همه چیز درباره بیماری التهاب مفاصل یا آرتریت

آرتریت یا بیماری التهاب مفاصل، انواع مختلفی دارد که رایج ترین آنها آرتروز (استئوآرتریت) و روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) است.

 

آرتریت چیست؟

آرتریت بیماری التهاب مفاصل است. این بیماری می تواند روی یک یا چند مفصل تاثیر بگذارد. بیش از 100 نوع مختلف آرتریت با دلایل و روش های درمان متفاوت وجود دارد.

دو نوع رایج‌ آن، آرتروز (استئو آرتریت: OA) و روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید: RA) هستند.

علائم آرتریت یا التهاب مفصلی معمولا به مرور زمان توسعه می یابد؛ اما در برخی موارد ممکن است بصورت ناگهانی نیز ظاهر شوند.

آرتریت بیشتر در بزرگسالان بالای 65 سال دیده می شود، اما کودکان، نوجوانان و جوانان هم به آن مبتلا می شوند.

آرتریت در میان زنان بیشتر از مردان شایع است و در افراد دارای اضافه وزن بیشتر دیده می شود.

 

علائم آرتریت چیست؟

درد مفاصل، سفتی و تورم، رایج ترین علائم آرتریت هستند.

ممکن است دامنه حرکت فرد نیز کاهش پیدا کرده و پوست اطراف مفصل قرمز شود.

اکثر مبتلایان به آرتریت، صبح ها علائم شدیدتری دارند.

در صورت ابتلا به روماتیسم مفصلی، احتمالا فرد به دلیل التهاب ناشی از فعالیت سیستم ایمنی، خستگی و کاهش اشتها را نیز تجربه خواهد کرد.

همچنین ممکن است فرد دچار کم‌خونی شده (تعداد گلبول‌های قرمز خون کم بشود) یا تب خفیف داشته باشد.

اگر روماتیسم مفصلی شدید (RA) درمان نشود، منجر به تغییر شکل مفصل خواهد شد.

 

علت بیماری آرتریت چیست؟

غضروف یک بافت همبند محکم اما منعطف بین مفاصل است. غضروف با جذب فشار و شوک ایجاد شده هنگام حرکت به مفاصل، از آنها محافظت می کند. کاهش مقدار طبیعی بافت غضروف باعث ایجاد برخی از انواع آرتریت می شود.

ساییدگی و پارگی طبیعی می تواند منجر به آرتروز (استئوآرتریت)، یکی از رایج ترین انواع آرتریت، شود.

عفونت یا آسیب مفاصل می تواند این فرایند تحلیل طبیعی بافت غضروفی را تشدید کند.

اگر سابقه خانوادگی ابتلا به آرتروز داشته باشید،‌ خطر ابتلای شما به این بیماری بیشتر می شود.

یکی دیگر از انواع رایج آرتریت، آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) بوده که در واقع نوعی اختلال خودایمنی است.

این بیماری هنگامی ایجاد می شود که سیستم ایمنی به بافت های بدن حمله کند. این حملات روی سینوویوم (پوشینه مفصلی) تاثیر می گذارند؛ بافتی نرم در مفاصل که مایعی برای تغذیه غضروف و نرم و لیز کردن مفاصل ایجاد می کند.

روماتیسم مفصلی یک بیماری مربوط به سینوویوم است که به یک مفصل حمله کرده و آن را نابود می کند. در نهایت هم استخوان و غضروف داخل مفصل را تخریب می کند.

علت دقیق حملات سیستم ایمنی ناشناخته است. اما دانشمندان نشانگرهای ژنتیکی را کشف کرده اند که خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) را پنج برابر افزایش می دهد.

همچنین بخوانید:

آرتریت و ریزش مو

 

آرتریت چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر نمی دانید برای تشخیص آرتریت به چه پزشکی مراجعه کنید، اولین قدم مراجعه به پزشک عمومی است.

پزشک در معاینه فیزیکی مایع اطراف مفاصل، گرمی یا قرمزی مفاصل و محدویت حرکتی در آنها را بررسی می کند.

در صورت نیاز شما را به پزشک متخصص ارجاع می دهد.

اگر علائمتان شدید است، از همان ابتدا به روماتولوژیست مراجعه کنید. این کار می تواند منجر به تشخیص و درمان سریع تر بشود.

اندازه گیری و تحلیل میزان التهاب در خون و مایع مفصلی، در تشخیص نوع آرتریت به پزشک کمک می کند.

آزمایش های آنتی بادی خاصی همانند:

آزمایش آنتی بادی علیه پپتید سیترولینه حلقوی (Anti-CCP)

فاکتور روماتوئیدی (RF) و

آنتی بادی علیه هسته (ANA)

نیز در تست های تشخیصی متداول هستند.

پزشکان معمولا از روش های تصویربرداری همانند اشعه ایکس (X-ray)، ام آر آی (MRI) و سی تی اسکن (CT Scan) برای تهیه عکس از استخوان ها و غضروف ها، استفاده می کنند.

به این ترتیب آنها می توانند سایر علل علائم بیمار، مانند چرخش استخوان را رد کنند.

 

آرتریت چگونه درمان می شود؟

هدف اصلی درمان آرتریت یا التهاب مفاصل، کاهش درد و پیشگیری از آسیب بیشتر به مفاصل است.

به مرور متوجه خواهید شد کدام درمان ها در کنترل دردتان موثرتر هستند.

برای برخی افراد، کیسه آب گرم و پک های یخ تسکین دهنده است. برخی دیگر هم از وسایل کمک حرکتی مثل واکر یا عصا استفاده می کنند تا فشار از روی مفاصل آسیب دیده برداشته شود.

بهبود عملکرد مفاصل نیز اهمیت بسیار دارد. ممکن است پزشک برای رسیدن به بهترین نتیجه، ترکیبی از روش های درمانی را تجویز کند.

 

 

دارودرمانی

انواع مختلفی از داروها در درمان آرتریت کاربرد دارند:

داروهای ضددرد؛ همانند هیدروکودون (ویکودین) یا استامینوفن (تیلنول) که برای کاهش درد موثرند اما به کاهش التهاب کمکی نمی کنند.

داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)؛ مانند ایبوپروفن (ادویل) و سالیسیلات ها، که به کنترل درد و التهاب کمک می کنند. سیالیسیلات ها می توانند خون را رقیق کند و بنابراین همراه با استفاده از سایر داروهای رقیق کننده، با احتیاط بیشتری مصرف گردد.

کرم های منتول با کپسایسین؛ که انتقال سیگنال های درد از مفاصل به مغز را مسدود می کنند.

سرکوب کننده های سیستم ایمنی؛ همانند پردنیزون یا کورتیزون که به کاهش التهاب کمک می کنند.

اگر روماتیسم مفصلی (RA) دارید، ممکن است پزشک برایتان کورتیکواستروئید یا داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs) تجویز کند که سیستم ایمنی را سرکوب می کند.

داروهای نسخه ای و بدون نسخه زیادی هم برای درمان آرتروز (OA) وجود دارد.

همچنین بخوانید:

مقایسه داروهای DMARDS سنتی و بیولوژیک

 

جراحی

جراحی جهت جایگزین کردن مفصل با نمونه مصنوعی یکی از گزینه های درمان است. این نوع جراحی معمولا برای جایگزین کردن مفصل ران و زانو انجام می شود.

اگر آرتریت بیش از همه در انگشتان و مچ دست شدید باشد، پزشک احتمالا روش فیوژن یا ادغام مفصلی (Joint Fusion) را توصیه می کند. در این روش، انتهای استخوان ها را بهم جوش می دهند تا بهبود یافته و یکی شوند.

 

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی شامل تمرینات تقویت کننده عضلات اطراف مفاصل آسیب دیده و یکی از اجزای اصلی درمان آرتریت است.

 

چه تغییراتی در سبک زندگی به مبتلایان آرتریت کمک می کند؟

کاهش وزن و حفظ وزن متعادل خطر ابتلا به آرتروز (استئوآرتریت) را کاهش می دهد و در صورت ابتلای به این بیماری، سبب کاهش علائم آن می شود.

پیروی از یک رژیم غذایی سالم هم برای کاهش وزن مهم است

انتخاب رژیم های سرشار از آنتی اکسیدان مثل میوه های تازه، سبزیجات و گیاهان می تواند به کاهش التهاب کمک کند.

ماهی و آجیل نیز در دسته غذاهای کاهش دهنده التهاب قرار دارند.

در صورت ابتلا به آرتریت باید از مصرف غذاهای سرخ شده، غذاهای فرآوری شده، محصولات لبنی و مقادیر بالای گوشت خودداری کرده یا به حداقل برسانید.

برخی تحقیقات نشان می دهد که ممکن است در بدن مبتلایان به روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید)، آنتی بادی های گلوتن وجود داشته باشد. رژیم غذایی بدون گلوتن می تواند علائم را کاهش داده و جلوی پیشرفت بیماری را بگیرد.

نتایج مطالعه ای در سال 2015 نشان داد رژیم غذایی بدون گلوتن برای همه مبتلایان به بیماری بافت همبند تمایز نیافته (undifferentiated connective tissue) مناسب است.

همچنین بخوانید:

رژیم غذایی مناسب آرتریت

ورزش منظم می تواند مفاصل را منعطف نگه دارد.

شنا کردن یکی از بهترین ورزش ها برای مبتلایان به آرتریت است، زیرا همانند پیاده روی و دویدن به مفاصل فشار نمی آورد.

فعال بودن خیلی مهم است اما باید هر وقت لازم بود استراحت کنید و بیش از حد ورزش نکنید.

از بین ورزش های خانگی می توانید موارد زیر را امتحان کنید:

حرکت سر به دو طرف، چرخش گردن و سایر تمرینات برای کاهش درد گردن

خم کردن انگشتان دست برای کاهش درد دست

بالا آوردن پاها، کشش همسترینگ و سایر تمرینات آسان برای آرتریت زانو

 

چه چشم اندازی پیش روی بیماران آرتریت است؟

هیچ درمان قطعی برای انواع آرتریت (آرتروز و روماتیسم مفصلی) وجود ندارد اما روش های درمانی درست می تواند علائم را تا حد زیادی کاهش دهد.

علاوه بر درمان های تجویز شده توسط پزشک می توانید با تغییرات سبک زندگی، بیماری آرتریت را بهتر مدیریت کنید.