علائم تومور عصب بینایی / گلیوم عصب اپتیک : علت - تشخیص - درمان

گلیوم عصب بینایی نوعی تومور غیرسرطانی و با رشد آهسته است؛ در این مقاله علائم – علت – تشخیص و درمان گلیوم اپتیک را بخوانید.

گلیوم عصب بینایی (Optic Nerve Glioma) نوعی تومور غیرسرطانی، با رشد آهسته است که سلول های گلیال عصب بینایی را درگیر می کند. آستروسیتوم پیلوسیتیک نام دیگری است که پزشکان برای این تومور استفاده می کنند.

گلیوماهای عصب بینایی در هر نقطه ای بین سر عصب بینایی در کنار شبکیه و کیاسمای بینایی، بخشی از مغز است که اعصاب بینایی در آنجا تقاطع دارند، ایجاد می شود. اعصاب بینایی سیگنال های بینایی را از چشم به مغز منتقل می کنند.

احتمال ایجاد گلیوما عصب بینایی کم است بطوریکه تنها 5% از تومورهای مغزی دوران کودکی را تشکیل می دهد. این وضعیت بیشتر در کودکان زیر 10 سال را تحت تاثیر قرار می دهد. طبق گفته موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی، این تومورها معمولا تا سن 6 سالگی ایجاد می شوند.

در این مقاله علائم گلیوما عصب بینایی، علت ایجاد و نحوه تشخیص و درمان آن بررسی می شوند.

همچنین بخوانید:

تومور خوش خیم چیست؟ (کلیک)

علت

مانند بسیاری از انواع تومورهای مغزی، علت دقیق گلیوم عصب بینایی مشخص نیست. با این حال یک ارتباط قوی بین این وضعیت و نوروفیبروماتوز 1 (NF1) وجود دارد.

NF1 یک بیماری ژنتیکی است که باعث ایجاد تومور در طول اعصاب می شود. ژنی عامل ایجاد این وضعیت، ماده نوروفیبرومین را بیش از حد برای کمک به تنظیم رشد سلولی، تولید می کند.

گلیوم عصب بینایی تقریبا در 15% از کودکان مبتلا به NF1 ایجاد می شود. در بیشتر موارد تومورها رشد نکرده و به آرامی بدون درمان از بین می روند.

علائم گلیوم عصب اپتیک

علائم گلیوم عصب اپتیک با توجه به محل تومور متفاوت هستند.

پروپتوز (بیرون زدگی چشم)

پروپتوز به برجستگی یا بیرون زدگی چشم اشاره دارد. دللی این امر این است که چشم در پاسخ به تومور در حال رشد به سمت جلو حرکت می کند.

پروپتوز شایع ترین نشانه گلیوم عصب بینایی است که در 95% موارد ظاهر می شود.

ممکن است در این وضعیت حرکت دادن چشم در حدقه دشوار باشد. زمانی که تومور در اربیت چشم (حفره استخوانی در جلوی جمجمه) قرار دارد، این حالت بیشتر است.

همچنین بخوانید:

برون چشمی یا اگزوفتالمی : بیرون زدگی چشم (کلیک)

از دست دادن بینایی

رشد تومور باعث فشار به عصب بینایی می شود. این وضعیت می تواند باعث تغییر در بینایی و از دست دادن وضوح بینایی شود.

حدود 85% از افراد مبتلا به گلیوم عصب بینایی بخشی از بینایی خود را از دست می دهند. با گذشت زمان تقریبا 25% افراد بینایی بین 20/20 و 20/40 دارند. با این حال نابینایی کامل نادر است و تنها در 5% موارد رخ می دهد.

علائم دیگر تومور عصب بینایی

تومور گلیوم عصب بینایی باعث ایجاد تغییرات پزشکی رایج در کودکان، مانند نیاز به عینک برای اصلاح بینایی، می شود.

علائم دیگری که ممکن است فرد با داشتن تومور عصب بینایی تجربه کند، شامل موارد زیر هستند:

دوبینی
نقاط کور
چشمک زدن چشم
مشکل در خواندن
بدتر شدن بینایی
لوچ شدن چشم
کج شدن سر
حالت تهوع
سردرد
استفراغ
تحریک پذیری
بی حالی

این تومورها در پایه مغز، جایی که کنترل هورمونی رخ می دهد، ایجاد می شوند. در نتیجه این امر ممکن است رشد کودکان تحت تاثیر قرار بگیرد.

به عنوان نمونه طبق یک مقاله در سال 2020، گلیوماهای بینایی می توانند روی بلوغ زودرس تاثیر بگذارند.

این تاثیر می تواند شامل رشد جوانه های سینه قبل از 8 سالگی در دختران و حجم بیضه بیش از 4 میلی متر قبل از سن 9 سالگی در پسران باشد. تغییرات وزن نیز می تواند نشان دهنده اختلال هورمونی باشد.

همچنین بخوانید:

12 علت شایع بروز حالت تهوع (کلیک)

تشخیص

گلیوماهای عصب بینایی به طور خاص رو و اطراف بافت های تشکیل دهنده سیستم عصبی مرکزی، ایجاد می شوند.

پزشک معمولا در ابتدا آزمایشات زیر را برای تشخیص توصیه می کند:

معاینه فیزیکی کامل: شامل اندازه گیری وزن و قد است.
معاینه جامع چشم: چشم پزشک می تواند تغییراتی را با گلیوما عصب بینایی مرتبط است، در داخل چشم ببیند. علاوه بر این، بسیاری از یافته‌ های چشمی مفید برای کمک به تائید وجود NF1 وجود دارد. اگر کودکی برای تغییرات بینایی مربوط به گلیوما عصب بینایی تحت درمان قرار گیرد، ممکن است در طول فرآیند درمان و پس از درمان به آزمایش بینایی نیاز داشته باشد. این امر برای ارزیابی چگونگی واکنش آنها به درمان و بهبود علائم نیز نیاز است.
آزمایش هورمونی: یا این تست ها، که شامل آزمایش خون معمولی است، پزشک می تواند بررسی کند که آیا تومور به هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز کودک فشار وارد می کند یا خیر. این دو قسمت مغز برای تنظیم ترشح هورمون مهم هستند.

همچنین ممکن است پزشک طیف وسیعی از آزمایش‌ های تصویربرداری را برای بررسی ناهنجاری‌ های ساختاری اطراف عصب بینایی توصیه کند. ام آر آی و سی تی اسکن از جمله این آزمایشات هستند.

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره سی تی اسکن (CT scan) (کلیک)

درمان گلیوم عصب اپتیک

درمان بسته به نیاز فرد متفاوت خواهد بود. تیمی از پزشکان، از جمله متخصصان مغز و اعصاب، بهترین راه درمان را تعیین خواهند کرد.

عواملی که مناسب ترین درمان را برای گلیوم عصب اپتیک تعیین می کنند عبارتند از:

سابقه پزشکی، از جمله اینکه آیا فرد NF1 دارد یا خیر
محل تومور
اندازه تومور
شدت وضعیت
سرعت رشد تومور

درمان یک تومور تاثیر گذار بر مسیرهای بینایی، چه خوش خیم یا بدخیم، می تواند استرس زا و دارای اثرات ماندگاری باشد.

در صورت نگرانی می توان با پزشک در مورد چگونگی کاهش عوارض جانبی صحبت کرد.

بر اساس یک مرور کلی تحقیقاتی در سال 2020، در صورتی که تومور پایدار و بینایی معمولی باشد، متخصصان انتظار و نظارت بر تومور را توصیه می کنند. با این حال، در حدود 40% از افراد، تومور به رشد خود ادامه داد.

شیمی درمانی و پرتو درمانی

بسته به محل تومور، شیمی درمانی نیز می تواند یک گزینه باشد.

شیمی درمانی برای گلیوما عصب بینایی نرخ موفقیت بالایی دارد، به طوری که تومور بیش از 70% از افراد پس از درمان، رشد نمی کند. با این حال پزشکان نمی توانند شیمی درمانی را به کودکان مبتلا به NF1 توصیه کنند.

همچنین بخوانید:

عوارض جانبی شیمی درمانی (کلیک)

عمل جراحی

متخصص برای پروپتوز شدید و از دست دادن بینایی، جراحی را برای برداشتن تومور توصیه می کند.

چشم انداز

نرخ بقای کودکان مبتلا به گلیوم عصب اپتیک نزدیک به 90% است.

درمان معمولا هر گونه مشکل بینایی را برطرف می کند. این به این دلیل است که فشار روی عصب بینایی با کوچک شدن تومور از بین رفته و اعصاب می توانند به عملکرد معمولی خود بازگردند.

کودکانی که به طور ثانویه پس از تشخیص NF1 به گلیوم عصب بینایی دچار می شوند، نسبت به کسانی که به طور خود به خود به گلیوم عصب بینایی مبتلا می شوند، با احتمال بیشتری بدون علائم و نشانه هستند.

در حالی که نادر است، گلیوم عصب اپتیک می تواند در بزرگسالی اما معمولا به صورت بدخیم رخ دهد. در صورت بروز این مساله، چشم انداز منفی خواهد بود.

خلاصه

گلیوم عصب اپتیک می تواند به خودی خود یا به طور ثانویه به دلیل NF1 رخ دهد.

این وضعیت بیشتر در کودکان زیر 10 سال دیده می شود و به ندرت بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می دهد.

درمان گلیوم عصب اپتیک معمولا شامل انتظار هوشیارانه است مگر اینکه باعث علائم درد یا اختلال بینایی شود.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.