مشخصات اختلال شخصیت وابسته
در اختلال شخصیت وابسته فرد برای تصمیم گیری به حمایت و اطمینان اطرافیان خود نیاز دارد؛ مشخصات – علائم – تشخیص و درمان آن را بخوانید.
زمانیکه افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته (dependent personality disorder) بخواهند به تنهایی کاری را انجام دهند به شدت پریشان و مضطرب می شوند. آنها برای احساس آرامش و تصمیم گیری به حمایت، مراقبت و اطمینان اطرافیان خود نیاز دارند.
کارشناسان شخصیت افراد را مجموعه ای منحصر به فرد از ویژگی ها و سبک ها یا الگوهای رفتاری تعریف می کنند که شخصیت یا کاراکتر یک فرد را می سازد.
تجربیات زندگی، محیط و ویژگی های موروثی می توانند روی شخصیت افراد تاثیر گذار باشند. فرد دارای اختلال شخصیت به گونه ای فکر، احساس و رفتار می کند که به طور قابل توجهی با آنچه از نظر فرهنگی انتظار می رود، متفاوت است. این وضعیت علاوه بر ایجاد ناراحتی باعث تاثیر منفی روی زندگی روزمره می شود.
اختلالات شخصیتی دارای چندین دسته هستند. اختلال شخصیت وابسته (DPD) یک نوع نسبتا نادر از اختلالات شخصیتی است و میزان آن در کشورهای غربی کمتر از 1% در بزرگسالان تخمین زده می شود.
در این مقاله مشخصات، دلایل ، تشخیص و درمان اختلال شخصیت وابسته مورد بحث قرار می گیرد.
همچنین بخوانید:
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال (کلیک)
علائم اختلال شخصیت وابسته
فرد دارای اختلال شخصیت وابسته فکر می کند که قادر به مراقبت از خود نیست و برای عملکرد به کمک اطرافیان خود نیاز دارد. این وضعیت به شدت روی زندگی روزمره تاثیر گذاشته و حتی انجام کارهای کوچک به تنهایی را غیر ممکن کند. همچنین آنها رفتارهایی از خود نشان می دهند که چسبناک و نیازمند به نظر می رسند.
مشخصات رایج اختلال شخصیت وابسته شامل موارد زیر هستند:
- نیاز مداوم به اطمینان
- مشکل در انجام وظایف به تنهایی
- داشتن مشکل برای تنها بودن
- مشکل در تصمیم گیری به تنهایی، حتی تصمیمات کوچک مانند لباس پوشیدن
- حساسیت شدید نسبت به انتقاد
- تمایل به ایفای نقش مطیع در روابط
- ترس از رها شدن
- اعتماد به نفس پایین
همچنین بخوانید:
کارکردهای اجرایی مغز در اختلالات روانپزشکی (کلیک)
دلایل
محققان علت دقیق اختلالات شخصیت مانند DPD را نمی دانند، اما طبق نظریه ها احتمالا به دلیل ترکیبی از عوامل رخ می دهند.
بر اساس یک مطالعه در سال 2022، یک مؤلفه ژنتیکی مهم در شروع اختلالات شخصیت نقش دارد. علاوه بر ژن ها، عوامل محیطی و آسیب های وارده در دوران کودکی نیز در ایجاد اختلالات شخصیتی موثر هستند.
نویسندگان مقاله ای در سال 2020 این نظریه را مطرح کردند که علت بالقوه وابستگی شدید یک فرد مبتلا به DPD می تواند به دلیل داشتن والدین بیش از حد محافظ یا کنترل کننده در اوایل زندگی باشد. در این شرایط فرد یاد نمی گیرد که چگونه خود کفا باشد و باور کند که به تنهایی قادر به مدیریت است.
همچنین بخوانید:
انواع اختلالات رفتاری در کودکان (کلیک)
تشخیص اختلال شخصیت وابسته
برای تشخیص اختلال شخصیت وابسته، متخصص سلامت روان به بررسی علائم، مدت زمان آنها و چگونگی تاثیر آنها بر جنبه های مختلف زندگی می پردازد.
آنها ممکن است ارزیابی خود را بر اساس معیارهای تعیین شده توسط راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) قرار دهند. اگر فردی دارای پنج مورد یا بیشتر از معیارهای زیر باشد، ممکن است تشخیص اختلال شخصیت وابسته را دریافت کند:
- مشکل در شروع پروژه ها یا ایجاد برنامه برای خود
- مشکل در تصمیم گیری بدون اطمینان و راهنمایی قابل توجه از سوی دیگران
- متکی بودن به دیگران برای پذیرفتن مسئولیت بیشتر بخش های زندگی خود
- مشکل در بیان مشکلاتی که با دیگران دارند، زیرا ترس نامتناسبی از دیگران داشته و افراد بدون حمایت رها را می کنند.
- پس از پایان یک رابطه نزدیک، به سرعت به دنبال یک رابطه نزدیک جدید برای حمایت هستند
- انجام هرکاری برای دریافت حمایت دیگران
- ترس دائمی از تنها ماندن بدون حمایت طوریکه که بیشتر وقت و افکار آنها را می گیرد.
- احساس ناراحتی وقتی که تنها می مانند زیرا معتقدند بدون کمک نمی توانند خودشان را مدیریت یا از خود مراقبت کنند.
تشخیص اختلال شخصیت وابسته می تواند چالش برانگیز باشد زیرا چندین اختلال شخصیت دیگر وجود دارد که شامل حساسیت شدید نسبت به طرد شدن و ترس از رها شدن در روابط است. هدف یک متخصص سلامت روان حذف شرایط مشابه مانند موارد زیر است:
- اختلال شخصیت هیستریونیک
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلال شخصیت اجتنابی
- هر شرایط سلامت روان دیگری که بتواند رفتار آنها را توضیح دهد
همچنین بخوانید:
اختلال شخصیت پرخاشگر منفعل چیست؟ (کلیک)
درمان اختلال شخصیت وابسته
درمان DPD معمولا شامل نوعی روان درمانی است. متخصص سلامت روان می تواند به تعیین اینکه چرا فرد تا این حد به دیگران احساس وابستگی می کند و برای افزایش اعتماد به نفس نسبت به خود و چگونگی داشتن روابط سالم تر، کمک کند.
رفتار درمانی شناختی (CBT) و گفتگو درمانی از انواع رایج روان درمانی هستند.
در طول گفتگو درمانی، فرد با یک درمانگر برای درک بهتری از افکار و رفتارهای خود و آموزش راه های جدیدی برای پاسخ به موقعیت ها صحبت می کند.
فرد مبتلا به DPD ممکن است شرایط دیگری مانند افسردگی یا اضطراب را نیز تجربه کند. پزشک می تواند داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی را برای کمک به درمان این شرایط مرتبط تجویز کند.
همچنین بخوانید:
گفتگو درمانی (روان درمانی) چیست؟ (کلیک)
سوالات متداول
در زیر برخی از رایج ترین پرسش ها و پاسخ ها در مورد DPD آورده شده است.
عوامل خطر اختلال شخصیت وابسته چیست؟
اگرچه محققان در مورد علت دقیق DPD مطمئن نیستند، برخی از عوامل خطر این وضعیت عبارتند از:
- ژنتیک
- فاکتورهای محیطی
- تجربیات در اوایل زندگی
فرد دارای اختلال شخصیت وابسته چگونه رفتار می کند؟
فرد مبتلا به DPD ممکن است تمام تلاش خود را بکند تا شخص دیگری را، حتی اگر به ضرر وی تمام شود، برای کمک به خود نگه دارد. آنها از مطرح کردن مشکلات یا ابراز احساسات دشوار با افراد بدلیل ترس ترک اجتناب می کنند. دیگران این رفتار آنها را چسبناک یا نیازمند می بینند.
آنها از تنها ماندن بسیار ناراحت شده و در تصمیم گیری یا برنامه ریزی به تنهایی دچار مشکل می شوند.
سه نوع اختلال شخصیت کدامند؟
سه دسته از اختلالات شخصیت بر اساس انواع رفتارهای مرتبط با هر بیماری به شرح زیر هستند:
اختلالات شخصیتی کلاستر A عبارتند از:
- اختلال شخصیت پارانوئید
- اختلال شخصیت اسکیزوئید
- اختلال شخصیت اسکیزوتایپی
اختلالات شخصیت کلاستر B عبارتند از:
- اختلال شخصیت ضد اجتماعی
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلال شخصیت هیستریونیک
- اختلال شخصیتی خودشیفتگی
همچنین بخوانید:
اختلالات شخصیت کلاستر C عبارتند از:
- اختلال شخصیت اجتنابی
- اختلال شخصیت وابسته
- اختلال شخصیت وسواسی اجباری
خلاصه
اختلال شخصیت وابسته (DPD) وضعیتی است که در آن فرد به طور مداوم در مدیریت و عملکرد بدون حمایت دیگران دچار مشکل می شود. آنها رفتارهای چسبنده و نیازمند از خود نشان می دهند. این رفتارها ناشی از این باور قوی است که آنها نمی توانند از خود مراقبت کنند.
در حالی که علائم اختلال شخصیت وابسته می تواند ناراحت کننده باشد و زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد، اشکال مختلفی از روان درمانی با هدف کمک به فرد برای درک وضعیت خود و ایجاد روابط سالم و معنادار با اطرافیان وجود دارد.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.