کلوبتازول: از روش مصرف تا عوارض

کلوبتازول – Clobetasol یک کورتون موضعی است که به شکل کرم ، شامپو ، پماد و لوسیون در دسترس است، موارد ، روش مصرف و عوارض آن چیست؟

 

کلوبتازول پروپیونات – Clobetasol propionate دارویی است که از آن برای درمان التهاب، خارش و تحریکات پوستی بصورت موضعی استفاده می شود.

این دارو در درمان مشکلات پوستی زیر موثر است:

• اگزما / درماتیت آتوپیک
• پسوریازیس
• لیکن پلان
• لوپوس

کلوبتازول فقط با نسخه پزشک ارائه می شود. این دارو بسیار قوی تر از دیگر استروئیدهای موضعی از جمله هیدروکورتیزون است.

کلوبتازول به شکل کرم، پماد، لوسیون و شامپو ارائه می شود.

نکات کلیدی

• کلوبتازول یک نوع کورتیکواستروئید (کورتون) موضعی است. کورتیکواستروئیدها با استروئیدهای آنابولیک فرق دارند.
• از مصرف کلوبتازول روی پوست صورت خودداری کنید – مگر اینکه پزشک دستور داده باشد. این کار می تواند منجر به تشدید بعضی مشکلات پوستی صورت شود.
• کلوبتازول یک کورتون بسیار قوی است.
• کلوبتازول به شکل ترکیبی با یک آنتی بیوتیک (نئومایسین سولفات) و یک ضدقارچ (نیستاتین) هم موجود است. این نوع داروهای ترکیبی هم با نسخه پزشک ارائه می شوند.

 

کسانی که می توانند / نمی توانند از این دارو استفاده کنند

بیشتر بزرگسالان و کودکان بالای یکسال می توانند کلوبتازول مصرف کنند.

استفاده از کلوبتازول برای کودکان زیر یکسال ممنوع است.

ممکن است کلوبتازول برای برخی افراد مناسب نباشد. قبل از مصرف این دارو به پزشک / داروساز بگویید اگر:

• به کلوبتازول، ستواستئاریل الکل یا کلروکرزول (ترکیبات بکار رفته در کرم کلوبتازول) سابقه واکنش آلرژیک داشته اید.
• در گذشته نسبت به دارویی آلرژی داشته اید.
• خارش، بریدگی، شکستگی یا عفونت پوستی دارید که ملتهب یا قرمز نیست. در صورت حضور عفونت پوست، استفاده از کلوبتازول می تواند آن را منتشر یا تشدید کند.
• عفونت چشمی دارید.
• آکنه یا روزاسه دارید.
• باردار هستید یا قصد آن را دارید.
• شیر می دهید.
• دچار مشکلات پوستی صورت هستید. (کلوبتازول را می توان با تجویز پزشک، حداکثر به مدت 5 روز روی صورت استفاده نمود).

زمان و روش مصرف کلوبتازول

در خصوص روش مصرف صحیح کلوبتازول تمام دستورالعمل های پزشک / داروساز را اجرا کنید.

بیشتر افراد می بایست کلوبتازول را فقط 1 یا 2 مرتبه در روز به مدت یک هفته مصرف کنند. ممکن است پزشک به شما دستور دهد مصرف دارو را برای مدت زمان بیشتری ادامه دهید.

اگر دارو را 2 مرتبه در روز استفاده می کنید، بین هر نوبت بین 8 تا 12 ساعت فاصله در نظر بگیرید. 

اگر دارو برای کودک زیر 12 سال تجویز شده است، بیش از 5 روز استفاده نشود. (مگر با مراجعه و تجویز مجدد پزشک)

کرم یا پماد؟

کلوبتازول به شکل کرم و پماد (همچنین شامپو و لوسیون) در دسترس است.

به عنوان یک قانون کلی:

• کرم کلوبتازول برای موضعی بهتر است که خیس یا مرطوب است.
• پماد کلوبتازول برای نواحی خشک و پوسته پوسته شده بهتر است – چون غلیظ تر و چرب تر است.

 

روش مصرف کرم / پماد کلوبتازول

گاهی اوقات معیار اندازه گیری کرم / پماد، بند انگشت است. یعنی می توانید مقدار تجویز شده از کرم یا پماد را بوسیله نوک انگشت (از سر انگشت تا اولین خط بند انگشت) اندازه بگیرید.

بطور کلی، یک بند انگشت کرم برای ناحیه ای از پوست که وسعت آن دو برابر کف دست است، مکفی است.

در مورد کودکان و نوزادان، مقدار مصرف به سن آنها بستگی دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

1. دست های خود را بشویید.
2. یک لایه نازک از کرم یا پماد کلوبتازول را روی نواحی آسیب دیده پوست پخش کنید.
3. آن را با دقت در جهت رویش موها صاف کنید.
4. مراقب باشید کرم یا پماد وارد بریدگی های پوست نشود.
5. پس از اتمام کار مجددا دست ها را بشویید. (مگر اینکه ناحیه تحت درمان پوست دست باشد).
6. کرم یا پماد می بایست روی تمام نواحی آسیب دیده پوست استفاده شوند.

از مصرف همزمان کلوبتازول با دیگر پمادها یا کرم ها خودداری کنید. بین مصرف کلوبتازول و هر کرم پوستی دیگر (حتی مرطوب کننده) حداقل نیم ساعت فاصله در نظر بگیرید.

اگر لازم است از یک پوشش مثل بانداز یا گچ استفاده کنید، بعد از استفاده از کلوبتازول به مدت حداقل 10 دقیقه صبر کنید.

اگر فرد تحت درمان کودک است، روی کرم یا پماد را با بانداژ یا پانسمان نپوشانید.

 

روش مصرف شامپو کلوبتازول

دوز معمول مصرف روزانه 7.5 میلی لیتر – معادل نصف قاشق غذاخوری است.

1. دست ها را بشویید.
2. شامپو را یک بار در روز، به طور مستقیم روی پوست سر خشک بمالید. توجه کنید تمام نواحی درگیر پوشش و ماساژ داده شوند.
3. فقط به مقدار توصیه شده مصرف کنید.
4. بلافاصله پس از استعمال شامپو، دست ها را مجددا بشویید.
5. به مدت 15 دقیقه صبر کنید تا شامپو عمل کند. نیازی نیست موها یا کف سر را با چیزی بپوشانید.
6. شامپو را با آب بشویید و سپس موهای خود را مطابق همیشه خشک کنید.

اگر دوست دارید بعد از استفاده از شامپو کلوبتازول موهای خود را بشویید، می توانید از شامپو همیشگی خود استفاده کنید. شامپو کلوبتازول را بیش از مقدار توصیه شده مصرف نکنید.

روش مصرف لوسیون کلوبتازول

1. دست های خود را بشویید.
2. سرپوش بطری را شل کنید و نازل را مستقیماً روی پوست سر خود قرار دهید.
3. بطری را به آرامی فشار دهید و نواحی مورد نظر را با یک لایه نازک و یکنواخت از لوسیون کلوبتازول بپوشانید.
4. بیشتر از مقدار توصیه شده مصرف نکنید.
5. می توانید لوسیون را روی سر ماساژ دهید، البته الزامی به انجام این کار نیست.
6. اجازه دهید لوسیون جذب کف سر شود. بعد از جذب لوسیون کلوبتازول پوست سر خنک می شود. 
7. پس از تمام کار، مجددا دست ها را بشویید.

فراموش کردن مصرف

اگر مصرف کلوبتازول را فراموش کردید، پس از به خاطر آوردن هرچه سریعتر آن را استفاده کنید.

اگر نوبت فراموش شده را تا چند ساعت قبل از نوبت بعدی استفاده نکردید، نیازی به مصرف آن نیست. مصرف را مطابق برنامه معمول همیشه ادامه دهید.

 

 

عوارض مصرف کلوبتازول

بعضی افراد بعد از مصرف کرم کلوبتازول روی پوست به مدت چند دقیقه احساس سوزش یا گزگز می کنند. این عارضه با چند روز مصرف برطرف خواهد شد.

عوارض جدی

عوارض جدی در اثر مصرف کلوبتازول به ندرت ایجاد می شوند. این عوارض از هر 10000 نفر در 1 نفر دیده می شوند. مصرف طولانی مدت کلوبتازول روی یک ناحیه وسیع احتمال بروز این نوع عوارض را بیشتر می کند.

مصرف طولانی مدت کلوبتازول می تواند پوست را نازک کرده یا باعث استرچ مارک شود. استرچ مارک ها به مرور زمان کمرنگ تر می شوند، اما احتمالا دائمی هستند.

کرم کلوبتازول حاوی ستواستئاریل الکل است که می تواند منجر به واکنش پوستی در نواحی تحت درمان پوست شود. کلروکرزول هم ترکیب دیگری است که می تواند منجر به واکنش آلرژیک شود.

در صورت بروز هر یک از موارد زیر، مصرف کلوبتازول را متوقف کرده و فورا به پزشک اطلاع دهید:

• التهاب، قرمزی، خروج ترشحات زرد یا ظاهر شدن وصله های سفید روی پوست – این علائم نشانه های بوجود آمدن یا تشدید عفونت پوستی هستند.
• ظاهر شدن برجستگی های چرکین زیر پوست، بخصوص اگر از کلوبتازول برای پسوریازیس استفاده می کنید. 
• ناراحتی معده یا استفراغ شدید، ضعف عضلانی، بی اشتهایی، کاهش وزن، احساس سرگیجه، بی حالی یا خستگی شدید، تغییرات خلفی – این علائم می توانند نشانه مشکلات غدد فوق کلیوی باشند.
• احساس سردرگمی، خواب آلودگی، احساس خستگی یا گرسنگی بیش از حد معمول، ادرار بیش از حد، گرگرفتگی، تند نفس کشیدن، یا بوی دهان میوه ای – این علائم می توانند نشانه های بالا رفتن قند خون باشند.
• هر نوع مشکل جدید بینایی که بعد از مصرف کلوبتازول ایجاد شده است.

 

کودکان و نوجوانان

از آنجائیکه کلوبتازول یک استروئید است، مصرف طولانی مدت آن، در موارد بسیار نادر رشد طبیعی کودکان / نوجوانان را کُند می کند.

در طول مصرف این دارو، پزشک معالج کودک، قد و وزن او را بطور مرتب اندازه گیری می کند. بدین ترتیب هر نوع مشکلی در مورد رشد به سرعت قابل شناسایی و در صورت نیاز درمان قابل تغییر است.

اگر نگران هستید با پزشک مشورت کنید. ایشان در مورد مزایا و خطرات مصرف کلوبتازول اطلاعات بیشتری را در اختیار شما قرار خواهند داد.

 

واکنش آلرژیک جدی

کلوبتازول در موارد نادر یک واکنش آلرژیک جدی (آنافیلاکسی) ایجاد می کند.

این بخش تمام عوارض جانبی کلوبتازول را شامل نمی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر به بروشور داخل محصول مراجعه کنید.

 

بارداری و شیردهی

در مورد ایمنی مصرف کلوبتازول در دوران بارداری تحقیقات کافی وجود ندارد.

اگر باردار هستید یا قصد آن را دارید، در مورد مزایا، خطرات و عوارض استفاده از کلوبتازول نظر پزشک را جویا شوید.

بصورت کلی مصرف کلوبتازول در دوران شیردهی بلامانع است.

اگر از کرم یا پماد کلوبتازول روی سینه ها استفاده می کنید، قبل از شیر دادن به نوزاد، نخست پستان ها و سپس دست های خود را بشویید.

استفاده از کرم در دوران شیردهی بهتر از پماد است، چراکه راحت تر شسته می شود.

 

احتیاط و تداخلات دارویی

تداخل عملکرد کلوبتازول با دیگر داروها بعید به نظر می رسد.

با این حال اگر از داروهای زیر استفاده می کنید بهتر است به پزشک اطلاع دهید:

• ریتوناویر
• ایتراکونازول

این داروها می توانند سطح کلوبتازول را در بدن افزایش دهند و احتمال بروز عوارض جانبی را بالا ببرند.

 

مصرف کلوبتازول همراه داروهای گیاهی یا مکمل ها

اطلاعات کمی در مورد مصرف داروهای گیاهی و مکمل ها در طول استفاده از کلوبتازول در دسترس است.