علت ورم لب و درمان آن

ورم لب دلایل مختلفی دارد، از جمله آلرژی، آسیب دیدگی یا یک بیماری پزشکی دیگر؛ علت ورم لب علائم و درمان آن را در این مقاله بخوانید.

 

بیدار شدن با ورم لب می تواند باعث نگرانی در بعضی از افراد شود. تورم لب به دلایل مختلفی مثل واکنش آلرژیک، آسیب دیدگی و یا یک بیماری اتفاق می افتد.

تشخیص علت تورم لب می تواند با بررسی فعالیت های انجام شده و یا مرور غذاهای خورده شده، ممکن باشد.

در این مقاله به بررسی دلایل بیدار شدن با لب متورم و روش درمان آن می پردازیم.

 

علت ها

در ادامه به معرفی بعضی از شایع ترین علت های احتمالی ورم لب پس از بیدار شدن از خواب می پردازیم:

 

آنژیوادم (Angioedema)

آنژیوادم به ورم سریع یک ناحیه در زیر پوست گفته می شود.

طبق اعلام سرویس سلامت همگانی (NHS) انگلستان، آنژیوادم معمولا چشم ها و لب ها را تحت تاثیر قرار می دهد. با این وجود، این نوع ورم طولانی مدت نیست و معمولا طی 48 ساعت برطرف می شود.

این حالت بسیار شبیه به بیماری پوستی کهیر (Urticaria) است، اما قسمت های مختلف پوست را درگیر می کند. آنژیوادم و کهیر می توانند به صورت همزمان ایجاد شوند.

کهیر باعث ایجاد بثورات روی پوست می شود، در حالی که آنژیوادم معمولا پوست و بافت های زیرین، لایه های زیرجلدی و غشاء مخاطی را تحت تاثیر قرار می دهد.

علائم آنژیوادم عبارتند از:

• ورم پوست
• قرمز شدن پوست
• بثورات خارشی (کهیر)
• دردناک شدن پوست

 

همچنین بخوانید:

دلایل ورم: آیا تورم جدی است؟

 

آلرژی ها

واکنش های آلرژیک به غذا، دارو و یا برخی مواد خاص مانند لاتکس می تواند منجر به ورم لب گردد.

واکنش های آلرژیک به غذا معمولا چند دقیقه پس از تماس با آن به وجود می آیند. با این وجود، ایجاد بعضی از واکنش ها ممکن است ساعت ها زمان برد.

طبق اعلام آکادمی آلرژی، آسم و ایمنی شناسی امریکا (AAAAI)، واکنش های آلرژیک به دارو ممکن است ساعت ها یا حتی هفته ها به طول انجامد. این یعنی در صورت حساسیت به مصرف غذا یا دارویی خاص، افراد ممکن است با لب های متورم از خواب بیدار شوند.

 

سندرم آلرژی دهانی (Oral allergy syndrome)

سندرم آلرژی دهانی، که به آن سندروم حساسیت اورال یا حساسیت به گرده مواد غذایی نیز گفته می شود، نوعی واکنش به مصرف میوه و سبزیجات و بعضی آجیل ها و دانه ها است که در بزرگسالی اتفاق می افتد.

علائم سندرم آلرژی دهانی، خارش دهان یا زبان و ورم لب ها یا زبان هستند. این علائم فقط دهان را تحت تاثیر قرار داده و طولانی مدت نیستند.

مصرف غذاهای نپخته عامل اصلی این بیماری است.

اگر فردی پس از بیدار شدن، ورم لب داشت، ممکن است او غذایی خورده باشد که باعث واکنش در طول شب شده و یا ناشی از حساسیت دارویی باشد که به مرور زمان ایجاد شده است.

 

آنافیلاکسی یا شوک آلرژی (Anaphylaxis)

واکنش های شدید آلرژیک را آنافیلاکسی می نامند. این وضعیت نیاز به فوریت های پزشکی دارد. افراد مبتلا به آنافیلاکسی ممکن است در تنفس، بلع و یا گفتار دچار مشکل شده و شاید دچار سرگیجه یا از دست دادن هوشیاری گردند.

افرادی که دچار آنافیلاکسی شوند باید فورا تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرند.

 

سلولیت یا عفونت بافت (Cellulitis)

سلولیت یک عفونت باکتریایی عمیق در پوست است که به طور معمول بازوها و پاها را تحت تاثیر قرار می دهد. البته ممکن است سلولیت در اطراف دهان نیز اتفاق بیفتد.

به طور معمول باکتری ها در حین جراحی و یا پس از آسیب یا جراحت وارد پوست شده و باعث بروز سلولیت می شوند.

علائم سلولیت شامل تورم، قرمز شدن، حساسیت به لمس (دردناک شدن)، درد، تاول و کبودی هستند.

 

بریس ها (Braces)

رایج ترین دلیل ورم لب بر اثر استفاده از بریس های ارتودنسی می تواند تماس آنها با بافت نرم داخل لب و گونه، و ایجاد تورم و تحریک باشد.

تولیدکنندگان بریس های ارتودنسی از نیکل استفاده می کنند. بنابراین افرادی که به نیکل حساسیت داشته باشند، ممکن است به آن واکنش نشان دهند.

با این وجود، در صورت وارد شدن ضربه به دهان در هنگام استفاده از بریس های ارتودنسی، ممکن است بافت لب و یا گونه در سیم های فلزی و یا براکت ها گیر کنند. جدا کردن این بافت از بریس ها باعث آسیب بیشتر به لب شده و می تواند منجر به تورم گردد.

استفاده از محافظ های دهان در هنگام ورزش می تواند از آسیب دیدگی لب ها و گونه های افراد در برابر بریس ها جلوگیری کند.

استفاده از موم (واکس) ارتودنسی نیز می تواند به پوشاندن قسمت های لبه دار برنده بریس ها کمک کرده و خطر آسیب دیدگی و تورم را کاهش دهند.

 

جراحت یا آسیب دیدگی

آسیب دیدگی های دهان و لب ها می توانند باعث ایجاد ورم لب شوند. لب ها حاوی خون زیادی بوده و می توانند به شدت خونریزی کنند. با این وجود، به سرعت بهبود یافته و نیازی به بخیه زدن ندارند.

 

آفتاب سوختگی

افراد ممکن است پس از قرارگیری در معرض نور شدید آفتاب، لامپ های برنزه کننده و یا آفتاب گرفتن دچار آفتاب سوختگی شوند. آفتاب سوختگی یک واکنش التهابی پوست است که می تواند منجر به تورم شود.

افراد در صورتی که در معرض تابش شدید خورشید قرار بگیرند، ممکن است با ورم ناحیه لب از خواب بیدار شوند. دلیل این اتفاق این است که اوج واکنش در برابر آفتاب سوختگی حدودا 24 ساعت پس از قرارگیری در معرض آن ایجاد می شود.

افرادی که در ناحیه لب دچار آفتاب سوختگی شده باشند، می توانند از داروهای ضد التهاب جهت کاهش تورم استفاده کنند. البته لازم است تا این روش درمانی را قبل از تغییر رنگ پوست آغاز کنند.

 

همچنین بخوانید:

بهترین راه های درمان آفتاب سوختگی

 

دیستونی موضعی یا دیستونی فوکال (Focal dystonia)

دیستونی (اختلال کشیدگی عضلانی) فوکال یک بیماری عصبی و یکی از علت های بروز ورم لب است.

این بیماری عضله یا گروهی از عضلات یک ناحیه از بدن را تحت تاثیر قرار داده و باعث انقباض و حالت های غیر ارادی عضلات می شود.

دیستونی جمجمه، عضلات صورت از جمله لب ها را تحت تاثیر قرار می دهد.

افراد مبتلا به دیستونی دفکی- دهانی (Oromandibular dystonia) ممکن است در بلع، جویدن، صحبت کردن و باز و بسته کردن دهان دچار مشکل شده و اسپاسم زبان را تجربه کنند.

 

Embouchure collapse

این بیماری که با عنوان (Embouchure dystonia) نیز شناخته می شود، عضلات تحتانی صورت، زبان، فک و حلق را تحت تاثیر قرار می دهد.

این بیماری مختص نوازندگان سازهای بادی و برنجی بوده که معمولا از عضلات صورت خود برای ایجاد صدا از طریق ساز استفاده می کنند.

یک نوازنده ممکن است با احساس درد در هنگام نواختن متوجه علائم این بیماری شود. این علائم می تواند شامل لرزش و انقباض های غیر ارادی عضلات دهان، فک و زبان باشند.

این بیماری در صورت نواختن بیش از حد سازهای بادی رخ می دهد. توقف نواختن در یک بازه زمانی می تواند به پیشگیری از ابتلا به Embouchure collapse کمک کند. با این وجود، توصیه های کافی برای تعیین میزان این وقفه در نواختن وجود ندارد.

 

شرایط نادر

این شرایط نادر نیز ممکن است علت بروز ورم لب شوند.

 

سندرم میشر ملکرسون روزنتال

سندرم (MRS) یک بیماری عصبی نادر است که باعث تورم طولانی مدت صورت، به ویژه در یک یا هر دو لب می شود.

این بیماری همچنین می تواند باعث ضعف عضلات صورت و شکاف زبان (حالتی شبیه به ترک، شکاف یا تا شدن در زبان) شود.

علائم با تورم لب بالا یا پایین شروع می شود.

گونه ها، پلک ها یا یک طرف پوست سر نیز ممکن است دچار تورم شود.

این ورم در طی چند ساعت و یا چند روز برطرف خواهند شد اما ممکن است هربار مدت بیشتری ادامه یافته و یا شدیدتر شوند. با گذشت زمان ممکن است ورم ها دائمی شوند.

پزشکان معتقدند که (MRS) یک بیماری ژنتیکی است. با این وجود، می تواند نشانه ای از یک بیماری دیگر نیز باشد. مواردی مثل بیماری کرون و سارکوئیدوز که التهابی بوده و می توانند اعضای بدن را تحت تاثیر قرار دهند.

 

کیلیت گرانولوماتوز (Granulomatous cheilitis)

این بیماری نادر باعث تورم لب می شود. علت های بروز آن عبارتند از:

• درماتیت تماسی آلرژیک
  
• بیماری کرون
• سارکوئیدوز
  
• گرانولوماتوز اوروفاشیال (دهانی صورتی)
• سرطان
• عفونت ها
• اختلالات ژنتیکی

تورم ناشی از این بیماری فقط لب ها را تحت تاثیر قرار داده و معمولا با ورم لب بالا آغاز می شود. همانند (MRS) دوره های مکرر تورم می تواند باعث شدیدتر و بلندمدت شدن آن شود.

 

سرطان دهان

برخی از انواع سرطان دهان می توانند علت ورم لب باشند.

علائم شایع سرطان دهان می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد مداوم زبان و فک
• وجود یک توده در دهان
• ضخیم شدن پوست درون دهان
• بروز لکه های قرمز یا سفید روی لثه ها، لوزه ها یا پوشش دهان
• مشکل در بلع یا جویدن
• کاهش حرکت فک یا زبان

جراحی، پرتو درمانی، شیمی درمانی، ایمونوتراپی و درمان های هدفمند سرطان از روش های رایج برای درمان سرطان دهان هستند. افرادی که علائم بالا را تجربه می کنند باید فورا به پزشک مراجعه کنند.

 

درمان

درمان آنژیوادم شامل اجتناب از عوامل محرک، مصرف آنتی هیستامین در صورت بروز آن به دلیل واکنش های آلرژیک، مصرف داروهای استروئیدی برای کاهش تورم و تزریق آدرنالین در صورت تورم شدید (آنافیلاکسی) خواهد بود.

هیچ درمانی برای آنژیوادم ارثی وجود ندارد اما درمان های فوق می توانند به کنترل آن کمک کنند. همچنین پزشک می تواند با تجویز داروهای مهارکننده احتمال بروز تورم را کاهش دهد.

همه افراد مبتلا به (MRS) نیاز به درمان ندارند اما در صورت درمان نشدن، ممکن است ورم بدتر و شدیدتر شود.

افراد می توانند با تزریق کورتیکواستروئید یا استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) و آنتی بیوتیک ها، اقدام به درمان (MRS) کنند.

پرای تورم های شدید پزشک ممکن است، پرتو درمانی و عمل جراحی را توصیه کند.

 

افراد مبتلا به کیلیت گرانولوماتوز ممکن است با استفاده از کورتیکواستروئیدهای موضعی، داروهای ضد التهابی در طولانی مدت، تزریق کورتیکواستروئیدها به لب یا جراحی به درمان آن بپردازند.

پزشکان به طور معمول برای درمان کیلیت از آنتی بیوتیک ها و داروهای تسکین دهنده درد استفاده می کنند. بعضی از بیماران نیز ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشند. تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه آلوده شده نیز می تواند کمک کننده باشد.

 

 

همچنین بخوانید:

چگونه می توان ورم صورت را کاهش داد

 

درمان های طبیعی

برای درمان آسیب های لب در خانه، زخم را با استفاده از پارچه استریل تمیز کرده و با باند یا پارچه تمیز آن را فشار دهید تا خونریزی متوقف شود.

برای کاهش تورم و درد می توان از کمپرس یخ کمک گرفت. در یک مقاله توصیه شده است که قرارگیری یخ باید هر 1 تا 2 ساعت و به مدت 10 تا 15 دقیقه تکرار شود. برای جلوگیری از حس سوزش پوست می توان یخ را در یک پارچه قرار داد.

در مورد جراحت های داخل لب، زخم را با آب خنک و به مدت چند دقیقه تمیز کرده و سپس با مکیدن یخ درد و تورم را کاهش دهید. زخم های داخل دهان به سرعت و خود به خود بهبود خواهند یافت.

افراد می توانند با استفاده از آلوئه ورا که خاصیت ضد التهابی دارد به درمان آفتاب سوختگی بپردازند.

استفاده چای سیاه و عسل خام نیز روش های طبیعی دیگری برای درمان آفتاب سوختگی هستند.

خنک کردن پوست آفتاب سوخته به وسیله دوش آب سرد، حمام با فرنی جو دوسر (Porridge oats) یا قراردادن کمپرس یخ (یا استفاده از بسته نخود فرنگی منجمد شده) درون یک پارچه نیز کمک کننده است.

 

خلاصه

افراد ممکن است به علت های مختلف با ورم لب از خواب بیدار شوند. تلاش برای یادآوری فعالیت هایی که انجام داده اند، مکان هایی که در آن حضور داشتند و یا غذاهایی که خورده اند می تواند به سرعت علت بروز آن را مشخص کند.

در صورت وجود علائم آسیب دیدگی یا جراحت، عفونت و یا نشانه های بیماری های شدیدتر باید فورا به پزشک مراجعه کرده و در اولین فرصت درمان را آغاز کرد.