0 محصولات
نمایش سبد خرید
مسمومیت با ارگوت : علائم و درمان
ارگوتیسم مسمومیتی است که بدلیل مصرف غلات حاوی ارگوت رخ می دهد، تاریخچه – علائم – تشخیص و نحوه درمان این بیماری را بخوانید.
ارگوت (Ergot) قارچی است که قادر است روی غلاتی مانند چاودار و گندم رشد کرده و باعث ایجاد بیماری ارگوتیسم شود.
ارگوتوکسیکوز، مسمومیت ارگوت، بیماری ارگوت غلات و بیماری ناخنک دیگر اصطلاحات مورد استفاده برای ارگوتیسم هستند.
به عقیده برخی از محققان مسمومیت ارگوت نقش کلیدی در چندین رویداد تاریخی مانند آتش سوزی سنت آنتونی و محاکمه جادوگران سالم (Salem) داشته است.
در گذشته ماماها و پزشکان از ارگوت برای القای زایمان استفاده می کردند. این روش دارای خطر بالایی بود و اغلب باعث آسیب به مادر یا نوزاد می شد.
امروزه داروهای حاوی ترکیبات ارگوت برای درمان میگرن شدید و جلوگیری از خونریزی پس از تولد کاربرد دارند. این داروها بسیار ایمن تر اما همچنان با خطراتی همراه هستند.
علائم مسمومیت با ارگوت متفاوت و شامل سرگیجه، تشنج و روان پریشی است
در این مقاله تاریخچه، علائم و درمان مسمومیت ارگوت مورد بررسی قرار می گیرد.
همچنین بخوانید:
مسمومیت با ارگانوفسفره : علائم – عوارض و درمان (کلیک)
مسمومیت ارگوت چیست؟
ارگوتیسم یا مسمومیت ارگوت زمانی رخ می دهد که یک فرد یا حیوان Claviceps purpurea و محصولات جانبی آن را مصرف کند. این قارچ روی غلاتی مانند چاودار و گندم رشد کرده و باعث تولید آلکالوئیدهای سمی آرگوت و بیماری می شود.
در صورت رشد C. purpurea دانه های منفرد غلات دارای ارگوت به صورت تیره و سخت می شوند. ممکن است این ارگوت ها در حین برداشت با غلات سالم مخلوط شده و باعث آلوده شدن هر محصولی که فرد با غلات درست می کند، مانند نان یا خوراک دام، شوند.
ارگوت سیستم عصبی، دستگاه گوارش یا سیستم قلبی عروقی را تحت تاثیر قرار داده و باعث انقباض رگ های خونی می شود. در نتیجه این امر ممکن است قانقاریا، وضعیتی که بافت ها به دلیل کمبود اکسیژن می میرند، ایجاد شود.
برخی از داروهای مدرن حاوی ترکیباتی از ارگوت هستند. در حالی که آنها بسیار ایمن تر از استفاده تاریخی ارگوت به عنوان دارو هستند، ممکن است در اثر مصرف بیش از حد یا مصرف طولانی مدت ارگوتیسم ایجاد کنند.
همچنین بخوانید:
قانقاریا چیست؟ علت، علائم و تشخیص (کلیک)
تاریخچه مسمومیت ارگوت
مسمومیت ارگوت می تواند در چندین رویداد تاریخی قابل توجه مانند موارد زیر نقش داشته باشد:
آتش سنت آنتونی (St. Anthony’s Fire)
در قرون وسطی، چاودار غذای اصلی مردم اروپا بود. از طرفی این یکی از دانه های اصلی است که ارگوت می تواند آن را آلوده کند. پس از زمستان های سرد و مرطوب یا بهارهای مرطوب، قارچ روی چاودار برداشت قبلی رشد می کرد. بنابراین نان تهیه شده از این غلات آلوده به ارگوت در تابستان سمی و باعث مسمومیت و بیماری افراد می شد.
از آنجایی که علت مسمومیت ارگوت مشخص نبود، به دستور راهبانی که سعی در درمان مبتلایان به این عارضه داشتند، آتش سنت آنتونی نامیده شد.
طاعون رقص
از قرن 14 تا 17 در بخش هایی از اروپا، چندین شیوع به نام طاعون رقص را تجربه کرد. در این وضعیت افراد برای روزها به طور غیرقابل کنترلی می رقصیدند یا دچار تشنج می شدند. گاهی افراد پس از این شرایط جراحت یا حتی مرگ را تجربه می کردند.
کارشناسان علت دقیق طاعون رقص را نمی دانند. طبق تحقیقات قدیمی تر در سال 1997، عوامل متعددی می توانست در این بیماری، مانند ارگوتیسم، نقش داشته باشند.
همچنین بخوانید:
محاکمه جادوگران سالم (Salem)
در سال 1692، دختران جوان در سالم، ماساچوست، بیمار شدند و علائم غیرعادی مانند موارد زیر را از خود نشان می دادند:
- کوری موقت
- ضایعات پوستی
- تشنج
- توهمات
پزشک محلی علت این بیماری را جادوگری تشخیص داد. در نتیجه باعث شد شهر شروع به جستجوی جادوگران در جامعه کند. آنها 150 نفر از ساکنان سالم و شهرهای اطراف را به ظن جادوگری زندانی کردند و در مجموع 14 زن و پنج مرد را اعدام کردند.
یکی از نظریه هایی که در مورد علت این بیماری وجود دارد، ارگوتیسم است.
همچنین بخوانید:
آیا مسمومیت ارگوت هنوز وجود دارد؟
بله همچنان وجود دارد.
ارتباط بین غلات چاودار، ارگوت و بیماری ارگوتیسم در قرن نوزدهم و توسط لوئیس رنه تولاسن، قارچ شناس، کشف شد. پس از آن سازمان های بهداشت عمومی تلاش خود را برای مقابله با آلودگی ارگوت افزایش دادند و بدین ترتیب احتمال شیوع های وسیع این بیماری بسیار کاهش یافت.
با این حال هنوز هم گاهی اوقات این بیماری در برخی افراد رخ می دهد. اغلب کشورهایی با توسعه اقتصادی پایین دچار این وضعیت می شوند، البته نه همیشه.
در دهه های اخیر، مسمومیت های ارگوت کشورهای زیر را درگیر کرده است:
- هند در سال 1975
- اتیوپی در سال 1977
- استرالیا در سال 1987
- ایالات متحده آمریکا در سال 1996
- برزیل در سال 1999
استفاده از داروهای مدرن حاوی ترکیبات مشتق شده از ارگوت نیز ممکن است باعث ایجاد مسمومیت شود.
همچنین بخوانید:
مسمومیت با جوز هندی : های شدن و توهم زایی! (کلیک)
علائم ارگوتیسم
علائم ارگوتیسم به سه دسته زیر تقسیم می شوند:
نشانه های عصبی ارگوتیسم
این علائم عبارتند از:
- تشنج
- روان پریشی
- کما
- سرگیجه
- سردرد
ارگوتیسم عامل این علائم گاهی اوقات به عنوان بیماری ارگوتیسم تشنجی شناخته می شود.
همچنین بخوانید:
کما چیست؟ علت و اقدامات لازم (کلیک)
علائم گوارشی ارگوتیسم
این علائم عبارتند از:
همچنین بخوانید:
علت دردهای شکمی (دل درد) چیست؟ (کلیک)
علائم عروق خونی ارگوتیسم
آلکالوئیدهای ارگوت قادرند رگ های خونی را برای مدت طولانی منقبض کنند. وازواسپاسم اصطلاح پزشکی مورد استفاده برای این وضعیت است.
وازواسپاسم می تواند شریان های بزرگ مانند شریان های کلیه، گردن، شبکیه چشم و قلب را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، در 60% تا 70% از موارد پاها دچار این وضعیت می شوند.
از آنجایی که وازواسپاسم باعث محدود شدن خون و اکسیژن رسانی به قسمت های آسیب دیده بدنمی شوند علائم زیر بروز پیدا می کنند:
- خنکی
- رنگ پریدگی
- درد عضلانی در هنگام فعالیت تبدیل شده به درد عضلانی در حالت استراحت
بافت ها در صورت عدم دریافت اکسیژن کافی دچار مرگ و قانقاریا می شوند.
با احتمال بسیار کم افراد دچار ترومبوز، انسداد یک رگ خونی ناشی از لخته خون، می شوند.
همچنین بخوانید:
تفاوت بین ترومبوز و آمبولی چیست؟ (کلیک)
تشخیص و درمان مسمومیت ارگوت
بیماری ارگوتیسم به روش های مختلفی ایجاد می شود، بنابراین روند تشخیص آن در هر مورد متفاوت خواهد بود. برای نمونه اگر فردی که داروهای مبتنی بر ارگوت مصرف می کند دچار سردی یا رنگ پریدگی پاها شود، پزشک برای تشخیص موارد زیر را در نظر می گیرد:
- معاینه فیزیکی
- اسکن اشعه ایکس
- آنژیوگرافی
- آزمایش خون
تنگی ناگهانی عروق در آنژیوگرافی می تواند نشان دهنده مسمومیت ارگوت باشد. درمان این وضعیت شامل قطع دارو و همچنین کافئین و تنباکو است. این مواد باعث افزایش انقباض رگ های خونی می شوند.
برای برخی از افراد، مشکل طی 10 روز برطرف می شود. با این حال ممکن است برای افرادی که برای طولانی مدت از یک داروی مبتنی بر ارگوت استفاده کردند، ناپدید شدن علائم ممکن است تا چند ماه طول بکشد.
یک درمان دیگر می تواند درمان ضد پلاکتی باشد. پلاکت ها اجزائی از خون هستند که باعث لخته شدن طبیعی خون می شوند. درنتیجه درمان ضد پلاکتی مانع از لخته شدن و خطرات ناشی از آن می شود.
در صورت بروز علائم درد در هنگام استراحت و قانقاریا، ممکن است برای برداشتن بافت مرده به جراحی نیاز باشد.
همچنین بخوانید:
آنژیوگرافی عروق کرونری : مراحل انجام و خطرات (کلیک)
آیا ارگوت دارو است؟
با وجود سمی بودن آن در طول تاریخ ارگوت کاربردهای دارویی نیز داشته است.
در زمان های قدیم خوک های حامله ای که ارگوت می‌خوردند، زایمان زودرس داشتند، به همین دلیل ماماها تصمیم گرفتند از ارگوت برای انسان ها نیز استفاده کنند. آنها با استفاده از دوز کمی برای مدت زمان محدود، ارگوت را به زنانی که زایمان آنها متوقف شده بود، می دادند.
در دهه 1800 استفاده از ارگوت در هنگام زایمان برای تسریع زایمان، رایج تر شد. درنتیجه این وضعیت مرده زایی افزایش یافت.
در قرن بیستم، دانشمندان آلکالوئیدهای ارگوت خاص را جدا و آنها را به دارو تبدیل کردند. امروزه پزشکان هنوز از ارگوتامین و ارگومترین، آلکالوئیدهای ارگوت، استفاده می کنند.
ارگوتامین برای درمان میگرن استفاده می شود. ارگوتامین عضله صاف در رگ های خونی را برای منقبض شدن، تحریک می کند. این انقباض باعث کاهش اتساع سرخرگ ها در سر خواهد شد.
ارگومترین نیز داروی منقبض کننده رگ های خونی است. دوزهای کوچک و دقیق این دارو برای جلوگیری از خونریزی پس از تولد، یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان، استفاده می شود.
محققان در حال بررسی استفاده از داروهای مبتنی بر ارگوت برای درمان بیماری پارکینسون و زوال عقل هستند.
همچنین بخوانید:
سوالات متداول
در زیر به برخی از سوالات رایج در مورد بیماری ارگوتیسم پاسخ داده شده است.
آیا ارگوت می تواند باعث های شدن (high) افراد شود؟
قارچ ارگوت ماده ای است که ذهن را تغییر داده و می تواند باعث ایجاد توهم و روان پریشی شود. با این وجود مصرف آن به صورت تفریحی بسیار خطرناک است.
دی اتیل آمید اسید لیسرژیک (LSD) یک آلکالوئید ارگوت نیمه مصنوعی است. این قارچ مشابه قارچ ارگوت نیست، اما حاوی برخی ترکیبات مشابه است. ال اس دی قوی ترین توهم زا شناخته شده است.
همچنین بخوانید:
آیا می توان از نان کپک زده مسمومیت ارگوت گرفت؟
اگر شخصی نان بخرد و در خانه کپک بزند، احتمال اینکه C. purpurea باشد، بسیار کم است.
خوردن میزان مشخصی از نان کپک زده می تواند باعث بیماری شود. برخی از انواع کپک ها باعث تولید مایکوتوکسین که برای بدن مضر است، می شوند.
لکه های سبز که روی سطح نان کپک زده می بینید تنها بخشی از یک قارچ است. ریشه های آن بسیار عمیق تر هستند. بنابراین باید کل تکه یا نان دور انداخته شوند.
خلاصه
بیماری ارگوتیسم زمانی رخ می دهند که فرد غلات حاوی ارگوت، دانه هایی حاوی قارچ C. purpurea، را بخورد.
قارچ باعث سخت و تیره شدن دانه های غلات می شود.
علائم بیماری ارگوتیسم می تواند عصبی، گوارشی یا قلبی عروقی باشند. به عقیده برخی مورخان تا حدی برخی از وقایع تاریخی، مانند محاکمه جادوگران سالم یا طاعون رقص ناشی از این مسمومیت هستند.
از زمان کشف ارگوت و سمیت آن، مسمومیت با ارگوت غیر معمول شده است. با این حال امکان شیوع آن هنوز هم وجود دارد.
بیماری ارگوتیسم همچنین می تواند به دلیل مصرف طولانی مدت یا دوز بالای داروهای مبتنی بر ارگوت رخ دهد.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.
0