علل خارش و التهاب ناحیه ی تناسلی

اگر قسمت فرج (ولو – vulva) دستگاه تناسلی شما دچار خارش و التهاب شده است اما هیچ ترشحی ندارید، چند علتِ محتمل وجود دارد.

بیشتر مسائلی که منجر به خارش قسمت بیرونی نواحی تناسلی می شوند، باعث ترشحات غیرمعمول نیز می شوند. مثلا ابتلا به عفونت های مخمری (قارچی)؛ بنابراین، اگر بدون هیچ ترشح غیرطبیعی، در قسمت های بیرونی اندام تناسلی خود خارش دارید، ممکن است یکی از مسائل زیر باعث آن شده باشد.

** درماتیت تماسی

درماتیت تماسی زمانی رخ می دهد که پوست در اثر تماس با یک ماده ی خاص، تحریک شود. مواد زیادی وجود دارند که ممکن است پوستِ حساس ناحیه ی خارجی واژن و اندام تناسلی را تحریک کنند؛ از جمله:

* لوبریکانت ها یا ژل های روان کننده

* کاندوم های لاتکس

* شوینده هایی که برای شستن لباس زیر از آنها استفاده می شود.

* برخی از انواع پدها و نوارهای بهداشتی

* ژل ها یا اسپری های خوشبو کننده

* دوش های واژینال

* صابون های عطری

* شوینده های نامناسب

اصلی ترین علائم درماتیت تماسی عبارتند از:

* خارش

* التهاب

* ظاهر شدن راش های پوستی

* تاول

* افزایش حساسیت پوست

اگر احتمال می دهید مبتلا به درماتیت تماسی شده اید، گام اول شناسایی عامل محرک است. تا جایی که می توانید از عامل محرک دوری کنید. با دور شدن از عامل تحریک کننده، علائم درماتیت تماسی پوست طی چند روز محو می شوند.

آنتی هیستامین های خوراکی می توانند خارش را متوقف کنند. بعلاوه می توان برای تسکین موضعی نواحی تحریک شده، از کرم هیدروکورتیزون یا لوسیون کالامین استفاده نمود.

 

** تبخال تناسلی

عامل اصلی ابتلا به تبخال تناسلی، ویروسی به نام هرپس سیمپلکس نوع 2 است، ویروس تبخال تناسلی می تواند از طریق مایعات بدن (مثلا ترشحات بزاق، ترشحات مایع منی یا واژن) منتقل شود.

عفونت های مقاربتی (STI) چند علامت اصلی زیر را ظاهر می کنند:

* تاول هایی که ممکن است پر از مایع باشند یا ممکن است پوششی شبیه به پوسته روی آنها را پوشانده باشد.

* خارش و سوزن سوزن شدن نواحی درگیر

* تورم غدد لنفاوی سراسر بدن

* سردرد

* تب

* بدن درد

تبخال هیچ علاجی ندارد، اما داروهای آنتی ویروس می توانند در کاهش علائم موثر باشند. گرچه با مریض شدن یا استرس فرد، ممکن است علائم تبخال مجددا عود کنند.

اگر احتمال می دهید مبتلا به تبخال تناسلی شده اید، بهتر است برای اطمینان از عدم ابتلا به دیگر بیماری های مقاربتی هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.

 

** گلسنگ اسکلروز (Lichen sclerosus)

گلسنگ اسکلروز یک بیماری غیر معمول است که موجب التهاب، خارش و ایجاد لک های سفید در نواحی تناسلی می شود. هیچ کس مطمئن نیست چه عواملی منجر به گلسنگ اسکلروز می شوند.

با وجود آنکه این ناراحتی هیچ درمانی ندارد، اما گزینه هایی وجود دارند که به کنترل علائم کمک می کنند.

ممکن است پزشک به منظور کاهش التهاب برای شما کورتیکواستروئید تجویز کند. اما اگر کورتیکواستروئیدها تاثیری نداشته باشند، احتمال دارد پزشک مجبور به تجویز داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی شود.

 

** اگزما

اگزما ممکن است در هر قسمتی از بدن ظاهر شود – حتی در نواحی تناسلی؛ اصلی ترین مشخصه های اگزما (که درماتیت آتوپیک نیز نامیده می شود) عبارتند از:

* خارش بسیار شدید

* خشکی و پوسته ریزی

* قرمزی پوست

ممکن است اگزما ظاهرا از بین رفته باشد، اما احتمال دارد بعدا مجددا شعله ور شود. اگرچه علل شعله ور شدن اگزما در اشخاص مختلف با هم فرق دارد، اما به عنوان مهمترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

* استرس

* کاهش سیستم دفاعی بدن در اثر بیماری یا مصرف داروهای خاص

* تغییرات آب و هوایی

* واکنش های آلرژیک

* برخی غذاهای خاص

* برخی مواد خاص، مثل مواد شوینده، عطر، یا لوسیون

* پارچه های خشن

* تعریق

* تغییرات هورمونی، مثلا بارداری یا یائسگی

چنانچه مبتلا به اگزما هستید، پزشک می تواند شما را در شناسایی عوامل محرک راهنمایی کند. همچنین پزشک می تواند بهترین راه های تسکین علائم را به شما معرفی کند.

 

** شپش تناسلی

شپش تناسلی می تواند منجر به خارش شَدید در نواحی تناسلی شود. با وجود آنکه شپش های تناسلی معمولا از طریق مقاربت جنسی منتقل می شود، اما ممکن است گاهی اوقات از طریق رختخواب، حوله و لباس نیز منتقل شوند. اصلی ترین علائم شپش تناسلی عبارتند از:

* خارش

* خستگی

* تب

* ظاهر شدن لک های آبی رنگ پریده روی پوست (در اثر گزیده شدن پوست توسط شپش ها)

* تحریک پذیری

اگر نواحی را بخارانید، ممکن است باعث شوید پوست شما تحریک شود با حتی عفونت کند. همچنین باعث ملتهب شدن نواحی تناسلی می شوید.

می توانید شامپو ها و لوسیون های ضدشپش را به راحتی و بدون نسخه ی پزشک از داروخانه ها تهیه کنید. زمانی که تحت درمان شپش هستید، می بایست محل زندگی خود را نیز تمیز و ضدعفونی کنید. اگر محصولات بدون نیاز به نسخه پزشک موثر واقع نشدند، آنگاه می بایست برای درمان شپش به پزشک مراجعه کنید.

 

** تعریق

هنگامی که ذرات عرق در نواحی تناسلی انباشته می شوند، ممکن است پوست نواحی اطراف، تحریک شده و به خارش بیفتند.

اگر لباس زیر شما تنگ یا از جنس الیاف مصنوعی باشد احتمالا بیشتر عرق می کنید.

به منظور کاهش خارش ناشی از تعریق، توصیه های زیر را رعایت کنید:

* بلافاصله بعد از ورزش کردن، یا فعالیت های بدنی سنگین، دوش بگیرید.

* لباس زیر گشاد و نخی بپوشید.

* از پوشیدن طولانی مدت شلوارهای تنگ و جوراب شلواری خودداری کنید.

 

** جوش ناشی از اصلاح با تیغ یا اپیلاسیون

ممکن است بعد از شیو کردن نواحی تناسلی، متوجه ایجاد جوش در این نواحی شوید. این جوش ها می توانند خارش و التهاب ایجاد کنند و در نهایت منجر به تورم نواحی تناسلی می شوند.

همچنین ممکن است پوست شما نسبت به کرم موبری که استفاده می کنید واکنش بدی نشان دهد. حتی ممکن است بعد از وکس کردن، متوجه خارش و التهاب نواحی تناسلی شوید.

به منظور جلوگیری از ایجاد جوش ناشی از موزدایی، از کرم های موبر مناسب پوست های حساس استفاده کنید. همیشه از یک تیغ نو و تیز استفاده کنید، چراکه تیغ های کُند ممکن است سبب بریدن پوست و تحریکات شدید شوند.

 

 

درمان خارش و التهاب نواحی تناسلی

درمان خارش و التهاب نواحی تناسلی، بستگی به علت ایجاد آن دارد. در نهایت درمان شامل یکی از موارد زیر است:

* استفاده از آنتی هیستامین ها

* استفاده از کرم هیدروکورتیزون

* مصرف داروهای آنتی ویروس یا آنتی بیوتیک

* استفاده از داروهای موضعی قوی زیر نظر پزشک و با تجویز ایشان

اگر روش درمان درست را نمی دانید، بهتر است برای تشخیص علل و برنامه ریزی بهترین درمان به پزشک مراجعه کنید.

پیشگیری از خارش و التهاب نواحی تناسلی

برای جلوگیری از خارش و التهاب نواحی تناسلی می بایست چند نکته کوچک را رعایت کنید.

* از هر آنچه باعث تحریک پوست حساس نواحی تناسلی می شود، مثلا محصولات عطری، دوری کنید. چراکه مصرف چنین ترکیباتی ممکن است منجر به درماتیت تماسی/عفونت واژینال شود.

* همواره نواحی تناسلی را به خوبی بشویید. آب گرم تنها چیزی است که به آن نیاز دازید. لازم نیست از اسپری ها یا صابون های معطر استفاده کنید.

* اگر دوست دارید برای شست و شوی نواحی تناسلی خود از یک شوینده کمک بگیرید، یک شوینده ملایم و قابل استفاده در نواحی ژنیتال انتخاب کنید؛ فراموش نکنید با شوینده ها می توانید فقط اطراف نواحی تناسلی را بشوئید نه داخل آن را؛ به عنوان یکی از موثرترین و ایمن ترین شوینده های واژینال می توانید از ژل شوینده جنتل سفورل استفاده نمایید.

* هرگز از دوش واژینال استفاده نکنید. چراکه واژن و پوست اطراف آن را تحریک می کند و می تواند ریسک عفونت را بالا ببرد.

* در صورت لزوم از لوبریکانت های ساده (فاقد عطر و طعم) استفاده کنید.

* اگر مستعد تحریکات پوستی هستید، از شیو کردن یا وکس کردن نواحی تناسلی خودداری کنید.

* به منظور جلوگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی، هنگام روابط جنسی، به توصیه های مراقبتی توجه کنید.

* اگر به لاتکس حساسیت دارید، از کاندوم های غیر لاتکس استفاده کنید.

* برای شست و شوی لباس زیر خود از یک شوینده ملایم و مخصوص استفاده کنید.

* از پوشیدن لباس های زیر و جوراب شلواری و شلوارهای تنگ خودداری کنید. چراکه ممکن است باعث تعریق شوند. لباس های نخی و گشاد بهترین انتخاب برای لباس زیر هستند.

چه زمان می بایست به پزشک مراجعه کنید؟

اگر با رعایت توصیه های فوق، خارش شما برطرف نشد، یا علائم تشدید شدند و یا اگر فکر می کنید مبتلا به بیماری های مقاربتی هستید، به پزشک مراجعه کنید.

همچنین اگر خارش یا التهاب نواحی تناسلی شما، همراه با با هر یک از علائم زیر ظاهر شده است می بایست جهت معاینه های دقیق تر حتما به پزشک مراجعه کنید:

* لک های سفید

* تب

* تاول

* تورم غدد لنفاوی

* سردرد یا بدن درد

به منظور تشخیص علت دقیق بیماری، ممکن است پزشک در مورد علائم سوالاتی از شما بپرسد. همچنین ممکن است لازم باشد پزشک علائم را از نزدیک معاینه و بررسی نماید.

چنانچه مشکوک به ابتلا به گلسنگ اسکلروز باشید، پزشک درخواست انجام بیوپسی (بافت برداری) می دهد.

 

جمع بندی…

بسیاری از علل خارش و التهاب تناسلی به راحتی قابل درمان هستند. مثلا تعریق یا جوش ناشی از موزدایی.

برخی دیگر بسیار جدی بوده و درمان آنها سخت است. مثل تبخال تناسلی یا گلسنگ اسکلروز.

اگر توصیه های این مقاله شدت علائم را کاهش ندادند، یا در مورد هر یک از نشانه های بیماری نگران هستید، با پزشک مشورت کنید.