علائم انواع بیماری های خود ایمنی

با علائم و انواع بیماری های خود ایمنی از جمله پسوریازیس ، سلیاک ، روماتیسم مفصلی و دیابت نوع 1 آشنا شوید.

بیماری های خود ایمنی بیش از 100 نوع مختلف دارند. ناراحتی هایی از جمله بیماری سلیاک، دیابت نوع 1 و پسوریازیس برخی از شناخته شده ترین بیماری های خود ایمنی هستند. این نوع بیماری ها وقتی ایجاد می شوند که سیستم ایمنی بدن اشتباها بخش هایی از بدن را هدف حمله خود قرار می دهد.

بیماری های خود ایمنی رایج هستند. بیش از 23.5 میلیون نفر در ایالات متحده به یکی از انواع بیماری های خود ایمنی مبتلا هستند.

گروه های زیر بیش از دیگران مستعد ابتلا به بیماری های خود ایمنی هستند:

• زنان
• کسانی که یکی از خویشاوندانشان سابقه ابتلا به یکی از انواع بیماری های خود ایمنی را داشته است.

در این مقاله لیست بیماری های خود ایمنی همراه با علائم آنها جمع آوری شده است.

 

علائم انواع بیماری های خود ایمنی که پوست و بافت همبند را درگیر می کنند

در این بخش برخی از شرایط خود ایمنی که پوست را تحت تاثیر قرار می دهند، بررسی شده اند:

 

پسوریازیس

پسوریازیس باعث می شود بعضی قسمت های پوست، ملتهب و پوسته پوسته شوند.

علت این اتفاق تولید بیش از حد سلول های پوستی جدید است.

پسوریازیس معمولا شرایط خطرناکی نیست، اما می تواند دردناک و استرس زا باشد.

علائم پسوریازیس عبارتند از:

• ضخیم و ملتهب شدن بعضی قسمت های پوست – معمولا پوست سر، آرنج و زانوها
• زیر و ناهموار شدن سطح پوست
• خارش
• درد

بعضی افراد مبتلا به پسوریازیس به آرتریت پسوریاتیک هم دچار می شوند. آرتریت پسوریاتیک باعث التهاب مفاصل می شود. 10% تا 20% از مبتلایان به پسوریازیس دچار علائم آرتریت پسوریاتیک می شوند.

انواع روش های کنترل علائم پسوریازیس عبارتند از:

• داروهای سرکوب کننده ایمنی مانند آزاتیوپرین و متوترکسات
• درمان های موضعی
• نوردرمانی
• داروهای سیستمیک
• بیولوژیک
• طب مکمل و جایگزین

همچنین بخوانید:

آرتریت پسوریاتیک چیست؟

ویتیلیگو

ویتیلیگو یک بیماری مزمن است که باعث می شود پوست، رنگ خودش را از دست بدهد. یکی از انواع ویتیلیگو به نام ویتیلیگو غیر سگمنتال یک بیماری خود ایمنی است.

محققان معتقدند ویتیلیگو در صورت حمله سیستم ایمنی به ملانوسیت ها رخ می دهد. ملانوسیت های سلولهایی هستند که ملانین تولید می کنند.

ظاهر شدن ویتیلیگو در کنار دیگر شرایط خود ایمنی مثل لوپوس و سندروم سوژرن غیر قابل انتظار نیست.

علائم ویتیلیگو عبارتند از:

• ظاهر شدن وصله های سفید یا رنگ پریده روی پوست دست ها، پاها، بازوها و صورت
• سفید / خاکستری شدن موهای کف سر، ابروها یا مژه ها
• از بین رفتن رنگ داخل دهان یا بینی

ویتیلیگو به خودی خود ضرری برای بدن ندارد اما احتمال دارد برای بعضی افراد، بخصوص کسانی که پوست تیره تری دارند، ناراحت کننده باشد.

انواع روش های کنترل ویتیلیگو عبارتند از:

• استروئیدهای موضعی
• دارودرمانی
• لیزر و نوردرمانی (فتوتراپی) 
• بی رنگ کردن نواحی سالم پوست

همچنین بخوانید:

بررسی ویتیلیگو به عنوان یکی از مشکلات رنگدانه ای پوست

 

اسکلرودرمی

اسکلرودرمی باعث رشد غیرطبیعی بافت همبند در پوست و رگ های خونی می شود، این اتفاق منجر به ضخیم و سفت شدن پوست می شود.

برخی افراد دچار اسکلرودرمی خفیف می شوند، در حالیکه برخی دیگر دچار فرم شدید بیماری می شوند که می تواند اندام های داخلی را درگیر کرده و حتی منجر به مرگ شود.

برخی علائم اسکلرودرمی عبارتند از:

• رسوب کلسیم در بافت های همبند
• پدیده رینود (تنگی عروق انتهایی انگشتان) که باعث می شود رنگ انگشتان در هنگام سرما تغییر کند
• ظاهر شدن زخم در نوک انگشتان که می تواند منجر به قانقاریا شود
• ضخیم و منقبض شدن پوست انگشتان دست و پا
• از دست رفتن تحرک مری، که می تواند بلعیدن را دشوار کند
• ظاهر شدن رگ های خونی یا لک های قرمز روی صورت
• تنگی نفس تصاعدی

در حال حاضر هیچ درمانی برای اسکلرودرمی وجود ندارد. با مصرف دارو می توان علائم سوزش سردل و ناراحتی روده را بهبود بخشید. گاهی اوقات احتمال دارد پزشک داروهای سرکوب کننده ایمنی هم تجویز کند. بخصوص اگر بیمار به فیبروز ریوی دچار شده باشد.

برخی روش های کنترل اسکلرودرمی عبارتند از:

• داروهای سرکوب کننده ایمنی مانند آزاتیوپرین و متوترکسات
• داروهای شیمی درمانی
• کورتیکواستروئیدها
• اکسیژن درمانی در محل زخم ها
• مسدود کننده های کانال کلسیم برای پدیده رینود

علائم انواع بیماری های خود ایمنی که خون را درگیر می کنند

در این بخش برخی شرایط خود ایمنی موثر بر خون بررسی شده اند:

کم خونی همولیتیک

زمانی ایجاد می شود که سیستم ایمنی، گلبول های قرمز بدن را نابود کند. این اتفاق منجر به کمبود اکسیژن و در نتیجه علائم زیر می شود:

• خستگی
• تنگی نفس
• سرگیجه
• سردرد
• سرد شدن دست ها و پاها
• زرد شدن پوست یا سفیدی چشم ها
• مشکلات قلبی-عروقی از جمله نارسایی قلب

پزشکان کم خونی همولیتیک را با کورتیکواستروئیدها (کاهش دهنده التهاب) و داروهای سرکوب کننده ایمنی (کاهش دهنده فعالیت سیستم ایمنی بدن) درمان می کنند.

احتمال دارد پرشک اسپلنکتومی را هم به عنوان یک گزینه به بیمار پیشنهاد کند. منظور از اسپلنکتومی برداشتن طحال از طریق جراحی است. وظیفه طحال حذف گلبول های قرمز آسیب دیده از خون است. بدین ترتیب با برداشته شدن طحال، احتمال کم شدن سطح گلبول قرمز کم می شود.

لازم به ذکر است فرآیندهای خود ایمنی می توانند روی دیگر سلول های خون هم اثر بگذارند. اگر پلاکت ها را تحت تاثیر قرار دهند، می توانند منجر به ترومبوسیتوپنی شوند. اگر گلبول های سفید را تحت تاثیر قرار دهند، می توانند باعث بالا رفتن لکوپنی، لنفوپنی و نوتروپنی شوند.

 

 

علائم انواع بیماری های خود ایمنی که دستگاه گوارش را درگیر می کنند

در این بخش برخی شرایط خود ایمنی موثر بر دستگاه گوارش مرور شده اند:

 

بیماری سلیاک

در بیماری سلیاک، سیستم ایمنی بدن نسبت به گلوتن واکنش نشان می دهد. سلیاک نوعی پروتئین است که در غذاهایی مثل نان، پاستا و جو یافت می شود.

معمولا علائم بیماری سلیاک از دوران شیرخوارگی / اوایل کودکی ظاهر می شوند. در بزرگسالان ممکن است چند ماه یا حتی چند سال زمان ببرد تا علائم بیماری سلیاک ظاهر شوند. 

فردی که بیماری سلیاک دارد، ممکن است با مصرف گلوتن دچار علائم زیر شود:

• درد و نفخ شکم
• اسهال یا یبوست
• کاهش وزن
• خستگی
• درد مفاصل
• قاعدگی های نامنظم
• بثورات خارش دار

قرار گرفتن مکرر در معرض گلوتن می تواند به آستر روده آسیب وارد کند. مبتلایان به بیماری سلیاک می توانند با حذف منابع غذایی حاوی گلوتن مانع ظهور علائم شوند.

همچنین بخوانید:

7 غذایی که می توانند باعث ایجاد یبوست شوند

 

بیماری التهابی روده

بیماری التهابی روده (IBD) باعث التهاب مزمن دستگاه گوارش و در نتیجه درد و سوزش آن می شود.

بیماری کرون و کولیت اولسراتیو رایج ترین اشکال بیماری التهابی روده هستند.

علائم IBD می توانند موارد زیر را شامل شوند:

• درد شکم
• اسهال، که گاهی خونی است
• زخم های دهان
• اجابت مزاج دردناک یا دشوار
• خونریزی رکتال
• تب
• کاهش وزن
• خستگی

در حال حاضر هیچ درمانی برای IBD وجود ندارد. ممکن است با تغییر عادات غذایی بتوان علائم را بهبود بخشید.

داروهایی مثل آمینوسالیسیلات ها، کورتیکواستروئیدها و سرکوب کننده های ایمنی هم گاها موثر هستند.

همچنین بخوانید:

مدفوع افراد مبتلا به IBD درباره سلامت آنها چه می گوید؟

 

علائم انواع بیماری های خود ایمنی که هورمون ها را درگیر می کنند

در این بخش برخی شرایط خود ایمنی موثر بر هورمون ها بررسی شده اند:

 

دیابت نوع 1

در دیابت نوع 1 سیستم ایمنی به سلول های پانکراس که انسولین تولید می کنند، حمله می کند. انسولین هورمونی است که سطح قند خون را کنترل می کند.

بدون این هورمون، قند خون در سطوح بالا باقی می ماند و باعث پیدایش علائم زیر می شود:

• تشنگی
• نیاز مکرر به ادرار
• گرسنگی
• خستگی
• کاهش وزن (بدون اینکه فرد قصد آن را داشته باشد)
• آهستگی روند بهبود زخم
• خشکی یا خارش پوست
• بی حسی یا سوزن سوزن شدن پاها
• تاری دید
• گیجی

افراد مبتلا به دیابت نوع 1 می توانند وضعیت خود را با تزریق روزانه انسولین کنترل کنند. اینکار میزان کربوهیدرات مصرفی را متعادل می کند.

دیابت نوع 1، برخلاف دیابت نوع 2، غیر قابل پیشگیری است. یعنی رژیم و تغییر غذایی تاثیری در جلوگیری از ابتلا به این بیماری ندارد. البته نظارت بر رژیم غذایی و ورزش روی کنترل شدت علائم موثر است.

همچنین بخوانید:

رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به دیابت نوع یک

 

بیماری گریوز

بیماری گریوز باعث می شود هورمون تیروئید بیش فعال شود و بیش از حد هورمون تیروئید ترشح کند. این مسئله می تواند باعث علائم زیر شود:

• حساسیت نسبت به گرما
• تعریق
• نازک یا شکننده شدن موها
• ضعف عضلانی
• بی خوابی
• تحریک پذیری
• کاهش وزن
• خونریزی کم / متوقف شدن خونریزی قاعدگی
• برآمده شدن چشم ها
• لرزش دست ها
• طپش قلب

روش های مختلفی برای درمان بیماری گریوز وجود دارد. داروهای ضدتیروئید می توانند سطح هورمون تیروئید را کنترل کنند. ید رادیواکتیو هم به سلولهای تیروئید آسیب می رساند؛ بنابراین باعث می شود بیش از اندازه هورمون تولید نکنند. در موارد شدید، ممکن است پزشک پیشنهاد برداشتن تمام یا بخشی از غده تیروئید را مطرح کند.

 

تیروئیدیت هاشیموتو

تیروئیدیت هاشیموتو یک ناراحتی خود ایمنی است که طی آن سیستم ایمنی بدن با حمله به غده تیروئید، باعث می شود هورمون تیروئید کمتری تولید شود.

این مسئله منجر به کم کاری تیروئید می شود که علائم زیر را به همراه دارد:

• خستگی
• ریزش مو
• دردهای عضلانی
• ورم صورت
• یبوست
• ضعف
• افزایش وزن
• حساسیت نسبت به سرما
• خشک شدن مفاصل

درمان اصلی تیروئیدیت هاشیموتو مصرف روزانه لووتیروکسین است که سطح هورمون تیروئید را افزایش می دهد.

 

علائم انواع بیماری های خود ایمنی که سیستم عصبی را درگیر می کنند

در این بخش برخی شرایط خود ایمنی موثر بر سیستم عصبی بررسی شده اند:

 

مالتیپل اسکلروزیس

در اسکلروز چندگانه (MS)، سیستم ایمنی اشتباها به غلاف میلین که از اعصاب محافظت می کند، حمله می کند. این اتفاق باعث آسیب می شود و روی انتقال اطلاعات به مغز و نخاع و اعصابی که با آنها ارتباط دارند تأثیر می گذارد.

علائم MS عبارتند از:

• فلج
• لرز
• ضعف اندام ها
• اشکال در هماهنگی، تعادل، صحبت کردن و راه رفتن
• از دست دادن بینایی

در حال حاضر هیچ درمانی برای MS وجود ندارد. البته بعضی داروها برای کاهش علائم و روند پیش زمینه ای بیماری موثر هستند. نوع دارویی که بیمار نسبت به آن پاسخ می دهد، در هر کِیس متفاوت است.

همچنین بخوانید:

اسکلروز چندگانه (بیماری اِم اِس)

 

سندروم گیلن باره

سندروم گیلن باره وقتی رخ می دهد که سیستم ایمنی به عصب های سالم حمله می کند و سیگنال هایی را که اعصاب برای مغز می فرستد مختل می کند. این اتفاق باعث علائم زیر می شود:

• ناپایداری و ضعف عضلانی
• مشکلات بینایی
• اشکال در جویدن یا بلع
• گز گز شدن دست ها و پاها
• بی اختیاری ادرار
• درد مزمن
• فشار خون یا ضربان قلب غیرطبیعی
• مشکلات تنفسی

سندروم گیلن باره یک بیماری نادر است که می تواند شدید باشد، اما بهبودی غیرممکن نیست.

ممکن است پزشک برای درمان یا جلوگیری از آسیب های عصبی آتی، تعویض پلاسما، ایمونوگلوبولین تراپی با دوز بالا، یا استروئیدهای دوز بالا را پیشنهاد کند.

 

علائم انواع بیماری های خود ایمنی که مفاصل را درگیر می کنند

در این بخش برخی شرایط خود ایمنی موثر بر مفاصل بررسی شده اند:

 

آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی

آرتریت روماتوئید هنگامی رخ می دهد که سیستم ایمنی به پوشش مفاصل (سینوویوم) حمله می کند و باعث التهاب و ناراحتی آنها می شود. آرتریت روماتوئید می تواند بسیاری از مفاصل را درگیر کند، اما اغلب دست ها، مچ دست و زانوهای دو طرف بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.

علائم عبارتند از:

• درد / تیر کشیدن مفاصل
• خشک شدن مفاصل چندگانه، بخصوص هنگام صبح
• حساسیت و تورم
• تب
• خستگی
• ضعف
• از دست دادن وزن
• التهاب چشم
• بیماری ریه
• بافت توده ای در زیر پوست، اغلب نزدیگی آرنج ها (گره های روماتوئید)
• کم خونی

اغلب پزشکان این وضعیت را با استفاده از داروهای ضد روماتیسم، از جمله بیولوژیک ها کنترل می کنند. این داروها پیشرفت بیماری را کند کرده و از ناهنجاری مفصلی جلوگیری می کنند.

 

خلاصه

بیماری های خود ایمنی انواع مختلفی دارند. پسوریازیس و بیماری سلیاک و روماتیسم مفصلی برخی از شناخته شده ترین بیماری های خود ایمنی هستند. بیشتر این نوع بیماری ها مهلک محسوب نمی شوند، اما باعث ایجاد علائم آزار دهنده ای می شوند که کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. بعضی دیگر از این بیماری ها جدی تر هستند و می توانند باعث آسیب دیدگی همیشگی بافت ها شوند.

در بسیاری از موارد، استراتژی های مدیریتی، مانند مصرف دارو، اصلاح رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی در کنترل علائم موثر است.

پزشک علاوه بر تشخیص بیماری، روش های درمان مناسب را در هر بیماری خود ایمنی تجویز می کند.