سندروم نفروتیک چیست؟

سندروم نفروتیک یا نفروز مجموعه علائمیست که بخاطر آسیب کلیه ایجاد و سبب دفع پروتئین زیاد از کلیه می گردد. درمان نفروز به علت آن بستگی دارد.

 

مقدمه

سندروم نفروتیک (نفروز) به مجموعه علائمی گفته می شود که نشان می دهد کلیه ها آنطور که باید کار نمی کنند.

نفروز ناشی از بیماریهایی است که بر کلیه ها یا کل بدن تأثیر می گذارند.

این بیماری در بزرگسالان و کودکان مشاهده می شود.

بر اساس اعلام انستیتوی ملی دیابت و بیماری های کلیوی و گوارشی (NIDDK) دیابت نوعی بیماری سیستمیک است که اغلب اوقات باعث سندروم نفروتیک می شود. در حالیکه گلومرولوسکلروز فوکال و سگمنتال (FSGS) یک بیماری کلیوی است که به احتمال زیاد باعث بروز آن می شود.

در این مقاله به بررسی بیماری سندروم نفروتیک، علل آن و نحوه مدیریت و درمان آن پرداخته شده است.

با اویرو همراه باشید.

 

سندروم نفروتیک چیست؟

فرد مبتلا به سندروم نفروتیک (نفروز) ممکن است احساس خستگی کند و اشتهای خود را از دست بدهد.

بر اساس اعلام موسسه NIDDK سندروم نفروتیك زمانی اتفاق می افتد كه رگ های خونی ریز در كلیه ها به نام گلومرول خوب كار نمی كنند.

گلومرول ها معمولا به عنوان فیلتر عمل می کنند، آب و مولکول های زائد را از خون خارج کرده و به شکل ادرار به مثانه می فرستند. این رگ ها به سلول های خونی و مولکول های بزرگ مانند پروتئین ها اجازه می دهند تا در خون بمانند.

هنگامی که گلومرول ها آسیب می بینند پروتئین ممکن است از طریق سیستم فیلتر وارد ادرار شود.

 

 

نفروز علائم زیر را داراست:

• آلبومینوریا: وجود مقادیر بالای پروتئین در ادرار
• هیپوآلبومینمی: مقدار کم پروتئین آلبومین در خون
• هیپرلیپیدمی: میزان چربی و کلسترول زیاد در خون

آسیب به گلومرول ها ممکن است باعث ایجاد بیماری به نام سندروم نفریتیک شود.

درست مانند سندروم نفروتیک، وجود پروتئین در ادرار از علائم بیماری سندروم نفریتیک نیز می باشد .

با این حال میزان پروتئین معمولاً به اندازه سندروم نفروتیک زیاد نیست.

فرد مبتلا به سندروم نفریتیک ممکن است در ادرار خود خون ببیند که این مورد جزو علائم سندروم نفروتیک نیست.

 

علائم سندروم نفروتیک

علائم سندروم نفروتیک عبارتند از:

• تورم یا ورم معمولا در مچ پا، یا ساق پاها
• خستگی
• کاهش اشتها
• افزایش وزن
• ادرار کف آلود

کفی که به دلیل وجود پروتئین در ادرار دیده می شود با حباب هایی که ممکن است فرد در ادرار طبیعی ببیند تفاوت دارد.

در مقاله ای در سال 2019 در ژورنال بالینی جامعه نفرولوژی آمریکا اذعان شد که کف به صورت لایه هایی از حباب های کوچک تا متوسط ​​ظاهر می شود که به راحتی ناپدید نمی شوند.

در مقابل ادرار طبیعی ممکن است حاوی یک لایه حباب های بزرگتر باشد که خیلی زود محو می شوند.

افراد مبتلا به نفروز ممکن است به دلیل سر پا ایستادن به مدت طولانی دچار ورم و التهاب پا شوند و بعد از بیدار شدن از خواب چشمانی پف کرده داشته باشند.

این افراد با تشدید این وضعیت ممکن است متوجه شوند که پاهایشان همیشه متورم است یا در سایر قسمت های بدن خود ورم هایی را مشاهده کنند.

 

 

دلایل ایجاد سندروم نفروتیک

متخصصان بهداشت و درمان علت سندروم نفروتیک را به دو دسته علل اولیه یا ثانویه طبقه بندی می کنند.

NIDDK این علل را به شرح زیر تعریف می کند:

علل اولیه

علل اولیه نفروز شرایطی است که فقط بر کلیه ها تأثیر می گذارد.

نمونه هایی از دلایل اولیه ایجاد سندروم نفروتیک عبارتند از:

** گلومرولوسکلروز فوکال و سگمنتال (FSGS):

در بیماری FSGS در قسمت هایی از گلومرول ها زخم شکل می گیرد.

FSGS در آقایان بیشتر از خانم ها اتفاق می افتد و شیوع بالاتری نیز در بین مردم آفریقایی_ آمریکایی دارد.

** نفروپاتی غشایی:

در این شرایط کمپلکس های ایمنی در گلومرول ها ساخته می شوند که باعث تخریب و کلفت شدن گلومرول ها می شوند.

بیماری با حداقل تغییرات (MCD):

آسیب به گلومرول ها فقط با میکروسکوپ بسیار قدرتمند قابل مشاهده است.

MCD شایعترین علت سندروم نفروتیک در کودکان است.

در بزرگسالان آلرژی، عفونت یا داروهای خاص ممکن است باعث MCD شود.

گلومرولونفریت با تکثیر غشایی (MPGN):

سیستم ایمنی بدن به سلول های کلیه ها حمله می کند و به گلومرول ها آسیب می رساند.

بعضی اوقات بیماری دیگری مانند هپاتیت C باعث MPGN می شود.

 

علل ثانویه

دلایل ثانویه شرایطی است که بر کل بدن تأثیر می گذارد و منجر به سندروم نفروتیک می شود.

چند نمونه از دلایل ثانویه بروز سندورم نفروتیک عبارتند از:

• دیابت
• لوپوس اریتماتوز سیستمیک
• عفونت هایی مانند هپاتیت B، هپاتیت C یا HIV
• سرطان هایی مانند بیماری هوچکین

همچنین بخوانید:

لیست داروهای موثر در درمان دیابت

همچنین بخوانید:

انواع هپاتیت: آیا درمانی برای آن ها وجود دارد؟

آیا سندروم نفروتیک قابل درمان است؟

طبق گفته ی موسسه NIDDK اگر فرد علت اصلی بیماری را درمان كند ممکن است سندروم نفروتیك هم برطرف شود.

به عنوان مثال بیماری MCD به ندرت باعث نارسایی کلیه می شود و بیشتر افراد با پیگیری درمان بهبود می یابند و از عود بیماری جلوگیری می کنند.

با این حال برخی شرایط دیگر که باعث نفروز می شوند، مزمن هستند و ممکن است با گذشت زمان پیشرفت کنند؛ مانند دیابت.

فرد بیمار باید برای ایجاد یک برنامه درمانی به یک متخصص بهداشت و درمان مراجعه کند.

 

درمان سندروم نفروتیک

درمان نفروز بسته به علت آن متفاوت است.

با این حال فرایند درمان معمولا شامل تجویز داروهایی برای درمان علت اصلی و همچنین تغییر رژیم غذایی است.

برخی داروهای احتمالی برای درمان نفروز عبارتند از:

• استروئیدها: پزشک ممکن است داروهای استروئیدی را برای درمان MCD در کودکان یا بزرگسالان تجویز کند.
• دیورتیک ها: این داروها به بدن کمک می کنند تا مایعات اضافی را خارج کرده و باعث کاهش تورم بدن می شود.
• بازدارنده‌ های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) یا مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین: این داروها به کنترل فشار خون کمک می کنند و پروتئین موجود در ادرار را کاهش می دهند.
• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی: این نوع داروها برای بهبود شرایطی مانند گلومرولوسکلروز فوکال و سگمنتال (FSGS) که سیستم ایمنی بدن به گلومرولها حمله می کند موثر هستند.
• استاتین ها: این داروها کلسترول را کاهش می دهند.

فرد همچنین باید واکسن پنوموکوک تزریق کند.

تغییرات رژیم غذایی که ممکن است به درمان نفروز کمک کنند عبارتند از:

• محدود کردن سدیم
• خوردن پروتئین کمتر
• کاهش میزان چربی اشباع و کلسترول

 

عوارض سندروم نفروتیک

عوارض نفروز اغلب به دلیل از بین رفتن پروتئین های خاص در ادرار است.

بدن به این پروتئین ها برای مقابله با عفونت ها یا کنترل لخته شدن خون نیاز دارد.

سایر عوارض سندروم نفروتیک عبارتند از:

• بیماری عروق کرونر
• فشار خون بالا
• کم خونی یعنی زمانی که فرد به اندازه کافی گلبول های قرمز سالم نداشته باشد
• کم کاری تیروئید، هنگامی رخ می دهد که غده تیروئید قادر به تولید هورمون تیروئید کافی نیست
• کاهش موقتی عملکرد کلیه

همچنین بخوانید:

داروهای تیروئید

تشخیص سندروم نفروتیک

پزشک علاوه بر معاینه فیزیکی و سابقه پزشکی معمولاً با استفاده از آزمایش های زیر سندروم نفروتیک را تشخیص می دهد:

آزمایش ادرار: این آزمایش انجام می شود تا هرگونه افزایش سطح پروتئین در ادرار بررسی شود.

آزمایش خون: این آزمایش سطح آلبومین، کلسترول و سایر اجزای خون را نشان می دهد.

بیوپسی کلیه: پزشک ممکن است از شما بخواهد آزمایش بیوپسی انجام دهید تا هرگونه تغییرات میکروسکوپی در کلیه را پیدا کند.

سونوگرافی: گاهی اوقات پزشک از این نوع تصویربرداری برای چک کردن نرمال بودن کلیه ها استفاده می کند.

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر علائم سندروم نفروتیک (نفروز) مانند ادرار کف دار، افت اشتها و ورم داشتید باید با پزشک تماس بگیرید.

در صورت بدتر شدن علائم یا بروز علائم جدید نیز باید با پزشک صحبت کنید.

 

جمع بندی

سندروم نفروتیک یا نفروز مجموعه علائمی هستند که نشان می دهند کلیه آسیب دیده است.

علائم و نشانه ها معمولا شامل تورم، خستگی، ادرار کف آلود، وجود مقدار زیاد پروتئین در ادرار و کمبود آلبومین و میزان کلسترول بالا در خون است.

تشخیص علت این بیماری به پزشکان کمک می کند تا بهترین روش درمان نفروز را انتخاب کنند.