علت تکه تکه شدن زبان

تکه تکه شدن و ترک خوردگی زبان را زبان پلیکاتا یا زبان شیاردار گویند. در این مطلب به بررسی علائم، علت و درمان آن پرداخته شده است.

ترک خوردگی زبان خطرناک یا مسری نیست و به غیر از نمود ظاهری علائم دیگری ندارد.

به گفته آکادمی پزشکی دهان و دندان آمریکا (AAOM) حدود 5% جمعیت ایالات متحده زبان شیاردار یا تکه تکه دارند.

در این مطلب به بررسی علت و علائم تکه تکه شدن زبان پرداخته شده است. علاوه بر این توصیه هایی جهت جلوگیری از عفونت ناشی از این وضعیت جمع آوری گردیده است.

 

علائم

مشخصه اصلی زبان تکه تکه وجود یک یا چند شیار در امتداد سطح زبان است.

تعداد و عمق شیارها متفاوت است. اگر شکاف ها خیلی عمیق باشند، زبان چند بخشی به نظر می رسد. در بیشتر موارد فقط یک شیار – از مرکز زبان رو به پایین وجود دارد.

ترک خوردگی زبان به غیر حالت شیاردار علامت دیگری ایجاد نمی کند. با این حال برخی افراد با خوردن غذاها / نوشیدنی های اسیدی احساس سوزش می کنند.  

بر اساس تحقیقات، زبان شیاردار در افراد میانسال و در بین آقایان شایع تر است.

 

علت تکه تکه شدن زبان

گرچه تکه تکه شدن زبان علت مشخصی ندارد، اما تحقیقات قدیمی به ارتباط ژنتیکی اشاره کرده اند. بر این اساس زبان شیاردار احتمالا از خانواده به ارث می رسد.

محققان سیگار کشیدن را هم با ترک خوردگی زبان مرتبط دانسته اند. 

 

کمبود ویتامین

سوء تغذیه می تواند در موارد نادر منجر به تکه تکه شدن زبان شود.

یک مطالعه در سال 2016 نشان داده یک علت ترک خوردگی زبان کمبود ویتامین B12 است.

ضمنا مطالعه ای در سال 2015 انجام شده که نشان می دهد درد ناشی از ترک خوردگی زبان ممکن است ناشی از کمبودهای زیر باشد:

• ویتامین های گروه B
• زینک
• آهن

البته بهداشت ضعیف دهان، استفاده از داروهای خاص و ریفلاکس مری هم می توانند چنین دردی را ایجاد کنند. 

لازم به یادآوری است احساس درد در اثر تکه تکه شدن زبان به ندرت رخ می دهد.

 

دیگر مسائل بهداشتی

موارد زیر هم می توانند با زبان شیاردار مرتبط باشند:

• زبان جغرافیایی – وضعیتی که باعث ایجاد وصله هایی نرم و اغلب برآمده روی سطح زبان می شود.
• پسوریازیس
• سندروم شوگرن – یک نوع اختلال خودایمنی
• سندروم کودن – وضعیتی که باعث ایجاد تومورهایی غیرسرطانی می شود.
• آکرومگالی – یک نوع اختلال هورمونی
• گرانولوماتوز اوروفاشیال (دهانی-صورتی) – یک نوع اختلال التهابی نادر
• سندروم داون
• سندروم ملکرسون-روزنتال – نوعی اختلال عصبی نادر

زبان جغرافیایی می تواند منجر به هر نوع دردی، از جمله سوزش و از دست دادن حس چشایی بشود. کسی که زبان شیاردار و جغرافیایی دارد، احتمالا هر نوع دردی که داشته باشد ناشی از مسئله دوم است.

 

 

درمان زبان شیاردار

زبان تکه تکه شده معمولا نیازی به درمان ندارد. در اکثر موارد به غیر از علائم ظاهری، هیچ علامت دیگری نمایان نمی شود.

البته پاک کردن هرگونه جرم و آلودگی که ممکن است بین شیارهای زبان گیر کنند، ضروری است. انجام اینکار برای حفاظت از بهداشت دهان و دندان و جلوگیری از عفونت ضروری است.

 

عوارض

ممکن است تکثیر باکتری ها / قارچ ها در شیارهای زبان منجر به ایجاد عفونت گردد.

اگر عفونت از نوع کاندیدا باشد، احتمالا پزشک داروی ضدقارچ تجویز خواهد کرد. شیوع این نوع عفونت در افرادی بیشتر است که علاوه بر داشتن زبان تکه تکه:

• مسواک نمی زنند.
• زبان جغرافیایی دارند.
• زبان خود را تمیز نمی کنند.

برای هر کسی که زبان شیاردار دارد، رعایت بهداشت دهان و دندان، در کنار مراجعه مرتب به دندانپزشک ضروری است.

 

توصیه هایی جهت تمیز کردن زبان

جلوگیری از جمع شدن بقایای مواد غذایی در شیارهای زبان ضروری است. فرد می بایست برای اینکار بطور مرتب از یک مسواک / سوهان زبان استفاده کند.

بر اساس یک مطالعه در سال 2013 مسواک زدن زبان نه تنها زبان را تمیز نگه می دارد بلکه پلاک های دهانی را هم کاهش می دهد. 

چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟

به دام افتادن بقایای مواد غذایی داخل شیارهای زبان می تواند محیط مناسبی را برای تکثیر میکروب ها فراهم آورد. در نتیجه احتمال عفونت یا دیگر مشکلات مربوط به بهداشت دهان و دندان افزایش می یابد.

هر کسی که زبان شیاردار دارد و دچار علائم مربوط به مشکلات دهان و دندان شده است، می بایست برای درمان تحت مراقبت های حرفه ای زیر نظر متخصص قرار گیرد.

بطور کلی مراجعه مرتب به دندانپزشک جهت معاینات روتین به همه افراد توصیه می شود.

همچنین بخوانید:

حفظ سلامت دهان و دندان در زمان قرنطینه (کووید 19)

 

خلاصه

ترک خوردگی زبان به غیر از علائم ظاهری معمولا هیچ علامت دیگری بوجود نمی آورد. با این حال بعضی افراد با خوردن غذاها یا نوشیدنی های اسیدی، دچار سوزش می شوند.

تجمع و تکثیر میکروب در شیارهای زبان می تواند منجر به عفونت شود. رعایت بهداشت دهان و دندان مهمترین عامل جلوگیری از عفونت و پوسیدگی دندان هاست.