کتف درد ناشی از خوابیدن: دلایل و درمان

کتف درد ناشی از خوابیدن دلایل مختلفی دارد که این مقاله به بررسی آن، انواع روش های درمان درد کتف، پیشگیری و درمان خانگی کتف درد می پردازد.

 

خواب به ترمیم بدن کمک می کند. با این وجود، بعضی از افراد ممکن است پس از خواب، متوجه درد کتف خود شوند. این درد ممکن است به وجود آمده یا احیای دردی از قبل باشد.

بروز کتف درد ناشی از خواب دلایل مختلف داشته، همچنین روش های درمانی موثری نیز برای آن ها وجود دارد.

 

دلایل

همانگونه که در ابتدا عنوان گردید، دلایل مختلفی برای کتف درد ناشی از خوابیدن وجود دارد.

برخی دلایل کتف درد عبارتند از:

 

وضعیت خوابیدن

در برخی موارد وضعیت خوابیدن افراد می تواند دلیل ایجاد درد کتف باشد.

نتایج یک مطالعه محدود در سال 2017 نشان داد که افرادی که به پشت خوابیده و دست خود را بر روی پیشانی می گذارند، بیشتر مستعد بروز کتف درد هستند.

این وضعیت خواب بیش از دیگر وضعیت ها به عضلات گردن و شانه فشار وارد می کند.

همچنین این وضعیت فشار بیشتری از طریق ماهیچه های نردبانی یا عضله های اسکالن (Scalene) به ستون فقرات وارد می کند. این عضلات از طریق دنده ها به شانه و ستون فقرات متصل هستند.

فشار وارد شده به این عضلات می تواند باعث ایجاد دردهای مختلفی شود.

گرفتگی عضلات گردن و کتف می تواند باعث سردرد های تنشی گردد؛ در حالی که گرفتگی عضله های اسکالن باعث احساس مور مور شدن، درد و ضعف بازوها می شود.

با این وجود، این نتایج مربوط به یک مطالعه محدود بوده و نیامند تحقیقات بیشتر جهت تائید این نتایج است.

 

شانه یخ زده / شانه منجمد (Frozen shoulder)

شانه یخ زده وضعیتی بسیار دردناک است که باعث التهاب در ناحیه کتف و شانه می شود. این وضعیت می تواند منجر به گرفتگی و ایجاد مشکل در حرکت دادن مفصل آسیب دیده گردد.

این مساله به مرور زمان ایجاد می شود، اما ممکن است درد و گرفتگی به صورت ناگهانی رخ دهد.

بهبودی این وضعیت ممکن است 2 تا 3 سال زمان برد.

پزشکان دلیل ایجاد شانه یخ زده را نمی دانند. با این حال، عوامل خطری وجود دارند که ممکن است احتمال بروز آن را بیشتر کنند.

برخی عوامل خطر عبارتند از:

• دیابت
• سکته
• اختلالات تیروئید
• آسیب دیدگی شانه
• بیماری پارکینسون
• سرطان

علائم شایع شانه یخ زده عبارتند از:

• درد در یک شانه (کتف)
  
• مشکل در چرخاندن و حرکت دادن شانه
• درد گردن

 

آرتروز

آرتروز (استئو آرتریت)  شایع ترین اختلال مفصلی است.

تخمین ها نشان می دهند که 30.8 میلیون نفر در کشور امریکا مبتلا به آرتروز هستند.

آرتروز در نتیجه از بین رفتن غضروف های انتهای مفصل در گذشت زمان، رخ می دهد.

چندین عامل خطر برای افزایش احتمال بروز آرتروز وجود دارند.

برخی عوامل خطر برای ابتلا به آرتروز عبارتند از:

• افزایش سن و پیری
  
• جنسیت زن
  
• سابقه خانوادگی آرتروز

علائم آرتروز عبارتند از:

• درد
• تیر کشیدن و دردناک شدن
• گرفتگی

آرتروز می تواند بر روی تمام مفاصل تاثیر بگذارد، اما معمولا در نواحی دست ها، لگن و زانو بروز می کند.

 

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره بیماری التهاب مفاصل

 

آسیب و پارگی روتاتور کاف (Rotator cuff injury)

روتاتور کاف(کلاهک گرداننده)  شامل چهار عضله است که از روی تیغه کتف به سمت مفصل شانه کشیده شده اند.

این عضلات سبب بهبود ثبات بازو می شوند.

با این وجود، بواسطه استفاده بیش از حد و یا در نتیجه آرتروز، این مجموعه عضلات دچار آسیب می شوند.

آسیب روتاتور کاف (RCIs) طیفی از التهاب تاندون های این ناحیه تا پارگی جزئی یا کلی آنها را شامل می شود.

علائم RCIs شامل دردی است که به صورت خفیف شروع شده و به مرور بدتر می شود؛ و همچنین حرکت بازوی آسیب دیده را دشوار می کند.

افراد بالای 80 سال بیشتر در معرض خطر ابتلا به (RCIs) هستند.

لازم به ذکر است که در صورت آسیب دیدن یکی از روتاتور کاف ها، امکان آسیب بقیه آنها افزایش می یابد.

 

گرفتگی کتف

گرفتگی کتف و شانه هنگام درگیر شدن مفصل کتف با بافت های نرم اطراف رخ می دهد.

این گرفتگی ممکن است به دلایل زیر بروز کند:

• التهاب در اطراف مفصل
• عدم تعادل عضلانی در ناحیه کتف
  
• آسیب های روتاتور کاف (RCIs)

علائم گرفتگی شانه عبارتند از:

• درد مداومی که نتیجه یک آسیب نیست.
• مشکل و احساس درد در هنگام بالا بردن بازو روی سر
• درد در هنگام خوابیدن روی سمت آسیب دیده

 

درمان

طیف وسیعی از درمان ها برای مقابله با درد کتف ناشی از خوابیدن وجود دارند.

بهترین گزینه درمانی به علت بروز این درد وابسته است.

در ادامه به بررسی جزئیات روش های درمان کتف درد ناشی از خوابیدن می پردازیم.

 

همچنین بخوانید:

دلایل ایجاد درد پشت کتف هنگام تنفس

 

کاهش درد و التهاب

اولین راه درمان بیشتر دردهای کتف، استفاده از داروهای قابل خرید بدون نسخه (OTC) مانند استامینوفن و یا ضد التهاب های غیر استروئیدی است.

در افراد مبتلا به آرتروز، گرفتگی شانه و یا التهاب در ناحیه کتف، استراحت دادن به مفصل، به تسکین درد آن کمک می کند.

شاک ويو تراپی (Shockwave Therapy) در برخی موارد موثر است، اما این روش صدمات کتف را بهبود نخواهد داد.

 

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی و تمرینات خانگی، روش های موثری برای آسیب های روتاتور کاف (RCIs) و گرفتگی شانه هستند.

هدف از فیزیوتراپی برای آسیب دیدگی های کتف، افزایش تدریجی توان و دامنه حرکتی افراد است.

انجام فیزیوتراپی در استخر می تواند از فشار جاذبه بر روی مفاصل کاسته و تحرک را ساده تر کند.

نوع فیزیوتراپی و تمرینات افراد برای کتف درد، به علت اصلی بروز آن وابسته است. یک فیزیوتراپ می تواند به افراد توصیه کند که انجام کدام تمرینات بی خطر است و باید از انجام کدام فعالیت ها خودداری کنند.

 

کورتیکواستروئیدها

کورتیکواستروئیدها داروهایی هستند که می توانند باعث کاهش التهاب شوند. مصرف آنها می تواند منجر به تسکین کوتاه مدت برخی از دردهای ناحیه کتف گردد.

تزریق کورتیکواستروئید برای آرتروز می تواند درد را به مدت 1 تا 2 هفته تسکین دهد.

با این وجود تزریق مداوم آنها می تواند منجر به آسیب دیدن غضروف و مفصل شود.

همچنین مصرف کورتیکواستروئید های خوراکی برای درمان شانه یخ زده می تواند علائم آن را در 6 هفته اول بهبود بخشد. با این وجود حتی در صورت ادامه درمان، ممکن است علائم پس از این مدت دوباره ادامه پیدا کنند.

تزریق استروئید برای درمان شانه یخ زده زمانی موثرتر خواهد شد که با روش درمانی دیگری مانند فیزیوتراپی ترکیب شود.

شواهدی نشان می دهند که برای موفقیت بیشتر در درمان پارگی روتاتور کاف (RCIs)، بهتر است قبل از تزریق کورتیکواستروئیدها، بهترین محل تزریق را با استفاده از سونوگرافی شناسایی کرد.

 

عمل جراحی

در صورت درمان نشدن درد به وسیله داروهای مسکن، درمان های استروئیدی و فیزیوتراپی، ممکن است پزشک عمل جراحی را توصیه کند.

این عمل در افراد مبتلا به آرتروز ممکن است شامل تعویض مفصل نیز باشد. در این روش جراح مفصل را با یک ایمپلینت مصنوعی جایگزین می کند.

در درمان آسیب های روتاتور کاف (RCIs)، ممکن است افراد نیاز به جراحی ترمیمی روتاتور کاف داشته باشند.

بسته به شدت آسیب دیدگی ممکن است جراح به ترمیم تاندون پرداخته و یا در قسمت هایی که پارگی رخ داده باشد به اتصال مجدد آن ها بپردازد.

پزشکانی که در حال معالجه افراد مبتلا به شانه یخ زده هستند، ممکن است درمان هیدرودیالیک (Hydrodilatation) یا عمل آزادسازی کپسول آرتروسکوپی را توصیه کنند.

در درمان هیدرودیالیک (Hydrodilatation)، پزشک در هنگام وارد کردن فشار برای باز کردن مفصل به تزریق بی حس کننده در بازو می پردازد. با این وجود، این روش ممکن است بسیار دردناک باشد.

عمل آزادسازی کپسول آرتروسکوپی شامل بریدن عضله ملتهبی است که باعث ایجاد شانه یخ زده می شود. این روش، تهاجمی ترین شکل درمان شانه یخ زده است.

حدود 30% از گرفتگی های شانه به درمان هایی غیر از جراحی پاسخ نداده و نیاز به عمل جراحی دارند.

چندین عمل جراحی مختلف برای گرفتگی شانه وجود دارد.

این عمل ها عبارتند از:

رفع فشار ساب آکرومیال (Subacromial decompression): جراح در این عمل اقدام به برداشت کامل عضله دلتوئید (ماهیچه دالی که باعث ایجاد گرفتگی شده) از استخوان کرده و یا عضله را رها کرده و فقط بخشی از فیبرهای دلتوئید را جدا می کند.

بورسکتومی یا بورسیت شانه (Bursectomy): التهاب بافت هایی به نام بورس می تواند باعث گرفتگی شانه شود. در طی عمل بورسکتومی، جراح به برداشتن این بورس ها می پردازد.

جراحی RCI: در صورتی که گرفتگی شانه ناشی از پارگی روتاتور کاف (RCIs) باشد، ممکن است جراحی RCI توسط پزشک توصیه شود.

 

پیشگیری

برای پیشگیری از کتف درد ناشی از خوابیدن می توان اقدامات زیر را انجام داد:

 

تغییر وضعیت خوابیدن

نتایج یک مطالعه در سال 2018 نشان داد که بعضی از وضعیت های خوابیدن می توانند به کاهش درد یا محافظت از کتف در برابر درد کمک کنند.

به عنوان مثال، وضعیت هایی که محققان از آنها به عنوان (Freefaller) یا (Starfish) یاد می کنند. خوابیدن در این وضعیت ها به صورتی است که افراد دراز کشیده و دست های خود را بالای سر، جلو و یا پشت می کشند. این وضعیت ها کمتر با ایجاد درد شانه همراه می شوند.

با این حال، این مطالعه عوامل دیگری که در ایجاد درد شانه ناشی از خواب دخیل هستند را در نظر نگرفته بود.

محققان برای درک بهتر باید به ادامه تحقیق بر روی تاثیرات موقعیت های خاص خوابیدن بر روی درد بپردازند.

 

 

عوض کردن تشک

نتایج یک مطالعه در سال 2015 نشان داد که استفاده از یک تشک با درجه سفتی متوسط به کاهش درد های اسکلتی عضلانی در بزرگسالان کمک می کند.

استفاده از تشک با درجه سفتی متوسط نسبت به انواع بسیار سفت آن می تواند منجر به درد کمتری شود. همچنین استفاده از تشک های خیلی سفت یا خیلی نرم نیز می توانند به بدتر شدن درد بدن کمک کنند.

استفاده از یک بالش مناسب نیز دارای اهمیت است. بالش های مختلف با توجه به وضعیت های مختلف خواب می توانند به کاهش درد کمک کنند.

برای افرادی که عادت به خوابیدن به پشت دارند، بهترین انتخاب یک بالش نازک با لبه ضخیم است که گردن را نگه دارد.

برای افرادی که عادت به خوابیدن روی شکم دارند، بهترین انتخاب یک بالش نازک و یا خوابیدن بدون بالش است.

برای افرادی که عادت با خوابیدن به پهلو دارند، بهترین انتخاب یک بالش سفت و ضخیم است که سر را با شانه در یک سطح نگه دارد.

تعویض بالش بعد از 18 ماه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بالش هایی که فرم خود را از دست بدهند، قادر به پشتیبانی از سر و بدن نخواهند بود.

 

بهبود بهداشت خواب

در بعضی از افراد، کم خوابی ممکن است باعث ایجاد درد شود. نتایج یک مطالعه نشان داد که افرادی که خواب کمتری دارند، دو تا سه برابر بیشتر در معرض وضعیت های دردناک هستند.

خواب بی کیفیت منجر به افزایش دو نوع پروتئین در بدن می شود. مقادیر بالای این پروتئین ها که به اینترلوکین ۶ (interleukin-6) و پروتئین واکنشی سی (C-reactive protein) معروف هستند، می تواند منجر به احساس درد بیشتری در بدن شود.

بهداشت خواب به روش هایی گفته می شود که به تنظیم ریتم شبانه روزی افراد کمک کرده و باعث خواب خوب شبانه می شود.

عادت هایی که به بهبود بهداشت خواب کمک می کنند عبارتند از:

قرار گرفتن در معرض نور طبیعی در طی روز و تاریکی در طی شب

خودداری از مصرف محرک هایی مثل کافئین و نیکوتین از ابتدای شب به بعد

خودداری از چرت زدن های بیش از 30 دقیقه در طی روز

اگرچه مصرف الکل ممکن است به خوابیدن کمک کند اما در آینده کیفیت خواب را کاهش داده و باعث اختلال در چرخه خواب می شود. طبق توصیه بنیاد خواب، نوشیدن در حد متوسط و با فاصله از زمان خواب مجاز است.

 

درمان های خانگی

روش های خانگی برای درمان موقتی درد کتف وجود دارند. برای آسیب دیدگی های کتف می توان از روش های توصیه شده توسط موسسه ملی آرتروز و بیماری های اسکلتی عضلانی و پوستی زیر استفاده کرد.

• استراحت به شانه ها برای 48 ساعت
• کمپرس یخ شانه ها به مدت 20 دقیقه و برای 4 تا 8 بار در روز
• بستن شانه ها با استفاده از بانداژ
• بالا بردن شانه ها (بالاتر از سینه)

مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مثل ایبوپروفن می تواند به صورت کوتاه مدت به کاهش درد شانه کمک کند. البته افراد نباید بیش از 1 تا 2 هفته از این نوع داروها استفاده کنند، چرا که ممکن است عوارضی مانند خونریزی معده ایجاد شود.

کورکومین به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده ادویه زردچوبه نیز می تواند به تسکین درد مفاصل کمک کند. بررسی سه مطالعه نشان داده است که کورکومین باعث تاثیر قابل توجهی در مبتلایان به آرتروز می شود.

نتایج یک مطالعه در سال 2010 نشان داد که مصرف ترکیبی از کورکومین و کندر می تواند بسیار موثرتر از دیکلوفناک باشد.

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورتی که با انجام اقداماتی همانند بهبود وضعیت خوابیدن، رعایت بهداشت خواب و تغییر تشک، درد از بین نرفت، مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان درمان درد کتف ضروری است.

درد کتف ممکن است نشانه ای از یک بیماری زمینه ای و نیازمند به مراقبت های پزشکی باشد.

 

چشم انداز

خوابیدن به دلایلی مثل وضعیت خوابیدن و یا تشک نامناسب می تواند باعث ایجاد درد شانه در برخی افراد شود. با این وجود، احتمال وجود یک علت زمینه ای مثل آسیب دیدگی، وضعیتی خاص یا یک بیماری می تواند منجر به درد شانه شوند.

استفاده از یک تشک با درجه سفتی متوسط و همچنین بالش مناسب برای بهبود وضعیت خوابیدن می توانند به کاهش کتف درد ناشی از خوابیدن کمک کنند.

همچنین افراد می توانند با روش های خانگی مثل استراحت دادن به شانه و یا مصرف داروهای ضد التهاب، درد خود را تسکین دهند. با این حال، در صورت موثر نبودن این روش ها، جهت درمان درمان درد کتف باید به پزشک مراجعه گردد.