کمبود آهن در کودکان: نکاتی که والدین می بایست جهت پیشگیری بدانند!

آهن ماده مغذی است که وجود آن برای رشد و نمو کودکان ضروری است، اما بعضی کودکان به مقدار کافی آهن ندارند. کمبود آهن در کودکان علاوه بر اینکه ممکن است روند رشد را تحت تاثیر قرار دهد، احتمال دارد، منجر به آنمی (کم خونی) نیز بشود.

در این مطلب یاد می گیرید چه عواملی باعث کمبود آهن در کودکان خواهند شد، بعلاوه می آموزید کودک شما به چه مقدار آهن نیاز دارد و با غنی ترین منابع آهن نیز آشنا خواهید شد.

 

مکمل های غذایی را می توانید بدون ارائه ی نسخه ی پزشک از داروخانه ها تهیه کنید.

در مورد کودکان، توصیه می شود قبل از انتخاب و شروع مصرف هر نوع مکمل غذایی ابتدا از نیازهای بدن او مطمئن شده و سپس براساس کمبودهای غذایی با مشورت با پزشک متخصص اقدام به مصرف آنها نمایید.

اویرو در خصوص انتخاب مکمل ها و لزوم مصرف آنها هیچگونه مشاوره ای ارائه نمی دهد. 

چرا آهن برای کودکان ضروری است؟

آهن علاوه بر اینکه به انتقال اکسیژن از ریه ها به دیگر نواحی بدن کمک می کند، به عضلات هم کمک می کند اکسیژن را مصرف و ذخیره کنند. اگر رژیم غذایی کودک شما، غنی از آهن کافی نباشد، احتمال دارد او مبتلا به وضعیتی شود که به آن فقر آهن می گویند.

کمبود آهن در کودکان یک مشکل شایع است. این وضعیت ممکن است در سطوح مختلف ایجاد شود. از کمبود خفیف آهن گرفته تا آنمی!

آنمی (کم خونی) وضعیتی است که در آن، خون به اندازه کافی گلبول قرمزِ سالم ندارد. کمبود آهنِ درمان نشده، می تواند رشد و نمو کودک را تحت تاثیر قرار دهد.

کودکان به چه مقدار آهن احتیاج دارند؟

یک نوزاد با آهن ذخیره شده در بدن خود متولد می شود، اما برای آنکه سوخت مورد نیاز جهت رشد و نمو او فراهم شود، لازم است همواره به یک مقدار ثابت آهن دریافت نماید.

در ادامه راهنمای آهن مورد نیاز بدن در سنین مختلف جمع آوری شده است:

 

راهنمای آهن مورد نیاز بدن در سنین مختلف
گروه سنی	مقدار آهن توصیه شده در طول روز
1 تا 12 ماهگی	11 میلی گرم
1 تا 3 سالگی	7 میلی گرم
4 تا 8 سالگی	10 میلی گرم
9 تا 13 سالگی	8 میلی گرم
14 تا 18 سالگی (دختران)	15 میلی گرم
14 تا 18 سالگی (پسران)	11 میلی گرم

کدام گروه از کودکان در معرض فقر آهن قرار دارند؟

خطر ابتلا به کمبود آهن در کودکان و نوزادان گروه های زیر بالاتر است:

* نوزادان زودرس یا نوزادانی که با وزن کم متولد می شوند.

* نوزادانی که پیش از یک سالگی شیر گاو و یا شیر بز می نوشند.

* کودکان شیرخواری که پس از 6 ماهگی مکمل های خوراکی حاوی آهن مصرف نمی کنند.

* کودکانی که شیرخشکی مصرف می کنند که با آهن غنی نشده است.

* کودکان 1 تا 5 ساله ای که در طول روز بیش از 710 میلی لیتر شیر گاو، شیر بز یا شیر سویا می نوشند.

* کودکان مبتلا به وضعیت های خاص، مثلا عفونت های مزمن یا دارای محدودیت های غذایی

* کودکانی که در معرض سرب قرار گرفته اند.

* کودکانی که به اندازه ی کافی غذاهای حاوی آهن مصرف نمی کنند.

* کودکانی که اضافه وزن دارند یا بیش از حد چاق هستند.

دختران نوجوان نیز در معرض خطر کمبود آهن هستند. زیرا بدن آنها در طول دوران قاعدگی آهن زیادی از دست خواهد داد.

 

علائم و نشانه های کمبود آهن در کودکان چیست؟

پائین بودن سطح آهن، می تواند توانایی کودک را در عملکرد طبیعی خود مختل کند. با اینحال، اکثر علائم و نشانه های کمبود آهن در کودکان، تا زمانی که آنمی (کم خونی) ناشی از کمبود آهن ایجاد نشود، بروز نمی کنند. اگر کودک شما در معرض خطر کمبود آهن است، بهتر است پیش از آنکه منتظر ظاهر شدن علائم باشید، با پزشک مشورت کنید. اصلی ترین علائم و نشانه های آنمی (کم خونی) ناشی از کمبود آهن عبارتند از:

* رنگ پریدگی پوست

* خستگی مداوم

* سرد شدن دست ها و پاها

* کند شدن روند رشد و نمو طبیعی

* کم اشتهایی

* تنفس بسیار سریع و غیرطبیعی

* مشکلات رفتاری

* عفونت های مکرر

* هوس خوردن مواد غیر مغذی مثل یخ، خاک، رنگ یا نشاسته

 

 

چگونه می توان از فقر آهن کودکان جلوگیری نمود؟

اگر کودک شما، یک شیر خشک یا مکمل غذایی غنی شده با آهن مصرف کند، احتمالا به مقدار لازم آهن دریافت خواهد کرد.

اگر کودک از شیر خودتان تغذیه می کند، در خصوص مصرف مکمل های حاوی آهن بهتر است با پزشک مشورت کنید.

 

چند توصیه کلی در مورد پیشگیری از فقر آهن در کودکان (کم خونی در کودکان):

* نوزادان کامل: از 4 ماهگی به کودک خود مکمل آهن بدهید. مکمل را تا زمانی که کودک بتواند روزانه دو یا چند وعده غذای حاوی آهن (مثل غلات غنی از آهن یا گوشت پوره شده) مصرف کند، ادامه دهید. اگر در کنار شیر دادن به کودک، او از شیرخشک غنی شده از آهن هم استفاده می کند و بیشتر وعده های غذایی او را شیر خشک تامین می کند، نیازی به مصرف مکمل نیست.

* نوزادان نارس: از سن دو هفتگی مصرف مکمل آهن را شروع کنید. مصرف مکمل را تا سن یک سالگی ادامه دهید. اگر شیر می دهید و در کنار آن شیرخشک غنی شده به کودک می دهید و بیشتر وعده های غذایی کودک را شیر خشک تشکیل می دهد، نیازی به مصرف مکمل نیست.

 

دیگر گام هایی که می توانید برای جلوگیری از فقر آهن انجام دهید:

* غذاهای غنی از آهن سرو کنید: زمانی که کودک شروع به خوردن غذاهای جامد می کند – معمولا بین سنین 4 تا 6 ماهگی – غذاهای غنی از آهن به او بدهید؛ مثل سرلاک غنی از آهن، گوشت پوره شده و لوبیای پوره شده؛ برای کودکان بزرگتر منابع غنی از آهن عبارتند از گوشت قرمز، مرغ، ماهی، لوبیا و اسفناج.

* اجازه ندهید کودک بیش از حد شیر مصرف کند: در سنین 1 تا 5 سالگی، به کودک خود اجازه ندهید بیش از 710 میلی لیتر شیر در روز مصرف کند.

* جذب آهن را بالا ببرید: ویتامین سی، به تقویت جذب آهن کمک می کند. با تامین غذاهای سرشار از ویتامین سی، میزان جذب آهن در بدن کودک خود را بالا خواهید برد. غذاهای سرشار از ویتامین سی عبارتند از مرکبات، طالبی، توت فرنگی، فلفل دلمه ای، گوجه فرنگی و سبزیجات سبز تیره.

 

آیا کودکان می بایست برای فقر آهن مورد معاینه قرار گیرند؟

کمبود آهن و کم خونی ناشی از فقر آهن، معمولا از طریق آزمایش خون تشخیص داده می شوند.

آکادمی اطفال آمریکا توصیه می کند آزمایشات مربوط به کم خونی ناشی از فقر آهن، در همه نوزادان در سنین 9 تا 12 ماهگی آغاز شود و کسانی که در معرض خطر هستند آزمایش را در سنین بالاتر نیز تکرار کنند. براساس نتایج بدست آمده، احتمال دارد پزشک برای کودک شما، مکمل آهن یا مولتی ویتامین یا انجام آزمایشات بیشتر را تجویز کند.

فقر آهن در کودکان، قابل پیشگیری است. برای حفاظت از روند طبیعی رشد و نمو فرزند خود، غذاها و میان وعده های غنی از آهن را در برنامه غذایی او بگنجانید.

همواره در مورد نیازهای تغذیه ای کودک خود و لزوم مصرف مکمل آهن با پزشک خود مشورت کنید.

 

مکمل های غذایی را می توانید بدون ارائه ی نسخه ی پزشک از داروخانه ها تهیه کنید.

در مورد کودکان، توصیه می شود قبل از انتخاب و شروع مصرف هر نوع مکمل غذایی ابتدا از نیازهای بدن او مطمئن شده و سپس براساس کمبودهای غذایی با مشورت با پزشک متخصص اقدام به مصرف آنها نمایید.

اویرو در خصوص انتخاب مکمل ها و لزوم مصرف آنها هیچگونه مشاوره ای ارائه نمی دهد.