چه عواملی باعث حالت تهوع و اسهال می شود؟

حالت تهوع و اسهال همزمان به برخی مشکلات سلامت اشاره دارد؛ این مقاله به بیماری ها و دلایل حالت تهوع و اسهال و درمان آنها پرداخته است.

برخی دلایل بروز این عوارض در خانه قابل درمان بوده، در حالیکه برخی دیگر به درمان سریع پزشکی نیاز دارند.

این مقاله به بررسی برخی دلایل حالت تهوع و اسهال همزمان می پردازد.

با اویرو همراه باشید.

 

گاستروانتریت ویروسی

گاستروانتریت ویروسی (بیماری التهابی معده ای و روده ای) به عفونت روده گفته می شود.

اگرچه برخی به آن آنفولانزای معده هم می گویند اما این اصطلاح از نظر پزشکی صحیح نیست زیرا ویروس های آنفلوانزا در ایجاد این بیماری نقشی ندارند.

بر اساس اعلام موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی (NIDDK) ویروس های مختلفی می توانند منجر به بیماری گاستروانتریت ویروسی شوند اما رایج ترین آنها نورو ویروس است.

گاستروانتریت ویروسی یک بیماری مسری است که پس از تماس با شخصی که قبلاً آلوده شده است یا با مصرف غذا یا آب آلوده بروز می کند.

 

علائم

افرادی که به گاستروانتریت ویروسی مبتلا هستند ممکن است برخی یا همه علائم زیر را داشته باشند:

• اسهال
• حالت تهوع
• استفراغ
• تب
• درد یا گرفتگی شکم
• سر درد

 

همچنین بخوانید:

علت دردهای شکمی

 

درمان

بیماری گاستروانتریت ویروسی کمتر از یک هفته به طول انجامیده و بیشتر افراد به تنهایی و بدون درمان بهبود می یابند.

طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) هیچ درمان خاصی برای گاستروانتریت ویروسی وجود ندارد.

با این حال برای کاهش علائم اسهال می توانید از داروهای بدون نیاز به نسخه (OTC) مانند لوپرامید (Imodium) و بیسموت ساب سالیسیلات (Pepto-Bismol) استفاده نمایید.

فرد مبتلا به گاستروانتریت ویروسی ممکن است به کم آبی بدن دچار شود.

رعایت موارد زیر به جلوگیری از کم آبی و دهیدراته شدن بدن کمک می کند:

• نوشیدن مایعات زیاد
• مصرف نوشیدنی های حاوی الکترولیت خوراکی
• استراحت فراوان

 

مسمومیت غذایی

مسمومیت غذایی نوعی بیماری است که وقتی غذا یا نوشیدنی آلوده به باکتری، ویروس یا انگل مصرف کنید رخ می دهد.

سالانه میلیون ها فرد درگیر مسمویت غذایی می شوند.

بر اساس اعلام CDC، پس از اینکه فرد غذا یا نوشیدنی آلوده مصرف نمود، ممکن است مدتی طول بکشد تا علائم بیماری ظاهر گردند.

در بسیاری از موارد علائم پس از چند ساعت پدیدار می شوند و در مواقع دیگر ممکن است روزها بطول بیانجامد.

 

علائم

علائم مسمومیت غذایی عبارتند از:

• حالت تهوع
• اسهال
• درد و گرفتگی معده
• تب
• استفراغ

 

درمان

شما می توانید مسمومیت غذایی را به روش های زیر درمان کنید:

• نوشیدن مایعات فراوان
• مصرف جایگزین های الکترولیت خوراکی
• استراحت زیاد
• مصرف داروهای ضد استفراغ مانند کلرپرومازین و متوکلوپرامید
• مصرف داروهای ضد اسهال مانند لوپرامید و بیسموت ساب سالیسیلات

 

دیورتیکولیت

دیورتیکولوز هنگامی اتفاق می افتد که کیسه هایی در دیواره روده بزرگ ایجاد می شود. به گفته ی NIDDK  این بیماری معمولاً علامتی ندارد.

با این حال اگر این کیسه ها ملتهب یا عفونی شوند علائم شدیدتری بروز می کند که منجر به دیورتیکولیت می شود.

 

علائم

دیورتیکولیت معمولاً باعث درد شکمی می شود.

علائم دیگری که ممکن است ظاهر شوند عبارتند از:

• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال
• درد هنگام ادرار کردن
• تکرر ادرار
• تب
• مدفوع خونی
• یبوست

 

درمان

اقدامات لازم برای درمان دیورتیکولیت عبارتند از:

• داشتن رژیم غذایی حاوی فیبر بالا
• مصرف مکمل های فیبری مانند متیل سلولز (سیتروسل) یا پسیلیوم (متاموسیل)
• مصرف آنتی بیوتیک ها

بنابر اعلام سرویس سلامت همگانی انگلستان (NHS) در موارد نادر برای درمان بیماری باید جراحی انجام شود.

 

 

بیماری سلیاک

بیماری سلیاک نوعی اختلال گوارشی است که در آن سیستم ایمنی بدن به بافتهای خود حمله می کند.

هنگامی که فرد غذاهای حاوی گلوتن مصرف کند این بیماری به وجود می آید.

بر اساس اعلام NIDDK بیماری سلیاک می تواند حاد شده و به روده باریک آسیب برساند و مشکلات گوارشی طولانی مدت ایجاد کند.

این بیماری از جذب مواد مغذی بدن نیز جلوگیری می کند.

حدود 1 نفر از هر 141 آمریکایی به این بیماری دچار می شوند.

 

علائم

بیماری سلیاک علائم زیر را دارد:

• اسهال
• حالت تهوع
• نفخ
• یبوست
• خستگی
• زخمهای دهان
• کاهش ناگهانی وزن
• درد و گرفتگی شکم
• مدفوع بدبو، رنگ پریده یا چرب که شناور است
• نفخ و احساس تورم در شکم
• کم خونی

 

درمان

افراد مبتلا به سلیاک باید از مصرف گلوتن خودداری کنند. به محض اینکه فرد گلوتن را از رژیم غذایی خود حذف کند وضعیت روده ها بهتر شده و علائم بهبود می یابد.

 

پانکراتیت

پانکراتیت به التهاب پانکراس گفته می شود.

پانکراتیت به دو نوع حاد یا مزمن تقسیم می شود.

پانکراتیت حاد یک بیماری کوتاه مدت است که به طور ناگهانی اتفاق می افتد؛ در حالی که پانکراتیت مزمن بیماری است که مدت طولانی فرد بیمار را درگیر می کند.

 

علائم

فرد مبتلا به پانکراتیت حاد و مزمن معمولاً دردی را در قسمت فوقانی معده تجربه می کنند که به ناحیه پشت بدن گسترش می یابد.

هر دو نوع پانکراتیت باعث حالت تهوع و اسهال می شوند، اما سایر علائم آن ها با هم تفاوت دارند.

 

درمان

درمان معمولاً در بیمارستان انجام شده و به شدت پانکراتیت بستگی دارد.

روش های درمان عبارتند از:

• مصرف مسکن
• مدیریت کم آبی بدن
• استراحت روده؛ فرد مبتلا به پانکراتیت تا زمان بهبودی با دهان غذا نمی خورد و چیزی نمی نوشد.
• عمل جراحی

 

آپاندیسیت

آپاندیسیت اصطلاح پزشکی برای تورم آپاندیس است. این بیماری باعث بزرگ شدن ، ملتهب و چرکی شدن این اندام می شود.

 

علائم

اولین علامت آپاندیسیت احساس درد معده در مرکز شکم است. سپس درد به سمت راست و پایین شکم سرایت می کند.

علائم دیگر بیماری عبارتند از:

• حالت تهوع
• استفراغ
• کاهش اشتها
• اسهال یا یبوست
• درجه حرارت بالا
• مشکل نفخ
• معده متورم

اگر درد شکمی دارید که به تدریج بدتر می شود باید به دنبال درمان های پزشکی باشید.

 

درمان

در بیشتر موارد جراح عمل جراحی سوراخ کلید (جراحی لاپاروسکوپیک: Keyhole) یا جراحی باز برای برداشتن آپاندیس را انجام می دهند.

 

بیماری کرون

بیماری کرون بیماری مزمنی است که باعث التهاب دستگاه گوارش می شود.

کرون یکی از بیماری های زیرمجموعه بیماری های التهابی روده (IBD) است.

 

علائم

علائم بیماری کرون بسته به اینکه کدام قسمت از روده درگیر شود متفاوت است.

اما علائم اصلی آن عبارتند از :

• اسهال
• درد و گرفتگی معده
• کاهش وزن

بیماری کرون علائم زیر را هم داراست:

• وجود خون در مدفوع
• خستگی
• کاهش وزن
• زخمهای دهانی
• کم خونی
• حالت تهوع

 

درمان

روش های درمان بیماری کرون عبارتند از:

• مصرف داروهای ضد التهابی
• مصرف استروئیدها
• مصرف آنتی بیوتیک ها
• مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
• نوشیدن مایعات فراوان
• مصرف جایگزین های الکترولیت خوراکی

 

همچنین بخوانید:

مصرف پروبیوتیک در درمان اسهال

 

دوران بارداری

حالت تهوع و اسهال در دوران بارداری رخ می دهد.

هردوی این علائم ممکن است جداگانه یا با هم اتفاق بیفتند اما همیشه نشان دهنده مشکلات سلامتی نیستند.

حالت تهوع یک بیماری شایع در دوران بارداری است و به آن تهوع صبحگاهی نیز گفته می شود.

اسهال می تواند در دوران بارداری رخ دهد و علت آن ممکن است تغییرات هورمونی یا عفونت باشد.

حالت تهوع و اسهال در دوران بارداری ممکن است به دلیل خود بارداری رخ دهد یا ممکن است نشانه یک بیماری دیگر باشد.

 

علل حالت تهوع مربوط به بارداری

تهوع صبحگاهی: این علامت شایع است و قبل از هفته نهم بارداری شروع می شود.

حالت تهوع معمولا در هفته چهاردهم بارداری برطرف می شود.

در حالی که برخی ممکن است در طول روز حالت تهوع داشته باشند،این مساله ممکن است در هر زمانی رخ دهد.

استفراغ شدید حاملگی: نوع شدید حالت تهوع صبحگاهی است. استفراغ شدید حاملگی بیشتر از شکل معمول حالت تهوع در بارداری طول کشیده و  در نتیجه دیرتر از بین می رود.

 

همچنین بخوانید:

اسهال و استفراغ دوران بارداری: علت و درمان

 

درمان حالت تهوع مربوط به بارداری

برای کاهش علائم می توانید روش های زیر را امتحان کنید:

• مصرف چندین وعده غذایی کوچک در طول روز در مقابل سه وعده غذایی بزرگ برای جلوگیری از خالی ماندن معده
• از دراز کشیدن بعد از صرف غذا خودداری کنید
• استراحت فراوان
• نوشیدن منظم آب با مقادیر کم، چای کم رنگ یا نوشیدنی های غیرالکی.
• پرهیز از غذاها یا بوهایی که باعث حالت تهوع می شود
• خوردن مواد غذایی نرم مانند موز، برنج، سس سیب، نان تست و چای
• خوردن مکمل های زنجبیلی برای کمک به معده

 

چه موقع باید به دنبال کمک پزشکی باشید

دلایل حالت تهوع و اسهال متعدد است. اگر علائم بدتر شد یا بهبود نیافت باید به پزشک مراجعه کنید.

در صورت مشاهده علائم پانکراتیت باید به دنبال کمک های پزشکی اورژانسی باشید.

سه گروه زیر در صورت داشتن علائمی مانند حالت تهوع و اسهال مزمن باید به دنبال کمک پزشکی باشند:

• کودکان
• افراد مسن
• زنان باردار

افراد بزرگسال در صورت مشاهده علائم زیر باید سریعا به دنبال کمک های پزشکی باشند:

• علائم کم آبی مانند سرگیجه یا خشکی دهان
• استفراغ شدید
• استفراغی که بیش از 12 ساعت طول بکشد
• اسهال که بیش از 2 روز طول بکشد
• حساسیت
• تب شدید
• درد شدید شکم
• مدفوع سیاه و قارچی که حاوی خون یا چرک است
• خونریزی شدید یا مداوم از مقعد

 

خلاصه

دلایل ایجاد حالت تهوع و اسهال شامل طیف وسیعی از مشکلات سلامت است.

حالت تهوع و اسهال را می توان در خانه درمان کرد.

با این حال اگر علائم شدیدی دارید یا علائم جدی دیگری ظاهر شد  باید به دنبال مراجعه به پزشک و کمک های پزشکی باشید.