علت استئاتوهپاتیت و درمان آن
استئاتوهپاتیت که شامل دو نوع الکلی و غیر الکلی است، به علت تجمع چربی در کبد ایجاد می شود؛ علائم – تشخیص و درمان آن را بخوانید.
استئاتوهپاتیت (Steatohepatitis) بیماری است که در آن کبد دچار تجمع چربی شده و درنتیجه آن التهاب و آسیب کبدی ایجاد می شود.
معمولا این بیماری در ابتدا بدون علامت است، اما با پیشرفت بیماری علائمی چون خستگی، درد شکم و زردی بروز پیدا می کنند.
استئاتوهپاتیت می تواند به علت مصرف الکل یا در طول دوره بیماری های خاص مانند فشار خون بالا و دیابت نوع 2 ایجاد شود.
درمان اصلی استئاتوهپاتیت معمولا شامل تغییر سبک زندگی مانند مدیریت وزن، افزایش فعالیت بدنی و تغییر در رژیم غذایی است.
در این مقاله انواع استئاتوهپاتیت، علائم، علت، عوامل خطر، گزینه های درمانی و نحوه پیشگیری از آن مورد بررسی قرار می گیرد.
همچنین بخوانید:
بیماری کبد چرب غیر الکلی چیست (کلیک)
انواع استئاتوهپاتیت
استئاتوهپاتیت یک مرحله پیشرفته از بیماری کبد چرب است که در آن کبد به مقدار نامنظمی چربی می سازد. در نتیجه این امر کد دچار التهاب و گاهی آسیب می شود.
دو شکل اصلی استئاتوهپاتیت عبارتند از:
- استئاتوهپاتیت الکلی (ASH): به دلیل مصرف زیاد الکل رخ می دهد.
- استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH): این وضعیت با مصرف الکل ارتباطی ندارد و بدلیل سایر بیماری ها مانند دیابت رخ می دهد.
بر اساس یک گزارش 2020، برخی افراد دچار هر دو شکل استئاتوهپاتیت می شوند. پزشکان و محققان این وضعیت را استئاتوهپاتیت الکلی و غیر الکلی (BASH) می نامند.
همچنین بخوانید:
بیماری کبدی NASH (استئاتوهپاتیت غیر الکلی) (کلیک)
علت استئاتوهپاتیت
مصرف بیش از حد الکل می تواند باعث ایجاد ASH شود. این وضعیت در حدود 20% تا 40% از افراد مبتلا به کبد چرب که مقادیر زیادی الکل مصرف می کنند، رخ می دهد.
در مقابل، محققان بیماری های زیر را عامل و مرتبط با بروز NASH می دانند:
- چاقی
- آپنه انسدادی خواب
- بیماری قلبی
- بیماری مزمن کلیوی
- دیابت نوع 2
- فشار خون بالا
- بیماری تخمدان پلی کیستیک
- دیس لیپیدمی، عدم تعادل در سطوح مختلف چربی بدن
با توجه به ALF، علل کمتر شایع NASH عبارتند از:
- سموم خاص
- هپاتیت C
- کاهش وزن سریع
- داروهایی مانند متوترکسات، گلوکوکورتیکوئیدها و استروژن های مصنوعی
همچنین بخوانید:
آیا هپاتیت C قابل درمان است؟ (کلیک)
علائم استئاتوهپاتیت
معمولا افراد مبتلا به هر دو نوع استئاتوهپاتیت برای مدت طولانی هیچ علامتی ندارند. البته برخی افراد دچار ناراحتی و درد شکمی می شوند. سپس با بدتر شدن التهاب، علائم بیشتری بروز پیدا خواهد کرد.
بر اساس گزارش بنیاد کبد آمریکا (ALF)، ممکن است علائم پس از ابتلا به سیروز، که یک زخم شدید کبدی است، ایجاد شوند. علائم NASH همراه با سیروز عبارتند از:
افراد مبتلا به NASH همچنین ممکن است بزرگ شدن و تغییر رنگ در مفاصل را نیز تجربه کنند.
همچنین بخوانید:
طول عمر بیماران مبتلا به سیروز کبدی (کلیک)
عوامل خطر
بر اساس یک بررسی 2020، عوامل خطر برای NASH می توانند شامل موارد زیر باشند:
- دیس لیپیدمی
- مقاومت به انسولین
- چاقی
- مصرف بیش از حد قند و کربوهیدرات
- افزایش وزن در اطراف شکم
خطر ابتلا به استئاتوهپاتیت می تواند با افزایش سن نیز افزایش یابد.
همچنین بخوانید:
بررسی علل و پیامدهای چاقی بزرگسالان (کلیک)
تشخیص استئاتوهپاتیت
از آنجایی که استئاتوهپاتیت در مراحل اولیه معمولا بدون علامت است، پزشکان اغلب آن را هنگام درمان فرد با شرایط متفاوت یا انجام آزمایش خون معمول تشخیص می دهند.
پزشک برای تشخیص دقیق استئاتوهپاتیت، احتمالا موارد زیر را انجام می دهد:
- معاینه فیزیکی
- بیوپسی کبد
- درخواست تست های تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی تی یا ام آر آی
- تست های عملکرد کبد
پزشک برای تشخیص بین NASH و ASH، نیاز به ارزیابی سابقه مصرف الکل دارد. آنها همچنین ممکن است بیوپسی کبد را تجزیه و تحلیل کنند، زیرا آسیب کبدی برای هر بیماری کاملا متفاوت است.
همچنین بخوانید:
همه چیز درباره سی تی اسکن (CT scan) (کلیک)
درمان استئاتوهپاتیت
گزینه اصلی درمان استئاتوهپاتیت اصلاح سبک زندگی است. پزشکان برای درمان NASH موارد زیر را توصیه می کنند:
- کاهش وزن حداقل 5% تا 10% از طریق ورزش و کاهش کالری
- مصرف قهوه قطره ای کافئین دار
- مصرف مکمل ویتامین E
- افزایش چربی های امگا 3 در رژیم غذایی
- کاهش مصرف برخی قندها در رژیم غذایی
پرهیز از الکل نیز یک عامل ضروری برای مدیریت بیماری ASH است. به طور معمول آخرین راه حل برای این بیماری نیز پیوند کبد است.
جهت مشاهده و خرید مکمل های امگا و روغن ماهی داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.
پیشگیری از استئاتوهپاتیت
برخی از عوامل خطر استئاتوهپاتیت قابل کنترل و پیشگیری هستند. با اجتناب از این عوامل خطر، می توان به کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک کرد. نکات زیر برای پیشگیری از استئاتوهپاتیت موثر است:
- مصرف کم یا عدم مصرف الکل
- حفظ وزن در محدوده متوسط و سالم
- خوردن یک رژیم غذایی متعادل
- ورزش منظم
همچنین بخوانید:
فواید ورزش برای سلامت جسم و روان (کلیک)
چشم انداز
استئاتوهپاتیت مرحله پیشرفته بیماری کبدی است. طبق یک مقاله در سال 2022، چشم انداز استئاتوهپاتیت زمانی خوب است که بیماری خیلی پیشرفته نباشد. مدیریت استئاتوهپاتیت از طریق تغییرات سبک زندگی سالم می تواند به معکوس کردن برخی از آسیب های ناشی از التهاب کبد کمک کند.
با این حال، استئاتوهپاتیت می تواند به مرحله پیشرفته تر بیماری کبدی یعنی سیروز تبدیل شود. سیروز زخم غیرقابل برگشت کبد است که می تواند در حدود 20% از افراد مبتلا به استئاتوهپاتیت رخ دهد.
بر اساس مقاله بالا، میزان مرگ و میر 90 روزه بسته به سن فرد و شدت بیماری از 1.9% تا 71.3% متغیر است.
همچنین بخوانید:
رژیم غذایی برای سیروز کبدی (کلیک)
زمان مراجعه به پزشک
استئاتوهپاتیت اغلب در مراحل اولیه بدون علامت است، بنابراین افراد ممکن است متوجه آن نشوند. با این حال، درد شکم و خستگی می تواند نشانه هایی برای کمک به تشخیص و مراجعه به پزشک باشد.
اگر نتایج تست عملکرد کبد فردی غیرطبیعی باشد یا در آزمایش های تصویربرداری کبد چرب تشخیص داده شود، متخصص باید خطر پیشرفت به سمت زخم کبد و سیروز را بررسی کند.
اگر فردی نگران سلامت کبد یا شرایط مرتبط با آن، مانند دیابت نوع 2 است، باید برای بررسی کبد و تشخیص استئاتوهپاتیت در مراحل اولیه، در صورت وجود، به پزشک مراجعه کند.
همچنین بخوانید:
تشخیص دیابت نوع 1 و 2 : علائم و علت ها (کلیک)
خلاصه
استئاتوهپاتیت شامل التهاب کبد و نوعی بیماری کبدی است. این وضعیت زمانی ایجاد می شود که چربی بیش از حد در کبد وجود داشته باشد. با گذشت زمان، التهاب می تواند باعث آسیب شود و به طور بالقوه منجر به زخم شدن کبد شود.
تغییرات سبک زندگی درمان اصلی بیماری های NASH یا ASH است. تغییرات سبک زندگی شامل داشتن یک رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و محدود کردن مصرف الکل است. این تکنیک های مدیریتی همچنین می توانند به پیشگیری از استئاتوهپاتیت نیز کمک کنند.
هر دو شکل استئاتوهپاتیت می توانند در ابتدا بدون علامت باشند. با این حال افراد می توانند با پیشرفت بیماری دچار درد شکم، خستگی و سایر مشکلات شوند.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.