علل هموپتیزی و درمان آن

علل مختلفی برای هموپتیزی که وجود خون در خلط گلو هنگام سرفه یا تف کردن است، وجود دارد؛ علائم – علت – تشخیص و درمان آن را بخوانید.

 

هموپتیزی (Hemoptysis) وضعیتی است که در آن فرد هنگام سرفه یا تف کردن در خلط خود خون مشاهده می کند. مقدار کمی خون در خلط معمولا نگران کننده نیست اما می تواند نشان دهنده یک وضعیت جدی باشد.

خلط خونی در بسیاری از بیماری های خفیف تنفسی، از جمله عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی و آسم، متداول است. با این وجود گاهی اوقات می تواند نشانه دهنده وجود یک مشکل جدی تر، مانند برونشیت یا سرطان ریه باشد. پزشکان قادر به تشخیص علت در حدود نیمی از افراد دارای خلط خونی نیستند.

هموپتیزی دارای دو نوع خفیف و شدید است. هموپتیزی خفیف به وجود کمی خون در خلط  اشاره دارد. این وضعیت معمولا جدی و خطرناک نیست. هموپتیزی شدید وضعیتی است که در آن در خلط فرد 100 تا 1000 میلی لیتر خون در عرض 24 ساعت تولید می شود، که وضعیتی بسیار خطرناک و جدی است.

در این مقاله علل، تشخیص و درمان های هموپتیزی مورد بررسی قرار می گیرند.

 

همچنین بخوانید:

علل سرفه های همراه با مخاط سفید (کلیک)

 

خلط خونی از کجا نشات می گیرد؟

مجموعه ای از عوامل می توانند در ایجاد خلط خونی دخیل باشند.

خون معمولا از ریه ها وارد خلط می شود، اما گاهی اوقات می تواند ناشی از معده یا دستگاه گوارش باشد. اگر خون ناشی از دستگاه گوارش باشد، به خلط خونی ایجاد شده هماتمزیس گفته می شود.

در صورتیکه خون قرمز روشن، کف آلود و گاهی اوقات با مخاط (موکوس) باشد، احتمالا مانند هموپتیزی، از ریه بوده و می تواند ناشی از سرفه های مداوم یا عفونت ریه باشد.

اگر خون تیره و با اثری از غذا همراه باشد، مانند هماتمزیس، از معده یا جای دیگری در دستگاه گوارش نشات گرفته است.

 

همچنین بخوانید:

خونریزی دستگاه گوارش فوقانی : علائم و درمان (کلیک)

 

علل و علائم هموپتیزی

برخی از علل احتمالی هموپتیزی شامل موارد زیر هستند:

• داروهای ضد انعقاد: مانع از لخته شدن خون می شوند. وارفارین، ریواروکسابان، دابیگاتران و آپیکسابان از جمله این داروها هستند.
• بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD): جریان هوا در ریه ها را مسدود کرده و باعث مشکل در تنفس، سرفه، تولید خلط و خس خس سینه می شود.
• پنومونی: به التهاب بافت ریه که معمولا به دلیل عفونت باکتریایی ایجاد می شود، گفته می شود. درد قفسه سینه هنگام تنفس یا سرفه، خستگی، تب، تعریق و لرز از جمله علائم شایع این بیماری هستند.
• برونشیت: شامل التهاب مداوم یا مکرر راه های هوایی، سرفه و تولید خلط است. این وضعیت می تواند مزمن یا حاد باشد و تا 3 هفته طول بکشد.
• برونشکتازی: بزرگ شدن دائمی قسمت هایی از راه های هوایی است. این یک بیماری طولانی مدت همراه با علائم تنگی نفس و خس خس سینه است.
• استنشاق کوکائین یا سایر داروهای تفریحی: دستگاه تنفسی فوقانی آسیب وارده کرده یا باعث تحریک آن می شود.
• سرفه شدید یا مزمن: با تحریک دستگاه تنفسی فوقانی باعث آسیب به رگ های خونی می شود.

 

همچنین بخوانید:

بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD): علائم و درمان (کلیک)

 

• سل: یک عفونت باکتریایی است که می تواند منجر به تب، تعریق، درد قفسه سینه، درد هنگام تنفس یا سرفه و سرفه مداوم شود.
• تنگی دریچه میترال: که به باریک شدن دریچه میترال قلب گفته می شود با علائم تنگی نفس، تورم پاها، تپش قلب و خستگی، به ویژه با افزایش فعالیت بدنی همراه است.
• آسیب جدی یا ضربه به قفسه سینه: با ایجاد آسیب منجر به ظاهر شدن خون در خلط می شوند.
• آمبولی ریه: وضعیتی است که در آن خون در شریان ریه لخته می شود. درد قفسه سینه و تنگی نفس ناگهانی از علائم این وضعیت خطرناک هستند.
• ادم ریوی: جمع شدن مایع در ریه ها است. این بیماری بیشتر در افراد مبتلا به بیماری های قلبی شایع است و باعث خلط صورتی و کف آلود، تنگی نفس و درد قفسه سینه می شود.
• فیبروز کیستیک: یک بیماری ارثی آسیب رسان به ریه است. معمولا باعث مشکل در تنفس و سرفه مداوم همراه با مخاط غلیظ می شود.
• گرانولوماتوز: همراه با پلی آنژیت یک بیماری است که باعث التهاب رگ های خونی در سینوس ها، ریه ها و کلیه ها می شود. آبریزش بینی، خونریزی بینی، تنگی نفس، خس خس سینه و تب از جمله علائم این وضعیت نادر هستند.
• سرطان گردن: معمولا از گلو، حنجره یا نای شروع می شود. این سرطان با ایجاد زخم یا تورمی که بهبود نمی یابد می تواند باعث ایجاد گلودرد دائمی و لکه قرمز یا سفید در دهان شود.
• سرطان ریه: ایجاد این بیماری در افراد دارای سابقه مصرف دخانیات بیشتر است. سرفه مداوم، تنگی نفس، درد قفسه سینه و گاهی اوقات درد استخوان یا سردرد از جمله علائم آن هستند.

 

همچنین بخوانید:

علائم سرطان ریه (کلیک)

 

تشخیص علت خلط خونی

پزشک برای تشخیص علت وجود خون در خلط گلو سابقه پزشکی را دریافت و فرد را معاینه فیزیکی می کند.

در طول معاینه، پزشک موارد زیر را انجام می دهد:

• از فرد می خواهد سرفه کند
• بینی و دهان را از نظر خونریزی بررسی می کند
• از خلط و خون برای آزمایش نمونه برداری می کند

ممکن است معاینات تکمیلی از جمله رادیوگرافی قفسه سینه، سی تی اسکن یا برونکوسکوپی نیز ضروری باشد.

در طول برونکوسکوپی، پزشک ابزاری به نام آندوسکوپ را از طریق بینی یا دهان وارد راه هوایی می کند. آندوسکوپ دارای یک دوربین در انتهای لوله است که به پزشک بوسیله آن می تواند علت خونریزی را تشخیص داده و بهترین درمان را ارائه دهد.

 

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره سی تی اسکن (CT scan) (کلیک)

 

درمان خلط خونی

هدف از درمان های خلط خونی، متوقف کردن خونریزی و درمان علت زمینه ای است.

طیف زیادی از درمان ها با توجه به علل ایجاد هموپتیزی وجود دارد. درمان های ارائه شده با توجه به شدت خون در خلط گلو و علت اصلی آن متفاوت هستند.

گزینه های درمان این وضعیت عبارتند از:

• نیاز به طیف وسیعی از رویکردهای درمانی، از جمله شیمی درمانی و پرتو درمانی، برای افراد مبتلا به سرطان ریه یا گردن
• استروئید برای مدیریت التهاب یا آنتی بیوتیک های برای رفع عفونت باکتریایی مانند سل
• استفاده از ابزارهایی برای توقف خونریزی یا برداشتن لخته خون در حین برونکوسکوپی

فردی با خونریزی شدید به موارد زیر نیاز خواهد داشت:

• تزریق فرآورده های خونی: خلط خونی ناشی از مشکلات لخته شدن باشد، ممکن است لازم باشد عناصری در خون مانند پلاسما، فاکتورهای انعقادی یا پلاکت ها تزریق شوند.
• آمبولیزاسیون شریان برونش: در صورتیکه خون در خلط ناشی از آسیب به شریان برونش باشد، پزشک روشی به نام آمبولیزاسیون را توصیه می کند. جراح با وارد کردن یک کاتتر به داخل رگ منبع خونریزی را شناسایی کرده و از یک سیم پیچ فلزی، ماده شیمیایی یا تکه ای از اسفنج ژلاتین برای بستن آن استفاده می کند.
• منقبض کننده عروق: داروهایی مانند وازوپرسین با کاهش اندازه رگ های خونی باعث محدود شدن خونریزی می شوند.
• جراحی: برای برداشتن قسمت آسیب دیده یا سرطانی راه های هوایی یا دستگاه گوارش ضروری است. در صورتیکه خونریزی شدید یا مداوم باشد، این یک گزینه مناسب خواهد بود.

خونریزی شدید در مجاری تنفسی می تواند باعث سخت شدن تنفس شود. در این مورد فرد برای کمک به تنفس به لوله گذاری و اکسیژن مکمل نیاز خواهد داشت.

 

همچنین بخوانید:

برونکوسکوپی چیست؟ مراحل و خطرات (کلیک)

 

زمان مراجعه به پزشک

در صورت مشاهده لکه یا رگه های خونی در خلط گلوی خود حتما به پزشک مراجعه کنید.

در موارد زیر به مراقبت های فوری پزشکی نیاز خواهد بود:

• وجود خون زیاد همراه با سرفه
• دشواری در تنفس
• درد در قفسه سینه یا بالای کمر
• ضربان قلب سریع

 

همچنین بخوانید:

دلایل مختلف درد قفسه سینه و زمان مراجعه به پزشک (کلیک)

 

سوالات متداول خلط خونی

در ادامه به چند سوال در خصوص خلط خونی پاسخ داده می شود.

 

خلط خونی به چه معنا است؟

وجود خون در خلط می تواند نشانه دهنده عفونت دستگاه تنفسی یا سرفه شدید باشد. ادامه یافتن خونریزی می تواند نشان ای از یک بیماری زمینه ای مانند سل یا برونشکتازی باشد. خونریزی شدید نیز می تواند ناشی از آسیب شدید به ریه ها یا دستگاه گوارش باشد.

 

آیا باید نگران خلط خونی کم بود؟

در بیشتر موارد، مقدار کمی خون نگران کننده نیست، اما بهتر است برای اطمینان به پزشک مراجعه کرد.

ممکن است وجود خون در خلط گلو به علت عفونت یا سرفه باشد که معمولا بدون نیاز به درمان از بین می رود. خونریزی مداومی که از بین نمی رود نشان دهنده یک بیماری زمینه ای جدی تر خواهد بود. در صورت وجود خون زیاد در خلط باید به پزشک مراجعه کرد.

 

چشم انداز

وجود مقدار کمی خون در خلط معمولا خطرناک نیست. در 90% افراد مبتلا به هموپتیزی خفیف، علت اصلی ایجاد کننده خلط خونی خود به خود برطرف می شود.

وجود خون زیاد نشانه آسیب شدید راه های هوایی یا دستگاه گوارش بوده و چشم انداز جدی تری دارد. عدم درمان این وضعیت می تواند با میزان مرگ و میر 80% همراه باشد زیرا این وضعیت توانایی تنفس فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.

در برخی موارد خون زیادی وجود ندارد، اما خونریزی مداوم است. خونریزی که برای چند هفته ادامه می یابد ممکن است نشانه سرطان ریه یا بیماری شدید دیگری باشد. در این موارد باید به پزشک مراجعه کرد.

 

همچنین بخوانید:

انواع خونریزی و درمان آن ها (کلیک)

 

خلاصه

وجود خون در خلط گلو امری غیر طبیعی نیست. این وضعیت اغلب ناشی از عفونت دستگاه تنفسی یا مشکلات دیگری است که خود به خود از بین می روند. با این حال بهتر است در این موارد به پزشک مراجعه کرد.

خونریزی مکرر یا مداوم می تواند نشانه یک بیماری جدی تر مانند سرطان ریه یا سل (TB) باشد.

در صورت وجود خون زیاد، بعنوان یک وضعیت پزشکی فوری، سریعا به اورژانس مراجعه کنید.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.