دلایل ایجاد سرفه خشک

سرفه خشک / سرفه غیر مولد نوعی سرفه است که باعث تولید بلغم یا مخاط نمی شود، این مقاله به بررسی دلایل سرفه خشک و درمان آنها می پردازد.

 

سرفه یک واکنش طبیعی برای پاکسازی گلو و ریه ها از عوامل تحریک کننده است. سرفه خشک گاه به گاه و به ندرت باعث نگرانی می شوند اما سرفه های مداوم می تواند نشانه ای از یک بیماری زمینه ای و حتی جدی باشد.

سرفه های خشک و خفیف، نوعی سرفه هستند که منجر به تولید بلغم یا مخاط نمی شوند. سرفه های خشک ممکن است باعث ایجاد حس خارش در گلو شده و بیشتر به دلیل تحریکات گلو ایجاد می شوند.

پزشکان اغلب از سرفه های خشک به عنوان سرفه های غیر مولد یاد می کنند. در مقابل، سرفه های مرطوب و مولد با ایجاد مخاط به پاکسازی مجاری تنفسی از مواد محرک کمک می کنند.

همچنین پزشکان سرفه ها را به عناوین حاد یا مزمن طبقه بندی می کنند.

طبق اعلام انجمن ریه آمریکا، سرفه هایی که بیش از 8 هفته طول بکشند، مزمن محسوب می شوند.

این مقاله برخی دلایل ایجاد سرفه خشک را توضیح و گزینه های درمانی آن را معرفی می کند.

همچنین در مورد تشخیص، درمان های عمومی، نکات پیشگیری و زمان مراجعه به پزشک بحث خواهد کرد.

 

کووید 19 (COVID-19)

کووید 19 یک بیماری تنفسی است که توسط ویروس کرونا (Coronavirus SARS-CoV-2) ایجاد می شود.

علائم شایع آن عبارتند از:

• تب
• سرفه های خشک
• خستگی (Fatigue)

همچنین ممکن است افراد دارای علائم زیر باشند:

• بدن درد
• گرفتگی بینی، آبریزش بینی و یا هردو
• گلو درد
• اسهال

ممکن است با گذشت زمان، بیمار دچار درد قفسه سینه و مشکل تنفسی شود.

کووید 19 بدون درمان ممکن است کشنده باشد.

 

درمان

در حال حاضر هیچ درمانی برای کووید 19 وجود ندارد؛ اما مصرف استامینوفن (پاراستامول) در تسکین علائم موثر است.

افراد مبتلا به کووید 19 باید در خانه استراحت کرده و تا حد ممکن از افراد دیگر دور بمانند.

اگر بیمار موردی اورژانسی مانند مشکلات تنفسی را تجربه کند باید فورا تحت مراقبت های اورژانسی قرار گیرد.

همچنین می تواند در تماس با شماره فوریت های پزشکی (190) مشاوره بخواهد.

ممکن است این افراد نیاز به بستری در بیمارستان نیز داشته باشند.

 

آسم (Asthma)

آسم یک بیماری مزمن ریوی است که منجر به التهاب و باریک شدن مجاری تنفسی ریه ها می شود.

سرفه یکی از رایج ترین علائم آسم بوده و معمولا هنگام شب، صبح زود و یا در هنگام بیدار شدن افراد بدتر می شود.

این سرفه اغلب مولد است و باعث ایجاد مخاط می شود.

با این حال، در افراد مبتلا به نوعی آسم به نام گونه سرفه ای آسم، سرفه های خشک اصلی ترین علامت آن هستند.

علائم دیگر آسم عبارتند از:

• خس خس سینه
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه

 

همچنین بخوانید

سرفه خشک همراه با درد قفسه سینه

 

درمان

در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای آسم وجود ندارد، بنابراین درمان آن بر کاهش علائم و جلوگیری از حملات بعدی متمرکز است.

به طور معمول، پزشکان روش های درمانی زیر را برای بیماران تجویز می کنند:

یک روش استنشاقی سریع مانند آگونیست بتا-دو کوتاه اثر برای درمان علائم در هنگام شعله ور شدن بیماری.

داروهای طولانی مدت مانند کورتیکواستروئیدهای استنشاقی با دوز کم که در کاهش التهاب و جلوگیری از حملات بعدی موثر است.

 

فیبروز ریوی ایدیوپاتیک (Idiopathic Pulmonary Fibrosis)

فیبروز ریوی ایدیوپاتیک (IPF) نوعی بیماری است که در آن بافت های زخم در داخل ریه های بیمار ایجاد می شوند.

با ضخیم شدن این بافت ها تنفس به شدت دشوار خواهد شد.

اصطلاح ایدیوپاتیک به این معنی است که پزشکان دقیقا از عامل به وجود آورنده آن مطلع نیستند.

یکی از رایج ترین علائم IPF سرفه های مداوم و خشک است.

علائم دیگر نیز می توانند شامل موارد زیر باشند:

• تنگی نفس
• کاهش اشتها و کاهش تدریجی وزن
• خستگی (Fatigue)
• بزرگ، عریض و گرد شدن نوک انگشتان دست و پا که بر روی فرم ناخن ها نیز تاثیر می گذارند.

 

درمان

در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای IPF وجود ندارد و درمان با هدف تسکین علائم و کندی پیشرفت بیماری انجام می شود.

گزینه های درمانی برای IPF عبارتند از:

• مصرف داروهایی مانند پیرفنیدون (Pirfenidone) و نینتدانیب (Nintedanib)
• اکسیژن تراپی
• توانبخشی ریوی که یک برنامه تمرینی، آموزشی و پشتیبانی از بیماران ریوی (که مدت زیادی است بیمار هستند) است.
• پیوند ریه

 

بیماری بازگشت اسید به مری

بیماری بازگشت اسید به مری (ترش کردن، ریفلاکس گاستروازوفاژیال: GERD) نوعی بیماری است که در آن اسید از معده به داخل مری یا لوله غذا بر می گردد.

طبق نتایج یک بررسی در سال 2015، این بیماری در بیش از 40% افراد مبتلا به سرفه های مزمن و خشک ایجاد می شود.

بیماری بازگشت اسید به مری معمولا باعث ایجاد چندین علائم گوارشی می شود که ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• سوزش سر دل
• حالت تهوع
• استفراغ
• درد یا مشکل در بلع
• بوی بد دهان

با این حال، تحقیقات نشان می دهد که 75% افراد مبتلا به سرفه های مربوط به GERD ممکن است علائم گوارشی را تجربه نکنند.

این امر باعث دشوار شدن تشخیص GERD در بیمارانی که سرفه های مزمن و خشک دارند، شود.

 

درمان

بسیاری از افراد می توانند علائم GERD را به وسیله تغییر سبک زندگی مدیریت کنند.

برای مثال:

• مصرف چندین وعده غذایی سبک تر به جای مصرف سه وعده غذایی سنگین در طول روز
• محدود کردن یا اجتناب از مصرف غذاهای محرک مثل غذاهای چرب و ادویه دار (یا تند)
• حفظ وزن مناسب و سالم
• ترک سیگار
• کاهش یا اجتناب از مصرف الکل

داروهای قابل خرید بدون نسخه (OTC) و داروهای نیاز به نسخه پزشک مانند ضد اسیدها (آنتی اسید)، مسدودکننده های گیرنده H2 و مهارکننده های پروتون پمپ در تسکین یا جلوگیری از علائم موثرند.

 

ترشحات پشت حلق

ترشحات پشت حلق در واقع مخاط بینی و سینوس ها هستند که به داخل حلق ریخته می ریزند.

هنگام ریختن این مخاط به گلو، امکان ایجاد سرفه وجود دارد. اگرچه در بیشتر مواقع این سرفه ها مرطوب هستند اما گاهی اوقات ممکن است خشک نیز باشند.

ترشحات پشت حلق اغلب به علت عفونت سینوس یا حساسیت هایی مثل حساسیت فصلی اتفاق می افتد.

سایر علائم ترشحات پشت حلق عبارتند از:

• آبریزش بینی
• احساس وجود چیزی در پشت گلو
• گلو درد
• بلع مکرر

 

درمان

گزینه های درمانی موجود برای ترشحات پشت حلق عبارتند از: دکونژستانت ها (ضد احتقان)، اسپری های بینی و شستشو با سرم یا آب نمک.

 

عفونت دستگاه تنفسی فوقانی

عفونت دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا می توانند باعث ایجاد سرفه های حاد شوند.

این سرفه ها معمولا مرطوب هستند اما ممکن است با رفع شدن علائم عفونت به سرفه های خشک تبدیل شوند.

علائم دیگر عفونت دستگاه تنفسی فوقانی عبارتند از:

• تب
• دردهای عضلانی
• آبریزش بینی
• گلو درد

 

درمان

افراد می توانند عفونت دستگاه تنفسی فوقانی را با استراحت مطلق در منزل، نوشیدن آب فراوان و مصرف داروهای OTC درمان کرده و یا درد و تب خود را تسکین دهند.

پزشک ممکن است برای مبتلایان به آنفولانزا، داروهای ضد ویروس تجویز کند.

 

سرطان ریه

سرفه های مزمن و خشک گاهی اوقات ممکن است نشانه ای از ابتلا به سرطان ریه باشند. با این حال، دلایل دیگر بیشتر شایع هستند.

علائم سرطان ریه عبارتند از:

• سرفه های خونی یا با مخاط حاوی خون
• درد قفسه سینه که ممکن است با تنفس بدتر شود.
• کاهش وزن
• تنگی نفس
• احساس ضعف

 

درمان

درمان به نوع و مرحله سرطان ریه بستگی دارد. تشخیص و درمان به موقع این بیماری می تواند چشم انداز خوبی برای بهبودی بیمار به همراه آورد.

گزینه های درمانی می توانند شامل جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی باشند.

 

دلایل دیگر

سایر دلایل سرفه خشک عبارتند از:

• سیگار کشیدن
• قرار گرفتن طولانی در معرض آلودگی، گرد و غبار و مواد شیمیایی محرک
• حساسیت ها
• مصرف بعضی از داروهای بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین برای فشار خون بالا

 

همچنین بخوانید

انواع تست حساسیت

 

تشخیص

پزشک برای تشخیص دلایل سرفه خشک ممکن است سوالاتی در مورد علائم بیمار و سوابق پزشکی مطرح کرده و به معاینه بدنی بپردازد.

همچنین ممکن است پزشک برای کمک به تشخیص، آزمایشاتی را توصیه کند.

این آزمایشات عبارتند از:

تصویربرداری: آزمایش اشعه ایکس یا سی تی اسکن از قسمت داخلی قفسه سینه به پزشک امکان بررسی بیشتر مشکل را خواهد داد.

دَم‌سنجی یا اسپیرومتری: این آزمایش شامل تنفس در یک دستگاه پلاستیکی برای بررسی عملکرد ریه افراد است. پزشکان از این آزمایش برای تشخیص بیماری هایی مانند آسم و IPF استفاده می کنند.

آندوسکوپی: آندوسکوپ یک لوله باریک و بلند است که دوربین و چراغی روی آن نصب شده است. پزشک می تواند با آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی و ورود لوله از طریق دهان و پایین گلو، مشکلات داخل مری، معده و ابتدای روده کوچک را بررسی کند.

برای برونکوسکوپی، لوله از طریق دهان وارد می شود و پزشک لوله و مجاری تنفسی را بررسی می کنند.

 

درمان های عمومی

درمان علت های زمینه ای با توجه دلایل سرفه خشک ذکر شده در بالا، معمولا بهترین روش برای کاهش شدت و تکرار سرفه های خشک است.

با این وجود، درمان های عمومی در بهبود علائم موثرند.

بعضی از این درمان ها عبارتند :

مصرف قرص های مکیدنی: این قرص ها حاوی موادی مثل عسل، منتول و اکالیپتوس هستند که می توانند تحریک پذیری و سرفه را کاهش دهند.

مصرف داروهای ضد سرفه: این داروهای قابل خرید بدون نسخه که اغلب حاوی دکسترومتورفان هستند، می توانند باعث کاهش واکنش سرفه شوند.

بالا بردن تختخواب: خوابیدن در حالتی که قسمت فوقانی بدن 6 تا 8 اینچ (15 تا 20 سانتیمتر) بالاتر باشد، به کاهش علائمی مثل ترشحات پشت حلق و GERD کمک می کند.

دوش آب گرم: آب گرم و بخار حاصل از آن می تواند خشکی گلو و تحریک پذیری آن را کاهش دهد.

 

نکاتی برای پیشگیری

پیشگیری از سرفه های خشک همیشه امکان پذیر نیست. با این حال، نکات زیر می توانند کمک کننده باشند:

• اجتناب از دود دخانیات
• نوشیدن آب فراوان
• استفاده از دستگاه بخور برای مرطوب کردن هوا
• برطرف کردن علائم حساسیت زا در اتاق خواب برای کاهش تحریک

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

افرادی که سرفه های خشک آنها رو به بدتر شدن می رود، سرفه های آنها از بین نرفته یا حاوی خون و مخاط سبز رنگ هستند، باید به پزشک مراجعه کنند.

در صورت بروز سرفه خشک همراه با هر یک از علائم زیر، مراجعه به پزشک توصیه می شود.

• خس خس کردن سینه
• احساس گیر کردن چیزی در گلو
• تنگی نفس یا مشکل در تنفس
• مشکل در بلع

 

خلاصه

سرفه خشک نوعی سرفه است که باعث تولید بلغم یا مخاط نمی شود.

دلایل سرفه خشک متعدد است.

سرفه های خشک اغلب موقتی هستند و به ندرت عاملی برای نگرانی خواهند بود. با این حال، سرفه های مزمن و خشک ممکن است علامت یک بیماری زمینه ای مانند آسم یا GERD باشند.

درمان علت زمینه ای بهترین روش برای کاهش شدت و تکرار سرفه های مزمن است. همچنین ممکن است داروهای قابل خرید بدون نسخه (OTC) نیز به تسکین علائم کمک کنند.

افرادی که سرفه های آنها خوب نمی شود و یا حاوی خون است باید به پزشک مراجعه کنند.