کورتیکواستروئیدهای موضعی

آشنایی با کورتیکواستروئیدهای موضعی:

هورمون های کورتیکواستروئید، هورمون هایی هستند که بطور طبیعی توسط غدد فوق کلیوی در بدن ساخته می شوند. کورتیکواستروئیدهای موضعی، داروهایی هستند که بصورت مصنوعی توسط انسان ها ساخته می شوند و از آنها برای درمان ناراحتی های پوستی مثل راش، درماتیت، خارش، اگزما و پسوریازیس استفاده می شود.

کورتیکواستروئیدهای موضعی علاوه بر سرکوب پاسخ سیستم ایمنی بدن، خواص ضدالتهابی قوی دارند. انتخاب نوع کورتیکواستروئید موضعی، بستگی به شرایط زیر دارد:

* قدرت کورتیکواستروئید

* ناحیه ای از پوست که علائم را ظاهر کرده اند.

* نوع ناراحتی پوستی

 

 

انواع داروهای کورتون موضعی موجود در ایران:

کورتیکواستروئید ها که به نام کورتون نیز شناخته می شوند براساس قدرتشان گروه بندی می شوند.

** کورتیکواستروئیدهای بسیار قوی: کلوبتازول (Clobetasol)، هالوبتازول (Halobetasol)

** کورتیکواستروئیدهای قوی: دزوکسی متازون (Desoximetasone)، هالسینوناید (halcinonide)، تریامسینولون (Triamcinolone)

** کورتیکواستروئیدهای متوسط: بتامتازون (betamethasone)، فلوئوسینولون (Fluocinolone)، فلوتیکازون (Fluticasone)، مومتازون (Mometasone)

** کورتیکواستروئیدهای ضعیف: هیدروکورتیزون (Hydrocortisone)

 

عوارض جانبی کورتیکواستروئیدهای موضعی:

عوارض جانبی معمول کورتیکواستروئیدهای موضعی عبارتند از:

* خارش

* سوزش

* تحریک

* قرمزی

* خشکی

استفاده طولانی مدت از کورتون هلی موضعی می تواند منجر به از دست رفتن رنگ پوست و زوال سلول های پوستی شود، بعلاوه ریسک ابتلا به عفونت های پوستی را نیز افزایش می دهد.

 

اشکال دارویی کورتون های موضعی موجود در ایران:

کورتیکواستروئیدهای موضعی در اشکال زیر در دسترس هستند:

* کرم

* پماد

* لوسیون

* محلول

* اسپری

 

تداخلات دارویی:

احتمال ایجاد تداخل دارویی کورتیکواستروئیدهای موضعی با دیگر داروها بسیار پائین است. بدین معنا که کورتیکواستروئیدهای موضعی تداخلات دارویی قابل توجهی با دیگر داروها ایجاد نمی کنند. با این وجود بهتر است دیگر داروهای موضعی همزمان با کورتیکواستروئیدها استفاده نشوند تا از هرگونه تداخلات دارویی بالقوه و کاهش اثر درمان جلوگیری شود.

مصرف کورتیکواستروئیدها در طول دوران بارداری یا شیردهی

هیچ مدرکی وجود ندارد که اثربخشی و ایمنی مصرف کورتیکواستروئیدها را در طول دوران بارداری به اثبات برساند. بنابراین، کورتیکواستروئیدهای موضعی در طول دوران بارداری فقط می بایست با تجویز پزشک و در صورت ضرورت مصرف شوند. استفاده طولانی مدت و مصرف کورتیکواستروئیدهای موضعی بر روی نواحی وسیع، ممکن است باعث ایجاد نقایص مادرزادی در جنین شود.

هنوز مشخص نیست که آیا کورتیکواستروئیدهای موضعی می توانند وارد شیر مادر شوند یا خیر؛ بنابراین کورتیکواستروئیدهای موضعی در طول دوران شیردهی می بایست با احتیاط مصرف شوند. در طول دوران شیردهی، نمی بایست از کورتیکواستروئیدهای موضعی روی سینه ها استفاده نمود. (مگر با تجویز پزشک و مطابق دستورالعمل ایشان)

سخن پایانی…

کورتیکواستروئیدهای موضعی، داروهای سنتتیکی هستند که برای درمان ناراحتی های پوستی مثل درماتیت، اگزما، راش های پوستی، خارش و پسوریازیس جهت استفاده کوتاه مدت تجویز می شوند.

پیش از مصرف چنین داروهایی، نخست عوارض جانبی، تداخلات دارویی، نحوه نگهداری و اطلاعات ایمنی مصرف آنها را بررسی نمائید.

با توجه به متفاوت بودن اشکال دارویی و قدرت کورتیکواستروئیدهای موضعی، هرگز بدون مشورت با پزشک بصورت خودسرانه دارویی که توسط پزشک تجویز شده است را با داروی کورتون دار دیگری جا به جا نکنید.