ندارند، دچار احساس ناتوانی یا گناه می شوند.
اجتناب، مشروعیت زدایی و محدود کردن تاثیر ناهماهنگی شناختی با عدم پذیرش رفتار توسط شخص می تواند باعث عدم اقداماتی برای رفع ناهماهنگی شود. در برخی موارد این مساله می تواند به خود فرد یا دیگران آسیب برساند.
از طرفی ناهماهنگی شناختی می تواند ابزاری برای تغییرات فردی و اجتماعی نیز باشد. توجه به ناهماهنگی بین رفتار و ارزش ها ممکن است آگاهی فرد را نسبت به ناهماهنگی افزایش و به او قدرت عمل دهد.
برای نمونه بر اساس یک مطالعه در سال 2019، مداخلات مبتنی بر ناهماهنگی می تواند برای افراد مبتلا به اختلالات خوردن مفید باشد. این رویکرد با تشویق افراد به گفتن چیزها یا رفتارهایی که با باورهای آنها در مورد غذا و تصویر بدن در تناقض است، عمل می کند. این مساله باعث ایجاد ناهماهنگی می شود.
تئوری پشت این رویکرد این است که افراد برای رفع ناهماهنگی، باورهای ضمنی خود را در مورد بدن و لاغری تغییر و کاهش تمایل به محدود کردن غذای مصرفی خود را تغییر می دهند.
همچنین بخوانید:
علائم اختلالات غذا خوردن (کلیک)
راههای کاهش ناهماهنگی شناختی
یکی از موثرترین راهها برای کاهش ناهماهنگی شناختی این است که مطمئن شویم که اعمالمان با ارزش هایمان سازگار است یا برعکس.
یک فرد می تواند برای رسیدن به این هدف و کاهش ناهماهنگی شناختی راههای زیر را در نظر داشته باشد:
- تغییر افکار: اگر شخصی اغلب به گونه ای رفتار کند که با باورهایش در تضاد است، می تواند این سوال را مطرح کند که چقدر این باور مهم است یا متوجه شود که دیگر آن را باور ندارد. از طرف دیگر، آنها ممکن است باورهای جدیدی را اضافه کنند که اعمال آنها را با تفکرشان مطابقت دهد.
- تغییر اعمال: در این وضعیت فرد اعمل خود را مطابق با باورهای خود تغییر می دهد. در جایی که تغییر کامل امکان پذیر نباشد، شخص می تواند مصالحه کند. به عنوان نمونه فردی که به محیط زیست اهمیت می دهد اما برای شرکتی کار می کند که آلودگی ایجاد می کند، اگر نتواند شغل خود را ترک کند، می تواند از تغییر در محل کار خود دفاع کند.
- تغییر ادراک خود از عمل: اگر فردی نتواند یا نخواهد رفتار یا باورهایی را که باعث ناهماهنگی می شود تغییر دهد، می تواند به رفتار خود یطور متفاوتی نگاه کند. برای نمونه شخصی که توانایی خرید از برندهای پایدار را ندارد، ممکن است خود را به خاطر این موضوع ببخشد و اذعان کند که بهترین کار ممکن را انجام می دهد.
درخواست کمک
ناهماهنگی شناختی یک بیماری و وضعیت سلامت روانی نیست و لزوما نیازی به درمان برای آن وجود ندارد. با این وجود اگر متوجه شدید که در متوقف کردن یک رفتار یا الگوی فکری که باعث ناراحتی شما می شود مشکل دارید، می‌توانید از یک پزشک یا درمانگر کمک بگیرید.
این مساله در صورت وجود موارد زیر می تواند قابل پیگیری باشد.
- احساس استرس، اضطراب یا کم کاری
- وجود اعتیاد
- احساس گناه یا شرم شدید
- ایجاد مشکلاتی در محل کار، مدرسه یا روابط اجتماعی
خلاصه
ناهماهنگی شناختی به دلیل مکمل نبودن رفتار و باورهای فرد یا وجود دو باور متضاد رخ می دهد. این وضعیت باعث ایجاد احساس ناراحتی و نیاز به تشویق برای ایجاد احساس بهتر می شود.
این کار را می توان از طریق مکانیسم های دفاعی مانند اجتناب انجام داد. همچنین آنها ممکن است ناهماهنگی شناختی را با توجه به ارزش های خود کاهش دهند و به دنبال فرصت هایی برای زندگی در آن ارزش ها باشند.
در صورت مشکل ساز شدن این وضعیت بهتر است به یک روانشناس مراجعه کرد.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.
0