علل و درمان احساس سیری زودرس و پری شکم

دلایل احساس سیری و پری شکم متفاوت است. این مقاله دلایل موقت مثل سوء هاضمه مزمن مانند IBS، گاستروپارزی، GERD و سایر علل مانند گاستریت و PMS را بررسی می کند.

 

مقدمه:

طبیعی است که بعد از خوردن یک وعده غذایی احساس سیری کنید. با این حال، اگر دائما و بدون علتی مشخص احساس سیری، پری و سفتی شکم داشته باشید، ممکن است یک بیماری زمینه ای علت آن باشد.

عواملی مثل استرس، عادتهای غذایی و سبک زندگی همگی می توانند باعث احساس سیری و سفتی شکم شوند.

بیماریهایی که بر هضم غذا و هورمونها اثر می گذارند، می توانند این حس را ایجاد کنند.

در این مقاله به توضیح دلایل احتمالی احساس سیری و پری شکم، درمان، روش های درمان خانگی و زمان مراجعه به پزشک می پردازیم.

علائم

وقتی احساس سیری دارید، فکر می کنید که مقدار زیادی غذا خورده اید. خود معده نیز ممکن است سفت، بزرگ یا سنگین شود.

بسته به علت، علائم ذکر شده ممکن است در کنار سایر علائم زیر ظاهر شود:

• ورم یا نفخ معده
• ناراحتی یا فشار در ناحیه شکم
• درد یا گرفتگی معده
• سیری زودرس هنگام غذا خوردن
• حالت تهوع
• سوزش سردل
• آروغ زدن یا گاز معده
• تغییر در حرکات روده

سبک زندگی، الگوهای غذا خوردن و نوع رژیم غذایی می تواند باعث حس سیری و سفتی معده و شکم گردد.

در بعضی موارد، احساس دائم سیری یا سنگینی شکم یک بیماری زمینه ای اساسی است.

همچنین بخوانید:

راه های کاهش نفخ شکم

 

دلایل احساس سیری و پری شکم

دلایل احساس سیری و پری شکم شامل موارد زیر است:

• دلایل موقتی همانند عادات غذاخوردن، سوء هاضمه، یبوست
• دلایل مزمن همانند سندروم روده تحریک پذیر (IBS)، زخم معده، رفلاکس معده و مری (GERD)، گاستروپارزی
• و سایر علل همچون PMS، گاستریت، پانکراتیت

 

دلایل موقتی

عوامل بسیاری می توانند در احساس سیری شکم نقش داشته باشند.

عادات غذا خوردن

نحوه غذا خوردن فرد می تواند در حس ناراحتی پس از صرف غذا موثر باشد.

عادات غذایی همانند پرخوری، تند غذا خوردن یا غذا خوردن همراه با استرس چند نمونه از این عادات غذایی غلط هستند.

همچنین برخی غذاها باعث ایجاد نفخ بعد از صرف غذا می شوند و در صورت خوردن مقدار زیادی از آنها احساس سیری می کنید. برخی از این مواد غذایی که فیبر زیادی دارند شامل لوبیا، پیاز و کلم هستند. نوشیدنی های گازدار نیز ممکن است باعث نفخ و احساس سیری شوند.

اگر عادات غذا خوردن یا غذاهایی خاص باعث سیری و نفخ شکم شوند با تغییر رژیم یا عادات خود می توانید این علائم را بهبود ببخشید.

انجمن دستگاه گوارش استرالیا توصیه می کند:

• آهسته و با دقت غذا بخورید.
• هنگام سیر شدن از غذا خوردن دست بکشید.
• به اندازه کافی مایعات بنوشید.
• مرتب ورزش کنید.
• سیگار را ترک کنید.

 

سوء هاضمه

سوء هاضمه با مجموعه ای از علائم توصیف می شود که عبارتند از:

• درد یا سوزش معده
• احساس سیری زودهنگام بعد از شروع غذا خوردن
• غار و غور معده
• نفخ
• حالت تهوع

سوء هاضمه گاه به گاه، مساله ای بسیار رایج است که می تواند با تغییر رژیم غذایی بهبود یابد.

بر اساس آمار موسسه ملی دیابت و گوارش و بیماریهای کلیوی (NIDDK)، غذاهای اسیدی مانند گوجه فرنگی یا آب پرتقال می تواند سبب سوء هاضمه شوند.

موارد دیگری که ممکن است باعث سوء هاضمه شود عبارتند از:

• استرس
• سیگار کشیدن
• کافئین
• الکل
• نوشیدنی های گازدار
• تند تند غذا خوردن
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)

کاهش محرک ها به همراه آنتی اسیدهای بدون نسخه (OTC) در جلوگیری از سوء هاضمه موثرند.

با این حال، سوء هاضمه مکرر نشانه بیماری زمینه ای است که به درمان نیاز دارد.

 

یبوست

یبوست زمانی اتفاق می افتد که شخصی کمتر از سه بار در هفته دفع داشته باشد. این بیماری باعث نفخ، احساس پری و ناراحتی شکم می شود.

همچنین فرد مبتلا به یبوست، علائم زیر را داراست:

حرکات دشوار یا دردناک روده

مدفوع سفت، خشک و یا زبر

حرکات ناقص روده

یبوست بسیار متداول است. در موارد خفیف، خوردن فیبر بیشتر، نوشیدن آب کافی و ورزش می تواند به درمان کمک کند. همچنین فرد بیمار می تواند از داروهای بدون نیاز به نسخه همانند ملین ها استفاده کند.

همچنین بخوانید:

7 غذایی که باعث یبوست می شوند

 

دلایل مزمن

سندروم روده تحریک پذیر (IBS)

سندروم روده تحریک پذیر (IBS)، مجموعه علائمی است که شامل نفخ و ناراحتی شکمی می شود.

بر اساس گزارش NIDDK، افراد مبتلا به IBS علائم زیر را دارند:

• گرفتگی دردناک شکم
• اسهال یا یبوست یا هر دو
• حرکات ناقص روده

طیف وسیعی از عوامل می توانند باعث ایجاد یا تشدید سندروم روده تحریک پذیر شوند.

این عوامل عبارتند از:

• عفونت های باکتریایی در دستگاه گوارش
• رشد بیش از حد باکتری های (فلور) روده کوچک (SIBO)
• عدم تحمل مواد غذایی یا حساسیت های غذایی
• سابقه تروما، اضطراب یا افسردگی

تغییر رژیم غذایی، کاهش استرس و درمان بیماری های مربوط به سلامت روان گزینه هایی برای درمان بیماری سندروم روده تحریک پذیر (IBS) هستند.

پزشکان ممکن است برای کمک به کنترل علائم، دارو نیز تجویز کنند.

 

 

زخم معده

هلیکوباکتر پیلوری گونه ای از باکتری ها است که به دیواره معده آسیب می رساند و منجر به زخم معده می شود.

همچنین زخم معده به دلیل استفاده طولانی مدت از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) یا سندروم زولینگر-الیسون (یک بیماری نادر که باعث رشد تومورها در روده کوچک فوقانی می شود)، اتفاق می افتد.

شایع ترین علامت زخم معده، درد یا سوزش معده است.

وقتی معده خالی است درد ممکن است روزها، هفته ها یا ماه ها ادامه داشته باشد.

علائم دیگر زخم معده عبارتند از:

• نفخ
• آروغ زدن
• حالت تهوع
• استفراغ
• بی اشتهایی
• کاهش وزن

درمان زخم معده بسته به علت آن متفاوت است.

پزشکان ممکن است مهار کننده های پروتون پمپ (PPI)، آنتی بیوتیک ها، آنتی اسیدها یا داروهای بیسموت ساب ‌سالیسیلات را تجویز کنند.

 

بیماری رفلاکس معده و مری (GERD)

اگر فرد رفلاکس اسیدی یا سوزش معده را بصورت مداوم و طولانی مدت تجربه نماید، ممکن است به بیماری رفلاکس معده و مری (GERD) مبتلا شده باشد.

افراد مبتلا به GERD علائم زیر را دارند:

• درد سوزناک در قسمت بالای شکم یا قفسه سینه
• حالت تهوع یا استفراغ
• بوی بد دهان
• مشکلات بلع
• مشکلات تنفسی
• ساییده شدن دندان ها

بیماری رفلاکس معده و مری (GERD) دلایل زیادی دارد؛ افزایش فشار به معده ناشی از بارداری، چاقی، فتق هیاتال، سیگار کشیدن و مصرف برخی داروها از علل آن هستند.

شناسایی دلایل GERD به شما کمک می کند تا روش هایی برای بهتر شدن بیماری رفلاکس معده و مری پیدا کنید.

مؤسسه ملی دیابت و بیماریهای کلیوی و گوارشی (NIDDK) توصیه می کند:

• از غذاهای محرک GERD مانند غذاهای تند و پر ادویه یا الکل بپرهیزید.
• حداقل 3 ساعت قبل از خواب غذا بخورید.
• وزن خود را متعادل نگه دارید.
• سیگار را ترک کنید.

پزشکان ممکن است داروهایی مانند آنتی اسیدها، مسدود کننده های گیرنده H2، پروکینتیک یا مهار کننده‌های پروتون پمپ (PPI) را تجویز کنند.

گاستروپارزی

گاستروپارزی (Gastroparesis) بیماری است که باعث تاخیر در تخلیه معده می شود.

این بدان معنی است که محتویات معده مثل همیشه در روده کوچک خالی نمی شوند و باعث می شوند که معده پر به نظر برسد.

بر اساس اعلام NIDDK، علائم گاستروپارزی شامل:

• احساس سیری زودرس
• احساس سیری تا ساعات طولانی بعد از خوردن غذا
• حالت تهوع یا استفراغ
• نفخ شکم
• آروغ زدن
• درد قسمت فوقانی شکم
• سوزش سر دل
• از دست دادن اشتها

روش های درمان عبارتند از:

• پس از غذا خوردن ورزش های سبک مانند پیاده روی انجام دهید.
• مصرف چربی و فیبر را کاهش دهید.
• وعده های غذایی بیشتر اما کوچکتری بخورید.
• از نوشیدنی های گازدار و الکلی بپرهیزید.
• تا دو ساعت بعد از غذا خوردن دراز نکشید.

همچنین بخوانید:

فواید پیاده روی بعد از خورد غذا

 

سایر علل

سایر دلایل احساس سیری و سفتی شکم عبارتند از:

• سندروم پیش از قاعدگی (PMS) که باعث نفخ می شود.
• گاستریت یا ورم معده
• پانکراتیت که باعث درد یا ناراحتی در قسمت بالای شکم می شود.

همچنین بخوانید:

مکمل های موثر در بهبود PMS

 

درمان های خانگی

روش های درمان خانگی باعث درمان بیماری هایی مانند زخم معده یا گاستروپارزی نمی شوند.

این بیماری ها به معالجه پزشکی نیاز دارند.

افرادی که به بیماری مانند سندروم روده تحریک پذیر (IBS) مبتلا هستند لازم است جهت آگاهی از نحوه کنترل بیماری و مدیریت شرایط خود از یک متخصص تغذیه کمک بگیرند.

با این حال برخی روش های درمانی و تغییر سبک زندگی ممکن است به شخص کمک کند تا در کوتاه مدت از احساس ناراحت کننده سیری شکم رها شود.

این روش ها عبارتند از:

• کاهش استرس و اضطراب
• ورزش کردن به طور مداوم و منظم
• پرهیز از غذاهای تند، چرب یا سایر غذاهای محرک
• داشتن وعده های غذایی منظم و کوچک
• پوشیدن لباس گشاد
• پرهیز از دراز کشیدن تا 3 ساعت بعد از خوردن غذا

 

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟

اگر دائما احساس سیری یا پر بودن شکم دارید، در صورت امکان باید با پزشک صحبت کنید. زیرا ممکن است ناشی از یک بیماری زمینه ای باشد.

در صورت بروز علائم شدید و یا مداوم باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

برخی از این علائم عبارتند از:

• کاهش وزن بدون علت
• نفخ یا احساس سیری مداوم
• تغییرات غیرمعمول در حرکات روده یا ادرار
• درد پایین کمر
• تب یا لرز
• دیدن خون در مدفوع یا ادرار
• خونریزی از روده بزرگ
• درد یا حساسیت مداوم در شکم
• تهوع و استفراغ
• تنگی نفس

این علائم می تواند نشان دهنده یک بیماری جدی و خطرناک مانند پانکراتیت یا سرطان باشد.

 

خلاصه

دلایل احساس سیری و پری شکم متفاوت است.

اگر احساس سیری زودهنگام دارید با تغییر عادات غذایی و تنظیم رژیم غذایی می توانید از این مشکل خلاص شوید.

داروهای بدون نیاز به نسخه به کاهش علائم سوء هاضمه یا یبوست کمک می کنند.

اگر دائما احساس سیری می کنید که دلیل مشخصی مانند خوردن یک وعده غذایی ندارد ممکن است بیماری زمینه ای داشته باشید.

پزشک می تواند علت اصلی آن را تشخیص داده و گزینه های درمان مناسبی را پیشنهاد کند.