رژیم غذایی بیماری فنیل کتونوری : غذاهای مناسب و ممنوع | اویرو مگ

افراد مبتلا به فنیل کتونوری باید میزان فنیل آلانین مصرفی خود را محدود کنند؛ رژیم غذایی مناسب و غذاهای ممنوع این بیماری را بخوانید.

افراد مبتلا به فنیل کتونوری (phenylketonuria) نمی توانند اسید آمینه ای به نام فنیل آلانین موجود در مواد غذایی را تجزیه کنند. آمینو اسیدها ترکیبات آلی موجود در غذا هستند که بدن برای عملکرد به آنها نیاز دارد.

بدن از اسیدهای آمینه برای انجام عملکردهای ضروری بدن مانند رشد و ترمیم بافت ها استفاده می کند. بدن اسید آمینه های موردنیاز را تجزیه و هر گونه اسید آمینه باقی مانده را حذف می کند.

پیروی از یک رژیم غذایی مناسب بیماری فنیل کتونوری (PKU) درمان اصلی برای پیشگیری از ایجاد علائم جدی آن است.

این مقاله غذاهایی که برای افراد مبتلا به بیماری فنیل کتونوری مناسب و ممنوع است، شرح می دهد.

همچنین بخوانید:

اسید آمینه فنیل آلانین (کلیک)

غذاهای مناسب فنیل کتونوری

همانطور که بالاتر توضیح داده شد، بدن برای عملکرد خود به اسید آمینه ها نیاز دارد. افراد مبتلا به PKU نمی توانند فنیل آلانین را تجزیه کنند. در نتیجه فنیل آلانین ها در خون و مغز انباشته می شوند. تجمع فنیل آلانین منجر به علائم متعددی از جمله آسیب مغزی می شود.

غذاهای مختلف حاوی مقادیر متفاوتی فنیل آلانین هستند. درمان اصلی برای بیماری فنیل کتونوری پیروی از یک رژیم غذایی خاص با فنیل آلانین کم است. به این ترتیب افراد مبتلا به PKU می توانند سطح فنیل آلانین توصیه شده را در بدن خود حفظ کنند.

معمولا پزشکان مصرف مکمل های اسید آمینه را نیز برای این افراد تجویز می کنند.

متخصصان تغذیه، رژیم غذایی و غذاهای مناسب بیماری فنیل کتونوری را بر اساس سطح تحمل فرد برای فنیل آلانین ایجاد می کنند. این مساله به شدت بیماری فرد بستگی دارد. سطح تحمل آنها نیز وابسته به موارد زیر است:

سن
رشد قد
جنسیت
افزایش وزن
سطح فنیل آلانین خون
فعالیت فنیل آلانین هیدروکسیلاز، یا فرآیندی که در آن بدن فنیل آلانین را به مواد دیگر تبدیل می کند.

همچنین بخوانید:

فنیل آلانین در مواد غذایی (کلیک)

هر برنامه غذایی که بر اساس نیاز فرد تنظیم می شود دارای میزان ایمنی از فنیل آلانین است. چندین روش برای ارزیابی میزان مصرف روزانه فنیل آلانین وجود دارد. ارزیابی شامل مستندسازی نوع و میزان غذاهای مصرفی است.

روش های مختلفی برای محاسبه میزان فنیل آلانین موجود در هر غذا وجود دارد که بر حسب گرم در هر 100 گرم اندازه گیری می شود. پزشک یا متخصص تغذیه می تواند به چگونگی ردیابی و محاسبه این سطوح کمک کند.

افراد مبتلا به فنیل کتونوری باید زیر نظر یک پزشک باشند تا برنامه غذایی طولانی مدت آنها را به طور منظم کنترل و تنظیم کند.

هیچ رژیم غذایی استانداردی برای بیماری فنیل کتونوری وجود ندارد.

چندین نسخه کم پروتئین از غذاهای رایج برای افراد مبتلا به PKU وجود دارد. برخی از غذاها نیز از نظر پزشکی بدون فنیل آلانین فرموله می شوند و به این ترتیب افراد دارای PKU می توانند با خیال راحت آنها را مصرف کنند. با این حال، این غذاها معمولا بسیار گران هستند.

برخی از مواد غذایی به طور طبیعی برای رژیم غذایی افراد فنیل کتونوری مناسب هستند.

غذاهای کم پروتئین

دریافت انرژی یا کالری کافی برای افراد مبتلا به PKU، هنگام پیروی از یک برنامه غذایی بسیار کم پروتئین، بسیار مهم است. در نظر نگرفتن این مساله می تواند منجر به مدیریت ضعیف فنیل آلانین خون شود.

با داشتن یک رژیم غذایی مناسب بیماری فنیل کتونوری، می توان سطح انرژی خود را با خوردن غذاهای بسیار کم پروتئین حفظ کرد. افراد مبتلا به PKU می توانند این غذاها را به عنوان بخشی از رژیم غذایی خود بدون نیاز به محاسبه میزان مصرفشان بخورند. این غذاها عبارتند از:

چربی های حاوی کمتر از 1 گرم چربی در 100 گرم، مانند:
- کره
- مارگارین
- روغن گی (Ghee)
- روغن های گیاهی
نشاسته هایی که کمتر از نیم گرم پروتئین در 100 گرم دارند، مانند:
- ساگو
- تاپیوکا
- آرد کاساوا
- نشاسته ذرت
- پودر آروروت (arrowroot)
پنیر گیاهی با کمتر از نیم گرم پروتئین در هر 100 گرم
قندهایی که کمتر از نیم گرم پروتئین در 100 گرم دارند، مانند:
- گلوکز
- مربا
- عسل
- مارمالاد
- شربت طلایی
- شربت افرا
- شربت های میوه ای
- شیرینی ها
گیاهان یا ادویه جات
نوشیدنی هایی که حاوی آسپارتام نیستند

رژیم غذایی فنیل کتونوری همچنین می تواند شامل غذاهای تولید شده با پروتئین کم مانند نان و پاستا نیز باشد.

همچنین بخوانید:

نشاسته تاپیوکا (کلیک)

جایگزین های پروتئین

برای تامین پروتئین موردنیاز بدن افراد فنیل کتونوری می توان از جایگزین های پروتئین مصنوعی استفاده کرد. این جایگزین ها از مکمل های اسید آمینه بدون فنیل آلانین به دست می آیند و می توانند حاوی کربوهیدرات ها، چربی ها و ویتامین های اضافه شده باشند.

این مکمل ها پروتئین کافی را برای افراد مبتلا به PKU فراهم می کنند. آنها همچنین برای ارتقاء چرخه رشد ضروری هستند. فرم های موجود برای این مکمل ها عبارتند از:

پودرهای اسید آمینه
کپسول
قرص
بار (bar)
مایع

میوه ها و سبزیجات

سیب زمینی پخته شده و چیپس تهیه شده از سبزیجاتی مانند چغندر یا شقاقل (parsnips) حاوی غلظت بالایی از فنیل آلانین هستند. به دلیل تاثیر منفی، به افراد فنیل کتونوری توصیه می شود که این مواد غذایی را در رژیم غذایی خود محدود کنند.

سایر میوه ها و سبزیجاتی که حاوی مقدار کمی فنیل آلانین هستند، معمولا فاقد تاثیر روی فرد مبتلا به PKU هستند. به همین دلیل معمولا پزشکان محدود کردن آنها در رژیم غذایی فنیل کتونوری را توصیه نمی کنند.

با این حال برای مصرف هر میوه یا سبزی خاص، افراد مبتلا به PKU باید توصیه های غذایی حرفه ای را از یک متخصص مانند متخصص تغذیه دریافت کنند.

چند نمونه از میوه ها و سبزیجاتی که حاوی فنیل آلانین کمتری هستند عبارتند از:

سیب
موز
بلوبری
گیلاس
گریپ فروت
شلیل
آووکادو
فلفل
بادمجان
کلم
هویج
گوجه فرنگی

همچنین بخوانید:

فواید آووکادو (کلیک)

غذاهای ممنوع فنیل کتونوری

تمام پروتئین ها حاوی فنیل آلانین هستند. از جمله غذاهای ممنوع برای افراد مبتلا به فنیل کتونوری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

گوشت
ماهی
تخم مرغ
پنیر
لبنیات
آجیل و دانه ها
غذاهای مبتنی بر آرد، مانند:
- نان
- پاستا
- کیک ها
- بیسکویت ها
- توفو، سویا و کورن (Quorn)

همچنین بخوانید:

توفو و مضرات آن (کلیک)

اجتناب از آسپارتام

افراد مبتلا به PKU باید از شیرین کننده مصنوعی آسپارتام نیز اجتناب کنند. آسپارتام حاوی مقادیر زیادی فنیل آلانین است. محصولاتی که ممکن است شامل آسپارتام باشند عبارتند از:

نوشابه های رژیمی
برخی از آدامس ها
برخی از داروها
جایگزین های قند
سایر محصولات کم کالری

زمان مراجعه به پزشک

پزشکان معمولا در بدو تولد وجود بیماری PKU را تشخیص می دهند.

علائم و نشانه های بیماری فنیل کتونوری متفاوت از خفیف یا شدید متغیر هستند. اغلب برای PKU خفیف نیازی به درمان نیست.

قبل از ایجاد تغییرات قابل توجه در برنامه غذایی خود باید با پزشک یا متخصص مشورت کرد. مقدار فنیل آلانینی که برای مصرف بی خطر است، برای هر مبتلا به PKU متفاوت است.

افراد مبتلا به PKU برای داشتن یک برنامه غذایی مناسب و مخصوص نیازهای خود، باید زیر نظر پزشک یا متخصص تغذیه باشند. برای توقف رژیم فنیل کتونوری نیز ابتدا باید با پزشک خود مشورت کرد.

خلاصه

افراد مبتلا به PKU نمی توانند اسید آمینه ای به نام فنیل آلانین که در غذا یافت می شود را تجزیه کنند. اگر فرد مبتلا به PKU میزان فنیل آلانین مصرفی خود را محدود نکند، دچار اثرات نامطلوب سلامتی مانند علائم شدید این بیماری می شود.

پیروی از یک رژیم غذایی مناسب فنیل کتونوری، درمان اصلی برای PKU است. رژیم غذایی برای هر فرد مبتلا به فنیل کتونوری متفاوت است و متناسب با نیازهای خاص وی، از جمله محدود کردن مصرف برخی غذاها، تنظیم می شود.

دریافت مشاوره پزشکی حرفه ای قبل از شروع رژیم غذایی فنیل کتونوری اهمیت زیادی دارد.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.