نقش ویتامین B2 (ریبوفلاوین) در سلامت بدن

ریبوفلاوین (که ویتامین B2 هم نامیده می شود) یکی از ویتامین های گروه B است که مانند دیگر ویتامین های این گروه محلول در آب می باشد. ریبوفلاوین بصورت طبیعی در برخی غذاها مانند شیر، گوشت، تخم مرغ، آجیل، آرد غنی شده و سبزیجات سبز یافت می شود، این ویتامین به برخی فرآورده های خوراکی نیز افزوده می شود و بصورت مکمل تغذیه ای (به تنهایی یا همراه با دیگر ویتامین ها و مواد معدنی) نیز در دسترس می باشد.

ویتامین B2 یکی از اجزای اساسی دو کوآنزیم اصلی فلاوین مونونوکلئوتید (FMN یا ریبوفلاوین 5-فسفات سدیم) و فلاوین آدنین دینوکلئوتید (FAD) می باشد. این کوآنزیم ها نقش عمده ای در تولید انرژی، عملکردهای سلولی، رشد و نمو و متابولیسم چربی، داروها و استروئیدها ایفا می کنند؛ ریبوفلاوین به حفظ سطح طبیعی هموسیستئین (یکی از اسیدآمینه های خون) نیز کمک می کند.

برخی افراد برای جلوگیری از کمبود ریبوفلاوین در بدن، برخی از انواع مختلف سرطان و سردردهای میگرنی، ریبوفلاوین مصرف می کنند. از ریبوفلاوین برای آکنه، کرامپ های عضلانی، سندروم سوزش پاها، سندروم تونل کارپال و اختلالات خونی از جمله مِتهِموگلوبینِمی مادرزادی و اریتروبلاستوپنی نیز استفاده می شود.

بعضی افراد از ریبوفلاوین برای وضعیت های چشمی مثلا خستگی چشم ها، کاتاراکت و گلوکوم استفاده می کنند. بعضی دیگر مصرف ویتامین B2 را برای حفظ سلامت موها، پوست و ناخن ها، به تعویق انداختن روند پیری پوست، زخم های کانکر، اسکلروز چندگانه، مشکلات حافظه ای، فشار خون بالا، سوختگی، بیماری های کبدی و کم خونی موثر می دانند.

وجود ریبوفلاوین برای رشد درست بسیاری از ارگان های بدن از جمله پوست، پوشش دستگاه گوارش، سلول های خونی و عملکرد مغز ضروری است.

 

مکمل های غذایی را می توانید بدون ارائه ی نسخه ی پزشک از داروخانه ها تهیه کنید، با این وجود توصیه می شود قبل از انتخاب و شروع مصرف هر نوع مکمل غذایی ابتدا از نیازهای بدن خود مطمئن شده و سپس براساس کمبودهای غذایی با مشورت با پزشک متخصص و یا کارشناس تغذیه ای اقدام به مصرف آنها نمایید.

در افراد مبتلا به بیماری های خاص یا کسانی که تحت درمان دارویی قرار دارند، مصرف مکمل بدون تایید پزشک ممنوع است.

مطالب جمع آوری شده، صرفا جهت بالا بردن اطلاعات عمومی افراد می باشد.

اویرو در خصوص انتخاب مکمل ها و لزوم مصرف آنها به غیر از مقاله ی درج شده هیچگونه مشاوره ای ارائه نمی دهد.

 

 

اثربخشی و موارد مصرف ویتامین B2

موثر برای:

• جلوگیری و درمان پائین بودن سطح ریبوفلاوین (کمبود ریبوفلاوین): در کودکان و بزرگسالانی که مقدار ریبوفلاوین در بدنشان بسیار کم است، با مصرف خوراکی ریبوفلاوین می توان سطح ریبوفلاوین بدن را بالا برد.

احتمالا موثر برای:

• کاتاراکت (آب مروارید): کسانی که رژیم غذایی غنی از ریبوفلاوین دارند، احتمالا کمتر در خطر ابتلا به آب مروارید هستند. به نظر می رسد مصرف مکمل های حاوی ریبوفلاوین و نیاسین، به جلوگیری از آب مروارید کمک می کند. 
• بالا بودن مقدار هموسیستئین خون (هایپرهموسیستئینی): مصرف خوراکی ریبوفلاوین به مدت 12 هفته در برخی افراد، می تواند سطح هموسیستئین را تا 40% کاهش دهد. به نظر می رسد مصرف ریبوفلاوین به همراه فولیک اسید و پیریدوکسین، در افرادی که به دلیل مصرف داروهای ضد تشنج هموسیستئین خونشان بالاست، سطح هموسیستئین را تا 26% کاهش می دهد.
• سردردهای میگرنی: مصرف خوراکی دوزهای بالای ریبوفلاوین، احتمالا تعداد حملات ناشی از سردردهای میگرنی را کاهش خواهد داد. به نظر می رسد مصرف ریبوفلاوین همراه با دیگر ویتامین ها و مواد معدنی، مقدار دردی را که فرد ممکن است در طول میگرن تجربه کند، کاهش می دهد.

شواهد ناکافی برای:

• اسیدوز لاکتیک
• سرطان دهانه رحم
• سرطان مری
• فشار خون بالا
• سرطان کبد
• مولتیپل اسکلروزیس
• لکوپلاکی دهان
• کمبود آهن در دوران بارداری
• بیماری سلولهای داسی شکل
• سکته مغزی
• آکنه
• تعویق روند پیری
• تقویت سیستم ایمنی بدن
• زخم های شانکر
• حفظ سلامت پوست و مو
• تقویت حافظه و جلوگیری از بیماری آلزایمر
• گرفتگی های عضلانی

برای ارزیابی اثربخشی ریبوفلاوین در موارد فوق، شواهد بیشتری لازم است.

 

مقدار مصرف ریبوفلاوین

بزرگسالان – خوراکی

• مصرف عمومی: میزان جیره غذایی مورد نیاز روزانه بزرگسالان به ریبوفلاوین، 1.3 میلی گرم در روز برای آقایان، 1.1 میلی گرم در روز برای خانم ها، 1.4 میلی گرم در روز برای خانم های باردار، و 1.6 میلی گرم در روز برای خانم های شیرده است. هیچ حداکثر مقدار مجاز مصرف روزانه (UL) خاصی برای ریبوفلاوین تعیین نشده است. منظور از UL بیشترین مقداری است که اکثر افراد می توانند با خیال راحت، بدون مسمومیت، مصرف کنند.
• به منظور جلوگیری و درمان پائین بودن سطح ریبوفلاوین (کمبود ریبوفلاوین): روزانه 5 تا 30 میلی گرم ریبوفلاوین
• برای آب مروارید: مصرف روزانه 3 میلی گرم ریبوفلاوین همراه با 40 میلی گرم نیاسین به مدت 5 تا 6 سال
• برای بالا بودن هموسیستئین خون: مصرف روزانه 1.6 ریبوفلاوین به مدت 12 هفته؛ یا مصرف روزانه ترکیب 75 میلی گرم ریبوفلاوین، 0.4 میلی گرم فولیک اسید و 120 میلی گرم پیریدوکسین به مدت 30 روز.
• برای سر دردهای میگرنی: رایج ترین دوز مصرف 400 میلی گرم روزانه به مدت حداقل سه ماه است.

کودکان – خوراکی

• مصرف عمومی: میزان جیره غذایی مورد نیاز روزانه کودکان به ریبوفلاوین، 0.3 میلی گرم در روز برای نوزادان 0 تا 6 ماهه، 0.4 میلی گرم در روز برای نوزادان 6 تا 12 ماه، 0.5 میلی گرم در روز برای کودکان 1 تا 3 ساله، 0.6 میلی گرم در روز برای کودکان 4 تا 8 ساله، 0.9 میلی گرم در روز برای کودکان 9 تا 13 ساله، 1.3 میلی گرم در روز برای نوجوانان پسر 14 تا 18 ساله، و 1 میلی گرم در روز برای نوجوانان دختر 14 تا 18 ساله است. هیچ حداکثر مقدار مجاز مصرف روزانه (UL) خاصی برای ریبوفلاوین تعیین نشده است. منظور از UL بیشترین مقداری است که اکثر افراد می توانند با خیال راحت، بدون مسمومیت، مصرف کنند.
• به منظور جلوگیری و درمان پائین بودن سطح ریبوفلاوین (کمبود ریبوفلاوین): دستورالعمل توصیه شده بدین ترتیب است، بار اول 2 میلی گرم در یک دوز، سپس روزانه 0.5 تا 1.5 میلی گرم به مدت 14 روز؛ و یا 2 تا 5 میلی گرم به مدت حداقل دو ماه؛ و یا 5 میلی گرم 5 روز در هفته به مدت یکسال.

میزان جیره غذایی مورد نیاز مصرف روزانه (RDA) ریبوفلاوین، شامل ویتامین B2 دریافت شده از غذا و مکمل های خوراکی، به شرح زیر می باشد:

میزان جیره غذایی مورد نیاز هر شخص (RDA)
سن	آقایان	خانم ها	بارداری	شیردهی
تولد تا 6 ماهگی	0.3 میلی گرم	0.3 میلی گرم
7 تا 12 ماهگی	0.4 میلی گرم	0.4 میلی گرم
1 تا 3 سالگی	0.5 میلی گرم	0.5 میلی گرم
4 تا 8 سالگی	0.6 میلی گرم	0.6 میلی گرم
9 تا 13 سالگی	0.9 میلی گرم	0.9 میلی گرم
14 تا 18 سالگی	1.3 میلی گرم	1 میلی گرم	1.4 میلی گرم	1.6 میلی گرم
19 تا 50 سالگی	1.3 میلی گرم	1.1 میلی گرم	1.4 میلی گرم	1.6 میلی گرم
51 سال به بالا	1.3 میلی گرم	1.1 میلی گرم

 

منابع ریبوفلاوین

منابع غذایی ریبوفلاوین

غذاهایی که سرشار از ریبوفلاوین هستند عبارتند از تخم مرغ، فرآورده های جانبی گوشت (جگر و کلیه)، انواع گوشت بدون چربی، شیر و سبزیجات سبز رنگ؛ در بسیاری از کشورها غلات و حبوبات هم با ریبوفلاوین غنی می شوند.

از آنجاکه ریبوفلاوین محلول در آب است، تقریبا بیش از نیمی از آن طی پخت و پز یا هنگام جوشاندن یا حتی بخار پز کردن و گرم کردن از بین می رود. در جدول زیر برخی از منابع غذایی حاوی ریبوفلاوین بررسی شده اند:

منابع غذایی منتخب ریبوفلاوین
غذا	میلی گرم به از هر سروینگ	درصد ارزش روزانه
85 گرم گوشت گاو، سرخ شده	2.9	223
یک وعده غلات صبحانه غنی شده با 100 درصد ارزش غذایی روزانه	1.3	100
یک فنجان جودوسر غنی شده، پخته شده داخل آب	1.1	85
یک فنجان ماست ساده، بدون چربی	0.6	46
یک فنجان شیر، 2% چربی	0.5	38
بادام، خشک بو داده شده	0.3	23
85 گرم پنیر	0.3	23
یک تخم مرغ بزرگ پخته شده	0.2	15
یک فنجان کینوا پخته شده	0.2	15
85 گرم ماهی سالمون صورتی کنسرو شده	0.2	15
یک لیوان اسفناج خام	0.1	8
یک عدد سیب بزرگ با پوست	0.1	8
یک فنجان کنسرو لوبیا	0.1	8
یک فنجان ماکارونی شکل دار سبوس دار پخته شده	0.1	8
یک برش نان سبوس دار	0.1	8
نصف فنجان گوجه فرنگی خرد شده کنسرو شده	0.1	8

 

مکمل های خوراکی

ریبوفلاوین در بسیاری از مکمل های خوراکی وجود دارد. مکمل های مولتی ویتامین/مولتی مینرال حاوی ریبوفلاوین اغلب 1.3 میلی گرم ریبوفلاوین (معادل 100 درصد نیاز روزانه) هستند. به عنوان چند نمونه از بهترین مکمل های حاوی تیامین می توانید محصولات زیر را بررسی کنید:

شربت مولتی-سانستول (جهت مشاهده و خرید کلیک کنید) 

هر 5 میلی لیتر شربت مولتی سانستول (معادل یک قاشق چایخوری) حاوی 0.8 میلی گرم ویتامین B2 به همراه دیگر ویتامین ها و مواد معدنی است. تمام اعضای خانواده، از سنین یکسال به بالا می توانند جهت برطرف نمودن نیازهای روزانه بدن خود به مقدار توصیه شده از این شربت مصرف نمایند. 

قرص یونی زینک ابیان دارو (جهت مشاهده و خرید کلیک کنید)

قرص یونی زینک ابیان دارو که ترکیبی از زینک و ویتامین های گروه B می باشد، حاوی 10 میلی گرم ریبوفلاوین است. مصرف روزانه یک عدد از این محصول، برای برطرف نمودن تمام نیازهای بدن افراد سالم به ویتامین های گروه B مکفی است.

قرص مکمل مولتی کمپلکس آقایان ایزی (جهت مشاهده و خرید کلیک کنید)

قرص مکمل مولتی کمپلکس آقایان ایزی حاوی 1.6 میلی گرم ویتامین B2 به همراه دیگر ویتامین ها و مواد معدنی است و قادر است تمام نیازهای روزانه بدن به ریبوفلاوین را تامین کند.

کپسول ومیناویت اورجینال (جهت مشاهده و خرید کلیک کنید)

مصرف روزانه 2 عدد کپسول ومیناویت اورجینال، باعث می شود حدودا 5 میلی گرم ویتامین B2 و دیگر ویتامین ها و مواد معدنی به خوبی تامین شوند.

 

ایمنی و عوارض جانبی

به نظر می رسد مصرف خوراکی ریبوفلاوین در اکثر افراد خطری ایجاد نکند. در بعضی افراد ریبوفلاوین می تواند باعث تغییر رنگ ادرار (به رنگ زرد-نارنجی) شود. همچنین ممکن است باعث اسهال نیز بشود.

 

مصرف در گروه های خاص

** کودکان: به نظر می رسد ریبوفلاوین اگر به مقدار مناسب و استاندارد استفاده شود، خطری برای کودکان ایجاد نکند.

** بارداری و شیردهی: به نظر می رسد ریبوفلاوین خوراکی، اگر به اندازه مناسب استفاده شود در دوران بارداری و شیردهی بی خطر باشد. دوز توصیه شده 1.4 میلی گرم در هر روز برای خانم های باردار و 1.6 میلی گرم در روز برای خانم های باردار است. حتی مصرف دوزهای بالای ریبوفلاوین برای مدت کوتاه احتمالا خطری ایجاد نمی کند.

توجه: در افراد مبتلا به هپاتیت، سیروز و انسداد مجاری صفراوی، احتمالا مقدار جذب ریبوفلاوین کمتر است.

 

تداخلات

ریبوفلاوین می تواند با داروهای زیر تداخلات جزئی و قابل چشم پوشی ایجاد کند:

• داروهای آنتی کولینرژیک
• داروهای ضد افسردگی
• فنوباربیتال
• پروبنسید

 

مکمل های غذایی را می توانید بدون ارائه ی نسخه ی پزشک از داروخانه ها تهیه کنید، با این وجود توصیه می شود قبل از انتخاب و شروع مصرف هر نوع مکمل غذایی ابتدا از نیازهای بدن خود مطمئن شده و سپس براساس کمبودهای غذایی با مشورت با پزشک متخصص و یا کارشناس تغذیه ای اقدام به مصرف آنها نمایید.

در افراد مبتلا به بیماری های خاص یا کسانی که تحت درمان دارویی قرار دارند، مصرف مکمل بدون تایید پزشک ممنوع است.

مطالب جمع آوری شده، صرفا جهت بالا بردن اطلاعات عمومی افراد می باشد.

اویرو در خصوص انتخاب مکمل ها و لزوم مصرف آنها به غیر از مقاله ی درج شده هیچگونه مشاوره ای ارائه نمی دهد.