خونریزی مغزی وضعیتی اورژانسی است که اصلی ترین نشانه های آن سردرد و تاری دید است، علت – علائم – تشخیص – درمان و پیشگیری از آن را بخوانید.

آنوریسم ها می توانند بطور ناگهانی، بدون هیچ هشداری پاره شوند و منجر به خونریزی مغزی گردند.

خونریزی مغزی از نظر پزشکی یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به درمان های بیمارستانی دارد. اصلی ترین علائم خونریزی مغزی عبارتند از سردرد، تاری دید، ضعف در یک طرف بدن و خشک شدن گردن.

اگر دوست دارید با علت و درمان این وضعیت آشنا شوید تا انتهای این مقاله با اویرو همراه باشید.

خونریزی مغزی را هموراژ هم می گویند که نوعی سکته (سکته مغزی هموراژیک) است.

نوع خونریزی بستگی به محل رخ دادن آن در مغز دارد. برای مثال، اگر به سر کسی ضربه وارد شود، احتمالا دچار هماتوم ساب‌ دورال (subdural hematoma) خواهد شد. در چنین شرایطی، خون از رگ های آسیب دیده به غشای پوشاننده مغز نَشت کرده و با ایجاد فشار روی بافت اطراف منجر به ظهور علائم می گردد.

گرچه خونریزی مغزی می تواند کشنده باشد، اما بهبود آن، غیر ممکن نیست. البته ممکن است شخص دچار عوارض جانبی طولانی مدتی مثل صرع یا مشکلات حافظه شود.

دسترسی سریع:

علائم↓

علت↓

عوامل خطر↓

تشخیص↓

روش های درمان↓

انواع↓

عوارض↓

پیشگیری↓

جمع بندی↓

علائم خونریزی مغزی

این وضعیت ممکن است هیچ علامت هشدار دهنده ای را ایجاد نکند. این اتفاق ممکن است حتی در اثر زمین خوردن و ضربه به سر هم ایجاد شود.

در صورت وجود ضعف در دیواره رگ های خونی، ممکن است تورم یا برآمدگی ایجاد شود که به آن آنوریسم (aneurysm) گویند. آنوریسم ها می توانند بطور ناگهانی، بدون هیچ هشداری پاره شوند و منجر به خونریزی مغزی گردند.

فشار یا فعالیت بدنی می تواند باعث پاره شدن آنوریسم شود. به همین خاطر است که اگر کسی چیز سنگینی را بلند کند، یا دچار احساسات قوی مثل عصبانیت که فشار خون را بالا می برند، بشود ممکن است خونریزی مغزی رخ دهد.

بسته به محل خونریزی علائم متفاوت هستند. بخش های مختلف مغز، مسئولیت عملکردهای متفاوتی از جمله تکلم، حافظه یا حرکت را بر عهده دارند.

علائم فرد مبتلا به خونریزی مغزی عبارتند از:

سر درد ناگهانی شدید
گرفتگی گردن
مریض شدن یا احساس مریض بودن
گیجی
حساسیت نسبت به نور
اشکال در تکلم یا راه رفتن
لرزیدن
تشنج
غش کردن

ممکن است فرد علائم سکته مغزی را هم نشان دهد.

افراد می بایست علائم و آنچه می بایست انجام دهند را با کلمه کلیدی “FAST” به خاطر بسپارند:

Face drooping – افتادگی صورت
Arm weakness – ضعف بازو
Speech slurring – تکلیم نامفهوم
Time to call 911 – زمان تماس با 115

سکته مغزی از نظر پزشکی یک وضعیت اورژانسی است. اگر کسی دچار علائم خونریزی یا سکته مغزی باشد، می بایست فورا با 115 تماس گرفت.

همچنین بخوانید:

انواع سکته مغزی: از علائم تا درمان (کلیک)

علت

زمین خوردن

آسیب دیدگی شدید سر می تواند منجر به خونریزی مغزی شود. همه صدمات جدی سر نیاز به مراقبت های ویژه پزشکی دارند.

افراد دارای این نوع آسیب ممکن است:

غش کنند
گیج به نظر برسند
در صحبت کردن دچار مشکل شوند
مریض به نظر برسند
دچار خونریزی یا ترشح از گوش شوند
احساس کنند نمی توانند بیدار بمانند

پاره شدن آنوریسم مغز

تشخیص آنوریسم ها، قبل از پاره شدن احتمالا دشوار است، اما علائم رایج عبارتند از سردرد یا دوبینی؛ پارگی معمولا در اثر واکنش بدن نسبت به ضربه به سر، یا افزایش فشار خون ایجاد می شود.

عوامل خطر

هر آنچه که به رگ های خونی آسیب وارد کند، خطر آنوریسم را در فرد بالا می برد.

برخی از فاکتورهای خطر عبارتند از:

چاقی
سیگار کشیدن
مصرف بیش از حد الکل
سن
داشتن رابطه جنسی
نژاد
سابقه خانوادگی سکته مغزی

زنان و مردان مسن بیشتر در معرض سکته مغزی هستند، اما این وضعیت ممکن است افراد زیر 65 سال را هم درگیر کند.

بارداری، روش های ضد بارداری و درمان جایگزینی هورمون، همگی می توانند در افزایش خطر سکته مغزی نقش داشته باشند.

در آمریکا، خطر سکته مغزی، در سیاه پوستان دو برابر بیشتر از سفید پوستان است. ممکن است بدین خاطر باشد که دیابت و چاقی در بین سیاه پوستان بیشتر است.

کسی که یک سکته مغزی داشته است در معرض خطر بالا یک سکته مغزی دیگر است. کسی که دچار حمله قلبی شده است هم در خطر بالای سکته مغزی قرار دارد.

بیماری های کبدی هم یکی دیگر از فاکتورهایی هستند که می توانند خطر سکته مغزی را افزایش دهند. آسیب وارد شدن به کبد ممکن است خطر خونریزی داخلی بدن را هم افزایش دهد.

ژن ها هم ممکن است در این زمینه نقش داشته باشند. آنژیوپاتی آمیلوئید مغزی یک وضعیت ژنتیکی است که می تواند با افزایش سن باعث از دست رفتن عملکردهای مغزی شود. پروتئین ها اطراف دیواره های شاهرگ مغز انباشته می شوند و همین مسئله خطر زوال عقل، سکته مغزی و صرع را افزایش می دهد.

همچنین بخوانید:

تفاوت سکته مغزی و حمله قلبی چیست؟ (کلیک)

تشخیص و آزمایش

ممکن است از روی علائم بدیهی باشد که فرد دچار خونریزی مغزی شده است. علل واضح و فاکتورهای خطر، از جمله آسیب دیدگی سر، یا داشتن سابقه سکته هم می توانند به تشخیص سکته مغزی کمک کنند.

برای تشخیص، معمولا لازم است فرد داخل بیمارستان آزمایش هایی انجام دهد. رایج ترین آنها سی تی اسکن است، که در آن مجموعه ای از اشعه های X یک تصویر سه بعدی از مغز ارائه می دهند.

در مورد آنوریسم، پزشک می تواند یک رنگ مصنوعی داخل رگ های خونی تزریق کند که به کمک اشعه X محل دقیق آن نشان داده خواهد شد.

پونکسیون کمری هم می تواند علائم خونریزی را بررسی کند. در این روش پزشک با استفاده از سوزن، نمونه کوچکی از مایعات قسمت تحتحانی ستون فقرات را برای بررسی بر می دارد.

اگر این آزمایشات نشان دهند که فرد خونریزی مغذی داشته است، آزمایش های بعدی می توانند اطلاعات بیشتری برای کمک به طرح برنامه درمان در اختیار پزشک قرار دهند.

روش های درمان

درمان خونریزی مغزی می تواند متفاوت باشند. درمان بستگی به این دارد که شخص در حال خونریزی مغزی است، یا به علت داشتن آنوریسم در معرض آن قرار دارد.

آنوریسم های بدون پارگی

اگر کسی آنوریسم بدون پارگی داشته باشد، معمولا جراح روش کویلینگ (coiling) را انجام خواهد داد. ایشان برای هدایت سیم پیچ های کوچک فلزی به داخل آنوریسم از کاتتر استفاده می کند. این کار مانع ورود خون به رگ خونی می شود؛ برای جلوگیری از تورم و پارگی بعدی، شریان اصلی درزگیری خواهد شد. این روش می تواند چندین بار در طول زندگی فرد انجام شود.

همچنین جراح می تواند روش کلیپینگ را انجام دهد، طی این عمل جراح یک کلیپ فلزی را برای جلوگیری از ورود خون به آنوریسم در پایه آن قرار می دهد.

خونریزی مغزی

درمان فوری بعد از خونریزی مغزی با دارو انجام می شود. اینکار می تواند درد را تسکین داده و از هر گونه تشنج مرتبط با پارگی آنوریسم جلوگیری کند.

اگر یک آنوریسم باعث خونریزی مغز شود، ممکن است شخص نیاز به انجام جراحی ترمیم پارگی رگ خون داشته باشد.

انواع

دو نوع خونریزی در مغز وجود دارد:

خونریزی داخلی مغزی (intracerebral hemorrhage) که خونریزی داخل بافت مغز رخ می دهد.
خونریزی زیر عنکبوتیه (subarachnoid hemorrhage) که خونریزی در سطح مغز اتفاق می افتد.

صدمات سَری که منجر به خونریزی مغزی می شوند معمولا از نوع خونریزی زیر عنکبوتیه هستند، و فشار خون بالا رایج ترین علت خونریزی داخلی مغز است. هر دو نوع خونریزی مغزی علائم مشابهی دارند.

حدودا در 13% موارد، علت سکته مغزی، خونریزی مغز است. به گفته ی مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) حمله ایسمیک (انسداد جریان خون به مغز) علت رایج تر سکته مغزی است.

عوارض

خونریزی مغز می تواند عوارض متعددی به همراه داشته باشد، که برخی از آنها نسبت به بقیه طولانی مدت تر هستند.

عوارض اولیه

ممکن است آنوریسم دوباره ترکیده شود، و خونریزی دیگری ایجاد کند. خطر این عارضه در چند روز اول بیشتر است. علائم شبیه همان علائم خونریزی قبلی هستند، اما اغلب شدیدترند.

بعد از یک خونریزی مغزی، رگ های خونی منقبض و باریک می شوند. این امر منجر به کاهش خون رسانی به مغز شده و می تواند سبب آسیب دیدگی مغز شود. علائم عبارتند از خواب آلودگی و علائمی شبیه به سکته مغزی.

بعد از خونریزی مغزی ممکن است مایعاتی روی مغز انباشته شوند. این مسئله منجر به ایجاد فشار در مغز می شود، و باعث سر درد، حالت تهوع و تاری دید خواهد شد.

عوارض بعدی

عوارض دیگری که می توانند به مرور زمان در طولانی مدت ظاهر شوند، عبارتند از:

مشکلاتی در حافظه
ضعف تمرکز
اختلالات خلقی
تغییرات رفتاری

پیش بینی

به گفته بنیاد آنوریسم مغز، زمانی که آنوریسم پاره می شود، نرخ زنده ماندن فرد 50% است. کسی که از خونریزی مغز جان سالم به در برده، مستعد دچار شدن به عوارض است. بطوریکه حدود 66% آنها مشکلات عصبی مانند مشکلات حافظه ای و گفتاری را تجربه خواهند کرد.

پیشگیری

کارهایی وجود دارند که فرد می تواند برای جلوگیری از خونریزی مغز انجام دهد. البته بدیهی است فاکتورهایی مانند ژنتیک خارج از کنترل هستند.

برخی گام های موثر در جلوگیری از خونریزی مغز عبارتند از:

ورزش کردن
رعایت یک رژیم غذایی سالم
کاهش استرس
محدود کردن مصرف نمک و چربی
ترک سیگار
محدود کردن مصرف الکل

هر کسی که دیابت دارد می تواند علائم خود را با حمایت یک متخصص کنترل کند. افراد مبتلا به بیماری های قلبی می بایست تحت نظر پزشک باشند. این دسته افراد می توانند با مصرف دارو یا انجام جراحی خطر خونریزی مغزی را کاهش دهند.

جمع بندی

خونریزی مغزی یک وضعیت اورژانسی پزشکی است که معمولا به علت پاره شدن آنوریسم رخ می دهد. اگر کسی دچار علائم سکته یا این وضعیت باشد می بایست فورا با اورژانس تماس گرفت.

بهبود امکان پذیر است، اما ممکن است شخص دچار عوارض شود. نظارت دقیق توسط پزشک پس از درمان می تواند به کاهش خطر بروز عوارض کمک کند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.