چرا دهان من بی حس است؟

علل بی حسی دهان می تواند ناشی از جلسات دندانپزشکی، کمبود ویتامین، کلسیم، سندروم آلرژی دهانی، آسیب عصب دهانی، دیابت، سرطان دهان و … باشد.

 

بسیاری از افراد بی حسی دهان را فقط مربوط به جلسات معاینه دندانپزشکی می دانند. با این حال دلایل بسیار دیگری برای بی حس شدن دهان وجود دارد.

در این مقاله علل احتمالی برای بی حس شدن دهان، علائم و درمان های آن بیان شده اند.

همچنین اطلاعاتی در مورد زمان مراجعه به پزشک نیز مطرح شده است.

 

تعریف بی حسی دهان

اکثر افراد بی حسی را عدم حس کردن می دانند. با این حال، در هنگام توصیف بی حسی، ممکن است از اصطلاحاتی مانند مور مور شدن یا سوزن سوزن شدن نیز استفاده کنند.

 

علل بی حسی دهان

برخی از علل احتمالی بی حسی دهان عبارتند از:

 

کمبود ویتامین

ویتامین های B12 و B9 به حفظ سلامت سیستم عصبی کمک می کنند. به همین دلیل، افرادی که دچار کمبود هر یک از این ویتامین ها هستند، ممکن است علائم عصبی همانند سوزن سوزن شدن و یا بی حسی را تجربه کنند.

این علائم ممکن است در نقاط مختلف بدن از جمله دهان رخ دهند.

سایر علائم احتمالی کمبود ویتامین های B12 و B9 عبارتند از:

• زخم های دهانی
• زبان قرمز و دردناک
• افسردگی
• مشکلات حافظه
• مشکل در توانایی درک و قضاوت

 

همچنین بخوانید

رژیم غذایی مناسب افراد مبتلا به دیابت نوع یک

 

درمان

پزشک ممکن است برای درمان کمبود ویتامین های B12 و B9، این ویتامین ها را به صورت قرص و یا نمونه تزریقی تجویز کند.

 

کمبود کلسیم

هیپوکلسمی (Hypocalcemia) اصطلاحی پزشکی برای مقادیر پایین کلسیم است.

این وضعیت می تواند یکی از علل بی حسی در اطراف دهان شود.

علائم دیگر شامل گرفتگی عضلات، اسپاسم عضلانی و یا تشنج می باشد.

هیپوکلسمی می تواند ناشی از عوامل زیر باشد:

• کمبود سطح ویتامین D
• مشکلات تیروئید
• مشکلات مادرزادی و ارثی

 

درمان

برای درمان هیپوکلسمی ابتدا باید علت ایجاد آن توسط پزشک تعیین شود. سپس ممکن است یکی از گزینه های زیر توصیه شود:

• مصرف مکمل کلسیم
• مصرف مکمل ویتامین D
• درمان مشکلات زمینه ای تیروئید

 

سندروم آلرژی دهانی

سندروم آلرژی دهانی یا سندروم حساسیت به گرده مواد غذایی (Pollen-food)، نوعی بیماری است که در درجه اول افراد مبتلا به حساسیت فصلی یا تب یونجه را تحت تاثیر قرار می دهد.

در سندروم آلرژی دهانی، مصرف بعضی از مواد غذایی خام و محرک باعث ایجاد واکنش حساسیتی موضعی در دهان و گلو شده و یکی از علل ایجاد بی حسی دهان است.

این اتفاق به این دلیل است که پروتئین های موجود در این غذاها مشابه پروتئین های موجود در بعضی گرده هاست که افراد به آنها حساسیت دارند.

برخی علائم احتمالی سندروم آلرژی دهانی عبارتند از:

• بی حسی یا سوزش دهان
• ایجاد کهیر روی دهان
• گلودرد خارشی

 

درمان

بهترین روش برای کنترل سندروم آلرژی دهانی، مصرف غذاهای پخته شده (پختن غذاهایی که مصرف خام آنها باعث تحریک و ایجاد واکنش حساسیتی می شوند) است.

پختن غذاها مواد حساسیت زای آنها را از بین می برد.

اگر طبخ غذای خاصی ممکن نبوده و یا مطلوب نباشد، افراد باید از خوردن آن بطور کلی خودداری کنند.

 

سندروم سوزش دهان

سندروم سوزش دهان شرایطی است که باعث بی حسی، مور مور شدن و احساس سوزش در دهان می شود. همچنین ممکن است بر روی درک افراد از طعم ها نیز تاثیرگذار باشد.

علائم آن ممکن است به صورت روزانه و برای ماه ها (یا بیشتر) ادامه داشته باشد.

دو نوع سندروم سوزش دهانی وجود دارد: اولیه و ثانویه.

سندروم سوزش دهان اولیه، بدون وجود بیماری مشخص زمینه ای رخ می دهد، در صورتی که سندروم سوزش دهانی ثانویه در نتیجه یک بیماری زمینه ای زیر رخ خواهد داد:

• سوء تغذیه
• یک عفونت دهانی
• خشکی دهان
• تغییرات هورمونی
• یک اختلال متابولیک
• حساسیت غذایی

 

درمان

افراد مبتلا به سندروم سوزش دهان ممکن است برای کنترل علائمی مانند درد و خشکی دهان نیازمند دریافت دارو باشند.

در افراد مبتلا به سندروم سوزش دهانی ثانویه، درمان علت بیماری می تواند به کاهش علائم کمک کند.

 

آسیب عصب زبانی (لینگوال)

عصب زبانی موارد زیر را حس می کند:

لثه های پایین

کف دهان

دو سوم جلویی زبان

گاهی اوقات یک عمل دندان می تواند به عصب زبان آسیب وارد کند. این آسیب ممکن است منجر به بی حسی دهان شود.

 

درمان

در بیشتر افراد مبتلا به این آسیب، این مساله بدون درمان و پس از سه ماه برطرف خواهد شد.

با این حال، نتایج یک مطالعه موردی در سال 2018 نشان داد که درمان زود هنگام آسیب عصب زبان به وسیله داروی استروئیدی دگزامتازون می تواند به کاهش التهاب عصب و ترمیم عصب زبانی کمک کند.

 

دیابت

دیابت یک بیماری متابولیک مزمن است که در آن افراد باید سطح قند خون خود (گلوگز) را با دقت کنترل کنند.

افراد مبتلا به دیابت می توانند شرایطی مانند هیپوگلیسمی (افت قند خون) را تجربه کنند. این اتفاق می تواند منجر به بی حسی و یا سوزن سوزن شدن لب و زبان شود.

سایر علائم احتمالی افت قند خون عبارتند از:

• اضطراب
• لرزش (رعشه)
• سردرد
• عدم تمرکز
• رفتار غیرعادی
• ضعف هوشیاری

 

درمان

درمان دیابت تا حدودی وابسته به نوع آن است.

افراد مبتلا به دیابت نوع یک برای کنترل سطح قند خون خود نیاز به تزریق انسولین دارند.

همچنین افراد مبتلا به دیابت نوع دو ممکن است برای کنترل سطح قند خون خود به انسولین یا داروهای دیگری نیاز داشته باشند.

با این حال، برخی افراد مبتلا ممکن است از طریق رژیم غذایی و ورزش منظم، موفق به کنترل سطح قند خون خود شوند.

همچنین بخوانید

رژیم غذایی مناسب افراد مبتلا به دیابت نوع یک

 

ام اس یا اسکلروز چندگانه (MS)

ام اس (مولتیپل اسکروزیس) یک بیماری مزمن است که بر روی سیستم اعصاب مرکزی بدن تاثیر می گذارد.

در بیماری ام اس، غلاف میلین که سلول های عصبی را در بر گرفته است، تخریب می شود. این ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در حس کردن شود.

احساس بی حسی و یا سوزن سوزن شدن از علائم رایج ام اس است.

 

درمان

بر اساس گزارش جامعه ملی بیماری مولتیپل اسکلروزیس، در حال حاضر هیچ درمانی برای تسکین بی حسی و سوزن سوزن شدن مرتبط با ام اس وجود ندارد.

با این حال، آنها اعلام کردند که این احساسات به طور معمول از بین خواهند رفت اما ممکن است پزشک جهت تسریع در بهبودی برای یک دوره کوتاه مدت داروهای کورتیکواستروئیدی را تجویز کند.

 

همچنین بخوانید

بیماری اسکلروز چندگانه (ام اس)

 

سرطان دهان

مطابق اعلام انجمن سرطان آمریکا (ACS)، بی حسی دهان یا زبان گاهی اوقات می تواند از علائم سرطان دهان باشد.

برخی دیگر از علائم سرطان دهان عبارتند از:

• زخم های دهانی که بهبود نمی یابند.
• لک سفید یا قرمز در دهان یا روی لثه، زبان و یا لوزه ها
• غده یا توده ای در گردن یا گونه
• مشکل در جویدن یا بلع
• کاهش وزن

 

درمان

درمان سرطان دهان وابسته به نوع و میزان پیشرفت آن است.

بطور کلی، اولین درمان برای سرطان دهان، جراحی برای برداشتن تومور خواهد بود. به طور معمول ترکیبی از شیمی درمانی و پرتو درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقیمانده پیشنهاد می شود.

 

عوارض جانبی داروها

مصرف بعضی از داروها و برخی اقدامات پزشکی می توانند منجر به بی حسی دهان یا فک شوند.

به عنوان مثال:

• داروی آلندرونیت برای پوکی استخوان
• بعضی از داروهای شیمی درمانی
• پرتو درمانی بر روی سر و گردن
• عمل های جراحی دهان، سر یا گردن

 

درمان

افرادی که هنگام مصرف دارویی خاص، بی حسی دهان را تجربه می کنند باید این موضوع را با پزشک خود مطرح کنند. در صورت امکان، ممکن است پزشک میزان دارو را تغییر داده و یا مصرف آن را به طور کامل قطع و داروی دیگری را تجویز کند.

 

 

تشخیص

با توجه به اینکه دلایل زیادی برای بی حس شدن دهان وجود دارد، تشخیص علت آن ممکن است به زمان و چندین رویکرد مختلف نیاز داشته باشد.

در ابتدا پزشک به سوال درباره علائم فرد و بررسی سوابق پزشکی آنها می پردازد. سپس معاینه کامل دهان را انجام می دهد.

همچنین پزشک برای تشخیص دقیق تر ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را انجام دهد:

• آزمایش خون
• آزمایش ادرار
• نمونه برداری از بافت
• معاینه عصبی
• تصویربرداری های پزشکی

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت بی حسی مداوم دهان و یا بی حسی به همراه علائم اشاره شده، باید به پزشک مراجعه نمود.

طبق توصیه ACS، اگر افراد بیش از دو هفته دچار بی حس شدن دهان و یا سایر علائم دهانی شوند، باید به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنند.

بروز ناگهانی بی حسی در دهان می تواند نشانه ای از یک واکنش آلرژیک شدید معروف به آنافیلاکسی (Anaphylaxis) باشد. اگر بی حسی دهان به صورت ناگهانی بروز کند، فرد به مراقبت های اورژانسی نیاز دارد.

اگر افراد حساسیت شناخته شده ای دارند و برای آنها قلم اپی نفرین (Epinephrine pen) تجویز شده است، باید تا قبل از رسیدن اورژانس از این دارو مصرف کنند.

 

خلاصه

بی حس شدن دهان ممکن است با عدم وجود حس به صورت کامل یا جزئی توصیف شود.

بی حس شدن جزئی ممکن است با احساساتی مانند سوزن سوزن شدن و یا مور مور شدن همراه باشند.

دلایل زیادی برای بی حس شدن دهان وجود دارد. به عنوان مثال می توان به کمبود مواد غذایی (سوء تغذیه)، آلرژی و بیماری های زمینه ای مزمن اشاره نمود.

در صورتیکه به صورت مداوم بی حس شدن دهان را احساس کرده و یا علائم نگران کننده دیگری دارید، باید به پزشک مراجعه نمایید.