اسهال و بدن درد همزمان: علت و درمان

اسهال و بدن درد علائمی هستند که گاهی با هم رخ می دهند؛ این مقاله به علت بروز اسهال و بدن درد همزمان و درمان آنها می پردازد.

بسته به علت ایجاد این علائم، ممکن است بدون نیاز به درمان پزشکی رفع گردند. اما در برخی موارد، این علائم می توانند نشانه یک بیماری زمینه ای باشند که نیاز به مدیریت دقیق دارد.

 

علائم

بدن درد و اسهال علائم یک بیماری هستند و خودشان بیماری محسوب نمی شوند.

 

بدن درد

بدن درد می تواند فقط قسمت خاصی از بدن یا کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد. درد و ناراحتی ناشی از بدن درد می تواند خفیف تا متوسط باشد.

انواع درد بدن بسته به علت ایجاد آنها، می توانند ناگهانی و موقتی یا طولانی باشند.

پزشکان به ترتیب به این دردها حاد و مزمن می گویند.

 

اسهال

عبارت اسهال به معنای دفع مدفوع شل و آبکی، سه بار در روز یا بیشتر است.

سایر علائم همراه اسهال عبارتند از:

• نیاز فوری به توالت
• عدم توانایی در کنترل حرکات روده
• کرامپ و دردهای شکمی
  
• حالت تهوع

اگر اسهال ناشی از عفونت باشد، ممکن است فرد علائم زیر را نیز داشته باشد:

• استفراغ
• مدفوع خونی
• تب و لرز
• گیجی و سبکی سر

 

علت ها

در ادامه به برخی از علت های بروز اسهال و بدن درد همزمان اشاره می کنیم.

 

1- مسمومیت غذایی

مسمومیت غذایی هنگامی رخ می دهد که فرد خوراکی یا آشامیدنی حاوی عوامل بیماری زای مضر مثل باکتری و ویروس مصرف کند. عوامل بیماری زای زیادی (پاتوژن) می توانند منجر به مسمومیت غذایی شوند.

بعنوان مثال:

• باکتری استافیلوکوکوس اورئوس
• باکتری سالمونلا
• باکتری اشریشیا کلی
• نوروویروس

پاتوژن های عامل مسمومیت غذایی در منایع زیر یافت می شوند:

• گوشت نیم پز
• شیر پاستوریزه نشده
• میوه و سبزیجات درست شده نشده

علائم مسمومیت غذایی نسبت به عامل بیماری زا متفاوت است.

اما برخی از علائم عمومی عبارتند از:

• کرامپ شکمی
• اسهال
• حالت تهوع و استفراغ
• تب
• درد عضلات

علائم می توانند از نیم ساعت تا چهار هفته پس از مصرف غذا یا نوشیدنی آلوده ایجاد شوند. مدت زمانی که طول می کشد تا علائم ظاهر شوند به عامل بیماری زای مسئول مسمومیت بستگی دارد.

درمان

علائم مسمومیت غذایی معمولا بدون نیاز به درمان پزشکی برطرف می شوند.

افراد در این مدت می توانند روش های زیر را امتحان کنند:

• نوشیدن مقادیر زیاد مایعات برای جبران آب و الکترولیت هایی که در اثر اسهال و استفراغ از دست رفته است.
  
• مصرف داروهای بدون نسخه مثل لوپرامید (ایمودیم) و ساب سالیسیلات بیسموت (پپتو بیسمول) برای کمک به تسکین اسهال در بزرگسالان
• خوردن غذاهای ساده
• مصرف محلول های آبرسان خوراکی برای افراد با سیستم ایمنی ضعیف و کودکان (فقط در صورت تایید پزشک)

اگر فرد به مراجعه به پزشک نیاز داشته باشد، پزشک ابتدا مشخص می کند مسمومیت غذایی ناشی از باکتری، انگل یا ویروس است.

اگر باکتری یا انگل عامل ایجاد مسمومیت باشند، شاید پزشک آنتی بیوتیک تجویز کند.

همچنین ممکن است پزشک برای کمک به کاهش مدت اسهال، پروبیوتیک های بدون نسخه تجویز کند.

 

2- گاستروانتریت (بیماری التهاب معده ای روده ای)

بیماری التهاب معده ای روده ای یا گاستروانتریت ویروسی، اصطلاح پزشکی برای اشاره به عفونت ویروسی روده است. افراد در اثر تماس با مدفوع یا استفراغ فرد مبتلا به این ویروس مبتلا می شوند.

علائم گاستروانتریت عبارتند از:

• اسهال آبکی
• درد و کرامپ شکمی
• حالت تهوع و استفراغ
• تب
• بدن درد

درمان

مبتلایان به بیماری التهاب معده ای روده ای ویروسی می توانند از داروهای بدون نسخه مثل ایمودیم و پیتو-بیسمول برای تسکین اسهال استفاده کنند. همچنین باید مایعات و الکترولیت از دست رفته را جایگزین کنند تا از کمبود آب بدن پیشگیری بشود.

 

همچنین بخوانید:

چه عواملی باعث حالت تهوع و اسهال می شود

 

3- آنفولانزا

ویروس های آنفولانزا گروهی از ویروس ها هستند که می توانند منجر به آنفولانزای فصلی شوند.

افراد می توانند با استنشاق قطرات سرفه یا عطسه فرد مبتلا، به این بیماری مبتلا شوند.

همچنین در صورت تماس با ذرات ویروسی یا سطوح آلوده مثل دستگیره ها یا کیبورد کامپیوتر و سپس لمس چشم ها، بینی و دهان نیز می توانند این ویروس را بگیرند.

برخی از علائم آنفولانزا عبارتند از:

• سرفه
• سوزش گلو
• گرفتگی یا آبریزش بینی
• تب
• بدن درد و سردرد
• در برخی موارد، اسهال و استفراغ (بیشتر در کودکان)

درمان

در اکثر موارد، آنفولانزا بدون نیاز به درمان پزشکی خوب می شود. با این حال افراد می توانند از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) یا استامینوفن برای تسکین برخی از علائم استفاده کنند.

اگر فرد علائم آنفولانزای شدید داشته باشد، ممکن است پزشک داروهای ضدویروسی تجویز کند.

پزشکان همچنین توصیه می کنند افراد هر سال قبل از شروع فصل آنفولانزا، واکسن آنفولانزا بزنند تا خطر ابتلا به بیماری کمتر بشود.

 

4- عدم تحمل لاکتوز

عدم تحمل لاکتوز یک اختلال گوارشی است که در آن بدن نمی تواند لاکتوز را تجزیه و هضم کند. لاکتوز همان قند طبیعی موجود در شیر و محصولات لبنی است.

علائم عدم تحمل لاکتوز عبارتند از:

• باد شکم
• گاز یا نفخ
• اسهال
• حالت تهوع و استفراغ
• کرامپ و احساس ناراحتی در شکم
• درد مفاصل و عضلات

درمان

درمان اصلی عدم تحمل لاکتوز خودداری یا محدود کردن مصرف غذاها یا نوشیدنی های حاوی لاکتوز است. برخی افراد ممکن است بتوانند مقدار کمی از این غذاها را بخورند اما برخی دیگر اصلا نمی توانند لاکتوز مصرف کنند.

افراد همچنین می توانند بلافاصله قبل از خوردن، نوشیدنی و آشامیدن محصولات حاوی لاکتوز، قرص لاکتاز بخورند. لاکتاز آنزیمی است که لاکتوز را تجزیه می کند و بنابراین از علائم عدم تحمل لاکتوز پیشگیری می کند.

با این حال محصولات لاکتاز برای کودکان کم سن و زنان باردار و شیرده مناسب نیستند.

 

5- حساسیت به گلوتن

حساسیت به گلوتن بیماری است که در آن فرد در واکنش به مصرف غذاهای حاوی گلوتن، علائم خاصی را تجربه می کند.

برخی از این غذاها عبارتند از:

• گندم
• جو
• گندم سیاه

علائم رایج حساسیت به گلوتن عبارتند از:

• باد یا نفخ
• اسهال یا یبوست
• درد شکم
• حالت تهوع
• سردرد
• درد مفاصل
• بی حسی در پاها، دست ها و انگشتان
• مه مغزی
• خستگی

درمان

افرادی که بعد از خوردن غذاهای حاوی گلوتن این علائم را تجربه می کنند باید به پزشک مراجعه کنند تا پزشک احتمال ابتلا به بیماری های دیگر مثل بیماری سلیاک را رد کند.

افراد پیش از آزمایش خون برای بیماری سلیاک، نباید رژیم غذایی بدون گلوتن را شروع کنند. دنبال کردن این رژیم غذایی می تواند دقت آزمایش را کاهش دهد.

اگر آزمایش ابتلا به حساسیت به گلوتن را تایید کرد، پزشک حذف گلوتن از رژیم غذایی را توصیه می کند تا از بروز علائم جلوگیری شود.

 

همچنین بخوانید:

لیست غذاهای دارای گلوتن و جایگزین آنها

 

6- بیماری سلیاک

بیماری سلیاک یک اختلال خودایمنی است که در آن بدن نمی تواند گلوتن را پردازش کند. این بیماری شبیه حساسیت به گلوتن است اما به مراتب شدیدتر است.

در مبتلایان به سلیاک، مصرف گلوتن باعث می شود سیستم ایمنی به سلول های سالم روده کوچک حمله کرده و آنها را بکشد.

علائم بیماری سلیاک عبارتند از:

• گاز و نفخ
• درد شکمی
• حالت تهوع و استفراغ
• اسهال یا یبوست
• مدفوع کم رنگ و بدبویی که روی آب شناور می شود

درمان

درمان اصلی بیماری سلیاک رعایت رژیم غذایی بدون گلوتن است. ممکن است پزشک بیمار را به یک متخصص تغذیه معرفی کند که برنامه های غذایی بدون گلوتن و مغذی طراحی نماید.

مبتلایان به بیماری سلیاک باید اقدامات دیگری هم برای کاهش مصرف گلوتن انجام دهند. برای مثال قبل از مصرف دارو یا مکمل با داروشناس مشورت کنند تا مطمئن شوند محصول مصرفی گلوتن ندارد. همچنین می توانند برچسب روی محصولات آرایشی و بهداشتی را بخوانند تا مطمئن شوند گلوتن ندارند.

 

7- سندروم روده تحریک پذیر

سندوم روده تحریک پذیر (IBS) اصطلاحی جامع برای اشاره به گروهی از علائمی است که روی دستگاه گوارش تاثیر می گذارند.

طبق  اعلام موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی (NIDDK)، سندروم روده تحریک پذیر نوعی اختلال عملکرد دستگاه گوارش است. این بدان معنیست که مغز و روده فرد نمی تواند آنطور که باید با هم کار کنند.

سه نوع سندوم روده تحریک پذیر مختلف وجود دارد:

• سندوم روده تحریک پذیر با یبوست
• سندوم روده تحریک پذیر با اسهال
• سندوم روده تحریک پذیر با عادات روده ای مختلط

علائم سندوم روده تحریک پذیر عبارتند از:

• درد شکم
• نفخ
• اسهال، یبوست یا هر دو
• مخاط سفید در مدفوع

درمان

ممکن است افراد بتوانند با تغییرات زیر در رژیم غذایی، علائم سندروم روده تحریک پذیر را تسکین دهند:

• افزودن فیبر بیشتر
• حذف یا کاهش گلوتن
• مصرف غذاهای گازآور کمتر

استفاده از تکنیک های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، ذهن آگاهی، یوگا نیز می تواند مفید باشد.

اگر فرد سندروم روده تحریک پذیر با اسهال داشته باشد، پزشک می تواند داروهایی مثل ایمودیم یا ریفاکسیمین (زیفاکسان) را برای درمان اسهال تجویز کند.

همچنین ممکن است پزشک برای کمک به دردها و کرامپ های شکمی داروهای ضداسپاسم تجویز نماید.

 

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟

اکثر بیماری هایی که علت ایجاد اسهال و بدن درد همزمان هستند نیاز به درمان پزشکی ندارند. با این وجود اگر علائم شدید یا طولانی شدند یا با فعالیت های روزمره تداخل یافتند، فرد باید به پزشک مراجعه کند.

پزشک علت علائم را پیدا و درمان مناسب را ارائه خواهد کرد.

افرادی که هرکدام از علائم زیر را دارند باید بلافاصله کمک پزشکی اورژانسی دریافت کنند:

• اسهال آبکی مکرر که بیشتر از دو روز طول بکشد؛ به ویژه اگر همراه با استفراغ باشد.
• مدفوع سیاه یا قیری رنگ یا مشاهده خون در مدفوع
• درد شدید در شکم یا مقعد
• استفراغ مکرر
• تب 38.8 درجه یا بالاتر
• سبکی سر
• اسهالی که بیشتر از یک هفته طول بکشد

 

خلاصه

بیماری های متعددی می تواند علت ایجاد اسهال و بدن درد همزمان باشند. اکثر بیماری هایی که منجر به این علائم می شوند، خود به خود و بدون نیاز به درمان پزشکی از بین می روند.

با این حال اسهال و بدن درد شدید، مداوم یا مکرر، می توانند نشانه بیماری های زمینه ای نیازمند مداخله باشند. حساسیت و عدم تحمل مواد غذایی و سایر مشکلات گوارشی برخی از این بیماری ها هستند.

دریافت تشخیص به فرد کمک می کند به درمان مناسب دسترسی یابد.

این درمان ها علائم را تسکین داده و به مبتلایان اجازه می دهند تا فعالیت های روزمره و عادی شان را داشته باشند.