عوارض آلودگی هوا بر سلامت افراد

عوارض آلودگی هوا بر سلامت افراد می تواند شامل طیفی از مشکلات تنفسی خفیف تا مشکلات شدید قلبی و عروقی مانند بیماری قلبی و سکته مغزی باشد.

آلودگی هوا سبب ایجاد یا فراهم کننده شرایط بروز بسیاری از بیماری هاست.

گازها و ذرات مضر موجود در هوا، ناشی از طیف وسیعی از منابع همانند گازهای خروجی وسایل نقلیه، دود ناشی از سوختن ذغال سنگ یا گاز و دود تنباکو است.

در این میان راهکارهایی برای محدود کردن عوارض آلودگی هوا بر سلامت از جمله پرهیز از حضور در مناطق پر ترافیک وجود دارند. با این حال، تغییرات قابل توجه شرایط، وابسته به بهبود کیفیت هوا در مقیاس جهانی است.

در این مقاله به بررسی عوارض و تاثیرات آلودگی هوا بر سلامت افراد می پردازیم.

 

آلودگی هوا چیست؟

آلودگی هوا از ذرات کوچکی تشکیل شده که می توانند مصنوعی و یا طبیعی باشند.

دامنه آلاینده های احتمالی، بدین معنی است که آلودگی هوا می تواند هم بر افراد در فضای بیرونی و هم بر روی افراد در فضای داخلی تاثیرگذار باشد.

آلودگی هوا در فضاهای بیرونی شامل موارد زیر است:

• ذرات ناشی از سوختن ذغال سنگ و گاز
• گازهای مضر مثل اکسیدهای نیتروژن یا دی اکسید گوگرد
• دود ناشی از تنباکو
• ازون سطح زمین

آلودگی هوا در فضاهای داخلی شامل موارد زیر است:

• مواد شیمیایی خانگی
• گازهای مضر مانند مونوکسید کربن یا رادون
• مصالح ساختمانی مثل سرب یا آزبست
• گرده گل و گیاهان
• کپک
• دود تنباکو

طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO)، آلاینده هایی که بیشترین خطر برای سلامتی افراد را دارند عبارتند از:

• ذرات معلق (ذرات آلاینده) که شامل مواد جامد معلق و قطرات مایع هستند.
• دی اکسید نیتروژن
• دی اکسید گوگرد
• ازون

همچنین بخوانید:

مراقبت از چشم ها در هوای آلوده

 

قرار گرفتن کوتاه مدت در معرض آلودگی هوا

قرار گرفتن کوتاه مدت در معرض آلودگی هوا، مانند ازون سطح زمین، می تواند روی سیستم تنفسی افراد تاثیر بگذارد، چرا که بیشتر این آلاینده ها از طریق مجاری تنفسی وارد بدن افراد می شوند.

قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا به صورت کوتاه مدت ممکن است منجر به ایجاد عفونت و مشکلات تنفسی شده و یا در عملکرد ریه ها اختلال ایجاد کند. همچنین ممکن است بیماری آسم در افراد مبتلا را تشدید کند.

قرار گرفتن در معرض دی اکسید گوگرد ممکن است باعث آسیب به چشم ها و دستگاه تنفسی شده و همچنین پوست را تحریک کند.

 

قرار گرفتن بلند مدت در معرض آلودگی هوا

تحقیقات در مورد مشکلات طولانی مدت سلامتی که آلودگی هوا می تواند منجر به آنها شود، ادامه دارد.

تحقیقات، آلودگی هوا را با بیماری ها و مشکلات جدی بهداشتی، پیامدهای نامطلوب در هنگام تولد و حتی مرگ زودرس مرتبط می دانند.

 

بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)

قرارگیری در معرض ذرات آلاینده می تواند منجر به بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) شود.

طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO)، آلودگی هوا عامل 43% از موارد ابتلا به COPD و مرگ در سراسر جهان است.

بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) شامل گروهی از بیماری ها است که مشکلات تنفسی مثل آمفیزم و برونشیت مزمن را ایجاد می کنند.

این بیماری ها باعث انسداد مجرای تنفسی شده و نفس کشیدن را دشوار می کنند.

هیچ درمانی برای COPD وجود، ندارد اما بعضی از درمان ها می تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.

 

همچنین بخوانید:

بیماری مزمن انسدادی ریه

 

سرطان ریه

طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO)، آلودگی هوا عامل 29% از موارد ابتلا به سرطان ریه و مرگ ناشی از آن است.

ذرات آلاینده تاثیر بسیار زیادی در این آمار دارند، چراکه اندازه کوچکشان به آنها این اجازه را می دهند که به دستگاه تنفسی تحتانی منتقل شوند.

 

بیماری قلبی عروقی

نتایج تحقیقات نشان می دهند که زندگی در مناطقی که آلودگی هوا در آنها زیاد است ممکن است خطر مرگ ناشی از سکته مغزی را افزایش دهد. همچنین آلودگی هوا می تواند منجر به سکته و حملات قلبی شود.

نتایج یک بررسی در سال 2018 نشان داد که طبق تخمین مطالعه بار جهانی بیماری ها (GBD)، آلودگی هوا عامل 19% از مرگ های ناشی از بیماری قلبی عروقی در سال 2015 بوده است. همچنین آلودگی هوا عامل حدود 21% از مرگ های ناشی از سکته مغزی و 24% از مرگ های ناشی از بیماری عروق کرونر قلب بوده است.

 

زایمان زودرس

طبق تحقیقات منتشر شده در مجله بین المللی تحقیقات محیطی و بهداشت عمومی، قرارگیری در معرض آلودگی هوا می تواند منجر به زایمان زودرس شود.

محققان دریافتند که احتمال زایمان زودرس با خودداری از قرارگیری در معرض آلودگی هوا، کاهش خواهد یافت.

 

اثرات آلاینده های خاص بر روی سلامت

طبق تحقیقات آژانس بین المللی تحقیقات سرطان (IARC)، آلودگی هوا در فضای بیرونی سرطان زا است و می تواند موجب بروز سرطان شود.

هوای آلوده دارای ذرات و مواد شیمیایی بوده که هرکدام تاثیرات متفاوتی بر سلامتی انسان دارند.

 

ذرات آلاینده

ذرات آلاینده ترکیبی از ذرات مختلف موجود در هوا هستند.

این ذرات به دلیل کوچک بودن به سادگی وارد ریه شده و خطر ابتلا به بیماری های ریوی و قلبی را افزایش می دهند.

همچنین این ذرات می توانند باعث بدتر شدن علائم بیماران مبتلا به آسم شوند.

 

ازون سطح زمین

آلاینده ها به تابش نور خورشید واکنش داده و باعث ایجاد ازون سطح زمین می شوند. پدیده مه دود تا حد زیادی از ازون تشکیل شده و عامل اصلی ابتلا به آسم است.

 

مونوکسید کربن

نتایج یک مقاله در سال 2016 نشان داد که اگر سطح گاز مونوکسید کربن در هوا کمتر از 2% باشد، تاثیری بر روی سلامت افراد نخواهد داشت.

با این وجود، در صورت بالارفتن سطح مونوکسید کربن از 40% ، می تواند خطر مرگ به همراه داشته باشد.

علائم مسمومیت با مونوکسید کربن عبارتند از:

• ضعف
• سرگیجه
• درد قفسه سینه
• استفراغ
• احساس گیجی
• سر درد

افرادی که به مسمومیت خود به وسیله مونوکسید کربن مشکوک هستند باید فورا خود را به فضای باز و هوای تازه رسانده و بلافاصله تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرند.

 

دی اکسید گوگرد

دی اکسید گوگرد در واقع محصول جانبی مصرف سوخت های فسیلی مثل ذغال سنگ و نفت هستند.

دی اکسید گوگرد می تواند باعث ایجاد سوزش چشم شده و افراد را در معرض ابتلا به عفونت های دستگاه تنفسی و بیماری قلبی و عروقی قرار دهد.

 

دی اکسید نیتروژن

دی اکسید نیتروژن در گازهای منتشر شده از طریق اگزوز خودرو ها وجود دارد. بخاری های گازی و نفتی و همچنین اجاق ها، میزان زیادی از این گاز را تولید می کنند.

قرار گرفتن در معرض دی اکسید نیتروژن می تواند منجر به عفونت های تنفسی شود.

معمولا استنشاق این گاز باعث خس خس کردن سینه و یا سرفه می شود.

همچنین ممکن است باعث علائمی مثل سر درد، تحریک گلو، درد قفسه سینه و تب نیز بشود.

 

 

چگونه میزان مواجهه با آلودگی هوا را کاهش دهیم؟

افراد می توانند با محدود کردن زمانی که در مناطقی با کیفیت هوای پایین می گذرانند، کمتر در معرض آلاینده های هوا قرار گیرند. آگاهی در مورد وجود این آلاینده ها در هوای بیرون و فضای داخلی دارای اهمیت است.

 

آلودگی هوا در فضای باز بیرونی

دولت ها، مشاغل و افراد می توانند در به حداقل رساندن آلودگی هوا نقش داشته باشند.

کاهش انتشار آلودگی از وسایل نقلیه و همچنین آلاینده های موجود در جو زمین می تواند کیفیت هوا را بهبود بخشد.

همچنین افراد می توانند با استفاده از وبسایت waqi.info کیفیت هوا را بررسی کنند.

 اگر درجه بندی آلودگی هوا نارنجی یا بالاتر باشد افراد برای سلامتی خود باید موارد زیر را رعایت کنند:

• خودداری از قدم زدن در کنار مسیرهای شلوغ
• کاهش زمان ورزش در فضای بیرونی و استفاده از فضای سرپوشیده برای فعالیت
• ماندن در خانه تا زمان بهبود کیفیت هوا
• آلودگی هوا در فضای داخلی

افراد می توانند با کسب اطمینان از تهویه مناسب هوای ساختمان و تمیز بودن آن، آلودگی هوای فضای داخلی را کاهش داده و از ایجاد مشکلات تنفسی پیشگیری کنند.

گرد و غبار، کپک و گرده های گل و گیاه می توانند خطر ابتلا به مشکلات تنفسی را افزایش دهند.

وجود گاز رادون در خانه های ساخته شده بر روی بستر ذخایر اورانیوم می تواند منجر به سرطان ریه شود.

افراد می توانند با استفاده از کیت تست رادون وجود آن را در خانه خود بررسی کنند.

روش دیگر برای بررسی، کمک گرفتن از یک متخصص حرفه ای برای اندازه گیری میزان آن است.

افراد می توانند با استفاده از ردیاب های مونوکسید کربن، میزان این گاز در خانه و یا محل کار خود را کنترل کنند.

 

خلاصه

عوارض آلودگی هوا بر سلامت افراد شامل مشکلات تنفسی خفیف تا شدید و بسیاری از بیماری های قلبی عروقی می شود.

افراد می توانند با بررسی کیفیت هوا در محل زندگی خود و آگاهی از شرایط بهداشتی موجود، احتمال ابتلا به مشکلات سلامتی و بیماری ها را کاهش دهند.

مونوکسید کربن می تواند کشنده باشد. افرادی که فکر می کنند بر اثر استنشاق مونوکسید کربن مسموم شده اند باید فورا به فضای باز دارای هوای تازه رفته و درخواست مراقبت های فوری پزشکی داشته باشند.