تشخیص انتروکولیت نکروزان : علائم - علت - عوارض - پیشگیری - درمان

انتروکولیت نکروزان (NEC) یک بیماری روده ای است که عمدتا نوزادان نارس را درگیر می کند؛ علائم – علت – تشخیص و عوارض این وضعیت را بخوانید.

انتروکولیت نکروزان (Necrotizing enterocolitis) یک بیماری جدی است که روی روده نوزاد تازه متولد شده اثر می گذارد. این وضعیت با ایجاد التهاب شدید باعث آسیب و از بین بردن بافت‌ های روده کودک و ایجاد عوارضی از جمله مرگ می‌ شود.

انتروکولیت نکروزان (NEC) یکی از شایع ترین وضعیت گوارشی اورژانسی در بخش مراقبت های ویژه نوزادان است.

در این مقاله انتروکولیت نکروزان از جمله علائم، علت، تشخیص، درمان، عوارض و نحوه پیشگیری از آن مورد بررسی قرار می گیرد.

همچنین بخوانید:

التهاب روده یا کولیت: از علت تا درمان (کلیک)

انتروکولیت نکروزان چیست؟

NEC یک بیماری خطرناک با نرخ بقای حدود 44% است.

تقریبا این بیماری به طور انحصاری نوزادان را درگیر می کند، بطوریکه از هر 1000 تولد زنده در یک مورد رخ می دهد. احتمال ایجاد این بیماری در نوزادانی که 9 ماهه بدنیا آمدند وجود دارد با این حال تقریبا در 70% موارد، باعث درگیری نوزادان نارس متولد شده قبل از هفته 36 بارداری می شود. همچنین در میان نوزادان متولد شده با وزن کم یا کسانی که وزن کمتر از 1500 گرم دارند، بسیار شایع تر است.

NEC زمانی رخ می دهد که باکتری‌ ها به دیواره‌ های روده حمله کرده و باعث ایجاد عفونت و التهاب می‌ شوند. با پیشرفت بیماری، التهاب باعث کمبود خون در بافت‌ ها و مرگ آنها یا نکروز و ایجاد سوراخ‌ هایی در روده می‌ شود.

همچنین بخوانید:

سلامت روده و اثر آن بر بدن؛ روده ناسالم چیست؟ (کلیک)

علائم انتروکولیت نکروزان در نوزادان تازه متولد شده

ویژگی های علائم انتروکولیت نکروزان به شرح زیر است:

نامحسوس
غیر اختصاصی
بشدت متغیر

با این حال بسیاری از والدین علائم زیر را که معمولا در هفته‌ های اول زندگی، به طور ناگهانی یا در طی چند روز ایجاد می شوند، را گزارش می‌ کنند:

نفخ یا تورم معده
ناتوانی در هضم غذا
کاهش فعالیت یا بی حالی
تغییر رنگ معده متمایل به قرمز یا آبی
حساسیت شکم به لمس
توقف موقت تنفس، یا آپنه
اسهال
استفراغ مایع زرد مایل به سبز
ناتوانی در حفظ دمای معمولی
وجود خون در مدفوع یا تغییر در سفتی یا حجم

همچنین بخوانید:

آپنه خواب : علت، علائم و درمان (کلیک)

با پیشرفت بیماری، علائم سیستمیک انتروکولیت نکروزان عبارتند از:

نبض ضعیف یا افت فشار خون
نارسایی تنفسی
عدم واکنش
سیانوز، زمانی که دست ها، نوک انگشتان یا پاها به علت عدم وجود خون غنی از اکسیژن آبی یا خاکستری می شوند.
کاهش پرفیوژن محیطی، که به کاهش جریان خون به نواحی دورتر از قلب اشاره دارد.

همچنین بخوانید:

علت سیانوز و کبودی لب ها (کلیک)

علت و عوامل خطر انتروکولیت نکروزان

پزشکان علت دقیق انتروکولیت نکروزان را نمی‌ دانند، اما اگر اکسیژن و خون کافی به بافت‌ های روده نرسد ممکن است این بیماری رخ دهد. مسدود شدن جریان خون می تواند به پوشش روده آسیب رسانده و آن را نفوذپذیر و مستعد تهاجم باکتری ها کند.

به نظر می رسد نابالغی دستگاه گوارش در نوزادان نارس عاملی برای ایجاد NEC است. تغییر میکروبیوم روده که دیس‌ بیوز میکروبیوتای روده نامیده می شود، ممکن است به ایجاد التهاب و آسیب روده در نوزادان مبتلا به NEC کمک کند.

عواملی که نوزادان را در معرض خطر NEC قرار می دهد شامل موارد زیر هستند:

وزن کم هنگام تولد
تولد زودرس
تغذیه با شیر خشک با فشار اسمزی بالا، به دلیل غنی سازی (مواد مغذی اضافی در شیر)

همچنین ممکن است به صورت شیوع در بخش مراقبت های ویژه نوزادان رخ دهد. یک مطالعه در سال 2020 ارتباط احتمالی بین قرار گرفتن در معرض دیازوکسید برای هیپوگلیسمی مداوم یا قند خون پایین و ایجاد NEC را مطرح کرد.

همچنین بخوانید:

اختلالات و بیماری های گوارشی : علائم و درمان (کلیک)

تشخیص انتروکولیت نکروزان

یک آزمایش ضروری برای تشخیص انتروکولیت نکروزان رادیوگرافی شکمی است. سونوگرافی و تشخیص خون در مدفوع از دیگر روش های تشخیصی انتروکولیت نکروزان هستند.

وجود موارد زیر در رادیوگرافی می تواند نشان دهنده NEC باشد:

هوای ورید پورتال، تجمع گاز در ورید پورتال
هوای داخل دیواره روده
گشاد شدن حلقه های روده

همچنین بخوانید:

۷ علت وجود خون در مدفوع (کلیک)

عوارض انتروکولیت نکروزان

سوراخ شدن روده ممکن است منجر به ریختن محتویات روده به داخل شکم و ایجاد عوارض زیر شود:

پنوماتوز روده ای
سپسیس
مرگ

تغذیه کامل تزریقی طولانی مدت می تواند منجر به نارسایی کبد شود. به غیر از بستری شدن و درمان های طولانی مدت، سایر عوارض طولانی مدت انتروکولیت نکروزان عبارتند از:

ایجاد چسبندگی یا بافت اسکار در اطراف روده
تنگی یا سفت شدن روده بعد از عمل
کلستاز یا بیماری کبدی
تاخیر رشدی عصبی
سندرم روده کوتاه
مشکلات مربوط به رشد

همچنین بخوانید:

سپسیس: هر آنچه باید در مورد این بیماری بدانید (کلیک)

درمان

درمان انتروکولیت نکروزان بسته به سن، علائم و سلامت عمومی نوزاد متفاوت است. با این حال به طور کلی شامل احیای استاندارد با توجه به علائم حیاتی است.

راه های اصلی درمان های NEC شامل موارد زیر هستند:

قطع تغذیه یا تغذیه روده ای
رفع فشار معده
تامین مواد مغذی از طریق ورید یا تغذیه کامل به صورت تزریقی
آنتی بیوتیک های وسیع الطیف

همچنین ممکن است برای خارج کردن هوا و مایعات از معده و روده نیاز به وارد کردن لوله در دهان و معده باشد. پزشکان لوله را از طریق دهان وارد می کنند.

اگر نوزاد یا لوله تراشه ای که از طریق دهان وارد ریه ها می شود فشار پایینی داشته باشند، پزشکان احیا با مایعات را انجام می دهند.

وجود هوا در فضای شکم یا پنوموپریتونئوم نشان دهنده سوراخ شدن روده است و نیاز فوری به جراحی دارد.

همچنین بخوانید:

روش مصرف و عوارض آنتی بیوتیک ها (کلیک)

طول عمر

چشم انداز انتروکولیت نکروزان به شدت بیماری در کودک تحت درمان بستگی دارد.

میزان مرگ و میر از 10% تا 50% متغیر است، اما نوزادان مبتلا به انتروکولیت نکروزان پیشرفته اغلب بدلیل تجربه سوراخ شدن روده دارای نرخ مرگ و میر 100% هستند.

پیشگیری از انتروکولیت نکروزان

در حالت ایده آل پزشکان نوزادان در معرض خطر را با شیر مادر تغذیه می کنند، اما شیر خشک نوزاد نارس جایگزین مناسبی است. تغذیه باید با مقدار کم شروع شود و به تدریج به میزان استاندارد افزایش یابد. همچنین اجتناب از موارد زیر باید در نظر گرفته شود:

مواد کنتراست
داروها، به ویژه آنتی بیوتیک ها که می توانند باعث دیس بیوز شوند
داروهای سرکوب کننده اسید
شیر خشک های هیپرتونیک

طبق تحقیقات سال 2022، تغذیه با شیر مادر و تغذیه با پروبیوتیک ها عوامل محافظتی برای انتروکولیت نکروزان در نوزادان کم وزن هنگام تولد است. با این حال، مطالعات بیشتر برای تعیین سویه های مناسب و دوز مطلوب نیاز است.

پزشکان همچنین ممکن است برای جلوگیری از NEC به افراد باردار در معرض خطر زایمان زودرس کورتیکواستروئید بدهند.

همچنین بخوانید:

پروبیوتیک چیست و چه کاربردی دارد؟ (کلیک)

خلاصه

انتروکولیت نکروزان (NEC) یک بیماری روده ای است که عمدتا نوزادان نارس را درگیر می کند. نوزادان نارس به دلیل مشکلات گردش خون و کاهش اکسیژن روده در معرض خطر بیشتری برای تهاجم باکتری ها هستند.

عدم تحمل تغذیه، بی حالی، بی ثباتی دما و نفخاز جمله علائم NEC هستند. درمان بستگی به شدت بیماری دارد و می تواند شامل توقف تغذیه، احیا با مایعات و جراحی باشد.

میزان مرگ و میر NEC بالا است، اما نوزادان در صورت دریافت به موقع درمان می توانند بدون تجربه عوارض بهبود یابند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.