هر آنچه لازم است درباره گاز گرفتن زبان بدانید

گاز گرفتن تصادفی زبان یک اتفاق شایع است که گاهی جلوگیری از آن ممکن نیست، اما درمان های خانگی زیادی برای درد و عوارض ناشی از آن وجود دارد.

اگر دوست دارید راه های جلوگیری و درمان گاز گرفتن زبان و طول دوره نقاهت ناشی از این آسیب تصادفی را بدانید، به خواندن این مطلب ادامه دهید.

 

چرا گاز گرفتن زبان درد دارد؟

زبان یک عضله ضروری برای عملکرد های کلیدی مانند نفس کشیدن، غذا خوردن و صحبت کردن است.

اینکه کسی خودش بطور تصادفی زبانش را گاز بگیرد، یک اتفاق خیلی شایع است. اما خوشبختانه، در بیشتر موارد جای نگرانی نیست.

درست است که گاز گرفتن زبان مسئله جزئی به نظر می رسد، اما می تواند دردناک و مشکل ساز باشد. بخصوص اگر موقع جویدن رخ دهد.

اگر کسی زبانش را حین یک تصادف رانندگی یا موقع ورزش کردن گاز بگیرد، مسئله خیلی ترسناک تر هم می شود. چون احتمال خونریزی شدید وجود دارد. 

زبان یکی از اعضای پیچیده بدن است که حداقل 8000 واحد حرکتی دارد. تمام این 8000 واحد در خدمت این عضله منفرد هستند. با این اوصاف حتما متوجه شده اید که چرا زبان بسیار منعطف است و در صورت صدمه دیدن، خسارات زیادی را متحمل می شود.

 

علل احتمالی

علل احتمالی گاز گرفتن زبان عبارتند از:

• تصادف رانندگی
• آسیب دیدگی در حین ورزش
• زمین خوردن
• کتک کاری
• تشنج
• رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن (BFRB) به عنوان مثال جویدن ناخن
• اسپاسم در خواب
• جویدن ناخودآگاه / شدید

از آنجائیکه کودکان نسبت به بزرگسالان تحرک بیشتری دارند، احتمال اینکه زبان خود را گاز بگیرند بیشتر است.

گاهی اوقات کسانی که صرع دارند، موقع تشنج زبان خود را گاز می گیرند. افراد مبتلا به صرع نمی توانند موقع تشنج زبان خود را فرو ببرند.

 

تشخیص

معمولا کسی که زبانش را گاز گرفته، می داند که چطور اینکار را انجام داده است. این آسیب دیدگی اکثر اوقات خود به خود خوب می شود.

در مواردی که آسیب دیدگی ناشی از گاز گرفتن زبان انقدر شدید است که فرد نیاز به دریافت مراقبت های اورژانسی دارد، پزشک بر اساس موارد زیر در مورد بخیه زدن تصمیم می گیرد:

• وضعیت زبان
• اندازه و شکل جراحت ایجاد شده در اثر گاز گرفتن

بعضی افراد، زبان خود را حین خواب گاز می گیرند. در چنین مواردی پزشک به منظور تعیین علت این نیاز به بررسی های بیشتر دارد. احتمالا پزشک به دنبال علائم آپنه خوب، دندان قروچه یا صرع خواهد بود.

 

درمان

در اغلب اوقات، تنها چیزی که فرد برای درمان و تسکین درد ناشی از گاز گرفتن زبان نیاز دارد، مراقبت خانگی است. مراحل زیر می توانند راهنمای خوبی باشند:

• قبل از هرچیز از فرد بخواهید دهان خود را با آب بشوید. با اینکار مشاهده محل آسیب دیدگی راحت تر می شود. بعلاوه بقایای آلودگی و خون پاک می شود.
• اگر لازم است به ناحیه صدمه دیده دهان فرد دست بزنید، حتما دستکش استریل بپوشید.
• مطمئن شوید خورده دندان یا هیچ شیء دیگری داخل دهان نباشد.
• اگر زبان ورم کرده، برای کاهش تورم از تکه های یخ پوشانده شده با پارچه استریل کمک بگیرید. هرگز یخ را بطور مستقیم روی زبان قرار ندهید.
• اگر زبان خونریزی دارد، سعی کنید با قرار دادن گاز استریل یا تکه پارچه ای تمیز، خونریزی را متوقف کنید.
• اگر خونریزی پس از 15 دقیقه متوقف نشد، به اورژانس نزدیک ترین بیمارستان مراجعه نمایید.

تمیز نگه داشتن زخم ضروری است. دهان خود را بعد از هر وعده غذایی با محلول مخصوص (ترکیب 1 فنجان آب و 1 قاشق غذاخوری نمک) بشویید.

گاهی اوقات تصمیم در مورد لزوم بخیه زدن زبان، بخصوص در کودکان دشوار است. یک مطالعه، بخیه زدن زبان را فقط در مورد زخم هایی که نوک زبان هستند، یا طول آنها بیش از 2 سانتی متر است ضروری می داند.  

 

جلوگیری

گاهی اوقات گاز گرفتن زبان اجتناب ناپذیر است. با اینحال نکات ایمنی زیر، احتمال گاز گرفتن تصادفی زبان را کم می کنند:

• با اطمینان از بسته بودن کمربند تمام سرنشینان خودرو، و قرار دادن کودکان در صندلی مخصوص کودک نصب شده در عقب خودرو، ریسک صدمات ناشی از تصادفات رانندگی را کم کنید.
• در صورت شرکت در فعالیت های ورزشی که احتمال آسیب دیدن سر و صورت وجود دارد، اطمینان حاصل کنید تمام شرکت کنندگان کلاه ایمنی، ماسک صورت یا محافظ دهان دارند. 
• اقدامات ایمنی لازم را برای محافظت از کودکان خردسال در مقابل سقوط اشیا و و دیگر حوادث احتمالی انجام دهید.
• تمام اطرافیان خود، بخصوص کودکان را تشویق کنید موقع غذا خوردن، مراقبت جویدن لقمه ها باشند.

افراد مبتلا به هر وضعیتی که احتمال تشنج دارد، می بایست مطمئن شوند اطرافیانشان اقدامات لازم برای محافظت از زبان آنها در طول تشنج را می دانند. 

اگر علت گاز گرفتن زبان، آپنه خواب یا دندان قروچه است، در مورد روش های مدیریت این مسئله نظر متخصصان را جویا شوید.

 

 

عوارض

در اکثر اوقات، گاز گرفتگی زبان، ظرف مدت چند روز خود به خود خوب می شود. جراحت های شدید می توانند منجر به عوارض شوند. عوارض ناشی از گاز گرفتن زبان نیازمند دریافت مراقبت های اورژانسی فوری هستند و می توانند موارد زیر را شامل شوند:

• عفونت
• بد ریخت شدن زبان
• اختلال در عملکرد زبان
• انسداد راه تنفس

مدت زمان بهبودی

دوره نقاهت ناشی از گاز گرفتن زبان بستگی به شدت آسیب دیدگی دارد. در اکثر مواقع، گاز گرفتگی زبان به سرعت، طی چند روز تا چند هفته خوب می شود.

اگر لازم شود تکه های زبان فرد با بخیه بهم وصل شوند، زمان بیشتری برای بهبود لازم است.

توصیه می شود در طول دوره نقاهت زبان، غذاهای نرم مصرف شوند. مانند:

• کره بادام زمینی
• ماست
• پنیر
• سوپ
• کاستارد
• بستنی
• شربت
• تخم مرغ
• میوه و سبزیجات پخته شده
• تن ماهی

کارشناسان توصیه می کنند در طول دوره نقاهت زبان از عادات و غذاهای زیر دوری شود:

• مرکبات و آب آنها
• گوجه فرنگی
• غذاهای تند و شور
• سیگار کشیدن
• نوشیدن الکل

موارد فوق با تحریک بافت آسیب دیده نه تنها منجر به ایجاد درد می شوند، بلکه دوره نقاهت را هم طولانی می کنند.

در صورت نیاز می توانید از مسکن های بدون نیاز به نسخه پزشک، مانند ایبوپروفن و استامینوفن کمک بگیرید.

 

چه زمان مراجعه به پزشک ضروری است؟

علائم زیر نشان می دهند مداخله پزشکی ضروری است:

• خونریزی شدید و مداومی که متوقف نشود
• تنفس سخت یا کم عمق
• نبض ضعیف یا تند
• رنگ پریدگی و سرد شدن پوست
• علائم عفونت

اگر خونریزی شدید است، سریعا برای دریافت مراقبت های اورژانسی اقدام کنید. ممکن است فرد زبان خود را در اثر گاز گرفتن قطع کرده باشد.

اگر کسی فقط بخشی از زبان خود را قطع کرده باشد، جراح می تواند آن را پیوند بزند. در صورت بروز چنین اتفاقی حتما قسمت جدا شده زبان را برداشته، داخل یک پارچه تمیز بپیچید و تا زمان رسیدن به اورژانس داخل یخ نگهدارید.

 

چشم انداز

کسی که زبان خود را گاز می گیرد، معمولا ظرف مدت زمان چند روز بدون هیچ مداخله پزشکی خوب می شود.

با اینحال ممکن است گاز گرفتگی های عمیق یا جدی، علاوه بر نقاهت طولانی تر، خطرات و عوارضی را هم به همراه بیاورند.

 

خلاصه

در بیشتر مواقع، گاز گرفتن زبان درد دارد، اما کوتاه مدت است. صدمات حین ورزش و تصادفات رانندگی از جمله اتفاقاتی هستند که منجر به این حادثه می شوند. 

معمولا در مورد گاز گرفتن زبان نیازی نیست درمان توسط پزشک انجام شود، اما اگر خونریزی شدید باشد، یا شخص مشکوک به آسیب دیدگی جدی باشد، مراجعه به اورژانس ضروری است.

اگر کسی قسمتی از زبان خود را قطع کرده باشد، احتمال دارد پزشک بتواند آن را پیوند بزند.