افسانه های پزشکی و باورهای غلط درباره پیری

باورهای غلط درباره پیری و افسانه های پزشکی نادرست مربوط به افزایش سن موضوع این مقاله است. حفظ دیدگاه مثبت، سبب سود بردن از پیری می شود.

 

در آخرین نسخه از مجموعه افسانه های پزشکی، به باورهای غلط درباره پیری می پردازیم.

از آنجایی که پیری اجتناب ناپذیر بوده و برای برخی از افراد ترسناک به نظر می رسد، جای تعجب نیست که افسانه های زیادی در مورد آن وجود داشته باشد.

در حدود 300 هزار نسل پیش، گونه های انسانی از یک جد باستانی جدا شدند که ما و شامپانزه ها را شامل می شد.

از آن زمان به بعد امید به زندگی در انسان از هنگام تولد دو برابر شده است.

در 200 سال گذشته، امید به زندگی از بدو تولد، مجددا دو برابر شده است. همانند حیوانات، انسان ها نیز در طول عمر عملکرد خوبی دارند.

طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO):

بین سال های 2000 تا 2050، سهم جمعیت بالای 60 سال در جهان از 11% به دو برابر یعنی 22% خواهد رسید.

با در نظر گرفتن این واقعیت ها، به نظر می رسد که از بین بردن افسانه های مربوط به پیری بیش از هر زمان دیگری در تاریخ تکاملی ما، ضروری است.

در این مقاله به بررسی افسانه ها و باورهای غلط درباره پیری در زمینه ورزش کردن، توانایی شناختی، رابطه جنسی و موارد دیگر می پردازیم.

 

1- زوال جسمی اجتناب ناپذیر است.

این امر خلاف واقعیت نیست. با افزایش سن و طی گذشت دهه ها استفاده، بدن ما دچار فرسودگی خواهد شد.

با این حال، زوال جسمی لزوما به صورت کامل اتفاق نمی افتد و اغلب می توان سرعت آن را کاهش داد.

طبق اعلام WHO، افزایش فعالیت بدنی و بهبود رژیم غذایی می تواند به طور موثری بسیاری از مشکلات مربوط به پیری را مرتفع کند. این مشکلات شامل کاهش قدرت بدنی، افزایش چربی بدن، فشار خون بالا و کاهش تراکم استخوان است.

نتایج بعضی از تحقیقات نشان می دهند که انتظار بروز زوال جسمی، احتمال بروز و بدتر شدن آن را افزایش می دهد.

دانشمندان در یک مطالعه به بررسی 148 شرکت کننده مسن، از نظر پیری، سبک زندگی و انتظارات کلی آنها از سلامت پرداختند.

آنها دریافتند که انتظارات در مورد افزایش سن، نقش مهمی در انتخاب سبک زندگی و فعالیت های بدنی افراد مسن دارد و می تواند بر نتایج سلامت عمومی مانند عملکرد بدنی آنها تاثیر بگذارد.

بنابراین، اگرچه احتمال برخی فرسودگی ها و زوال وجود دارد اما مدیریت انتظارات افراد به آنها در حفظ سلامت جسمی و تناسب اندام کمک کرده و موجب می شود تا زندگی بهتری داشته باشند.

نتایج یک مطالعه قدیمی نشان داد که چگونگی برداشت افراد از پیری روی احتمال مراجعه آنها به پزشک تاثیر می گذارد.

نویسندگان این مطالعه با بررسی 429 فرد مسن به این نتیجه رسیدند که:

داشتن انتظارات پایین در مورد پیری و افزایش سن به طور مستقیم با عدم اعتقاد به اهمیت مراقبت های پزشکی رابطه دارد.

 

مطالعه دیگری نیز بر نگرش های افراد در اواخر میانسالی نسبت به پیری و چگونگی تاثیر آنها بر طول عمر انجام شد. نویسندگان این مطالعه دریافتند که افرادی که درک مثبت بیشتری نسبت به پیری دارند، 7.5 سال بیشتر از افراد با درک مثبت کمتر عمر می کنند.

به طور خلاصه، فعال نگه داشتن بدن، تغذیه مناسب و حفظ دیدگاه مثبت می تواند، روند فرسودگی در اثر افزایش سن را کندتر کند.

 

2- افراد مسن نباید ورزش کنند.

یکی از باورهای غلط درباره پیری عدم تحرک و ورزش افراد مسن است.

با توجه به بخش قبلی، واضح است که این جمله فقط یک افسانه است.

طبق مقاله ای قدیمی در Neuropsychobiology، فعال نگه داشتن بدن می تواند منجر به تقویت قدرت عضلانی، کاهش چربی و بهبود سلامت روان شود.

برخی  افراد تصور می کنند که با رسیدن به سنی خاص، ورزش کردن برای آنها بی فایده بوده و اعتقاد دارند که این کار هیچ فایده ای نخواهد داشت. این هم یک افسانه دیگر است.

محققان در یک مطالعه به بررسی 142 نفر در سنین 60 تا 80 سالگی از طریق یک برنامه 42 هفته ای وزنه برداری پرداختند.

دانشمندان دریافتند که این دوره قدرت عضلانی، اندازه عضلات و ظرفیت عملکردی آنها را افزایش می دهد.

همچنین شواهد خوبی وجود دارد که نشان می دهند ورزش منظم می تواند خطر ابتلا به آلزایمر و سایر بیماری های مربوط به زوال عقل را کاهش دهد.

نتایج یک بررسی بر روی 1740 فرد مسن نشان داد که ورزش منظم با تاخیر در ابتلا به زوال عقل و آلزایمر مرتبط است.

با این حال، افرادی که دچار بیماری می شوند، باید قبل از شروع یک برنامه ورزشی با پزشک خود مشورت کنند. به عنوان مثال، طبق اعلام سرویس سلامت همگانی (NHS) در انگلستان، افراد دارای بیماری های مرتبط به سن مثل پوکی استخوان باید از انجام ورزش های شدید خودداری کنند.

با این حال، بیشتر افراد مسن می توانند نوعی از فعالیت های بدنی را دنبال کنند.

 

3- افراد مسن به خواب کمتر (یا بیشتر) نیاز دارند.

اینکه برخی افراد اعتقاد دارند که بزرگسالان مسن بیشتر از بقیه به خواب احتیاج دارند، شاید به خاطر این کلیشه باشد که آنها از چرت زدن لذت می برند.

بعضی دیگر نیز می گویند که افراد مسن به خواب کمتری نیاز دارند که ممکن است به خاطر این کلیشه باشد که آنها معمولا صبح زودتر بیدار می شوند.

حذف این افسانه ها نسبتا دشوار است چرا که عوامل زیادی در آنها دخیل هستند.

در اینکه افراد مسن در خوابیدن مشکل بیشتری دارند یا خواب آنها پراکنده تر است، شکی نیست.

این ممکن است دلیل خوبی برای چرت زدن ها بعضی از افراد مسن باشد. همان طور که بدن انسان با افزایش سن تغییر می کند، ممکن است ریتم شبانه روزی (روزانه) نیز مختل شود.

این اتفاق می تواند خواب را تحت تاثیر قرار دهد.

این رابطه نیز دارای چند وجه است: اگر ریتم شبانه روزی فرد مختل شود، می تواند سایر جنبه های فیزیولوژیکی مثل سطح هورمون ها تحت تاثیر قرار داده که در نتیجه می تواند روی خواب نیز تاثیر گذارد.

گذشته از اختلالات شبانه روزی، بیماری های خاصی در سنین پیری مانند آرتروز و پوکی استخوان می توانند بر توانایی به خواب رفتن و خوابیدن تاثیر منفی بگذارند.

به همین ترتیب، برخی بیماری ها، مانند بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) و نارسایی احتقانی قلب که باعث تنگی نفس می شوند، می توانند خوابیدن را دچار چالش کنند.

 

مطابق نتایج یک مقاله قدیمی، داروهای خاص نظیر مسدودکننده های بتا (بتا بلاکر)، گشاد کننده های ریه (برونکودیلاتور)، کورتیکواستروئیدها، دکونژستانت ها (ضد احتقان) و داروهای ادرار آور (دیورتیک) می توانند باعث اختلال در خواب شوند.

افراد مسن به احتمال زیاد از چند نوع از این داروها استفاده می کنند.

طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، افراد 61 تا 64 ساله به 7 تا 9 ساعت و افراد بالای 65 سال به 7 تا 8 ساعت خواب شبانه نیاز دارند.

فقط ممکن است دستیابی به این خواب کامل و ضروری برای آنها کمی دشوارتر از بقیه باشد.

اما در قسمت خوب داستان، نتایج بعضی از تحقیقات نشان دادند که افراد مسن بهتر از بزرگسالان با کمبود خواب کنار می آیند. نتایج یک مطالعه در ژورنال Sleep Research نشان داد که افراد مسن در برخورد با کمبود خواب امتیاز بیشتری نسبت به بزرگسالان دریافت می کنند. زمینه های مورد بررسی این مطالعه عبارت بود از: تاثیر منفی، افسردگی، گیجی، تنش، عصبانیت، خستگی (Fatigue) و تحریک پذیری.

 

4- فقط زنان به پوکی استخوان مبتلا می شوند.

در بیماری پوکی استخوان (استئوپروسیس: Osteoporosis)، استخوان ها به تدریج ضعیف می شوند.

بعضی از افراد معتقدند که این بیماری فقط زنان را تحت تاثیر قرار می دهد! البته که این جمله درست نیست.

پوکی استخوان می تواند بر هر جنسیت و سنی تاثیرگذار باشد. با این حال، پوکی استخوان در بین افراد مسن، سفیدپوستان و زنان شیوع بیشتری است.

طبق نتایج یک مقاله، بنیاد بین المللی پوکی استخوان تخمین زد که در سراسر جهان، از هر سه زن بالای 50 سال، یک نفر به پوکی استخوان مبتلا است و از هر پنج مرد نیز یک نفر شکستگی ناشی از پوکی استخوان را در طول زندگی خود تجربه می کند.

افسانه مرتبط دیگر این است که با افزایش سن، ابتلا به پوکی استخوان در زنان اجتناب ناپذیر است.

همانطور که در ارقام بالا دیدیم، دو سوم زنان بالای 50 سال پوکی استخوان ندارند.

برای به حداقل رساندن خطرات، مؤسسه ملی کهنسالی (National Institute on Aging) به افراد توصیه می کند تا از غذاهای غنی از کلسیم و ویتامین D استفاده کرده و به طور منظم ورزش کنند.

 

5- با افزایش سن، مغز کند می شود.

اصطلاح افت شناختی (Cognitive Decline) به کاهش تدریجی عملکرد ذهن بواسطه افزایش سن اشاره دار. اما قبل از پرداختن به واقعیت، چند افسانه مرتبط را بررسی کرده و کنار می گذاریم.

 

همچنین بخوانید:

تاثیر افکار منفی و افزایش احتمال آلزایمر

 

با افزایش سن، زوال عقل اجتناب ناپذیر است.

طبق اعلام WHO، خطر ابتلا به زوال عقل با افزایش سن بیشتر می شود اما این اتفاق بر تمامی افراد مسن تاثیر نمی گذارد.

تخمین زده می شود که در سراسر جهان،5-8% از افراد بالای 60 سال به زوال عقل مبتلا هستند. این بدان معنی است که 92-95% افراد بالای 60 سال مبتلا به زوال عقل نیستند.

طبق بررسی ها در ایالات متحده آمریکا، تخمین زده می شود که 13.9% افراد بالای 71 سال به زوال عقل مبتلا هستند. این بدان معنی است که 86.1% افراد بالای 71 سال به زوال عقل مبتلا نیستند.

 

افت شناختی (Cognitive decline) منجر به زوال عقل می شود.

بر خلاف نظرات رایج، افت شناختی لزوما نشانه شروع زوال عقل نیست.

افرادی که دچار زوال عقل می شوند، ابتدا دچار افت شناختی خواهند شد. با این حال، هر کسی که دچار افت شناختی می شود، دچار زوال عقل نخواهد شد.

در یک مطالعه قدیمی تخمین زده شده است که 22.2% از افراد بالای 71 سال در ایالات متحده آمریکا، افت شناختی را تجربه می کنند.

از این تعداد هر ساله 11.7-20% به زوال عقل مبتلا می شوند.

 

افت شناختی اجتناب ناپذیر است.

همان طور که آمار ارائه شده در بالا نشان می دهند، صرف نظر از این افسانه قدیمی که افراد پیر دچار کندی ذهن می شوند، افت شناختی اجتناب ناپذیر نیست.

مهم تر اینکه روش هایی برای کاهش خطر ابتلا به آن نیز وجود دارد.

در سال 2015، انجمن آلزایمر شواهدی در ارتباط با عوامل خطر قابل اصلاح برای زوال عقل و افت شناختی را ارزیابی کرد.

طبق گزارش ارائه شده آنها به مجمع شورا ی جهانی زوال عقل، شواهد کافی برای پشتیبانی از ارتباط بین چندین عامل خطر اصلاح پذیر و کاهش خطر افت شناختی وجود دارد.

آنها دریافتند که حفظ فعالیت منظم جسمی و مدیریت عوامل خطر پایه ای بیماری های قلبی عروقی مثل دیابت، چاقی، مصرف سیگار و فشار خون بالا به شدت با کاهش خطر ابتلا به افت شناختی در ارتباط هستند.

همچنین آنها به شواهد خوبی دست یافتند که نشان می دهد که یک رژیم غذایی سالم و یادگیری مادام العمر یا آموزش شناختی نیز خطر ابتلا به افت شناختی را کاهش می دهند.

 

همچنین بخوانید:

کم شنوایی مشکلی رایج در پیری

 

6- ترک سیگار در سنین بالا هیچ منفعتی ندارد.

فرقی ندارد که این یک افسانه است یا یک بهانه، بعضی از افراد مسن معتقدند که ترک سیگار در سن آنها، هیچ منفعتی ندارد. این اصلا درست نیست. همانطور که سرویس سلامت همگانی (NHS) به وضوح توضیح می دهد که:

مهم نیست چه مدت سیگار کشیده اید و چه تعداد سیگار در روز مصرف می کنید. سلامتی شما به محض ترک سیگار بهبود می یابد.

بعضی از منافع سلامتی بسیار فوری هستند و بعضی زمان بیشتر نیاز دارند. اما چیزی که اهمیت دارد این جمله است: هیچ وقت دیر نیست!

 

7- رابطه جنسی با افزایش سن نادر و یا غیرممکن می شود.

بعضی از افراد بر این باورند که افراد مسن توانایی لذت بردن از رابطه جنسی را از دست خواهند داد و اندام های جنسی آنها برای این هدف مناسب نیستند.

خوشبختانه این فقط یک افسانه و یکی از باورهای غلط درباره پیری است.

درست است که خطر ابتلا به اختلال نعوظ (ED) یا خشکی واژن با افزایش سن بیشتر می شود اما در بیشتر افراد این اتفاقات حل نشدنی نیستند.

سیلدنافیل (ویاگرا : Viagra) و روان کننده ها یا کرم های هورمونی در بسیاری از موارد معجزه می کنند.

البته قبل از مصرف ویاگرا باید با پزشک مشورت کرد، چرا که مصرف آن برای همه افراد مناسب نیست.

نتایج مقاله ای منتشر شده در ژورنال بین المللی تمرینات بالینی، نشان داد که حدود 0.4% از مردان 18 تا 29 ساله و 11.5% از مردان 60 تا 69 ساله مبتلا به اختلال نعوظ هستند.

با این حال، مطالعه این آمار باعث می شود ترس و وحشت کمتری خواهد شد؛ تقریبا از هر 10 مردی که در دهه ششم زندگی خود هستند، 9 مرد دچار اختلال نعوظ نیستند.

ممکن است رابطه جنسی بین افراد مسن سرعت و حرارت کمتری دارد، اما این لزوما چیز بدی نیست.

همان طور که یک نویسنده می نویسد: پیر شدن لزوما باعث ادامه ندادن زندگی سالم جنسی نیست، بلکه خواهان تعریف مجددی برای بیان آن است.

در این میان مزایای خاصی نیز وجود دارند.

به عنوان مثال، آلت تناسلی مردان معمولا حساسیت کمتری داشته و به آنها کمک می کند تا نعوظ را برای مدت بیشتری حفظ کنند.

درست است که با بالا رفتن سن در بعضی از افراد تمایل جنسی و یا رانندگی آنها مانند سابق نیست اما این موضوع در تمام افراد صدق نمی کند.

برای پایان دادن این بخش، در ادامه به ارائه نتایج یک مطالعه بر روی 158 فرد مسن می پردازیم. اگرچه طبق اعلام شرکت کننده ها، آنها نسبت به یک دهه قبل رابطه جنسی کمتری دارند اما نویسندگان اعلام کردند که:

وجود یک زندگی جنسی سالم و قدرتمند برای زنان و مردان، حتی تا سنین کهنسالی مشهود است.

 

نتیجه گیری

به طور کلی به نظر می رسد که بیشتر افسانه های پیرامون سن و باورهای غلط درباره پیری حول محور اجتناب ناپذیری ایجاد شده اند.

مردم بر این باورند که به زودی در گرد و غبار فرو خواهند رفت و زندگی آنها به شدت غیر قابل تحمل، خسته کننده، بدون احساس و دردآور خواهد شد و تمام این اتفاقات اجتناب ناپذیر هستند.

اگرچه ممکن است بعضی از جنبه های سلامتی با افزایش سن تحت تاثیر قرار بگیرند اما هیچ یک از موارد بالا برای همه اجتناب ناپذیر نیست. همان طور که در این مقاله نشان دادیم، داشتن دیدگاه مثبت در مورد پیری می تواند باعث سود بردن از آن شود.