علت گلو درد چیست؟ و درمان آن چقدر طول می‌کشد؟

علل گلو درد متفاوت است. اصلی ترین علت گلو درد، انواع عفونت ویروسی می باشد. عفونت های باکتریایی، عوامل آلرژی زا یا محرک ها، از دیگر دلایل گلو درد هستند. در این مقاله از اویرومگ، به بررسی علل شایع گلو درد، علائم بیماری و طول درمان آن پرداخته شده است.

گلو درد باعث خارش، خشکی گلو و احساس درد هنگام بلعیدن غذا می‌شود.

اگرچه گلو درد با درد و ناراحتی همراه است اما جایی برای نگرانی نیست. در اکثر موارد، گلو درد ظرف یک هفته خوب می‌شود. برای کاهش درد گلو از روش‌های خانگی و داروهای مختلفی استفاده می‌شود.

 

اطلاعات این مقاله برگرفته از بروزترین مقالات سال 2020 است.

علل ویروسی گلو درد

ویروس‌ها عامل اصلی گلو درد هستند. براساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، شایع‌ترین علت گلو درد، ناشی از انواع عفونت‌ ویروسی است.

برخی ویروس‌ها و بیماری‌های ناشی از عفونت ویروسی که باعث گلو درد می‌شوند عبارتند از:

1- ویروس‌های آنفلوانزا و سرماخوردگی

ویروس‌های سرماخوردگی و آنفولانزا از علل شایع گلو درد هستند.

سرماخوردگی و آنفولانزا علاوه بر گلو درد علائم دیگری هم دارند از جمله:

سرفه

آبریزش و گرفتگی بینی

سردرد

درد و کوفتگی بدن

خستگی

ویروس آنفلوانزا ممکن است موجب تب و اسهال نیز گردد.

علائم سرماخوردگی معمولاً پس از 7 تا 10 روز برطرف می‌شود در حالی که دوره درمان آنفولانزا کوتاه‌تر و بین 5 تا 7 روز است.

2- مونونوکلئوز عفونی

بیماری مونونوکلئوز عفونی (Infectious mononucleosis) یا “مونو” یک اصطلاح پزشکی است و عامل آن آلودگی یک عفونت ویروسی به نام ویروس اپشتین بار (EBV: Epstein-Barr Virus) است.

از نام‌های دیگر این بیماری می‌توان به تب غده‌ای یا بیماری بوسه اشاره کرد.

بیماری مونو در بین نوجوانان و بزرگسالان شایع‌تر است.

علائم مونو به تدریج و حدود 4 تا 6 هفته پس از آلوده شدن فرد به ویروس EBV نمایان می‌شوند.

برخی علائم مونونوکلئوز عفونی عبارتند از:

گلو درد

متورم شدن گره های لنفاوی در ناحیه گردن و زیر بغل

سردرد

درد و کوفتگی بدن

بثورات پوستی

تب

خستگی

ورم طحال یا کبد

بیشتر افرادی که به بیماری مونو مبتلا می‌شوند طی 2 تا 4 هفته بهبود پیدا می‌کنند. با این وجود، در برخی افراد ممکن است بیماری بیشتر از چند هفته بطول انجامیده و گاهی علائم آن ماه ها ادامه دارد.

3- کووید 19 (COVID-19)

کووید 19 بیماری است که بر اثر عفونت ویروسی کرونا ویروس جدید ناول SARS-CoV-2 ایجاد می‌شود.

علائم مبتلایان به کووید 19، طی 2 الی 14 روز پس از آلوده شدن به ویروس SARS-CoV-2 ظاهر می‌شود.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، گلو درد را یکی از علائم بالقوه کووید 19 عنوان کرده است.

ده علامت اصلی دیگر این بیماری عبارتند از:

سرفه

تنگی نفس

آبریزش و گرفتگی بینی

از دست دادن حس بویایی و چشایی

سردرد

درد بدن یا عضلات

تب یا لرز

خستگی، ضعف و بی‌حالی

حالت تهوع یا استفراغ

اسهال

در صورت داشتن علائم زیر، فرد نیازمند فوریت های پزشکی است:

درد مداوم و فشار در قفسه سینه

مشکلات تنفسی

کبودی لب‌ها و صورت

احساس گیجی

سختی در بیدار ماندن یا بیدار شدن از خواب

4- بیماری دهان، دست و پا (HFMD)

انتروویروس ها عامل سندروم دست، پا و دهان (HFMD) شناخته می‌شوند.

شایع‌ترین علت HFMD در ایالات متحده، آلودگی به یک انتروویروس به نام کوکساکی ویروس A16  است.

براساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، HFMD در میان نوزادان و کودکان زیر 5 سال شیوع بیشتری دارد.

علائم بیماری معمولا 3 تا 6 روز پس از اینکه کودک ویروس را گرفت ظاهر می‌شود.

چهار علامت اصلی HFMD عبارتند از:

گلو درد

تب

ضعف و بی‌حالی شدید

زخم های دهانی

بثورات کف دست و کف پا که معمولاً به شکل لکه‌های قرمز رنگ مسطح بوده و گاهی اوقات با تاول همراه است

علائم بیماری دست، پا و دهان ظرف 7 تا 10 روز برطرف می‌شوند.

علل باکتریایی گلو درد

برخی دلایل باکتریایی گلو درد عبارتند از:

1- گلو درد استرپتوکوکی

گلو درد استرپتوکوکی یک نوع عفونت باکتریایی گلو و لوزه‌ها است.

گونه‌های عفونت باکتریایی استرپتوکوک پیوژنز که به عنوان گروه استرپتوکوک گروه A نیز شناخته می شوند، عامل ایجاد گلو درد هستند .

گلو درد میکروبی به خصوص در کودکان بین 5 تا 15 سال شایع است.

علائم این گلو درد میکروبی عبارتند از:

گلو دردی که به سرعت توسعه می یابد.

لکه های کوچک و قرمز روی سقف دهان

درد هنگام بلعیدن غذا

لوزه‌های قرمز و متورم که گاهی اوقات لکه های سفید یا چرکی دارد

گره های لنفاوی متورم در جلوی گردن

بثورات پوستی بیماری تب سرخ (مخملک)

تب

برخی مواقع، کودکان علائم دیگری را تجربه می کنند از جمله:

درد معده

حالت تهوع

استفراغ

سردرد

کودکان و بزرگسالانی که علائم گلو درد استرپتوکوکی دارند باید به پزشک مراجعه کنند.

در صورت عدم درمان عفونت باکتریایی گروه A، عوارضی مانند تب روماتیسمی ایجاد می‌شود و برای جلوگیری از بروز چنین عوارضی مصرف آنتی بیوتیک ضروری است.

وضعیت بیمار باید چند روز پس از شروع درمان با آنتی بیوتیک بهبود پیدا کند.

2- سیاه سرفه

سیاه سرفه (Whooping cough) عفونت باکتریایی ریه‌ها و مجاری تنفسی است.

منشا اصلی این بیماری، یک باکتری به نام بوردتلا پرتوزیس (Bordetella pertussis) است.

سیاه سرفه یکی از دلایل گلو درد است. اما نشانه‌ی اصلی این بیماری، سرفه‌های شدید و غیرقابل کنترلی است که تنفس را برای فرد دشوار می‌کند.

در فرد دارای سرفه‌های شدید (حملات سرفه)، هنگام نفس کشیدن صدای خس خس مانندی از مجرای تنفسی‌ بیرون می‌آید.

کسی که به سیاه‌ سرفه مبتلا شده، ممکن است تا 10 هفته و یا بیشتر دچار حملات سرفه‌ای گردد.

این بیماری در همه رده‌های سنی مشاهده شده است. اما ابتلای نوزادان زیر 1 سال به این بیماری، خطر بسیار جدی محسوب می‌شود.

درمان فوری برای جلوگیری از عوارض بعدی، مهم و ضروری است.

بیشتر بخوانید: تفاوت عفونت باکتریایی و ویروسی

سایر دلایل گلو درد

گاهی اوقات، علت گلو درد چیزی به غیر از عفونت و ویروس است.

برخی دلایل دیگر گلو درد عبارتند از:

1- سیگار کشیدن

سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود دست دوم یکی از دلایل گلو درد است. در این مورد بهترین راه‌ جلوگیری از گلو درد این است که از سیگار کشیدن خودداری کنید و از افراد سیگاری دوری نمایید..

2- آلرژی و حساسیت

برخی افراد نسبت به گرده، گرد و غبار، کنه‌ها و سایر مواد واکنش‌های آلرژیک دارند. این مواد گلو را تحریک کرده و موجب درد این ناحیه می‌شوند.

سایر علائم آلرژی عبارتند از:

عطسه

آبریزش و گرفتگی بینی

سرفه

خس خس سینه یا تنگی نفس

بثورات پوستی یا کهیر

سردرد

خستگی

تب

بیشتر بخوانید: راه های درمان گلو درد ناشی از آلرژی

درمان گلو درد

همانگونه که علت گلو درد متفاوت است، درمان گلو درد نیز متفاوت است.

روش‌ها و داروهای خانگی ساده، در درمان گلو دردهای ناشی از سرماخوردگی و آنفلوانزا موثر هستند. در برخی موارد، این روش‌های درمانی کافی نیست و به تجویز دارو از سوی پزشک نیاز دارد.

درمان‌های خانگی

چند راه‌حل‌ خانگی درمان گلو درد عبارتند از:

استراحت کردن

نوشیدن مقدار زیادی مایعات

خوردن غذاهای نرم و سرد مثل ماست

لیس زدن بستنی یخی یا استفاده از قرص‌های مکیدنی گلو درد

حل کردن یک چهارم قاشق چای خوری نمک با نصف فنجان آب و قرقره کردن با آن

اضافه کردن عسل به نوشیدنی‌های داغ ( فقط برای بزرگسالان و کودکان بالای یکسال)

مصرف داروهای مسکن بدون نسخه (OTC) مانند استامینوفن و ایبوپروفن یا مصرف آسپیرین فقط برای بزرگسالان.

استفاده از یک دستگاه مرطوب کننده هوا و دستگاه بخور هنگام خواب

داروها

پزشکان معمولا برای درمان گلو درد با علت میکروبی، سیاه ‌سرفه و سایر عفونت‌های باکتریایی گلو آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند.

یک عفونت ویروسی مقاومت بدن را در برابر عفونت‌های باکتریایی کاهش می‌دهد. به همین خاطر گاهی اوقات پزشکان برای جلوگیری از عفونت‌های باکتریایی ثانویه، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند. با این حال، آنتی بیوتیک‌ها به خودی خود ویروس را درمان نمی‌کنند.

آنتی هیستامین‌ها، داروهای مسکن بدون نسخه و داروهای تجویز شده از ایجاد آلرژی‌هایی که موجب گلو درد می‌شوند جلوگیری می‌کنند.

هیچ درمان مشخصی برای مونو وجود ندارد. ولی استراحت، خوابیدن و نوشیدن مایعات فراوان در سرعت بخشیدن به روند بهبود بیماری موثر هستند.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر گلو درد بیش از یک هفته طول کشید یا علائم زیر را داشتید باید به پزشک مراجعه کنید:

گلو درد مداوم یا مکرر

مشکل بلع یا باز کردن دهان

تورم صورت یا گردن

غدد لنفاوی متورم در ناحیه گردن یا فک

مشاهده خون در خلط یا بزاق

ریزش آب دهان (در کودکان خردسال)

گوش درد

بثورات پوستی

تب

درد و ورم مفاصل

در صورت داشتن علائمی مانند مشکلات تنفسی باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.

اگر باردار هستید و احتمال می‌دهید که به بیماری دهان، دست و پا (HFMD) مبتلا شده‌اید حتما با پزشک خود مشورت کنید.

اگر خود یا فرزندتان به گلو درد و یا سیاه سرفه مبتلا شدید بهتر است فورا به پزشک مراجعه کنید. درمان زود هنگام با آنتی‌بیوتیک از بروز عوارض جدی جلوگیری می‌کند.

جمع‌بندی

ویروس‌های آنفلوانزا و سرماخوردگی اصلی ترین علت گلو درد هستند. اغلب مردم، علائم ناشی از گلو درد (به خصوص ویروس‌ها و بیماری‌های عفونی) را در خانه و با استفاده از روش‌های خانگی و داروهای بدون نسخه برطرف می‌کنند.

اگرچه عفونت‌های باکتریایی کمتر شایع هستند اما این عفونت‌ها باعث گلو درد می‌شوند. در بعضی موارد برای تسریع روند بهبودی و جلوگیری از عوارض لازم است آنتی بیوتیک مصرف کنید.

در صورتی که خود یا فرزندتان علامتی مثل گلو درد مداوم و مکرر یا علائم هشدار دهنده دیگری دارید بهتر است به پزشک مراجعه کنید. برخی گلو دردها به درمان و مراقبت‌های پزشکی نیاز دارند.