پروبیوتیک و پری بیوتیک: تفاوت چیست؟
پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها، دارای اهمیت سلامتی بسیارند؛ تفاوت، مکمل ها و منابع غذایی پروبیوتیک و پری بیوتیک را در این مطلب بخوانید.
پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها، هر دو، موضوعات بسیار مهمی در علم تغذیه هستند. این دو نام با وجود اینکه شبیه هم به نظر می رسند اما دو نقش کاملا متفاوتی در سلامت ما ایفا می کنند.
پروبیوتیک ها باکتری های مفید و پری بیوتیک ها غذای این باکتری ها هستند.
در ادامه آنچه که باید درباره این دو بدانید را توضیح خواهیم داد.
پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها چیستند؟
هم پروبیوتیک ها و هم پری بیوتیک ها برای سلامتی انسان مهم هستند. اما نقش های متفاوتی دارند:
پروبیوتیک ها – اینها باکتری های زنده ای هستند که در برخی از غذاها و مکمل ها یافت می شوند. پروبیوتیک ها مزایای سلامت بی شمار دارند.
پری بیوتیک ها – این مواد از انواع کربوهیدرات ها (به ویژه فیبر) تهیه می شوند که بدن انسان نمی تواند آنها را هضم کند. باکتری های مفید موجود در روده شما این فیبر را می خورند.
باکتری های روده که در مجموع به آن فلور روده یا میکروبیوتای روده گفته می شود، بسیاری از عملکردهای مهم بدن را انجام می دهند.
مصرف مقادیر متعادل از منابع غذایی پروبیوتیک و پری بیوتیک این اطمینان را می دهد که تعادل مناسبی از این باکتری ها برای حفظ سلامت میکروبیوتای روده را در بدنتان دارید.
پروبیوتیک ها باکتری های مفیدی هستند که در برخی مواد غذایی و مکمل ها وجود دارند. پری بیوتیک ها انواع فیبرهایی هستند که باکتری های مفید سیستم گوارش را تغذیه می کنند.
چرا باکتری های روده مفید هستند؟
وجود باکتری های مفید در دستگاه گوارش به محافظت از شما در برابر باکتری ها و قارچ های مضر کمک می کنند.
در سال 2013، مطالعه ای در مورد باکتری های روده نشان داد طیف گسترده ای از این نوع باکتری های خوب در کنار سایر مزایا، به عملکردهای سیستم ایمنی کمک کرده، علائم افسردگی را بهبود بخشیده و در مقابله با چاقی موثر است.
علاوه بر این برخی از باکتری های روده، ویتامین K و اسیدهای چرب زنجیره کوتاه می سازند.
اسیدهای چرب زنجیره کوتاه منبع اصلی تغذیه ای سلول های پوشاننده روده بزرگ هستند.
این مواد قدرت سد محافظتی روده را بیشتر می کنند که به جلوگیری از ورود مواد مضر، ویروس ها و باکتری ها مضر کمک می کند.
همچنین به کاهش التهاب کمک کرده و قابلیت کاهش خطر ابتلا به سرطان را دارند.
باکتری روده به طیف وسیعی از عملکردهای بیولوژیک کمک می کنند. همچنین مواد مغذی مهم را به سلول های دستگاه گوارشی می رسانند.
غذا چگونه روی میکروبیوتای روده تاثیر می گذارد؟
غذایی که می خورید، نقش مهمی در تعادل باکتری های مفید و مضر روده دارد.
بعنوان مثال، رژیم غذایی با شکر و چربی بالا بر باکتری های روده تاثیر منفی گذاشته و می تواند منجر به مقاومت به انسولین و سایر بیماری ها گردد.
هنگامی که به طور منظم از باکتری های مضر را تغذیه کنید، آنها قادر به رشد سریع تر و تجمع آسان تر خواهند شد، چراکه باکتری های مفید کافی برای مقابله با آنها وجود ندارد.
باکتری های مضر و فلور روده با سلامت پایین نیز، با شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر همراه است.
همچنین بخوانید:
علاوه براین، غذاهایی که در معرض سموم دفع آفات قرار گرفته اند می توانند روی باکتری روده تاثیر منفی بگذارند؛ هرچند برای اثبات این موضوع به تحقیقات بیشتری نیاز است.
برخی مطالعات نشان داده است آنتی بیوتیک ها نیز می توانند سبب ایجاد تغییرات دائمی در انواع خاصی از باکتری ها شوند؛ به ویژه اگر در دوران کودکی و نوجوانی مصرف گردند.
از آنجا که استفاده از آنتی بیوتیک ها بسیار شایع و گسترده است، اکنون محققان در حال مطالعه درباره چگونگی تاثیر مصرف آنتی بیوتیک بر سلامت فرد و ایجاد بیماری ها در سال های آتی زندگی او هستند.
غذاهایی که می خورید روی باکتری های روده تاثیر می گذارد. بقایای مواد شیمیایی و آنتی بیوتیک ها می توانند تعادل باکتری های روده را از بین برند.
منابع غذایی پری بیوتیک
قبل از اینکه بیرون بروید و مکمل های پری بیوتیک های گران بخرید، به یاد داشته باشید که بسیاری از منابع غذایی به صورت طبیعی حاوی این مواد هستند.
چراکه پری بیوتیک ها انواع فیبر موجود در سبزیجات، میوه ها و حبوبات هستند.
بدن انسان قادر به هضم این نوع فیبرها نیست، اما باکتری های مفید روده می توانند آنها را هضم می کنند.
غذاهای سرشار از فیبر پری بیوتیک عبارتند از:
- حبوبات، لوبیا و نخود
- جوی دوسر
- موز
- انواع توت
- کنگر فرنگی
- مارچوبه
- سیر
- پیاز
- تره فرنگی
یکی از کارهایی که باکتری های مفید با پری بیوتیک می کنند، تبدیل آن به نوعی اسید چرب زنجیره کوتاه با نام بوتیرات است.
مطالعات گسترده ای روی بوتیرات ها انجام شده که نشان می دهد حفظ سلامتی بدون اسیدهای چرب زنجیره کوتاه مثل بوتیرات دشوار خواهد بود.
پروبیوتیک ها نوعی فیبر هستند که انسان نمی تواند آنها را هضم کند اما باکتری های روده می توانند. این نوع فیبر مواد مغذی را به باکتری هایی می رساند که به سلامت دستگاه گوارش و عملکردهای سیستم ایمنی کمک می کنند.
منابع غذایی پروبیوتیک
همچنین مواد غذایی پروبیوتیک زیادی وجود دارد که به طور طبیعی حاوی باکتری های مفید هستند؛ از جمله ماست.
اگر می خواهید باکتری های مفید دریافت کنید، ماست ساده و با کیفیت بالای حاوی پروبیوتیک، می تواند بهترین انتخاب برای افزودن به رژیم غذایی شما باشد.
غذاهای تخمیر شده یکی دیگر از گزینه های عالی می باشند، زیرا حاوی باکتری های مفیدی هستند که بطور طبیعی روی شکر و فیبر طبیعی موجود در غذاها رشد می کنند.
همچنین بخوانید:
برخی از نمونه غذاهای تخمیر شده عبارتند از:
- کلم ترش
- کیمچی
- چای کومبوچا
- کفیر (لبنی و غیرلبنی)
- برخی از انواع خیارشور (غیرپاستوریزه)
- سایر انواع ترشی سبزیجات (غیرپاستوریزه)
اگر می خواهید غذاهای تخمیر شده را بدلیل فواید پروبیوتیکی آنها بخورید، مطمئن شوید که آن ها پاستوریزه نشده اند، زیرا این فرایند باکتری ها را می کشد.
برخی از منابع غذایی پروبیوتیک و پری بیوتیک می توانند سین بیوتیک هم باشند، زیرا هم حاوی باکتری های مفید و هم منابع پری بیوتیک برای تغذیه این باکتری ها هستند.
پنیر، کفیر و کلم ترش برخی از انواع غذاهای سین بیوتیک هستند.
غذاهای پروبیوتیک به طور طبیعی حاوی باکتری های مفید هستند. بسیاری از این غذاها را می توان در خانه تهیه کرد و یا از سوپرمارکت خرید.
آیا باید مکمل های پروبیوتیک مصرف کرد؟
مکمل های پروبیوتیک قرص ها، پودرها یا مایعاتی حاوی باکتری ها یا مخمرهی زنده مفید هستند.
این مکمل ها بسیار محبوب و در دسترس هستند؛ اما همه آنها ارزش خریدن دارند.
همه این مکمل ها حاوی یک نوع باکتری با غلظت یکسان نیستند.
همچنین محصولات زیادی در بازار وجود دارد که کارایی و صحت ادعاها و وعده هایشان اثبات نشده است.
معمولا هم حاوی منابع غذایی فیبری برای تغذیه باکتری ها نیستند که اگر فرد خودش هم این فیبرها را نخورد، تاثیر آنها را محدود می کند.
برخی از مکمل های پروبیوتیک برای حمل باکتری ها به روده بزرگ طراحی شده اند تا عملکرد بهتری داشته باشند. در حالیکه سایر محصولات معمولا نمی توانند از اسید معده عبور نمی کنند.
برخی افراد هستند که نباید از پروبیوتیک ها استفاده کنند یا در صورت مصرف ممکن است علائم بدتری را تجربه کننده، مانند افرادی که دارای رشد بیش از حد باکتری ها در روده کوچک بوده (SIBO) یا افرادی که دارای حساسیت به ترکیبات موجود در مکمل هستند.
با این حال، انواع مناسب پروبیوتیک ها می تواند برای برخی افراد به شدت مفید باشد. این امر به گونه باکتری، فرمولاسیون محصول، کیفیت و نوع نگهداری آن بستگی دارد.
همانند سایر مکمل ها باید پیش از مصرف این مکمل نیز با پزشک متخصص که دانش کافی درباره پروبیوتیک ها دارد، مشورت کنید.
مکمل های پروبیوتیک برای رساندن گونه های خاصی از باکتری به روده انسان طراحی شده اند. با این وجود، همه انواع مکمل ها کیفیت یکسانی ندارد یا حاوی کمیت یکسانی از باکتری ها نیستند.
سخن آخر
متعادل نگه داشتن باکتری های روده برای بسیاری از جنبه های سلامتی، ضروری است.
برای اینکار باید مقادیر بالایی از غذاهایی پری بیوتیک و پروبیوتیک را مصرف کنید؛ زیرا به ایجاد بهترین تعادل ممکن بین باکتری های مفید و باکتری های مضر کمک می کنند.
با پزشک متخصص مشورت کنید تا مطمئن شوید به مقدار کافی از هر دو دسته را مصرف می کنید
احتمال زیاده روی یا تجربه عوارض جانبی وجود دارد.
برای اینکه متوجه شوید مکمل های پروبیوتیک برایتان خوب است یا نه، می توانید لیست بیماری هایی که پروبیوتیک برایشان مفید است را در راهنمای جهانی سازمان جهانی گوارش بررسی کنید.
حتما راهنما و برچسب های مکمل ها را با دقت بخوانید و هر نظر و سوالی که دارید را با متخصص سلامت در میان بگذارید.