عوارض مصرف و تداخل دارویی قرص پروپرانولول

Propranolol (پروپرانول) در اصطلاح عام قرص فشار / قلب – یک داروی نسخه ای است که از آن برای درمان علائم فشار خون بالا، از جمله درد قفسه سینه استفاده می شود. مصرف کننده می بایست پیش از شروع مصرف پروپرانول نسبت به کاربرد، روش استفاده، تداخل و عوارض مصرف آگاه باشد. با خواندن این مقاله با این دارو بیشتر آشنا خواهید شد. 

 

دسترسی سریع:

پروپرانولول چیست↓

عوارض جانبی شایع پروپانول↓

عوارض جانبی جدی پروپانول↓

مدت زمان ماندگاری عوارض جانبی پروپانول↓

هشدار مصرف↓

مصرف در دوران بارداری / شیردهی↓

محدودیت سنی↓

مصرف طولانی مدت↓

تداخلات دارویی↓

جلوگیری از عوارض جانبی↓

 

 

رایج ترین نام های تجاری و دوزهای موجود

Propranolol (پروپرانول) به دو شکل قرص و آمپول در دو دوز 1 میلی گرم/میلی لیتر، 10 میلی گرم، 20 میلی گرم، 40 میلی گرم و 80 میلی گرم ارائه می گردد. این دارو در ایران با نام های تجاری زیر هم در دسترس می باشد:

 

نام تجاری	کمپانی تولید کننده	کشور تولید کننده
پرانول	تولید دارو	ایران
پروپراتد	تهران دارو	ایران
آمپول دوسیتون	Mibe Gmbh Arzneimittel	آلمان

همچنین بخوانید:

پروپرانولول (Propranolol) (کلیک)

 

Propranolol – پروپرانول چیست؟

Propranolol متعلق به کلاس دارویی بتابلاکرهاست که با اعمال نیروی کمتر، ضربان قلب را آسان می کنند. پرانول فقط با ارائه نسخه پزشک در دسترس می باشد.

 

در ادامه برخی مشکلاتی را که سازمان غذا و دارو قرص / آمپول پروپرانول را برای درمان آنها تایید کرده است، مشاهده می کنید:

• آریتمی: ضربان نامنظم قلب که خیلی کند یا خیلی تند است.
• آنژین: درد قفسه سینه؛ وقتی رخ می دهد که خون به درستی به قلب منتقل نمی شود.
• تِرِمور: حرکات ریتمیک و غیرارادی اندام ها، صورت، تارهای صوتی یا سر را گویند.
• هایپرتنشن: بالا بودن فشار خون در اثر نیروی زیادی که خون به دیواره رگ ها وارد می کند. فشار خون بیشتر از 90 / 140 را پرفشاری خون گویند. پرانول و هیدروکلرتیازید ترکیب دارویی موثری در درمان هایپرتنشن هستند. پرانول را به این خاطر قرص فشار گویند که در درمان هایپرتنشن موثر است.
• حملات قلبی: حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد) زمانی رخ می دهد که جریان خون به قلب مسدود شود. Propranolol (پروپرانول) می تواند به جلوگیری و درمان حملات قلبی کمک کند.
• سر دردهای میگرنی: میگرن عبارت است از سر دردهای شدیدی که Propranolol (پروپرانول) می تواند به جلوگیری از آنها کمک کند. محققان بر این باورند که Propranolol (پروپرانول) موثر است، زیرا باعث انسداد هورمون آدرنالین در ایجاد واکنش استرس در بدن می شود.
• همانژیوم نوزاد: تومور خوش خیم عروق خونی است که می تواند کودکان را تا 5 ماهگی تحت تاثیر قرار دهد.

 

ممکن است Propranolol (پروپرانول) شرایط دیگری، از جمله حملات پانیک و اضطراب را هم بصورت موردی درمان کند. محققان در حال بررسی تاثیرات Propranolol (پروپرانول) در درمان برخی از انواع سرطان های خاص هستند.

مقدار مصرف Propranolol (پروپرانول) بر اساس شرایط، متفاوت خواهد بود و از 10 میلی گرم تا 160 میلی گرم متغیر است.

 

عوارض جانبی شایع پروپانول

همانند تمام داروهای دیگر، Propranolol (پروپرانول) هم عوارض جانبی بالقوه ای دارد. در ادامه با برخی از شایع ترین عوارض جانبی Propranolol (پروپرانول) آشنا خواهید شد:

• سرگیجه
• سبکی سر
• خستگی
• کاهش لیبیدو (هوس جنسی)
• حالت تهوع
• معده درد
• اسهال
• یبوست

عوارض جانبی جدی پروپانول

مصرف Propranolol (پروپرانول) ممکن است باعث عوارض جانبی شدیدی شود. در ادامه برخی از عوارض جانبی شدید و بالقوه طولانی مدت این دارو که مصرف کننده می بایست در طول مصرف، نسبت به آنها آگاه و هوشیار باشد جمع آوری شده اند:

• توهم
• سرد شدن دست ها یا پاها
• ضعف عضلانی
• گرفتگی عضلات
• تنگی نفس
• از دست دادن حافظه
• احتباس مایع
• تغییرات قند خون
• بی خوابی و کابوس
• واکنش آلرژیک
• استفراغ
• لرز
• افزایش وزن
• بثورات پوستی

 

بعضی افراد نگرانند که شخصیت آنها با مصرف Propranolol (پروپرانول) تغییر خواهد کرد، با این وجود که نادر است، اما ممکن است رخ دهد. Propranolol (پروپرانول) می تواند باعث تغییرات خلقی و افسردگی شود. همچنین می تواند به دلیل روش اثرگذاری روی نوراپی نفرین و اپی نفرین، که به عملکرد حافظه گره خورده اند، باعث مشکلات حافظه شود. هرگونه تغییرات خلقی می بایست هرچه سریعتر با پزشک مطرح شوند.

عوارض جانبی که نیاز به مراقبت های فوری درمانی دارند عبارتند از مشکلات تنفسی، خس خس سینه، تورم دست ها یا صورت و بثورات پوستی. این علائم نشان دهنده یک واکنش آلرژیک هستند که ممکن است منجر به مرگ شود.

در صورت بروز عوارض جانبی جدی می بایست مصرف Propranolol (پروپرانول) را تحت نظر پزشک متوقف کنید. ممکن است بر اساس دوز و عوارض جانبی، پزشک از شما بخواهد مصرف دارو را به تدریج کاهش دهید. بسته به دلیلی که به خاطر آن مصرف دارو شروع شده است، با قطع ناگهانی مصرف، عواقب احتمالی وجود خواهد داشت.

اگرچه مصرف Propranolol (پروپرانول) می تواند منجر به عوارض جانبی شود، اما هنوز هم دارویی است که می تواند فواید زیادی داشته باشد. این دارو به عملکرد قلب کمک می کند، به قلب آسیب نمی رساند، و با افزایش تعداد سلول های T در بدن، روی سیستم ایمنی بدن تاثیرات مثبتی دارد. همیشه هر دارویی در کنار نقاط مثبت، معایبی هم دارد؛ برای بسیاری از افراد مزایای پرانول بسیار فراتر از اثرات منفی احتمالی آن است.

در رابطه با داروی گیاهی جایگزین پروپرانول‌ باید اذعان داشت که برخی منابع طبیعی و گیاهی بتابلاکرها وجود دارند اما نمی توان آنها را به عنوان جایگزین دارو بکار برد. درباره هرگونه تغییر در مصرف دارو مراجعه به پزشک و راهنمایی از او لازم است.

 

همچنین بخوانید:

بتا بلاکر ها: لیست داروها، عوارض و منابع طبیعی آن (کلیک)

 

مدت زمان ماندگاری عوارض جانبی پروپانول

عوارض جانبی پرانول می تواند از چند روز تا چند هفته ادامه داشته باشد. بیشتر عوارض جانبی طی چند روز به محض سازگار شدن بدن، از بین خواهند رفت. عوارض جانبی می توانند با کاهش یا افزایش مقدار مصرف، بهتر یا بدتر شوند. گرچه همه ی افراد دچار عوارض جانبی طولانی مدت نمی شوند، اما این اتفاق غیر ممکن هم نیست.

 

هشدار مصرف

Propranolol (پروپرانول) برای همه افراد مناسب نیست. کسانی که به هر کدام از شرایط پزشکی زیر مبتلا هستند نمی بایست Propranolol (پروپرانول) مصرف کنند:

• برادیکاری (ضربان قلب آهسته غیرطبیعی)
• آسم (مشکل در تنفس در اثر مسدود شدن مجاری تنفسی)
• نارسایی قلبی کنترل نشده (قلب به خوبی پمپاژ نمی کند)
• بیماری عروق محیطی (انسداد یا اسپاسم رگ های خونی)
• دیابت (بیماری قند خون بالا)
• فئوکروموسیتوم (ترمور بافت غده آدرنال)
• میاستنی گراویس (بیماری ضعف عضلات)
• هیپوتنشن (فشار خون پایین)
• افت فشار خون وضعیتی (افت فشار خونی که موقع بلند شدن از وضعیت نشسته یا خوابیده رخ دهد).

افراد مبتلا به پرکاری تیروئید (تیروئید بیش فعال)، سندروم رینود، بیماران کلیوی، کبدی، ریوی یا قلبی می بایست قبل از مصرف Propranolol (پروپرانول) با پزشک / داروساز مشورت کنند. ابتلا به این شرایط پزشکی می توانند منجر به واکنش منفی به Propranolol (پروپرانول) و عوارض جانبی شوند.

 

مصرف در طول دوران بارداری / شیردهی

ممکن است Propranolol (پروپرانول) برای زنان باردار ایمن نباشد. مطالعات کافی در مورد تاثیرات قرص پروپرانول روی جنین انجام نشده است، اما مطالعات نشان داده اند که این دارو می تواند از طریق شیر مادر، از مادر به شیرخوار منتقل شود.

زنان باردار یا کسانی که ممکن است باردار شوند می بایست قبل از شروع مصرف یا قطع ناگهانی Propranolol (پروپرانول) با پزشک مشورت نمایند.

 

محدودیت سنی

پزشکان همواره قرص پرانول را بر اساس ویژگی های فردی اشخاص تجویز می کنند.

گاهی اوقات از Propranolol (پروپرانول) برای درمان شرایط پزشکی مثل همانژیوم نوزادی برای برخی کودکان استفاده می شود، اما این به آن معنا نیست که Propranolol (پروپرانول) داروی خوبی برای همه کودکان است. پزشک فقط در صورت لزوم Propranolol (پروپرانول) را برای کودکان تجویز می کند.

Propranolol (پروپرانول) برای افراد مسن با احتیاط تجویز می شود، بخصوص برای کسانی که مشکلات قلبی، کلیوی یا کبدی دارند. برخی مطالعات حاکی از این هستند که افراد مبتلا به هایپرتنشن که بالای 60 سال هستند نمی بایست Propranolol (پروپرانول) مصرف کنند، اما ممکن است برخی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی به این دارو نیاز داشته باشند.

 

مصرف طولانی مدت

مصرف طولانی مدت Propranolol (پروپرانول) به عنوان یک بتابلاکر می تواند از حملات قلبی جلوگیری کرده و سطح فشار خون نرمال را حفظ نماید. بنابراین غیر معمول نیست که شخصی به مدت چند سال، بخصوص به دنبال سکته قلبی، بتابلاکر مصرف کند، اما پزشکان به دنبال پاسخ این سوال هستند: آیا مصرف طولانی مدت Propranolol (پروپرانول) ضروری است؟

مصرف طولانی مدت بتابلاکرها می تواند منجر به تشدید عوارض جانبی شایع شود. همچنین می تواند علائم افت قند خون را در مبتلایان به دیابت پنهان کند، که بطور بالقوه ممکن است کشنده باشد. مصرف طولانی مدت مقادیر زیاد Propranolol (پروپرانول) می تواند مشکلات قلبی را بدتر هم بکند و باعث ضربان قلب نامنظم شود.

Propranolol (پروپرانول) دارویی نیست که فرد بتواند مصرف آن را بطور ناگهانی متوقف کند، در غیر اینصورت دچار عوارض جانبی خواهد شد. قطع ناگهانی مصرف Propranolol (پروپرانول) می تواند باعث حمله قلب و درد شدید قفسه سینه شود. مشاوره با پزشک بهترین راه جلوگیری از این اتفاق است.

 

تداخلات دارویی

علاوه بر اینکه برخی افراد نمی بایست Propranolol (پروپرانول) مصرف کنند، برخی از داروها نیز نباید همراه با Propranolol (پروپرانول) مصرف شوند. مصرف Propranolol (پروپرانول) با داروهای زیر منجر به تداخل دارویی منفی خواهد شد:

• آلفا بلاکرها: پرازوسین
• آنتی کولینرژیک ها: هیوسین
• دیگر داروهای پرفشاری خون: کلونیدین، متورال، دیگوکسین، آسبوتولول و نبیولول
• داروهای قلب دیگر: کوینیدین، دیگوکسین و وراپامیل
• داروهای استروئیدی: پردنیزولون
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی: آسپرین، ایبوپروفن
• برخی داروهای ضد افسردگی: فلوکستین، فلوواکسامین

 

این لیست کامل نیست. پزشک / داروساز می تواند شما را در مورد تداخلات دارویی بیشتر راهنمایی کند.

مصرف بیشتر ویتامین ها و مکمل ها همراه با Propranolol (پروپرانول) بی خطر است.

علاوه بر برخی داروها، Propranolol (پروپرانول) نمی بایست با الکل مصرف شود. الکل می تواند سطح پروپرانول را در خون بالا ببرد و باعث از بین رفتن ایمنی مصرف دارو شود. علاوه بر این می بایست از نوشیدن کافئین زیاد هم پرهیز شود، چراکه کافئین می تواند اضطراب و فشار خون را بالا ببرد.

 

همچنین بخوانید:

آیا نوشیدن قهوه باعث افزایش فشار خون می شود؟ (کلیک)

 

جلوگیری از عوارض جانبی پروپانول

بهترین راه برای جلوگیری از عوارض جانبی پروپرانول رعایت دستورالعمل های کمپانی سازنده و دستورالعمل های تجویز شده توسط پزشک است.

مقدار مصرف و دوز قرص پروپرانول بستگی به سن و علائم اختصاصی و تاریخچه پرونده پزشکی دارد. با این وجود مقدار استاندارد مصرف 40 میلی گرم دو بار در روز است. برای جذب بالاتر بهتر است قرص پروپرانول با معده خالی مصرف شود. پرانول معمولا یکبار صبح ها و یکبار پیش از خواب مصرف می شود، اما ممکن است این زمان بنابر صلاحدید پزشک تغییر کند.

فراموش کردن مصرف قرص پروپرانول می تواند منجر به عوارض جانبی شود. مصرف فوری دوز فراموش شده، به محض به خاطر آوردن می تواند مانع بروز یا تشدید عوارض جانبی شود. اما اگر تقریبا نزدیک زمان مصرف دوز بعدی دارو است نیازی به مصرف دوز فراموش شده نیست. هرگز به منظور جبران مقدار مصرف دارو را دو برابر نکنید.

قرص پروپرانول می بایست در دمای اتاق و به دور از گرما، تابش مستقیم نور و انجماد نگهداری شود. این فاکتورهای محیطی بطور بالقوه می توانند دارو و عملکرد آن را عوض کنند.

داروها را دور از دید و دسترس کودکان نگهداری کنید. اگر کودک بطور تصادفی قرص پروپرانول مصرف کرد، فورا با اورژانس تماس بگیرید.

 

اگر عوارض جانبی پروپرانول خیلی شدید باشند، ممکن است پزشک داروی دیگری تجویز کند. صِرف تجویز بتابلاکرها به معنی اجبار برای مصرف همیشگی آنها نیست. داروهایی مثل مهار کننده های آنزیم تبدیل ‌کننده آنژیوتانسین و مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین همان شرایطی را درمان می کنند که بتابلاکرها می کنند. داروهای این کلاس های دارویی برای بعضی افراد بهتر هم عمل می کنند. در ادامه لیست برخی از رایج ترین داروهای مهار کننده آنزیم تبدیل‌ کننده آنژیوتانسین و مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین را مشاهده خواهید کرد:

• بنازپریل (مهار کننده آنزیم تبدیل‌ کننده آنژیوتانسین)
• لیزینوپریل (مهار کننده آنزیم تبدیل ‌کننده آنژیوتانسین)
• انالاپریل (مهار کننده آنزیم تبدیل ‌کننده آنژیوتانسین)
• ایربسارتان (مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین)
• لوزارتان (مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین)

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.