درمان سندروم استفراغ دوره ای (CVS)

سندروم استفراغ دوره ای یا CVS، بیماری نادریست که باعث تهوع و استفراغ شدید می شود. در این مقاله علائم و راه های درمان CVS بررسی می گردد.

 

سندروم استفراغ دوره ای (CVS) نوعی اختلال غیر معمول و نادر است که عمدتاً کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری باعث ایجاد استفراغ شدید و حالت تهوع می‌شود که از چندین ساعت تا چند روز ادامه دارد. تغییر شیوه زندگی و داروها می‌توانند به درمان آن کمک کنند.

استفراغ های دوره ای شدیدی که در سندروم استفراغ دوره ای (سندروم استفراغ گردشی – Cyclic Vomiting Syndrome: CVS) مشاهده می‌شود ممکن است دلیل مشخصی نداشته باشد. این احتمال وجود دارد که این استفراغ‌ها 4 تا 12 بار در سال رخ دهند.

در این مقاله به علل سندروم استفراغ دوره ای، اثرات آن بر بدن، راه های درمان CVS، پیشگیری از سندروم استفراغ گردشی و موارد دیگر می پردازیم.

 

روش‌های درمان CVS

درمانی برای CVS کشف نشده است، اما روش‌های مختلفی برای جلوگیری و مدیریت علائم آن وجود دارد.

یک برنامه درمانی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

 

تجویز دارو

پزشک معمولا یک یا چند مورد از داروهای زیر را تجویز می‌کند:

داروهای ضد افسردگی، مانند آمی تریپتیلین (با نام تجاری Elavil) می‌توانند به جلوگیری از استفراغ‌های دوره‌ای و تسکین درد کمک کنند.

آنتی بیوتیک‌ها، داروهای تهوع و استفراغ

داروهای کنترل اسید معده، از جمله امپرازول  (نام تجاری Prilosec)

داروهای میگرنی، از جمله سوماتریپتان (Imitrex) و پروپرانولول (ایندرال)

و یا داروهایی که احتمالا هنوز تاییدیه FDA را ندارند.

ممکن است یافتن دوز صحیح، دارو یا ترکیب دارویی مناسب کمی زمان بر باشد.

 

همچنین بخوانید:

انواع مختلف سر درد – سردردهای اولیه

انواع مختلف سر درد – سردردهای ثانویه

 

درمان بیمارستانی

افرادی که حالت تهوع و استفراغ شدید دارند، ممکن است نیاز به بستری شدن داشته باشند، به خصوص اگر بدنشان دچار کم آبی یا عوارض دیگری شود.

احتمالا در بیمارستان از داروهای داخل وریدی (IV)، مایعات و مواد مغذی برای درمان بیمار استفاده کنند.

 

تغییر در سبک زندگی

تنظیم سبک زندگی می‌تواند به طور قابل توجهی برای افراد مبتلا به CVS مفید باشد.

انجام مراحل زیر کمک کننده است:

• نوشیدن مایعات فراوان
• خوردن غذا به صورت منظم، بدون اینکه وعده‌ای از قلم بیفتد
• ورزش منظم
• خواب کافی، خصوصاً در طول استفراغ های دوره‌ای
• استراحت و خوابیدن در یک اتاق تاریک و ساکت
• مدیریت محرک‌ها، از جمله استرس و هیجان
• مصرف داروهای تجویز شده
• دریافت پشتیبانی منظم از متخصصان پزشکی

 

رژیم غذایی

در حین و بعد از استفراغ دوره‌ ای، آنچه مهم است تامین آب بدن و جلوگیری از دهیدراته شدن و کم آبی بدن است.

در طول استفراغ دوره‌ ای، مصرف منظم مایعات را فراموش نکنید، که در حالت ایده آل باید حاوی مخلوط الکترولیت باشند.

هر فرد که پس از استفراغ دوره ای به اندازه کافی احساس بهبودی می کند که بتواند رژیم غذایی منظم خود را از سر گیرد، باید بلافاصله این عمل را انجام دهد.

سایر افراد ممکن است نیاز به شروع با رژیم مایعات داشته باشند.

پس از بازگشت به یک رژیم غذایی معمول، مهم است که مرتبا غذا بخورید، بدون اینکه هیچگونه وعده غذایی را نادیده بگیرید.

پرهیز از مصرف موارد زیر توصیه می شود:

• آبمیوه
• پنیر
• شکلات
• کافئین

روش تشخیص  CVS

تشخیص CVS دشوار است و پزشک به طور معمول با بررسی و رد نمودن سایر علل بروز استفراغ، تشخیص را شروع می‌کند.

این روند با مشاهده سوابق کامل پزشکی فرد آغاز می‌شود. پزشک در مورد علائم سؤال کرده و معاینه جسمی انجام می‌دهد.

سپس، پزشک می‌تواند انجام یک یا چند آزمایش زیر را درخواست کند:

تصویربرداری از دستگاه گوارش مانند سونوگرافی یا آندوسکوپی

آزمایش خون یا ادرار برای بررسی عفونت یا شرایط متابولیک

سی تی اسکن یا MRI سر برای جستجوی ضایعات یا تومورها

آزمایش‌های دیگر برای بررسی اختلالات گوارشی

پزشک ممکن است CVS (سندروم استفراغ دوره ای) را بر اساس معیارهای زیر تشخیص دهد:

فرد دو یا چند دوره حالت تهوع شدید و استفراغ ناگهانی دارد که طی مدت 6 ماه برای چند ساعت یا چند روز ادامه دارد.

استفراغ های دوره ای در هر بار، مشابه دفعات قبل هستند.

استفراغ‌های دوره ای هفته ها یا ماه ها به تعویق می‌افتند و فرد بین هر دوره احساس سلامتی و بهبودی می‌کند.

این علائم ناشی از مشکلات پزشکی و بیماری های دیگری نیست.

 

سایر علائم CVS

علاوه بر دوره های شدید و مکرر حالت تهوع و استفراغ، سندروم استفراغ دوره ای می‌تواند باعث موارد زیر گردد:

• اسهال
• سرگیجه
• عق زدن
• خستگی
• تب
• سردرد
• افزایش حساسیت به نور، به نام فتوفوبیا (Photophobia)
• افزایش حساسیت به صدا، به نام فونوفوبیا (Phonophobia)
• از دست دادن اشتها
• پوست رنگ پریده
• دل درد
• کاهش وزن

بین دوره‌های حالت تهوع یا استفراغ، فرد ممکن است این موارد را تجربه کند:

• غش کردن
• خستگی
• ریفلاکس معده (دستگاه گوارش)
• سندروم روده تحریک پذیر (IBS)

 

افراد مبتلا به CVS به احتمال زیاد این مشکلات را خواهند داشت:

• اضطراب
• افسردگی
• اختلال هراس

 

مقایسه CVS در بزرگسالان و کودکان

سندروم استفراغ دوره ای در بین کودکان شایع تر از بزرگسالان است، اگرچه در تعداد بیشتری از بزرگسالان CVS تشخیص داده می شود.

به گفته بنیاد ملی بیماری های نادر (The National Organization for Rare Disorders) ممکن است بزرگسالان و کودکان شرایط مختلفی را تجربه کند.

بعنوان مثال:

• در بزرگسالان، بروز استفراغ های دوره ای معمولاً کمتر دیده می‌شود، اما در صورت بروز طولانی تر ممکن است بیش از 8 روز ادامه پیدا کند.
• شایع ترین محرک در کودکان اتفاقات هیجان انگیز است، مانند تولد یا فرا رسیدن ایام تعطیلات، در حالی که اضطراب یا حملات هراسی ممکن است محرک های قابل توجهی در بزرگسالان باشد.

مدیریت CVS می‌تواند در کودکانی که به مدرسه می‌روند چالش برانگیز باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که کودکان مبتلا به CVS حدود 20 روز از کلاس‌هایشان را در سال از دست می‌دهند.

با توجه به منظم بودن دوره های حملات استفراغی، مراقبان می توانند زمان حمله مجدد را تقریبا پیش بینی کنند. در هنگام رخ دادن حملات، تشویق فرد به استراحت و هیدراتاسیون بدن پیشنهاد می شود.

 

علل و عوامل خطرزا

علت دقیق CVS ناشناخته است، اما موارد زیر ممکن است در بروز آن دخیل باشند:

• مشکلات گوارشی
• ژنتیک
• عدم تعادل هورمون

بسیاری از افراد مبتلا به سندروم استفراغ دوره ای دارای ناهنجاری‌های سیستم عصبی خود گردان (autonomic nervous system) هستند. این سیستم فشار خون، هضم و سایر عملکردهای غیر ارادی را کنترل می‌کند.

 

محرک‌ها

داشتن روال منظم برای وعده های غذایی و خواب با کیفیت می تواند وقوع و شدت حملات را کاهش دهد. یادگیری مدیریت سایر محرک ها از جمله استرس و هیجان نیز مفید است.

عواملی که باعث ایجاد حالت تهوع و استفراغ در مبتلایان به CVS می‌شوند:

• الکل
• آلرژی یا حساسیت
• اضطراب یا هراس، به ویژه در بزرگسالان
• کافئین
• برخی غذاها مانند پنیر و شکلات
• افزودنی مواد غذایی به نام مونو سدیم گلوتامات (MSG)
• هیجان عاطفی، به ویژه در کودکان
• دمای بسیار بالا
• غذا نخوردن برای مدت طولانی
• بیماریی‌هایی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا
• عفونت
• کمبود خواب
• قاعدگی
• دریازدگی
• فشار
• پرخوری
• فعالیت شدید جسمانی، مانند ورزش بیش از حد

 

عوامل خطرزا

عواملی که شانس ابتلا به CVS را افزایش می‌دهند عبارتند از:

• سابقه شخصی یا خانوادگی میگرن
• سابقه خانوادگی بیماری‌های دیگر، مانند IBS
• حساسیت به نور یا صدا
• سن، به عنوان مثال کودکان 3-5 ساله به احتمال زیاد دچار CVS می شوند
• زن بودن

 

عوارض و مشکلات دیگر

CVS می‌تواند به مشکلات بهداشتی دیگری منجر شود، از جمله:

• کم آبی ناشی از استفراغ بیش از حد
• پوسیدگی دندان در اثر بالا آمدن اسید معده که می تواند مینای دندان را از بین ببرد
• آسیب به مری، لوله‌ای که دهان و معده را به هم وصل می‌کند
• گاستروپارزی یا مشکلی که طی آن معده قادر به خالی کردن کامل خود به روش معمول نیست
• اختلالات خلقی، مانند اضطراب، افسردگی یا اختلال هراس

CVS معمولاً زندگی فرد را تهدید نمی‌کند، اما برخی از عوارض آن مانند افسردگی ممکن است خطر مرگ را افزایش دهند.

 

آیا CVS باعث ناتوانی فرد می‌شود؟

طبق برخی تحقیقات، تقریباً یک سوم از بیماران بزرگسال مبتلا به سندروم استفراغ دوره ای در نتیجه این بیماری، ناتوانی را تجربه می‌کنند.

برخی از افراد مبتلا به CVS قادر به راه رفتن یا صحبت در طی دوره ها نیستند. ممکن است یک شخص در طول یک دوره بخواهد در رختخواب بماند یا حتی ممکن است ناهوشیار یا بیهوش به نظر برسد.

در نتیجه، برخی از افراد مبتلا به CVS بسته به مکانی که در آن زندگی می‌کنند و شدت وضعیت آن ها ممکن است واجد شرایط دریافت مزایای معلولیت باشند.

CVS همچنین با سایر اختلالات همراه است که امکان دارد به عنوان معلولیت طبقه بندی شوند،

از جمله:

• اختلالات اضطرابی
• اختلال طیف اوتیسم
• افسردگی
• اختلال هراس

 

ارتباط CVS و میگرن

بسیاری از محققان CVS را نوعی میگرن می‌دانند و فرد مبتلا به این بیماری نیز ممکن است سردردهای میگرنی را تجربه کند.

بیشتر کودکان در دوران بلوغ از CVS رهایی می‌یابند، اما تقریبا 75٪ از کودکان مبتلا به این بیماری با افزایش سن میگرن را تجربه می‌کنند.

به نظر می‌رسد CVS ارتباط نزدیکی با میگرن شکمی دارد، بیماری که با گرفتگی معده و درد مشخص می‌شود.

داروهای میگرنی می توانند در بهبود علائم CVS موثر باشند.

 

چه زمان به پزشک مراجعه کنید؟

هر کسی که علائم CVS دارد باید تحت مراقبت‌های پزشکی قرار بگیرد.

افرادی که قبلاً به بیماری سندروم استفراغ دوره ای مبتلا شده‌اند، در صورت تجربه علائم آن باید با پزشک تماس بگیرند:

حالت تهوع
اسهال شدید
استفراغ شدید
استفراغی که به درمان با دارو پاسخ نمی‌دهد
کم آبی شدید
کاهش اشتهایی
کاهش وزن

 

پیشگیری

جلوگیری از بروز CVS امکان پذیر نیست، اما فرد می‌تواند برای کاهش دفعات و شدت دوره ها اقدامات زیر را انجام دهد:

• محرک‌های خاص را شناسایی کرده و از قرار گرفتن در معرض آن‌ها خودداری کند.
• به داروهای تجویز شده حتی در شرایطی که احساس سلامتی می‌کند ادامه دهد.
• خواب با کیفیت و مرتب داشته باشد.
• هرگونه حساسیت، مشکلات سینوسی یا سایر بیماری ها یا عفونت ها را بلافاصله درمان کند.
• روش‌های مدیریت استرس و اضطراب را تمرین کند.
• وعده‌های غذایی منظم داشته باشد.
• با پزشک در تماس باشد و در مورد روش‌های پیشگیری و هرگونه تغییر علائم صحبت کند.

 

خلاصه

سندروم استفراغ دوره ای یا CVS نوعی بیماری غیر معمول است که شامل تکرار دوره های استفراغ و حالت تهوع است.

این بیماری نادر است و به طور معمول کودکان 3 تا 7 ساله را مبتلا می‌کند.

این بیماری احتمالاً نوعی میگرن است. در حالی که بیشتر کودکان در دوران بلوغ از CVS رهایی می یابند، اما بسیاری از آن ها سردردهای میگرنی را تجربه می‌کنند.

داروها و تغییر شیوه زندگی می توانند به مدیریت علائم و کاهش تعداد و شدت دوره های بعدی کمک کنند.

هر فردی که علائم CVS را تجربه می‌کند باید تحت مراقبت‌های پزشکی قرار بگیرد.