استفاده از روغن اکالیپتوس برای پوست مفید است یا مضر؟

روغن اکالیپتوس یک روغن ضروری است که دارای خواص ضد میکروبی، آنتی اکسیدانی و ضد التهابی می باشد. استنشاق روغن اکالیپتوس در کاهش علائم سرماخوردگی یا شل شدن عضلات موثر است. اما متخصصین پوست، استفاده از روغن اوکالیپتویس را برای پوست توصیه نمی کنند.

در ادامه پاسخ متخصصان را حول این موضوع که آیا امکان استفاده موضعی این روغن روی پوست وجود دارد و فواید روغن اکالیپتوس چیست را بررسی خواهیم کرد.

 

از آنجایی که امروزه افراد بیشتری تمایل به جایگزین کردن مواد شیمیایی مرسوم به مواد طبیعی در محصولات زیبایی خود دارند، کنجکاوی و تمایل آن ها به استفاده از روغن های ضروری نیز بیشتر شده است تا بتوانند از مزایای احتمالی این روغن های گیاهی برای پوست خود از جمله فواید روغن اکالیپتوس بهره مند شوند.

گرچه متخصصان پوست استفاده از برخی روغن های ضروری (مانند روغن درخت چای) را مضر نمی دانند اما استفاده از همه ی آن ها جهت مصارف موضعی پوست را نیز، تائید نمی کنند.

تصور غلطی که بین عموم مردم وجود دارد این است که اگر یک ماده طبیعی باشد حتما برای پوست مفید است، اما قبل از اینکه طبق این باور غلط پیش بروید، بهتر است در مورد روغن های ضروری که برای پوست خود استفاده می کنید، اطلاعات بیشتری کسب کنید تا در این زمینه بهتر و با دانش بیشتری قدم بردارید.

در ادامه ی مقاله به توضیح در خصوص یکی از این روغن های ضروری یعنی روغن اکالیپتوس پرداخته می شود.

روغن اکالیپتوس

مدت هاست گفته می شود که ترکیبات با پایه ی گیاهی که رایحه نسبتاً تندی دارند، می توانند به درمان سرماخوردگی و احتقان سینوزیت ها کمک کنند، اما واقعا استفاده موضعی از چنین موادی چقدر می تواند تاثیرگذار و مفید باشد؟

برای درک این موضوع، از دو متخصص پوست، دکتر کلیر چانگ (Y. Claire Chang) متخصص و پوست لیزر Union Square در نیویورک و دکتر دین ماز رابینسون ( Deanne Mraz Robinson ) واقع در مرکز تخصصی پوست وست پورت (Westport)، کمک گرفته شد.

در ادامه ی مقاله به صحبت های این متخصصین در مورد فواید روغن اکالیپتوس و پاسخ به این سوال که آیا امکان استفاده موضعی این روغن بر روی پوست وجود دارد، پرداخته می شود.

 

 

بررسی اجمالی حقایق موجود در مورد روغن اوکالیپتوس:

نوع ترکیب:

روغن ضروری (روغن های ضروری ترکیبات ارگانیک غلیظ، بسیار قوی و معطری هستند که بصورت مستقیم و با تقطیر برگ، دانه، ریشه، پوست، گل یا میوه درخت یا گیاهانی استخراج می شوند.)

مزایای اصلی: 

از مزایای اصلی این ماده می توان به خواص ضد میکروبی، آنتی اکسیدانی و ضد التهابی آن اشاره کرد.

گرچه دکتر یانگ بر این باور است که مطالعات بیشتری برای تأیید این مزایای پوستی لازم است.

چه افرادی می توانند از این روغن استفاده کنند:

دکتر چانگ و دکتر رابینسون، هیچکدام استفاده از این روغن را برای مصارف پوستی توصیه نمی کنند.

هر چند وقت یکبار می توان از آن استفاده کرد:

این روغن گیاهی را می توان (به صورت بخور) به منظور کاهش علائم سرماخوردگی یا شل شدن عضلات استنشاق کرد. اما دقت کنید؛ همانطور که گفته شد هیچ یک از متخصصین پوست این روغن را برای مصارف موضعی پوست (مالیدن روی پوست صورت) توصیه نمی کنند.

اثر بخشی آن با چه موادی بیشتر است؟

مانند اکثر روغن های ضروری دیگر، روغن اکالیپتوس نیز باید همیشه قبل از مصرف در یک محلول حامل مانند روغن های چرب، رقیق شود.

موارد منع مصرف:

اگر در حال مصرف هرگونه دارو یا محصولی هستید، حتما قبل از استفاده از این روغن با پزشک خود مشورت کنید.

روغن اکالیپتوس چیست؟

روغن اکالیپتوس یک روغن ضروری است که از برگ های یک درخت همیشه سبز بومی استرالیایی تقطیر می شود اما در سایر مناطق جهان نیز یافت می شود.

اگرچه صدها گونه ی مختلف اکالیپتوس یافت می شود اما دکتر چانگ بر این باور است که منبع اصلی روغن اکالیپتوس مورد استفاده، درخت گلوبولوس اکالیپتوس است.

روغن اکالیپتوس حاوی چندین ماده طبیعی از جمله 1,8 سینئول (که به سینئول یا اکالیپتول معروف است)، فلاونوئید ها و تانن ها است.

این ماده به صورت خالص در طبیعت یافت می شود اما در ترکیبات محصولاتی مانند پاک کننده ها، ژل های شستشوی بدن، روغن های زیبایی (محصولات آرایشی و بهداشتی) و نمک های حمام نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

مطالعات نشان می دهند که روغن های ضروری (از جمله روغن اکالیپتوس) تحت تاثیر گرما و نور آسیب می بینند بنابراین بهتر است روغن اکالیپتوس خود را در مکانی خنک و تاریک نگهداری کنید.

روغن اکالیپتوس به علت اثرات مختلفی که بر بدن می گذارد می تواند به صورت استنشاقی و یا به صورت موضعی مورد استفاده قرار بگیرد.

به گفته ی دکتر رابینسون، این روغن که معمولا با عطر و بوی قوی، چوبی و اسپا مانند شناخته می شود، معمولا برای کمک به کاهش احتقان سینه، بهبود علائم سرماخوردگی، بویژه سینوس و تنفس، مورد استفاده قرار می گیرد.

استنشاق روغن اکالیپتوس روی سیستم تنفسی فوقانی برای کمک به پاکسازی مخاط و شل شدن عضلات، تسکین علائم احتقان، آسم و برونشیت موثر است.

این روغن همچنین برای کمک به درد و کاهش التهاب قبل از عمل نیز مورد مطالعه قرار گرفته است.

همانطور که قبلا نیز ذکر شد روغن اکالیپتوس به دلیل خواص ضد میکروبی، آنتی اکسیدانی و ضد التهابی خود بصورت موضعی برای پوست نیز مورد استفاده قرار می گیرد، گرچه مطالعات بیشتری برای تایید این مزایا مورد نیاز است.

 

 

فواید روغن اکالیپتوس برای پوست

با اینکه بسیاری از مطالعات در مورد این روغن در آزمایشگاه و نه بر روی پوست انسان انجام شده اند، مدت ها است که این روغن ضروری در محصولات آرایشی و مراقبت پوستی استفاده می شود.

دکتر چانگ می گوید: « متاسفانه، مطالعات بسیار محدودی به منظور دریافت این سوال که: «آیا روغن اکالیپتوس می تواند برای پوست مفید باشد» بر روی پوست انسان انجام شده است.»

در نتیجه با توجه به نکاتی که ذکر شده است، فواید روغن اکالیپتوس « مزایای احتمالی» روی پوست را بررسی خواهیم کرد:

افزایش سرعت بهبود زخم:

به گفته دکتر رابینسون، ماده ی سینئول (یا همان اکالیپتول) موجود در اکالیپتوس خاصیت ضد التهابی، ضد میکروبی و ضد درد دارد.

به همین دلیل گاهی اوقات برای بهبود و درمان زخم و درد مورد استفاده قرار می گیرد.

همچنین ادعاهایی در خصوص استفاده ی موضعی این روغن در کاهش التهاب، درد و کمک به بهبود زخم به لطف خاصیت ضد میکروبی آن نیز وجود دارد.

گرچه تحقیقاتی مبنی بر تائید خواص ضد میکروبی این روغن صورت گرفته است، اما این خاصیت برای انوع باکتری ها صادق نیست.

خاصیت مرطوب کنندگی:

طبق صحبت های دکتر چانگ، مطالعات آزمایشگاهی نشان داده اند که اکالیپتوس باعث افزایش میزان تولید سرامید در پوست و در نتیجه مرطوب نگهداشتن آن، کاهش التهاب و پیشگیری از تخریب کلاژن های پوست توسط اشعه های UVB می شود.

خاصیت محافظت کنندگی:

به گفته دکتر چانگ، این روغن که خاصیت آنتی اکسیدانی آن تحت مطالعات آزمایشگاهی نشان داده شده است، از بدن در برابر رادیکال های آزاد محیط زیست محافظت می کند.

 

عوارض جانبی روغن اکالیپتوس:

روغن اکالیپتوس مانند سایر روغن های ضروری می تواند باعث تحریک، خارش و یا سوزش در موضع مورد استفاده شود.

واکنش های درماتیت پوستی (ضایعات پوستی که ماهیت اصلی و اولیه آن ها واکنش التهابی باشد، درماتیت (dermatitis) گفته می شود) ناشی از روغن های ضروری در بین افراد بسیار شایع و متداول است.

دلایل اصلی واکنش پوستی افراد به این روغن عبارتند از:

۱. روغن اکالیپتوس بخوبی در روغن حامل رقیق نشده است و بدلیل عدم تحمل ترکیبات خودِ اکالیپتوس واکنش های التهابی رخ می دهد.

۲. گاهی اوقات روغن حامل ممکن است مسئول واکنش و حساسیت پوستی باشد.

بنابراین بهتر است قبل از استفاده گسترده، روغن اکالیپتوس و روغن حامل را به طور جداگانه روی پوست خود تست کنید تا در صورت وجود حساسیت به هر یک از آن ها، مورد استفاده قرار نگیرند.

شایان ذکر است که در خصوص استفاده از محصولات مراقبت پوستی حاوی روغن اکالیپتوس، تحقیقات و دستورالعمل های زیادی جهت اطمینان از ایمنی مصرف آن ها وجود ندارد.

بنابراین توصیه می شود افراد باردار و شیرده، از محصولات حاوی اکالیپتوس استفاده نکنند و قطعا دور از دسترس کودکان قرار گیرد.

اگر تاکنون بواسطه استفاده از روغن درخت چای دچار واکنش حساسیتی شده اید، بهتر است روغن اکالیپتوس را نیز مصرف نکنید، زیرا بسیاری از ترکیبات و اجزای تشکیل دهنده این دو، مشابه است.

مطالعات نشان می دهد که خوردن روغن اکالیپتوس خطرناک است و براساس اعلام مرکز ملی سم شناسی ممکن است منجر به تشنج شود.

توصیه می شود پیش از مصرف اکالیپتوس با پزشک خود مشورت نمایید زیرا ممکن است موجب کاهش سرعت تجزیه برخی داروها در کبد شود.

چگونه از روغن اکالیپتوس استفاده کنید؟

اگر به دنبال توصیه و مشاوره در خصوص چگونگی نحوه ی صحیح روغن اکالیپتوس هستید باید بدانید که دکتر رابینسون و دکتر چانگ هیچکدام، استفاده از آن را توصیه نمی کنند.

دکتر چانگ بیان می کند: « با توجه به عدم وجود مطالعات کامل در زمینه کاربرد روغن اکالیپتوس برای مصارف پوستی، نمی توان استفاده از این روغن را به هر فردی توصیه کرد.»

رابینسون نیز در ادامه ی صحبت های دکتر چانگ اضافه می کند: « به طور کلی، نظر من آن است که از استفاده از این روغن اجتناب کنید. استفاده از موادی که بوی تندی از خود ساطع می کنند موجب تحریک پوست می شوند، به علاوه، عدم وجود تحقیقات کافی (که تائید کنند اکالیپتوس برای پوست مزایای زیادی دارد) مرا ترغیب نمی کند تا به شما توصیه کنم که از این روغن استفاده کنید.»

اما اگر هنوز هم تمایل دارید تا از این روغن استفاده کنید، پیشنهاد می شود که حتماً روغن اکالیپتوس را در یک محلول حامل مناسب (مانند روغن جوجوبا) رقیق کرده و سعی کنید به جای مالیدن آن بر روی صورت، آن را به پوست بدن خود بمالید‌.

همچنین برای بهره بردن از فواید روغن اکالیپتوس می توانید چند قطره روغن را در وان هنگام حمام کردن بریزید.

استفاده ی روغن اکالیپتوس بصورت استنشاقی، ضمن بهره از مزایای احتمالی، آسیب کمتری به پوست وارد می شود.

اگرچه ممکن است استنشاق روغن اکالیپتوس به طور مستقیم روی پوست تأثیر نگذارد، اما مزایای ضد التهابی آن می تواند باعث تسکین و شل شدن عضلات و کمک به سلامتی کلی بدن شود، به همین دلیل این روغن رایحه ای رایج در اسپاها است.

رای و نظر نهایی:

پیشنهاد می شود از مواد فعالی که اثربخشی آن ها بصورت بالینی اثبات شده است استفاده کنید. با این وجود اما اگر رایحه ی اکالیپتوس را دوست دارید می توانید از آن استفاده کنید.

با این حال نمی توان به آن بعنوان یک عنصر موثر مراقبتی پوست اعتماد کرد.