مقایسه تفاوت های بین کلونازپام و آلپرازولام

کلونازپام و آلپرازولام هر دو متعلق به خانواده بنزودیازپین ها هستند و در نتیجه بسیار شبیه اند اما فرق هایی در موارد و مقدار مصرف و عوارض و تداخلات دارویی دارند.

آلپرازولام و کلونازپام  هر دو داروهایی هستند که با کاهش سرعت سیستم عصبی مرکزی، فرد را تحت تاثیر قرار می دهند. پزشکان معمولا آنها را برای درمان اضطراب و اختلالات پانیک تجویز می کنند.

اصلی ترین مورد مصرف آلپرازولام به عنوان داروی ضد اضطراب است. این دارو در سال 1969 توسط کمپانی Upjohn ارائه شد. هر سال بیش از 50 میلیون نسخه آلپرازولام تجویز می شود. آلپرازولام با نام تجاری زاناکس هم شناخته می شود.

کلونازپام در کنار موارد دیگر برای درمان اختلال تشنج استفاده می شود. این دارو یک دارو ضد تشنج و ضد صرع است. ممکن است پزشکان کلونازپام را برای اختلال پانیک هم تجویز کنند.

آلپرازولام و کلونازپام هر دو سیستم عصبی مرکزی (CNS) را درگیر می کنند و از آنجائیکه بعضی افراد به آنها وابسته می شوند، پتانسیل سوء مصرف دارند.

 

معمولا به چه منظور استفاده می شوند؟

آلپرازولام یک داروی کارآمد برای کسانی است که دچار حملات پانیک می شوند. این دارو علاوه بر تسکین علائم، در کاهش تعداد دفعات حمله هم موثر است.

بعضی پزشکان آلپرازولام را برای افسردگی تجویز می کنند، اما شواهد محدودی در مورد اثربخشی آن وجود دارد، مگراینکه فرد در کنار افسردگی، اضطراب هم داشته باشد.

کلونازپام هم که با نام تجاری کلونوپین ارائه می شود، یک بنزودیازپین است. پزشکان از این دارو برای درمان اختلالات تشنج هم در کودکان و هم در بزرگسالان استفاده می کنند. این دارو نه تنها در رفع عدم تعادل شیمیایی مغز موثر است، بلکه تعداد دفعات حملات پانیک را هم کاهش می دهد.

مصرف کلونازپام سطح گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) را در فرد افزایش می دهد. GABA ماده شیمیایی است که وظیفه انتقال سیگنال های عصبی به اطراف CNS را بر عهده دارد.

کم بودن فعالیت های GABA منجر به تحریک پذیری افراد و در نتیجه حملات پانیک یا تشنج می شود. بنابراین افزایش فعالیت های GABA منجر به کاهش تشنج و حملات پانیک می شود.

فرق آلپرازولام و کلونازپام چیست؟

در نگاه اول آلپرازولام و کلونازپام خیلی شبیه به هم هستند. هر دوی آنها:

• بنزودیازپین هستند
• ضد افسردگی های CNS هستند
• اغلب برای درمان اضطراب و حملات پانیک استفاده می شوند.

هر دو داروهای کوتاه اثر هستند، اما کلونازپام بیشتر از آلپرازولام در بدن باقی می ماند. نیمه عمر آلپرازولام بین 6 تا 25 ساعت است. در حالیکه نیمه عمر کلونازپام بین 22 تا 54 ساعت است.

کلونازپام در درمان تشنج هم موثر است، درحالیکه آلپرازولام چنین کاربردی ندارد. ضمنا هدف تجویز آلپرازولام و کلونازپام در مورد درمان های بدون تایید فرق دارد که در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.

 

 

مقایسه دوز مصرف

مقدار مصرف هر دارو، بسته به ویژگی های فردی و هدف پزشک از تجویز دارو، فرق می کند.

 

مقدار مصرف کلونازپام

برای پانیک و اضطراب، دوز مصرف بزرگسالان 0.25 میلی گرم دو مرتبه در روز است. پزشک می تواند تا زمان تحت کنترل درآمدن پانیک، هر 3 روز 0.125 تا 0.25 میلی گرم به دوز مصرفی اضافه نماید. به شرطی که دوز مصرف دارو از 4 میلی گرم در روز بیشتر نشود.

برای تشنج، دوز مصرف بزرگسالان 0.5 میلی گرم سه مرتبه در روز است. پزشک می تواند تا زمان تحت کنترل درآمدن تشنج 0.5 تا 1 میلی گرم به دوز مصرفی اضافه نماید. به شرطی که دوز مصرف دارو از 20 میلی گرم در روز تجاوز ننماید.

 

مقدار مصرف آلپرازولام

برای اختلالات اضطرابی، معمولا دوز مصرف بزرگسالان با 0.25 تا 0.5 میلی گرم سه مرتبه در روز آغاز می شود. ممکن است پزشک به منظور به حداکثر رساندن اثربخشی دارو، مقدار مصرف را به تدریج بیشتر کند. معمولا مقدار مصرف از 4 میلی گرم در روز فراتر نمی رود.

برای اختلالات پانیک، دوز موزد نیاز بیشتر از 4 میلی گرم در روز است.

کارآزمایی های کنترل شده با حضور 1700 نفر نشان دادند، آلپرازولام زمانی روی اختلال پانیک موثر است که بیمار بین 1 تا 10 میلی گرم در روز مصرف کرده باشد.

 

تغییر مقدار مصرف

چه کلونازپام تجویز شود، چه آلپرازولام، پزشک معمولا با کمترین دوز شروع می کند. سپس بطور منظم مقدار مصرف ارزیابی می شود و هر زمان لازم شود، مثلا با قطع حملات پانیک، مقدار مصرف دارو را کم می کند.

اگر توصیه پزشک کاهش مقدار مصرف دارو باشد، اطمینان حاصل می کند که اینکار به تدریج انجام شود. اگر فرد بطور ناگهانی مصرف دارو را متوقف کند، احتمالا دچار علائم ترک مواد مخدر خواهد شد.

آلپرازولام و کلونازپام، معمولا با گذشت چند ساعت تا چند روز پس از شروع مصرف تاثیرات خود را نشان می دهند. یک فرق آلپرازولام و کلونازپام این است که آلپرازولام معمولا فقط برای چند ساعت در بدن باقی می ماند، در حالیکه کلونازپام تا سه برابر ط.ولانی تر از آلپرازولام در بدن باقی خواهد ماند.

 

وابستگی به بنزودیازپین ها

مصرف طولانی مدت بنزودیازپین ها منجر به وابستگی دارویی خواهد شد. ممکن است وابستگی خیلی سریع، در کمتر از یکماه ایجاد شود.

از آنجائیکه آلپرازولام نسبت به کلونازپام مدت زمان کمتری در بدن می ماند، احتمال مصرف بیش از حد آن که می تواند منجر به سوء مصرف و در نهایت وابستگی شود بیشتر است.

اجتناب از قطع مصرف ناگهانی دارو (برای هر دو دارو) ضروری است. اینکار علاوه بر ایجاد علائم ترک مواد مخدر ممکن است منجر به عوارض جانبی، از جمله تشنج مهلک شود.

پزشک به منظور کاهش خطر وابستگی دارویی، روش مصرف بنزودیازپین ها توسط بیمار را با دقت زیر نظر خواهد گرفت.

 

مقایسه اشکال دارویی

کلونازپام به شکل قرص خوراکی بلعیدنی ارائه می شود. البته در برخی کشور ها شکل زیر زبانی آن هم در دسترس است.

آلپرازولام به شکل قرص های خوراکی آهسته رهش و سریع آزاد شونده ارائه می شود. همچنین در بعضی کشورها شربت خوراکی آن نیز در دسترس می باشد.

 

عوارض جانبی

 

عوارض جانبی کلونازپام

عوارض رایج مصرف کلونازپام عبارتند از:

• خواب آلودگی
• لرزش یا ناپایداری در حرکت
• سرگیجه
• افسردگی
• خستگی
• مشکلات حافظه
• یبوست یا اسهال
• حالت تهوع

در صورت تشدید یا استمرار عوارض جانبی فوق، مراجعه به پزشک ضروری است.

عوارض جانبی نادر و شدید کلونازپام عبارتند از:

• افکار خودکشی یا حالت افسردگی
• تشنج (خصوصا در صورت قطع ناگهانی مصرف دارو)
• توهم
• تغییرات خلقی و رفتاری
• تعریق
• حرکات غیرطبیعی چشم
• اضطراب
• مشکل در صحبت کردن
• بی خوابی
• خونریزی و کبودی بیش از جد در اثر کاهش تعداد پلاکت های خون
• مشکلات قاعدگی
• مشکل در ادرار کردن

در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی فوق، مراجعه فوری به بیمارستان ضروری است.

 

عوارض جانبی آلپرازولام

عوارض رایج مصرف آلپرازولام عبارتند از:

• خواب آلودگی و خستگی
• سبکی سر
• سردرد
• حالت تهوع
• خشکی دهان
• تحریک پذیری
• پرحرف شدن
• مشکلات تمرکز یا فراموش کار شدن
• مشکل در دفع ادرار
• یبوست
• درد مفصلی
• تغییر در اشتها
• تغییر در وزن
• اختلال عملکرد جنسی

در صورت تشدید یا استمرار عوارض جانبی فوق، مراجعه به پزشک ضروری است.

عوارض جانبی نادر و شدید آلپرازولام عبارتند از:

• زرد شدن رنگ پوست یا چشم ها
• مشکل در تکلم
• ضعف تعادل و هماهنگی
• تشنج
• نوسانات خلقی
• توهم
• گیجی یا مشکلات حافظه
• افسردگی یا افکار خودکشی
• بثورات شدید پوستی

در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی فوق، یا هر عارضه دیگری که احتمال می دهید در اثر مصرف دارو ایجاد شده است، مراجعه فوری به بیمارستان ضروری است.

از آنجائیکه آلپرازولام و کلونازپام هر دو منجر به خواب آلودگی و ضعف هماهنگی می شوند، افرادی که از این داروها استفاده می کنند می بایست هنگام رانندگی و کار با ماشین آلات بیشتر دقت کنند.

واکنش آلرژیک شدید نسبت به این دو دارو بعید است. با اینحال در صورت مشاهده علائم واکنش های آلرژیک دارویی، از جمله ضایعات پوستی، تنگی نفس، خارش یا ورم فورا با اورژانس تماس بگیرید.

 

تداخلات دارویی

افرادی که آلپرازولام یا کلونازپام مصرف می کنند نمی بایست آنها را با الکل یا داروهای اپیوئیدی مخلوط کنند. اینکار می تواند منجر به عوارض جانبی خطرناک و کشنده شود.

سایر ضدافسردگی های CNS می توانند با آلپرازولام یا کلونازپام تداخل ایجاد کرده و عملکرد آنها را تغییر دهند. چنین تغییراتی منجر به عوارض جانبی شدید خواهند شد.

سایر ضدافسردگی های CNS عبارتند از:

• ماری جوانا
• آنتی هیستامین ها
• داروهای آرام بخش و خواب آور
• تثبیت کننده های خلقی
• شل کننده های عضلانی
• داورهای تشنج
• داروهای ضد درد

افراد می بایست پیش از شروع هر نوع داروی جدیدی، با پزشک یا داروساز مشورت کنند.

 

درمان های بدون تایید

مصارف خارج از برچسب، مواردی هستند که در بروشور مورد تایید وزارت بهداشت در مورد موارد مصرف درج نشده اند. اما ممکن است پزشکان بنا بر تجارب شخصی یا صلاحدید خود دارو را به منظور درمان دیگری تجویز کنند.

 

درمان های بدون تایید آلپرازولام

درمان های بدون تایید آلپرازولام عبارتند از:

• سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
• ترمور اساسی
• زنگ زدن گوش ها
• افسردگی
• آگورافوبیا (ترس از فضاهای باز)
• سندروم پیش از قاعدگی (PMS)

 

درمان های بدون تایید کلونازپام

درمان های بدون تایید کلونازپام عبارتند از:

• سندرم سوزش دهان
• ترمور اساسی
• افسردگی
• اسکلروز چندگانه (MS)
• بیماری اختلال حرکت دوره ای اندام (PLMD)
• سندروم پای بی قرار
• زنگ زدن گوش ها
• سندرم تورت (Tourette)
• ورتیگو (سرگیجه)
• سندرم وست (West)

 

کدامیک بهتر است؟

گرچه آلپرازولام و کلونازپام هر دو از یک خانوده هستند، اما با هم فرق دارند و در بعضی مواقع یکی نسبت به دیگری برتری دارد.

آلپرازولام داروی ضد تشنج نیست. بنابراین برای کسی که قصد کنترل و درمان تشنج را دارد، کلونازپام گزینه بهتری است.

افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی می بایست برای بررسی گزینه های درمانی موجود و مزایا و معایب هر یک نظر پزشک را جویا شوند.

پزشک سوالاتی را در مورد علائم شخص و سابقه پزشکی او مطرح می کند. سپس با در نظر گرفتن تمام داروهایی که فرد مصرف می کند، بهترین داروی مناسب را تجویز می کند.

برخی افراد نسبت به برخی داروهای خاص واکنش بد نشان می دهند. بعلاوه بعضی داروها روی برخی افراد هیچ تاثیری ندارد. درچنین مواردی، شخص می بایست با مشورت پزشک، داروی جایگزین دیگری مصرف کند.