علل و راه های درمان خارش واژن قبل از قاعدگی

خارش واژن، قبل از قاعدگی مسئله ای طبیعی است. علت این امر هم چیزی نیست جز تغییرات هورمونی!

البته گاهی اوقات هم پیش می آبد که علت خارشِ قبل قاعدگی فراتر از تغییرات هورمونی بوده و عفونت، مقصر اصلی این ماجراست.

ابتلا به عفونت قارچی، عفونت باکتریایی (BV)، خشکی واژن، التهاب و استفاده از محصولات بهداشتی حساسیت زا، از جمله رایج ترین عللی هستند که منجر به ایجاد خارش، در زمان نزدیک به قاعدگی می شوند. البته همه ی انواع عفونت های واژن جدی محسوب نمی شوند، اما بعضی از آنها نیاز به درمان تخصصی دارند.

کسی که در همه ی چرخه های قاعدگی خود، در یک نقطه یکسان، دچار خارش می شود، احتمالا به ناراحتی به نام ولوواژینیت چرخه ای (cyclic vulvovaginitis) مبتلا شده است. 

در این مقاله ضمن بررسی رایج ترین علل خارش واژن قبل از قاعدگی، موثرترین راه های درمان این ناراحتی رایج معرفی گردیده اند.

 

اطلاعات این مقاله برگرفته از آخرین مقالات علمی روز سایت های معتبر (2020) می باشد.

در صورت دارا بودن مشکلات سلامت، به پزشک متخصص مربوطه مراجعه نمایید.

اویرو در خصوص مسائل پزشکی و سلامت به غیر از مقاله ی درج شده هیچگونه مشاوره ای ارائه نمی دهد.

 

7 علت خارش واژن قبل از پریود

در این بخش 7 علت رایج خارش واژن قبل از پریود به همراه توضیحات تکمیلی جمع آوری شده اند:

خشکی واژن

در روزهای نزدیک به تخمک گذاری، سطح استروژن به بالاترین مقدار خود می رسد و پس از آن، در روزهای منتهی به قاعدگی، با سرعت بسیار زیادی افت می کند. این مسئله منجر به خشکی واژن می شود. خشکی واژن می تواند باعث درد و خارش واژن، بخصوص هنگام رابطه جنسی شود.

بسیاری از خانم ها در دوران نزدیک به یائسگی، پس از زایمان و در طول دوران شیردهی هم این نوع خشکی را تجربه می کنند.

التهاب

براساس شواهد، قاعدگی منجر به افزایش حساسیت پوست می شود. این مسئله احتمالا در اثر التهاب رخ می دهد.

سطح التهاب در طول دوران قاعدگی در نوسان است. به گفته ی محققان علت اینکه افراد مبتلا به بیماری های مزمن، در روزهای قبل یا در طول دوران قاعدگی متوجه تشدید علائم می شوند هم همین است.

اگر کسی مبتلا به آلرژی باشد یا پوست او دچار تحریک شده باشد یا به بیماری پوستی خاصی مبتلا باشد، ممکن است قبل از قاعدگی سطح التهاب بدن او بالاتر رفته و علائم بدتر شوند، همین مسئله منجر به خارش خواهد شد.

البته تحقیقات در مورد این ادعا همچنان ادامه دارد، چراکه محققان هنوز به ارتباط کامل بین این دو مسئله پی نبرده اند.

محصولات بهداشتی قاعدگی

بعضی افراد در اثر استفاده از برخی محصولات بهداشتی قاعدگی دچار خارش می شوند.

تامپون ها می توانند روان کننده های طبیعی واژن را جذب کنند و کاری کنند که واژن دچار خشکی و خارش گردد. به همین ترتیب، محصولات عطری هم ممکن است باعث ایجاد واکنش های پوستی در کسانی شوند که مبتلا به حساسیت پوست یا آلرژی هستند.

اگر این تحریکات فقط زمانی ایجاد می شوند که در دوران قاعدگی به سر می برید، ممکن است بدین معنا باشد که محصولات بهداشتی قاعدگی مقصر هستند. در اینصورت لازم است از نوار بهداشتی بدون عطر یا کاپ قاعدگی استفاده کنید. چنین محصولاتی کمتر باعث خشکی یا واکنش پوست می شوند.

عفونت های مخمری

عفونت های مخمری، یکی از انواع عفونت های قارچی هستند. وجود مقدار کمی مخمر روی پوست طبیعی است، اما زیاد شدن مقدار آن می تواند منجر به عفونت شود.

بارداری، دیابت و مصرف آنتی بیوتیک از جمله مهمترین عواملی هستند که می توانند منجر به ایجاد عفونت های مخمری شوند.

عفونت های مخمری شایع هستند و ممکن است در هر زمان در طول چرخه قاعدگی رخ دهند. اگر خارش واژن و ولو، با ترشح پنیری شکل و ضخیم همراه شود، ممکن است فرد مبتلا به عفونت مخمری شده باشد.

ولوواژینیت چرخه ای (cyclic vulvovaginitis)

ولوواژینیت چرخه ای یک نوع عفونت مزمن است که قبل یا در طول دوران قاعدگی مجددا عود می کند. ویژگی های علائم ولوواژینیت چرخه ای عبارتند از:

• سوزش، خارش، احساس گزیدگی درست قبل از پریود
• تشدید علائم بعد از رابطه جنسی 
• خفیف شدن یا حتی از بین رفتن علائم بین دوره های قاعدگی

عوامل مختلفی می توانند منجر به ایجاد این وضعیت گردند، از جمله هر اتفاقی که تعادل پیچیده ی باکتری های واژن را بر هم بریزد. آنتی بیوتیک ها، روش های هورمونی پیشگیری از بارداری، محصولات شیمیایی و بعضی بیماری های مزمن در ایجاد این وضعیت نقش دارند.

راه درمان این مشکل، پیدا کردن علت عدم تعادل باکتری ها و درمان عفونت های دیگر است که فقط با مراجعه به پزشک زنان امکان پذیر می باشد.

عفونت باکتریایی واژن

به عفونت باکتریایی واژن، واژینوز باکتریال هم می گویند. واژینوز باکتریال شایع ترین شکل عفونت واژن در زنان بین 15 تا 44 ساله است.

خیلی از خانم های مبتلا به این نوع عفونت، متوجه بوی نامطبوع شدیدی شبیه به بوی ماهی، بخصوص بعد از رابطه جنسی می شوند. گاهی اوقات علائم این عفونت در مواقع خاص، مثلا قبل از قاعدگی، تشدید می شوند.

بوی نامطبوع، تنها علامت عفونت باکتریایی واژن در بعضی افراد است، با این حال تعدادی از مبتلایان علائم زیر را هم تجربه خواهند کرد:

• خارش یا سوزش
• درد
• ترشحات خاکستری یا سفید رقیق

معمولا علت ایجاد عفونت باکتریایی واژن قابل تشخیص نیست. با این حال، تغییر فلور واژن و کارهایی مثل دوش واژینال احتمال گسترش این عفونت را زیاد می کنند.

عفونت های مقاربتی

بعضی عفونت های مقاربتی، از جمله سوزاک، می توانند باعث ایجاد خارش، ترشح و بوی نامطبوع شوند.

این نوع عفونت ها معمولا تا قبل از قاعدگی تشدید نمی شوند. بنابراین بعضی افراد ممکن است اولین بار، علائم را قبل از پریود خود تجربه کنند.

بیشتر عفونت های مقاربتی قابل درمان هستند. اگر کسی دچار هر نوع علامتی شود که نشان دهنده ی عفونت مقاربتی باشد، می بایست جهت تشخیص و درمان بموقع به پزشک مراجعه کند.

راه های تشخیص

پزشک زنان، در اولین گام، ظاهر واژن را از نظر سلامت ترشحات، تحریک و صدمه دیدگی بررسی می کند. بعد از آن ممکن است لازم شود از داخل واژن نمونه برداری انجام شود. 

اگر هیچ علامتی مبنی بر وجود عفونت یا صدمه دیدگی وجود نداشته باشد، احتمال دارد پزشک از مراجعه کننده درخواست کند برای یک مدت، تمام علائم و عادات روزمره ی خود را در یک دفترچه ثبت کند. بدین ترتیب پزشک می تواند علت خارش را شناسایی کند.

راه های درمان

هیچ درمان خاصی برای برطرف کردن خارش ناشی از التهاب (که قبل از پریود ایجاد می شود) وجود ندارد. مرطوب کننده های واژن ممکن است برای بعضی افراد موثر باشند. این نوع مرطوب کننده ها می توانند خشکی واژن را هم تسکین بخشند.

در مورد خارش ناشی از تحریکات پوستی، استفاده کردن از محصولات بهداشتی قاعدگی بدون حساسیت توصیه می گردد. استفاده کردن از تامپون به جای نوار بهداشتی و اجتناب از مصرف شوینده های شیمیایی هم می توانند موثر باشد. پیشنهاد چند نمونه شوینده مناسب شست و شوی روزانه نواحی ژنیتال که می توانید بصورت آنلاین از سایت اویرو تهیه کنید:

ژل بهداشتی بانوان بالغ اوی لیدی (جهت مشاهده و خرید کلیک کنید)

ژل شوینده جنتل سفورل (جهت مشاهده و خرید کلیک کنید)

عفونت های مخمری معمولا با استفاده از داروهای ضد قارچِ بدون نیاز به نسخه پزشک، به خوبی برطرف می شوند. با این وجود بعضی افراد، بخصوص کسانی که عفونت مکرر یا مزمن دارند، حتما می بایست زیر نظر پزشک درمان شوند. 

افراد مبتلا به ولوواژینیت چرخه ای نیاز به درمان های تهاجمی دارند. ممکن است پزشک بطور همزمان هم داروی ضد قارچ خوراکی و هم کرم موضعی تجویز کند. در برخی موارد، پس از فروکش کردن علائم هم ادامه ی درمان به مدت چند ماه ضروری است.

در مورد عفونت های باکتریایی و عفونت های مقاربتی، مراجعه به پزشک ضروری است. در این موارد پزشک احتمالا آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد. از آنجائیکه عفونت ها متفاوت هستند، برای درمان آنها هم آنتی بیوتیک های متفاوتی تجویز می شوند. بنابراین لازم است حتما مسئله بطور دقیق توسط پزشک متخصص بررسی شود تا آنتی بیوتیک متناسب با نوع مشکل تجویز گردد.

درمان های خانگی

برخی روش های خانگی برای کاهش شدت خارش واژن قبل از دوران قاعدگی، موثر عمل می کنند. البته میزان اثربخشی درمان های خانگی به علت ایجاد خارش بستگی دارد. لازم به ذکر است درمان های خانگی علیه عفونت های جدی یا بیماری های مقاربتی موثر نیستند.

پروبیوتیک ها

پروبیوتیک ها می توانند به درمان عفونت های مخمری و عفونت های باکتریایی واژن کمک کنند. پروبیوتیک ها حاوی باکتری های مفید هستند و به شکل موضعی و خوراکی در دسترس می باشند.

البته تحقیقات در مورد اثربخشی آنها هنوز هم ادامه دارد. ضمنا پروبیوتیک ها نمی توانند عفونت های شدید واژن را درمان کنند.

پیشنهاد چند نمونه پروبیوتیک که می توانید بصورت آنلاین از سایت اویرو تهیه کنید:

قرص لاکتول (جهت مشاهده و خرید کلیک کنید)

کپسول بایوفلورا (جهت مشاهده و خرید کلیک کنید)

مرطوب کننده ها و روان کننده های واژن

بعضی افراد، با استفاده از مرطوب کننده های مخصوص واژن از خشکی و التهاب واژن رهایی می یابند.

مرطوب کننده با روان کننده فرق دارد، چراکه مرطوب کننده رطوبت طولانی مدتی را ارائه می دهد، درحالیکه روان کننده بطور موقت، محیط واژن را به منظور انجام فعالیت های جنسی چرب می کند.

پیشنهاد چند نمونه مرطوب کننده واژن و لوبریکانت که می توانید بصورت آنلاین از سایت اویرو تهیه کنید:

ژل واژینال واژیهیل باریج (جهت مشاهده و خرید کلیک کنید)

کرم مرطوب کننده واژیسان (جهت مشاهده و خرید کلیک کنید)

ژل لوبریکانت بیوگلاید (جهت مشاهده و خرید کلیک کنید)

ژل لوبریکانت زرد ایموشن (جهت مشاهده و خرید کلیک کنید)

پیشگیری

راهکارهایی وجود دارند که با پیروی کردن از آنها می توان احتمال ایجاد خارش قبل از قاعدگی را به حداقل رساند. از جمله:

• پوشیدن لباس زیر نخی
• استفاده از محصولات بهداشتی و پدهای غیر حساسیت زا
• درمان یا مدیریت شرایطی که می توانند ریسک ابتلا به عفونت های واژن را زیاد کنند؛ از جمله دیابت

براساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری بیماری، عفونت های باکتریایی در افرادی که هرگز رابطه جنسی نداشته اند به ندرت دیده می شوند. این مسئله نشان می دهد فعالیت های جنسی در ایجاد این وضعیت نقش دارند. احتمالا اقدامات زیر می توانند به جلوگیری از ابتلا به عفونت باکتریایی واژن کمک کنند:

• محدود کردن فعالیت های جنسی
• پرهیز از داشتن شرکای جنسی متعدد
• استفاده از کاندوم هنگام رابطه جنسی

استفاده از کاندوم برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی هم ضروری است.

مصرف پروبیوتیک هم در حفظ تعادل فلور طبیعی واژن موثر است. البته هنوز شواهد کافی وجود ندارد که ثابت کنند این کار منجر به جلوگیری از ابتلا به عفونت های مخمری یا باکتریایی خواهد شد.

چه هنگام مراجعه به پزشک ضروری است؟

اگر کسی علائم عفونت داشته باشد، مثلا از واژن خود بوی نامطبوع حس کند، ترشحات غیرطبیعی مشاهده کند یا درد داشته باشد، می بایست حتما به پزشک مراجعه نماید.

عفونت هایی مثل عفونت های باکتریایی می توانند فرد را مستعد ابتلا به عفونت های مقاربتی کنند. عفونت های باکتریایی حتی زنان باردار را هم درگیر می کند و باعث زایمان زودرس یا متولد شدن نوزاد با وزن کم می شود.

بعضی عفونت های مقاربتی تاثیرات بلند مدتی روی بدن می گذارند و حتی می توانند منجر به ناباروری شوند.

اگر فردی دچار خارش و تحریک شده باشد، اما هیچ علائم دیگری نداشته باشد، می تواند بدون مراجعه به پزشک خودش در خانه محصولات تسکین دهنده ی خشکی و التهاب را امتحان کند. اگر این درمان های بدون نسخه موثر نبودند یا اگر علائم مجددا برگشتند، شخص می بایست برای دریافت درمان های حرفه ای تر به متخصص زنان مراجعه کند.

خلاصه

داشتن خارش قبل از پریود می تواند نشان دهنده ی این باشد که فرد دچار التهاب، تحریک یا خشکی واژن است. در این موارد کمک گرفتن از مرطوب کننده های مخصوص واژن برای تسکین علائم می تواند اقدامی موثر باشد.

ایجاد تغییراتی در سبک زندگی، مثلا تغییر دادن محصولات بهداشتی قاعدگی، می تواند برای جلوگیری از چنین خارش هایی موثر باشد.

البته گاهی اوقات هم خارش واژن، به دلیل عفونت یا شرایط مزمن رخ می دهد. اگر فرد دچار خارش مستمر شود که با درمان های بدون نیاز به نسخه بهبود نمی یابد یا با علائم دیگری همراه است، می بایست به پزشک مراجعه نماید.