همه چیز در مورد از دست دادن حس بویایی یا کربویی

از دست دادن حس بویایی یا کربویی یک سازش موقتی است که مانع تشخیص بوهای محیط می شود. با علت و راههای کاهش و جلوگیری از کربویی آشنا شوید.

تصور کنید که یک همسایه ی جدید به منزل کناری شما نقل مکان کرده است. این همسایه، یک شب شما و تعدادی از همسایه های دیگر را برای شام به منزل خود دعوت می کند.

زمانی که وارد خانه می شوید، بلافاصله بوی قناری های میزبان به مشام شما می رسد. به نظر می رسد که میزبان متوجه این بو نیست یا به آن اهمیتی نمی دهد. جالب اینکه این بو به مرور زمان برای شما هم طبیعی می شود.

پدیده ای که شما آن را تجربه کرده اید کربویی نام دارد. این اتفاق زمانی رخ می دهد که بوهای اطراف شما کمتر مورد توجه قرار می گیرند یا قابل تشخیص نیستند.

بگذارید تا نگاهی دقیق تر به کربویی یا از دست دادن حس بویایی و چگونگی رخ دادن آن بیندازیم. آیا می توان از این اتفاق پیشگیری کرد؟

از دست دادن حس بویایی یا کربویی چیست؟

کربویی یک سازش موقتی و طبیعی از جانب بدن است که به ناتوانی در شناسایی یا تشخیص بوهای موجود در اطراف منجر می شود.

گاهی از این حالت به عنوان خستگی بویایی یا تطبیق حس بویایی نیز یاد می شود.

کربویی اغلب در اماکنی بوجود می آید که ما زمان زیادی را در آنجا سپری می کنیم. به همین جهت است که ما گاهی به سختی بوهای موجود در منزل خود را تشخیص می دهیم. 

شایان ذکر است که کربویی با آنوسمی (نا بویایی) تفاوت دارد. در آنوسمی حس بویایی به صورت کلی و بوضوح ضعیف می شود یا از دست می رود.

کربویی به صورت طبیعی رخ می دهد اما آنوسمی می تواند به دنبال عفونت، صدمه یا دلایل دیگر ایجاد شود.

علت کربویی

هر روز حواس ما اطلاعات بسیاری را در مورد محیط در اختیار مغز ما قرار می دهد.

اگر راهی برای فیلتر این حجم زیاد اطلاعاتی نباشد، مغز به سرعت با تحریک بیش از حد مواجه خواهد شد. سازش های طبیعی همچون کربویی، در چنین مواقعی رخ می دهند.

کربویی با کاهش دادن حساسیت به بوها، به پیشگیری از تحریک بیش از اندازه ی حواس کمک می کند.

کربویی، توانایی ما را برای تشخیص بوهای معمول اطراف کاهش می دهد. این اتفاق باعث می شود بتوانیم بوهای غیر طبیعی که نیازمند توجه هستند را آسان تر تشخیص دهیم. بوی سوختن نان در تستر یا بوی نشتی گاز در منزل مثال هایی در این زمینه هستند.

کربویی دقیقا به چه شکل صورت می گیرد؟

علت دقیق بیولوژیکی که سبب ایجاد مکانیسم کربویی می شوند، ناشناخته هستند. با این حال یک تصویر کلی در مورد آنچه در زمان کربویی در بدن رخ می دهد در دست است.

زمانی که شما یک بوی خاص (مولکول بو) را استشمام می کنید، این مولکول به یک گیرنده در یک سلول عصبی حسی خاص که به تشخیص بوها می پردازد، متصل خواهد شد.

این سلول عصبی یک پیام الکتریکی تولید می کند. این پیام به مغز خواهد رسید. سپس مغز به پردازش بوی مورد نظر ادامه می دهد.

زمانی که یک بوی خاص تحریک مکرر یا مستمری را شکل دهد، نهایتا سلول عصبی ارسال پیام های الکتریکی خود به مغز را متوقف می کند.

در نتیجه ی این اتفاق، بوی مورد نظر دیگر احساس نمی شود. در حقیقت پدیده کربویی رخ می دهد.

بر اساس تحقیق انجام شده، ‌ممکن است موارد زیر در از دست دادن حس بویایی نقش داشته باشند:

• کربویی به این بستگی دارد که سلول بو از چه طریقی وارد بدن شما شود. یک تحقیق نشان داده است که وقتی سلول بوی مورد نظر به جای دهان از بینی وارد بدن شود،‌ تاثیر بیشتری بر کربویی خواهد گذاشت.
• به نظر می رسد که کربویی در پاسخ به بوهای ناخوشایند، سریع تر از بوهای خوشایند صورت می گیرد.
• شکل و خصوصیات شیمیایی مولکول بو می تواند بر سرعت شکل گیری کربویی اثر بگذارد.

آیا می توان برای جلوگیری از کربویی کاری کرد؟

برای پیشگیری از کربویی هیچ روش خاصی وجود ندارد.

چون کربویی سازش طبیعی بدن است و به صورت خودکار رخ می دهد. در اکثر اوقات حتی متوجه رخ دادن این پدیده نمی شویم.

با این حال چند ترفند وجود دارد که می توان برای کاهش کربویی از آنها استفاده نمود.

 

چگونه کربویی را کاهش دهیم؟

چند راه وجود دارد که می توانید با استفاده از آنها کربویی را کاهش دهید و بوهای موجود در محیط خانه ی خود را بهتر احساس کنید.

بگذارید تا به چهار استراتژی زیر که ممکن است بتوانند به شما کمک کنند، بپردازیم.

ترک ناحیه ی مورد نظر

آسان ترین راه برای کاهش کربویی ترک منزل یا محلی است که وقت زیادی را در آن می گذرانید. شما می توانید پس از مدت کوتاهی دوباره به منزل بازگردید.

حتما متوجه شده اید که زمانی که برای مدتی از منزل خارج می شوید و بار دیگر باز می گردید، بوی منزل نسبت به زمانی که خانه را ترک کردید متفاوت است.

کمیسیون امنیت محصولات مصرفی ایالات متحده توصیه می کند که برای تشخیص بهتر بوی منزل، برای چند دقیقه خانه ی خود را ترک کنید و سپس بار دیگر وارد خانه شوید.

ورزش

شاید عجیب به نظر برسد ولی فعالیت زیاد می تواند به حس بویایی کمک کند.

در مطالعه ای که در سال 2014 صورت گرفت مشخص شد که افراد بزرگسالی که به صورت منظم ورزش می کردند کمتر در معرض خطر از دست دادن حس بویایی قرار گرفتند. 

اینکه ورزش کردن دقیقا به چه شکل بر روی حس بویایی شما اثر می گذارد مشخص نیست.

تمرین های قدرتی مثل تمرینات کاردیو، سبب افزایش چشمگیر جریان خون در بدن و بینی شما می شوند. این مسئله می تواند سبب شود تا بتوانید بوها را بهتر تشخیص دهید.

 

قهوه

بر اساس تجربیات موجود، گزارش شده است که قهوه دارای خاصیت پاک کنندگی بینی است.

بر اساس یک نظریه، برخی از مولکول های بوی موجود در قهوه، به دلیل ماهیت خود می توانند جایگزین مولکول های بو در سلول های عصبی شناسایی کننده ی بو شوند.

با این حال مطالعه ای که در سال 2011 صورت گرفت، از این نظریه حمایت نمی کند. در این مطالعه، شرکت کنندگان برای چند بار مولکول های خاصی را بوییدند تا اینکه حالت کربویی در آنها پدید آمد. سپس این افراد قهوه، لیمو و هوای تمیز را بوییدند و از آنها درخواست شد تا پس از این کار به شناسایی بو بپردازند. بر اساس این مطالعه، افرادی که قهوه را بوییده بودند نسبت به افرادی که لیمو یا هوای تازه را استشمام کرده بودند، در تشخیص بو بهتر عمل نکردند.

به بوهای موجود توجه کنید

اگرچه توصیه نمی شود که نسبت به بوی موجود در منزل خود بیش از حد حساسیت نشان دهید اما باید گفت که توجه به این بوها می تواند به کاهش کربویی کمک کند.

علت این مسئله این است که زمانی که بطور آگاهانه برای فکر کردن به چیزی تصمیم می گیرید، مغز شما توجه بیشتری به آن نشان خواهد داد. این موضوع سبب می شود نسبت به بو و عطرهایی که قبلا به آنها بی توجه بوده اید، توجه بیشتری نشان دهید.

چگونه از ایجاد بو در منزل جلوگیری کنیم؟

حتی اگر تشخیص بوهایی که در منزل رایج هستند سخت باشد، همچنان راه هایی برای کاهش آنها وجود دارد. راهکارهای زیر موثر هستند:

• نظافت فوری

سعی کنید وسایلی همچون ظرف خاک گربه، ظروف کثیف، لباس‌ های کثیف و چیزهایی که بر روی زمین می ریزند را سریع تمیز کنید تا بوی آنها در منزل نپیچد.

• زباله ها را بیرون ببرید.

زباله ها را برای مدت طولانی در سطل نگهداری نکنید و آنها را بیرون ببرید. اگر چیزی در سطل می اندازید که بوی شدید یا زننده ای دارد، بلافاصله زباله ها را بیرون ببرید.

• جاروبرقی بکشید.

سعی کنید حداقل یک یا دو بار در هفته زمین ها را جاروبرقی بکشید.

• منزل را جمع و جور کنید.

اگر اقلام مختلف روی هم انباشته شوند، گرد و خاک، قارچ و کک بدن حیوانات خانگی بر روی آنها قرار خواهد گرفت. این موضوع می تواند سبب ایجاد بو در منزل شود.

• سرویس بهداشتی را خوب تمیز کنید.

قارچ و کپکی که در دوش، وان حمام و یا سینک ایجاد می شود می تواند سبب ایجاد بو در منزل شود.

• چاه ها را تمیز کنید.

چاه های کثیف یا گرفته می توانند بدون اینکه متوجه شوید سبب ایجاد بو در خانه شوند.

• وضعیت میوه و سبزیجات را بررسی کنید.

میوه و سبزیجاتی که بیش از حد رسیده باشند یا فاسد شده باشند می توانند سبب ایجاد بو در آشپزخانه شوند.

تمام میوه ها و سبزیجاتی که در آشپزخانه و داخل یخچال هستند و در حال خراب شدن هستند را دور بریزید.

• فیلتر سیستم گرمایشی، تهویه و تهویه مطبوع را تعویض کنید.

فیلترها می توانند گرد و خاک، قارچ و آلودگی های موجود در هوای خانه ی شما را بزدایند.

طبق گفته سازمان حفاظت از محیط زیست، فیلتر سیستم گرمایشی، تهویه و تهویه مطبوع باید هر سه ماه یکبار تعویض شود.

• از سطل در دار استفاده کنید.

از سطل های زباله که دارای در هستند استفاده کنید. همچنین اطمینان حاصل کنید که در یخچال به طور کامل بسته می شود.

• پنجره ها را باز کنید.

ورود مقداری هوای تازه می تواند به از بین رفتن بوی نامطبوع کمک کند.

• از محصولات خوشبو کننده با احتیاط استفاده کنید.

اگرچه این محصولات می توانند خوشبو باشند اما برخی از خوشبو کننده های هوا، شمع های معطر و یا افشانه ها ممکن است سبب تحریک آلرژی یا آسم در برخی از افراد بشوند.

نتیجه گیری

کربویی یک سازگاری طبیعی است که سبب می شود شناسایی یا تشخیص بوهای معمول در اطراف شما دشوار شود. این اتفاق باعث می شود ‌بینی و مغز راحت تر بوهای غیر عادی یا مضر را شناسایی کنند.

از آنجایی که این پدیده به صورت خودکار رخ می دهد، نمی توان به صورت کامل از آن جلوگیری کرد. با این حال راه هایی برای کاهش شدت این پدیده وجود دارد. یکی از آسان ترین راه ها ترک ناحیه ی مورد نظر برای چند دقیقه و سپس بازگشتن به محیط است.

اگرچه کربویی تشخیص بوهای موجود در منزل را دشوار می کند اما راه های زیادی وجود دارد تا بتوان از طریق آنها از بوهای ناخوشایند منزل جلوگیری کرد. نظافت منظم، تعویض فیلتر سیستم گرمایشی، تهویه و تهویه مطبوع و ورود هوای تازه به داخل منزل می تواند سبب جلوگیری از بروز بوهای ناخوشایند در خانه شود.