انواع مختلف سر درد – سر دردهای ثانویه
همانطور که در مقاله انواع مختلف سر درد – سر دردهای اولیه اشاره شد، سر درد یک مشکل رایج میان مردم است. سر درد، از نظر بین المللی بیش از 150 نوع مختلف دارد که به دو دسته کلی تقسیم بندی می شوند: سر دردهای اولیه و سر دردهای ثانویه!
شناختن انواع سر درد به شما کمک می کند یاد بگیرید با هر نوع سر دردی چطور برخورد کنید و چه زمانی لازم است حتما به پزشک مراجعه نمایید.
در این مقاله به بررسی برخی از متداول ترین انواع سر دردهای ثانویه، علل و درمان های آنها پرداخته شده است.
مطالب جمع آوری شده صرفا جهت بالا بردن اطلاعات افراد می باشد.
داروهای بدون نیاز به نسخه را می توانید با مراجعه حضوری به داروخانه ها و مشورت با داروساز تهیه کنید.
تهیه سایر داروها فقط با ارائه نسخه پزشک و از طریق مراجعه حضوری به داروخانه ها مقدور است.
در خصوص ناراحتی ها و داروهای درج شده در این مقاله به غیر از مقاله درج شده امکان ارائه هیچ نوع مشاوره ی دیگری وجود ندارد.
منظور از سر درد ثانویه چیست؟
به سر دردهایی که به دنبال یک ناراحتی دیگر (مثلا صدمه دیدن سر، یا ترک ناگهانی کافئین) ایجاد شده باشند، سر دردهای ثانویه می گویند. برخی از انواع سر دردهای ثانویه عبارتند از:
** سر دردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو
سر درد ناشی از مصرف بیش از حد دارو – که گاهی اوقات سر درد ریباند یا سر درد برگشتی نیز نامیده می شود – رایج ترین نوع سر درد ثانویه است.
سر درد برگشتی عبارت است از سر دردهای روزانه یا مکرر که علائم آن شبیه به سر دردهای تنشی یا سر دردهای میگرنی است. این نوع سر دردها در ابتدا به مسکن ها جواب می دهند، اما بعدا دوباره عود می کنند.
سر دردهای ریباند ممکن است در اثر مصرف بیش از حد مسکن ها (بیش از 15 روز در ماه) ایجاد شوند. برخی از داروهایی که می توانند باعث این نوع سر درد شوند عبارتند از:
* اپیوئیدها
* استامینوفن
* تریپتان ها (مانند سوماتریپتان)
* ضد التهاب های غیراستروئیدی مانند آسپرین و ایبوپروفن
حتی اگر شخص از این داروها مطابق دستورالعمل پزشک خود هم استفاده کند، باز هم ممکن است دچار این نوع سر درد شود. به نظر می رسد سر دردهای برگشتی، در افرادی که برای درمان سر درد خود مسکن استفاده می کنند، بیشتر دیده می شود.
تنها درمان قطعی سر درد برگشتی قطع مصرف دارویی است که باعث سر درد شده است. البته هر کسی قصد دارد مصرف داروی خود را متوقف کند، حتما می بایست زیر نظر پزشک این کار را انجام دهد.
احتمالا پس از قطع مصرف دارو، علائم پیش از آنکه بهبود یابند، بدتر می شوند. معمولا سر درد طی 10 روز بعد از بین می رود.
علائم ترک مصرف داروها معمولا طی 7 روز برطرف می شوند، اما امکان دارد حتی تا سه هفته نیز به طول بیانجامند. حالت تهوع و استفراغ، افزایش ضربان قلب، اختلالات خواب، بی قراری، اضطراب و عصبی بودن از جمله رایج ترین علائم ترک مصرف داروها به شمار می آیند.
بیشتر افراد طی دو ماه دوباره به الگوی سر درد عادی خود بازمی گردند. بعد از این، احتمالا شروع مجدد مصرف دارو، بی ضرر خواهد بود.
گام های زیر می توانند به جلوگیری از سر درد برگشتی کمک کنند:
* اجتناب از مصرف کدئین
* عدم استفاده بیش از حد از داروهای مسکن برای سر درد – حداکثر دوز مجاز، 2 روز در هفته است.
* استفاده از داروهای پیشگیری کننده از سر درد، برای میگرن های مزمن
** سر دردهای سینوسی
سر دردهای سینوسی در اثر سینوزیت (تورم سینوس ها) ایجاد می شوند که معمولا نتیجه عفونت یا آلرژی است.
علائم این نوع سر درد عبارتند از یک درد خفیف آزار دهنده اطراف چشم ها، گونه ها و پیشانی.
درد ممکن است با حرکت یا زور زدن بدتر شود و گاهی اوقات ممکن است به سمت دندان و فک نیز گسترش یابد.
این نوع سر دردها معمولا با ترشحات ضخیم زرد یا سبز رنگ بینی همراه هستند. از دیگر علائم می توان به انسداد بینی، تب، حالت تهوع و حساسیت به نور و صدا اشاره کرد.
سر دردهای سینوسی کاملا نادر هستند. اگر سر درد با علائم مربوط به بینی همراه نباشد به احتمال زیاد سر درد میگرنی است.
سر دردهای سینوسی را می توان با مسکن های بدون نیاز به نسخه پزشک و داروهای ضد احتقان بینی درمان نمود. اگر علائم پس از چند هفته برطرف نشوند، آنگاه لازم است فرد به پزشک مراجعه کند.
ممکن است پزشک در مواردی که احساس کند عفونت باکتریایی باعث سر درد شده است آنتی بیوتیک تجویز کند و در مواردی که آلرژی باعث سر درد شده باشد، احتمالا پزشک آنتی هیستامین تجویز می کند. بعلاوه بعضی پزشکان به منظور کمک به کاهش التهاب، اسپری بینی استروئیدی تجویز می کنند.
به منظور تشخیص علت اصلی سینوزیت، احتمال دارد پزشک بیمار را به یک متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع دهد. در برخی موارد ممکن است نیاز به تخلیه با جراحی وجود داشته باشد.
** سر دردهای وابسته به کافئین
مصرف سنگین کافئین – بیش از 400 میلی گرم، یا حدودا 4 فنجان در روز – گاهی اوقات می تواند منجر به سر درد شود.
در افرادی که به مدت بیش از دو هفته، روزانه بیش از 200 میلی گرم کافئین مصرف کرده اند، اعتیاد به کافئین ممکن است باعث ایجاد سر درد هایی شبیه به میگرن شود. این اتفاق معمولا طی 24 ساعت بعد از قطع مصرف ناگهانی رخ می دهد. دیگر علائم احتمالی عبارتند از:
خستگی
مشکل در تمرکز
خلق و خوی ضعیف یا تحریک پذیری
حالت تهوع
علائم اغلب در طی یک ساعت پس از مصرف کافئین، یا طی 7 روز پس از قطع مصرف کامل کافئین برطرف می شوند.
اثرات کافئین در افراد مختلف، فرق می کند، اما معمولا کاهش مصرف کافئین می تواند ریسک سر درد را کاهش دهد. در افراد مبتلا به سر درد میگرنی مزمن، گاهی اوقات منع مصرف کافئین در نظر گرفته می شود.
** سر دردهای ناشی از صدمه دیدن سر
ضربه های جزئی به سر و گردن رایج هستند و معمولا در مورد آنها جای نگرانی وجود ندارد. اما گاهی اوقات، ممکن است به محض وارد شدن ضربه یا بعد از ضربه، داخل سر هم درد احساس شود. این نوع دردها معمولا شبیه به سر دردهای میگرنی یا سر دردهای تنشی هستند و معمولا با مصرف مسکن های بدون نیاز به نسخه قابل کنترل می باشند.
اگر فردی دچار سر درد شدید یا مستمر شود حتما می بایست به پزشک مراجعه کند. اغلب، هنگام صدمه دیدن جدی سر لازم است با آمبولانس تماس گرفته شود، در اینصورت احتمالا علائم زیر در فرد دیده می شوند:
غش کردن
تشنج
استفراغ
از دست دادن حافظه
احساس گیجی
مشکلات بینایی یا شنوایی
سر دردهای پس از سانحه ممکن است ماه ها بعد از آسیب دیدن سر ظاهر شوند، در اینصورت تشخیص آنها ممکن است دشوار باشد. گاهی اوقات این سر دردها روزمره هستند و حتی تا 12 ماه ادامه خواهند داشت.
** سر دردهای قاعدگی
سر درد غالبا با تغییرات سطح هورمونی مرتبط است. بطوریکه مثلا در خانم ها، تعداد دفعات میگرن، با قاعدگی (که به دنبال تغییر طبیعی سطح استروژن) مرتبط است.
این نوع میگرن های قاعدگی درست چند روز قبل از پریود یا در طول دوران قاعدگی و گاهی اوقات هنگام تخمک گذاری ایجاد می شوند، علائم سر دردهای ناشی از قاعدگی شبیه به میگرن است با این تفاوت که به تنهایی و بدون علائم پیش درآمدی/اورا ظاهر می شوند اما می توانند به مدت طولانی تری باقی مانده یا حتی تضعیف کننده تر باشند.
سر دردهای مرتبط با هورمون می توانند در اثر موارد زیر هم نیز ایجاد شوند:
* مصرف کنتراسپتیوهای خوراکی
* یائسگی
* بارداری
درمان سر دردهای قاعدگی مشابه درمان میگرن بدون اورا است. ممکن است پزشک به منظور اقدامات پیشگیرانه احتمالی، داروهای زیر را تجویر کند:
درمان هورمونی
مصرف تریپتان یا ضدالتهاب های غیراستروئیدی در زمان های نزدیک به قاعدگی
درمان های جایگزین هورمونی برای خانم هایی که در دوران یائسگی هستند.
** سر دردهای ناشی از خماری
مصرف بیش از اندازه الکل ممکن است صبح روز بعد منجر به سر درد شدید شود که حتی ممکن است در کل طول روز بعد نیز ادامه داشته باشد.
این سر دردها شبیه به میگرن هستند اما معمولا در دو طرف سر احساس می شوند و با حرکت هم بدتر می شوند. کسی که سر درد خماری دارد ممکن است حالت تهوع هم داشته باشد و نسبت به نور حساس شود.
هیچ درمانی برای سر دردهای ناشی از خماری وجود ندارد، اما با نوشیدن آب کافی و خوردن غذاهای قندی احتمالا علائم کمتر می شوند. مسکن های بدون نیاز به نسخه هم به کاهش یا متوقف کردن درد کمک می کنند.
علائم خماری اغلب طی 72 ساعت از بین می روند.
ریسک ابتلا به سر دردهای ناشی از خماری را می توان با اقدامات زیر کاهش داد:
نوشیدن الکل به اندازه تعادل
عدم نوشیدن الکل با معده خالی
نوشیدن آب مابین شات های الکلی و قبل از خواب
در موارد زیر حتما می بایست به پزشک مراجعه کنید:
اکثر سر دردها به ندرت نشانه ی یک مشکل جدی هستند و اکثر مردم می توانند بوضوح سر درد خود را با مسکن های بدون نیاز به نسخه مدیریت کنند. با این حال، هر کس سر درد شدید، مکرر یا مقاومی را تجربه کند می بایست به پزشک مراجعه کند.
مطالب جمع آوری شده صرفا جهت بالا بردن اطلاعات افراد می باشد.
داروهای بدون نیاز به نسخه را می توانید با مراجعه حضوری به داروخانه ها و مشورت با داروساز تهیه کنید.
تهیه سایر داروها فقط با ارائه نسخه پزشک و از طریق مراجعه حضوری به داروخانه ها مقدور است.
در خصوص ناراحتی ها و داروهای درج شده در این مقاله به غیر از مقاله درج شده امکان ارائه هیچ نوع مشاوره ی دیگری وجود ندارد.