درد پنجه پا یا متاتارسالژی می تواند روی تحرک فرد تاثیر گذارد. این مقاله به بررسی دلایل درد زیر پنجه پا و درمان هر یک می پردازد.

مقدمه

درد (زیر) پنجه پا (قسمتی که بین انگشتان و قوس پا قرار دارد و هنگام پوشیدن کفش پاشنه بلند تمام وزن بدن دروی این ناحیه است) می تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از گیر افتادگی عصب تا شکستگی استخوان.

برخی از این دلایل را می توان در خانه درمان کرد اما برخی دیگر به درمان پزشکی نیاز دارند.

برخی افراد به درد این ناحیه پا، متاتارسالژی (Metatarsalgia) نیز می گویند.

آسیب ها و بیماری هایی که منجر به درد پنجه پا می شوند، می توانند روی تحرک فرد تاثیر بگذارند. در اکثر شرایط، فرد باید برای مدتی استراحت کند تا امکان بهبود درد وجود داشته باشد.

شدیدترین آسیب ها به جراحی نیاز دارند تا از صدمات جدی جلوگیری بشود.

در این مقاله برخی از دلایل احتمالی درد پنجه پا و درمان های هرکدام را بررسی می شود. همچنین به شما می گوید چه زمان و در چه صورت برای درد پا به پزشک مراجعه کنید.

تعریف

درد پنجه پا بسته به علت، می تواند در بین افراد متفاوت باشد.

در اکثر موارد، فرد دردی مبهم و مداوم را حس می کند که هنگام ایستادن یا راه رفتن برجسته تر می شود . در برخی موارد ممکن است احساسات دیگری مثل حس سوزش یا مور مور شدن نیز با درد همراه باشد. برخی افراد حتی ممکن است بی حسی انگشتان پا را تجربه کنند.

درد پنجه پا می تواند از طیف خفیف تا شدید باشد. معمولا درد در حین فعالیت های فیزیکی که روی این ناحیه فشار اضافی می آورند، بدتر می شود. راه رفتن، دویدن و رقصیدن برخی از این فعالیت ها هستند.

نورومای مورتون (Morton’s neuroma)

یکی از دلایل درد زیر پنجه پا نورومای مورتون است.

موتون نوروما، دردناک شدن ناحیه سینه پا و بویژه بین انگشتان سوم و چهارم است.

طبق منبعی قدیمی در آکادمی جراحان ارتوپدی امریکا (AAOS)، درد پنجه پا می تواند در اثر نورومای مورتون رخ بدهد؛ عارضه ای که در آن بافت پیرامون یک عصب در پا ضخیم می شود.

این آکادمی خاطر نشان می کند اگرچه نورومای مورتون اکثرا بین انگشت سوم و چهارم پا ایجاد می شود، اما می تواند منجر به درد همراه با سوزش در پنجه پا شده که شاید به انگشتان هم برسد.

ممکن است این درد با فعالیت فیزیکی یا پوشیدن کفش بدتر بشود.

درمان

در اکثر موارد، افراد می توانند نورومای مورتون را در خانه درمان کنند.

گزینه های احتمالی درمان عبارتند از:

استراحت: استراحت دادن پاها به روند بهبودی کمک می کند. استراحت می تواند شامل اجتناب موقتی از فعالیت های فیزیکی و بالا نگه داشتن پاها برای کاهش ورم باشد.

گذاشتن یخ: گذاشتن کیسه یخ روی ناحیه دردناک چندبار در روز می تواند به کاهش التهاب کمک کند.

مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی(NSAIDs): این داروها به کاهش التهاب و تسکین درد کمک می کنند.

استفاده از کفی و پدهای طبی: پزشک ممکن است پوشیدن کفی و پدهای طبی حمایتی را برای کاهش فشار روی پا در حین راه رفتن تجویز کند.

خودداری از پوشیدن کفش نامناسب: در حالیکه پا در حال بهبودی است، باید از پوشیدن کفش های تنگ یا پاشنه دار خودداری شود.

کاهش وزن: کاهش وزن می تواند برای فردی که اضافه وزن یا چاقی دارد، موثر باشد. این کار باعث کاهش فشار روی پاها می شود.

در موارد شدید، پزشک برای به حداقل رساندن درد و التهاب در پاها، تزریق استروئید را تجویز می کند.

اگر این درمان ها موثر نباشد، احتمالا پزشک روش جراحی را برای برداشتن یا جابجایی برخی از عصب یا بافت پا توصیه می کند.

پینه پا (انحراف شست پا: Bunions)

انحراف شست پا یا شست کجی نوعی بدشکلی استخوانیست. یک زائده استخوانی که می تواند در پایه شست پا شکل گرفته و یکی از دلایل درد زیر پنجه پا باشد.

انحراف شست پا زمانی رخ می دهد که استخوان های جلوی پا از حالت تراز خارج شده و باعث شوند انگشت شست به سمت چهار انگشت دیگر پا خم بشود. این باعث می شود استخوان پایه شست به سمت بیرون برجسته و انحراف شست پا به وجود بیاید.

انحراف شست پا می تواند در نحوه انداختن فشار روی پا در حین ایستادن یا راه رفتن، تغییر ایجاد کند. این تغییرات می توانند منجر به درد پنجه پا شوند.

درمان

درمان های خانگی نمی توانند انحراف شست پا را درمان کنند. با این وجود می توانند درد پنجه پا و انحراف را تسکین داده و روند پیشروی آن را کند کنند.

برخی از روش های درمان خانگی عبارتند از:

مصرف مسکن های بدون نسخه مثل استامینوفن و ایبوپروفن
گذاشتن یخ روی انحراف شست پا هربار به مدت پنج دقیقه
پوشیدن کفش های گشاد که پاشنه کوتاه و کفی نرم دارند
گذاشتن پد انحراف داخل کفش برای پیشگیری از مالیدن کفش روی برآمدگی انحراف
کم کردن وزن در صورت داشتن اضافه وزن

پزشکان معمولا جراحی را برای درمان انحراف شست پا توصیه نمی کنند.

با این حال، جراحی می تواند آخرین راه حل کسانی باشند که یک یا چندتا از شرایط زیر را دارند:

درد شدید پا که فعالیت های روزانه را محدود می کند
ورم و التهاب مزمن انگشت شست پا
تغییر شکل انگشتان پا که در آن انگشتان روی هم می افتند

همچنین بخوانید:

درد انگشت شست پا

رگ به رگ شدن (پیچ خوردگی)

پیچ خوردگی یکی دیگر از دلایل درد زیر پنجه پا است. این آسیب هنگامی رخ می دهد که رباط های پا کشیده یا پاره شوند. رباط ها نوارهای بافتی رشته ای و ضخیم هستند که استخوان ها را به یکدیگر متصل می کنند.

پیچ خوردگی که در ناحیه میانه پا رخ می دهد، می تواند منجر به درد پنجه پا بشود.

پزشکان رگ به رگ شدگی را بسته به میزان شدت شان به سه گروه زیر تقسیم می کنند:

درجه یک: این آسیب نسبتا خفیف است و شامل کشیدگی یا پارگی میکروسکوپی رباط می شود.
درجه دو: این آسیب متوسط است و شامل کشیدگی شدید یا پارگی جزیی رباط می شود.
درجه سه: این آسیب شدید است و در آن رباط کاملا پاره می شود. در این حالت ممکن است پا غیرثابت باشد و نتواند وزن را تحمل کند.

درمان

بهبود پیچ خوردگی خفیف در میانه پا چند هفته طول می کشد. پزشک معمولا روش RICE را برای کاهش درد و ورم پا تجویز می کند.

عبارت RICE یک سرواژه به معنای موارد زیر است:

Rest – استراحت دادن به پا
Ice – گذاشن یخ روی پا
Compression – بستن باند فشاری به پا
Elevation – بالا آوردن پاها

بهبود رگ به رگ شدگی های شدیدتر میانه پا، ممکن است تا دو ماه زمان برد. در برخی موارد ممکن است پزشک پای آسیب دیده را در گچ ثابت کرده تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود.

ممکن است فرد بعدا به توانبخشی درمانی نیاز داشته باشد تا کشیدگی و قدرت پا تقویت شود.

همچنین بخوانید:

دلایل درد شدید و تیز پا که مقطعی است

آسیب لیسفرانک (Lisfranc injury)

آسیب لیسفرانک (شکستگی لیسفرانک) به معنای پارگی رباط یا شکستگی استخوان در میانه پاست. این آسیب ها نسبت به یک کشیدگی رباط ساده، شدیدتر بوده و نیاز به درمان تخصصی دارند.

آکادمی جراحان ارتوپدی امریکا (AAOS) بیان می کند که آسیب لیسفرانک معمولا در نتیجه یک پیچ خوردگی یا افتادن ساده رخ می دهد. این آسیب ها معمولا هنگامی رخ می دهند که پا در حالت خم شده به سمت پایین باشد و فرد رویش لیز بخورد.

برخی از علائم احتمالی آسیب لیسفرانک عبارتند از:

درد و ورم در قسمت بالایی پا
کبودی در هر دو قسمت بالایی و پایینی پا
دردی که با ایستادن، راه رفتن یا فشار آوردن روی پا بیشتر بشود

درمان

فردی که مشکوک به آسیب لیسفرانک باشد، نیاز به تصویربرداری پزشکی دارد تا شدت آسیب مشخص گردد.

اگر هیچگونه شکستگی یا در رفتگی مفصل وجود نداشته و رباط دست نخورده مانده باشد، پزشک درمان غیر جراحی را توصیه می کند. این درمان می تواند گچ گرفتن یا پوشیدن آتل برای مدت 6 هفته باشد؛ تا از افتادن وزن روی پا جلوگیری شود.

اگر مفاصل میانی پا شکسته و یا بصورت غیر طبیعی قرار گرفته باشند، پزشک احتمالا برای حل این مشکل جراحی را پیشنهاد می کند.

عوامل خطر

برخی از عوامل خطر احتمالی برای درد پنجه پا عبارتند از:

کهولت سن
عوامل ژنتیکی که روی شکل پا تاثیر می گذارند
ورزش زیاد یا سنگین
آسیب به ساق یا پا
پوشیدن کفش های تنگ
پوشیدن کفش پاشنه دار
اضافه وزن یا چاقی
بیماری های مزمن مثل آرتریت یا دیابت

ورزش

بعد از یک دوره استراحت، ورزش های کششی نرم ناحیه پا و مچ در تقویت قدرت حرکت موثرند. نوع تمرینات کششی مناسب هر فرد به نوع و شدت آسیب و همچنین نوع عمل جراحی بستگی دارد.

افراد برای انجام تمرینات ورزشی در حین یا بعد از دوره بهبودی عمل باید با پزشک یا فیزیوتراپیست مشورت نمایند.

با بهبود علائم ممکن است فرد بتواند فعالیت های سنگین تری انجام دهد. در وهله اول، افراد باید فقط سراغ تمرین هایی بروند که فشار کمتری به پا می آورد.

شنا و دوچرخه سواری برخی از این تمرینات ورزشی هستند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

افراد می توانند بسیاری از دلایل درد پنجه پا را در خانه درمان کنند.

با این حال، افرادی که هر یک از علائم زیر را دارند باید برای معاینه به پزشک مراجعه کنند:

درد شدید یا مداوم
کبودی یا ورم قابل رویتی که 2 تا 5 روز پس از آسیب از بین نرفته باشد
مور مور شدن، بی حسی یا احساس سوزش به خصوص در پایین پا
درد در هر دو پا
ابتلا به بیماری زمینه ای که می تواند روی پا تاثیر بگذارد؛ مثل دیابت یا آرتروز

افرادی که علائم زیر را دارند باید کمک پزشکی فوری دریافت کنند:

زخم باز روی پا
بیرون آمدن چرک از پا
ناتوانی در راه رفتن یا انداختن وزن روی پا

خلاصه

چند دلیل احتمالی برای درد پنجه پا وجود دارد. افراد گاهی می توانند این علائم را در خانه مدیریت و درمان کنند.

گاهی اوقات آسیب های جدی مانند شکستگی استخوان یا پارگی رباط منجر به درد پنجه پا می شود. این آسیب ها نیازمند تشخیص سریع پزشکی و درمان برای پیشگیری از آسیب بیشتر هستند.

گاهی اوقات تشخیص علت درد پا برای افراد دشوار می شود.

افراد در صورت تجربه درد شدید، مداوم یا تشدید شونده در پا باید به پزشک مراجعه کنند.

احساس بی حسی، مور مور شدن یا سوزش نیز می تواند نشانه نیاز به مداخله پزشکی باشد.

استخوان / ارتوپدی بدن درد تمرینات ورزشی درد / بی حسی درد مفاصل