درجه‌بندی اوتیسم؛ هر چیزی که باید درباره سطوح شدت اوتیسم بدانید

اوتیسم (اختلالات طیف اوتیسم) بر چگونگی ادراک و تعاملات فرد تاثیر دارد، جهت توصیف درجه بندی و سطوح شدت اوتیسم از سه سطح مختلف استفاده می شود.

 

مقدمه

اوتیسم یک اختلال طیفی است. اختلالات طیف اوتیسم بر چگونگی ادراک فرد از جهان و تعامل او با دیگران و محیط پیرامون خود تاثیر می‌گذارد.

این اختلال می‌تواند مشارکت در زندگی روزمره را برای فرد دشوار کند.

پزشکان جهت توصیف درجه بندی و سطوح شدت اوتیسم از سه سطح مختلف استفاده می‌کنند.

طبق اعلام مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های امریکا (CDC) از هر 54 کودک، یک نفر اوتیسم دارد.

این اختلال معمولا از سن پایین قابل تشخیص است اما اختلال برخی افراد تا بزرگسالی تشخیص داده نمی‌شود.

براساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی (DSM-5)، پزشکان اوتیسم را از نظر درجه شدت، در سه سطح یک، دو و سه و در دو زمینه عملکردی: ارتباطات اجتماعی یا رفتارهای محدود و تکراری؛ طبقه‌بندی می‎کنند.

سطح اوتیسم تعیین شده توسط دکتر نشان می‌دهد فرد مبتلا در زندگی روزمره اش به چه میزان کمک نیاز دارد.

ارزیابی دقیق سطح اختلال، به پزشک و سایر متخصصان کمک می‌کند پشتیبانی درست را از فرد مبتلا به عمل بیاورند.

در ادامه درباره سطوح اوتیسم بیشتر آشنا می شوید.

سطوح اوتیسم

طبق اعلام DSM-5، سه سطح اوتیسم وجود دارد:

 

سطح یک: نیازمند به پشتیبانی یا اوتیسم ضعیف

فردی دارای معیارهای سطح یک، احتمالا با چالش‌های اجتماعی مواجه می‌شود که نیاز به حمایت دارد.

کارهای زیر می تواند برای این افراد سخت باشد:

• شروع کردن صحبت با دیگران
• نشان دادن واکنش مورد انتظار دیگران
• حفظ نمودن علاقه و توجه به مکالمه

بنابراین دوست یابی برای آنها دشوار خواهد بود؛ به‌ویژه اگر حمایت درست دریافت نکنند.

علاوه بر این ممکن است این افراد:

• احساس نیاز به پیروی از الگوهای رفتاری سفت و سخت داشته باشند.
• با تغییر شرایط (مثل محیط جدید) احساس ناراحتی کنند.
• برای برنامه‌ریزی و سازماندهی نیاز به کمک داشته باشند.

 

سطح دو: نیاز به پشتیبانی قابل توجه یا اوتیسم متوسط

فرد دارای معیارهای سطح دو، نسبت به سطح یک به حمایت و کمک بیشتری نیاز دارد. چالش‌های اجتماعی می‌توانند ادامه مکالمه برای این افراد را بسیار سخت کنند.

ارتباط منسجم حتی با وجود حمایت هم می‌تواند برایشان دشوار باشد و ممکن است به نحوی واکنش نشان بدهند که برای افراد عادی عجیب یا نامناسب باشد.

این افراد ممکن است:

• با جملات کوتاه صحبت کنند.
• فقط درباره موضوعات خیلی خاص بحث کنند.
• درک و یا استفاده از ارتباطات غیر کلامی از جمله حالات بیان با صورت برایشان دشوار باشد.

به عنوان مثال، فرد مبتلا به سطح شدت 2، ممکن است از شخصی که با او ارتباط برقرار کرده، فاصله بگیرد.

مبتلایان به سطح دو اوتیسم ممکن است به دلیل چالش های ناشی از مقابله با تغییرها در زندگی روزمره به مشکل بخورند.

مواجهه با تغییر می‌تواند منجر به پریشانی شدید در آنها بشود.

 

سطح سه: نیازمند پشتیبانی شدید یا اوتیسم شدید

در بین مبتلایان اوتیسم، افراد سطح سه به بیشترین حمایت نیاز دارند.

درک و انجام ارتباطات کلامی و غیرکلامی می‎تواند برای این افراد خیلی سخت باشد.

ممکن است این افراد:

• از تعامل با دیگران بپرهیزند یا آن را محدود کنند.
• شرکت در بازی های تخیلی با همسالان برایشان سخت باشد.
• علاقه محدودی به دوستان‌ نشان بدهند.
• ایجاد دوستی برایشان سخت باشد.

همچنین ممکن است این افراد:

• تغییر فعالیت ها و روتین روزانه برایشان به‌شدت سخت باشد.
• دنبال کردن الگوهای رفتاری تکراری (مثل جابجا کردن اجسام) آنقدر برایشان سخت باشد که توانایی شان برای انجام آن کار را تحت تاثیر قرار بدهد.
• در صورت نیاز به تغییر کار یا تمرکز، دچار اضطراب شدید شوند.

 

علائم اوتیسم

اوتیسم می‌تواند برای فرد تاثیرات رفتاری و اجتماعی در پی داشته باشد.

در موقعیت‌های اجتماعی، موارد زیر ممکن است برای فرد دشوار باشد:

• شروع و یا حفظ مکالمه
• واکنش درست و پاسخ مناسب به دیگران
• صحبت درباره علایق با جزئیات
• حفظ ارتباط چشمی
• استفاده از حالات چهره متناسب با زمینه ارتباط
• درک دیدگاه دیگران

رفتار فرد مبتلا به اوتیسم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• انجام رفتارهای تکراری مثل تکان خوردن از یک طرف به سمت دیگر یا تکرار چند باره یک حرف
• فاصله گرفتن از دیگران
• داشتن علاقه شدید به یک موضوع خاص
• رسیدن به سطح مهارت خیلی بالا در موضوعات مشخص مثل ریاضی یا هنر
• دشواری در مواجهه با تغییر در محیط یا برنامه‌ روزانه
• درگیر شدن بیش از حد با قسمت های خاصی از یک شی، مثل چرخ های ماشین
• حساسیت زیاد یا کم به محرک‌های حسی – مثل صدای بلند- در مقایسه با افراد عادی
• مشکلات خواب

در برخی از موارد، اوتیسم می‌تواند روی تعادل، هماهنگی و مهارت‌های حرکتی فرد نیز تاثیر بگذارد.

 

تشخیص

اوتیسم نوعی اختلال طیفی (اختلال طیف اوتیسم) است و همین می‌تواند تشخیص را سخت کند.

ویژگی های یک اختلال طیف می‌تواند بین افراد متفاوت باشد؛ برخی افراد علیرغم اوتیسم، عملکردهای بسیار خوبی دارند و برخی دیگر به حمایت جدی نیاز دارند.

در برخی افراد هم تشخیص علائم و ویژگی‌های اوتیسم به ‌شدت دشوار است.

تشخیص به‌موقع برای حمایت از مبتلایان اوتیسم و افزایش کیفیت زندگی آنها ضروری است.

در کودکان، آشکارترین نشانه‌های اوتیسم معمولا تا سن ۲ سالگی قابل تشخیص هستند اما ممکن است در هر سنی بروز کنند.

تشخیص کودکان مبتلا به اوتیسم و سطوح شدت اوتیسم ، شامل دو مرحله است:

بررسی و معاینات رشد و تکامل:

همه کودکان باید در فرایند غربالگری رشد، معاینه های متناسب با سنشان را دریافت کنند. پزشک معمولا در سنین 12 تا 18 ماهگی، کودک را برای پیدا کردن نشانه‌های اوتیسم معاینه می‌کند. در کنار معاینه درباره رفتار، فرایند رشد و سوابق پزشکی خانواده هم با والدین یا مراقبین کودک صحبت می‌کند.

ارزیابی بیشتر:

اگر دکتر احتمال ابتلا به اوتیسم را در کودک ببیند، تیمی از متخصصان سلامت را برای ارزیابی بیشتر وضعیت کودک تشکیل می‌دهد. روانپزشک کودک و آسیب شناس گفتاری، مهارت‌های شناختی و زبانی کودک را بررسی می‌کنند. همچنین جهت بررسی احتمال ابتلا به سایر اختلالات دیگر، کودک توسط متخصصان دیگر معاینه می‌شود.

در مورد سنین بالاتر ممکن است معلم‌ها، والدین، مراقبین و سایر افرادی که با کودک در تماس هستند نشانه‌های اوتیسم را ببینند. بعد از مشاهده این نشانه‎ها، ارزیابی بیشتر باید توسط پزشک انجام بشود.

تشخیص اوتیسم در بزرگسالان دشوارتر است چون علائم آن با اختلال وسواس فکری عملی (OCD) و سایر مشکلات سلامت روانی همپوشانی دارد.

در موارد بسیار خاص هم خود فرد مبتلا به اوتیسم برای تشخیص و ارزیابی به متخصص مراجعه می‌کند. 

 

درمان

فرد مبتلا همیشه اوتیسم خواهد داشت اما درمان و مراقبت های لازم به فرد کمک می کند تا بتواند چالش های پیش روی خود را مدیریت کند.

بعنوان مثال درمان می‌تواند در موارد زیر کمک کننده باشد:

• تحریک‌پذیری
• پرخاشگری
• رفتار وسواسی
• بیش فعالی
• تکانشگری
• کمبود توجه
• تغییرات خلق و خو
• مشکلات اضطرابی

هیچ دارویی برای درمان این بیماری وجود ندارد اما درمان های رفتاری و آموزشی می‌تواند کمک کننده باشد (به ویژه برای کودکان کم سن).

این مداخلات درمانی می‌تواند روی مسائل خاصی که کودک را به چالش کشیده است، تمرکز کند.

برای مثال، درمانگر متخصص می‌تواند به کودک اوتیسمی کمک کند ارتباطات و مهارت‌های اجتماعی را یاد بگیرد، استراتژی‌های لازم برای ادامه مکالمه را به کودک یاد بدهد و مهارت‌های لازم برای زندگی مستقل را در او ایجاد کند.

برخی از اشکال درمان همراه اعضای خانواده و سایر افرادی که همیشه با کودک در ارتباط هستند، انجام می‌شود. شرکت در جلسات درمانی به خانواده و مراقبین کمک می‌کند شرایط کودک را درک کنند و روش‌های سازنده حمایت را یاد بگیرند.

جمع ‎بندی

زندگی با Autism می‌تواند برای فرد مبتلا چالش برانگیز باشد اما تشخیص زود هنگام کمک می‌کند تا فرد حمایت مورد نیاز جهت افزایش کیفیت زندگی را به موقع دریافت کنند.

تعریف سطوح شدت اوتیسم به معلمان و متخصصان سلامت کمک می‌کند سطح حمایت مناسب را به مبتلایان ارائه کنند:

سطح یک: فرد می‌تواند با حداقل پشتیبانی، زندگی نسبتا مستقل داشته باشد.

سطح دو: فرد برای ارتباطات اجتماعی و مواجهه با تغییرات به حمایت زیادی نیاز دارد.

سطح سه: فرد ممکن است برای زندگی روزمره به کمک دیگران وابسته باشد اما دارو و روش‌های درمانی می‌تواند به مدیریت چالش‌ها کمک کند.

تشخیص زودهنگام و رویکردهای شخصی‌سازی شده به کودک یا بزرگسال مبتلا به اوتیسم کمک می‌کند مهارت‌های لازم برای زندگی مستقل (تا حد امکان) را کسب کند.