همه چیز درباره داروی کاربامازپین

کاربامازپین – Carbamazepine دارویی است که به شکل سوسپانسیون و قرص 200 و 400 میلی گرم برای درمان صرع و درد عصبی دیابتی ارائه می شود. با مقدار و عوارض مصرف کاربامازپین بیشتر آشنا شوید.

مطالب جمع آوری شده در این مقاله، صرفا جهت بالا بردن اطلاعات عمومی می باشد.

این دارو در فروشگاه اویرو موجود نمی باشد و تهیه ی آن صرفا از طریق مراجعه حضوری به داروخانه ها و با ارائه نسخه پزشک امکان پذیر است.

برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با شماره 1490 تماس بگیرید.

 

 

سرفصل مورد نظر خود را سریعتر پیدا کنید:

1. کاربامازپین چیست؟↓
2. حقایق کلیدی↓
3. چه کسانی می توانند و چه کسانی  نمی توانند کاربامازپین مصرف کنند؟↓
4. روش و زمان مصرف↓
5. عوارض جانبی↓
6. چطور با عوارض جانبی مقابله کنیم؟↓
7. بارداری و شیردهی↓
8. ملاحظات مصرف همزمان با سایر دارو↓

کاربامازپین چیست؟

کاربامازپین دارویی است که برای درمان صرع استفاده می شود.

همچنین می توان از این دارو برای درد عصبی دیابتی (نوروپاتی محیطی) یا ناراحتی دردناکی به نام نورالژی عصب سه قلو در صورت هم استفاده کرد.

گاهی اوقات از کاربامازپین برای درمان اختلال دوقطبی، در صورت عدم اثربخشی سایر داروها هم استفاده می شود.

این دارو فقط با ارائه نسخه پزشک به فروش می رسد. کاربامازپین به شکل قرص، سوسپانسیون و شیاف (دارویی که به آرامی در مقعد قرار می گیرد) در دسترس است.

حقایق کلیدی

• کاربامازپین معمولا روزی یک تا چهار بار مصرف می شود. می توانید این قرص را همراه با غذا یا بدون غذا میل کنید.
• احساس خواب آلودگی، سرگیجه، سردرد و حالت تهوع برخی از عوارض جانبی رایج کاربامازپین هستند. این عوارض معمولا خفیف هستند و خودشان از بین می رود.
• اثربخشی کاربامازپین معمولا چند هفته طول می کشد.
• کاربامازپین معمولا با نام های تجاری مثل کارباژن و تگرتول هم شناخته می شود. در صورت مصرف کاربامازپین برای صرع بهتر است فقط استفاده از یک برند را ادامه دهید.

 

چه کسانی می توانند و چه کسانی نمی توانند کاربامازپین مصرف کنند؟

کاربامازپین برای مصرف بزرگسالان و کودکان بزرگتر از یک ماه مناسب است.

کاربامازپین برای برخی افراد مناسب نیست. اگر شرایط زیر را دارید، قبل از شروع مصرف دارو به پزشک اطلاع دهید:

• سابقه واکنش آلرژیک نسبت به کاربامازپین با سایر داروها
• ناراحتی قلبی
• ابتلا به اختلال خونی به نام پورفیزی
• داشتن مشکلات مربوط به مغز استخوان

روش و زمان مصرف

کاربامازپین یک داروی نسخه ای است. خیلی مهم است که این دارو را طبق تجویز پزشک مصرف کنید.

 

مقدار مصرف

میزان مصرف دارو به علت مصرف دارو بستگی دارد.

معمولا با دوز پایین (100 تا 200 میلی گرم) به صورت یک یا دوبار در روز شروع خواهید کرد. این میزان در عرض چند هفته تا رسیدن به دوز لازم افزایش خواهد یافت.

برای هر بیماری دوز مشخصی تجویز می شود:

• صرع: 800 تا 1200 میلی گرم، روزی یک یا دوبار
• دردهای عصبی: 600 تا 800 میلی گرم، روزی یک یا دوبار
• اختلال دوقطبی: 400 تا 600 میلی گرم، روزی یک یا دوبار

در کودکان، مقدار مصرف کاربامازپین به وزن کودک بستگی دارد. پزشک دوز مناسب را برای کودک تجویز می کند.

 

طریقه مصرف

اگر روزی دوبار کاربامازپین مصرف می کنید، سعی کنید فاصله معینی بین زمان مصرف در نظر بگیرید. برای مثال قرص اول را صبح و قرص دوم را بعد از ظهر میل کنید. می توانید دارو را همراه با غذا یا بدون غذا مصرف نمایید.

قرص: می توانید قرص را همراه با غذا یا بدون غذا میل کنید. قرص را بطور کامل همراه با یک لیوان آب قورت دهید. اگر با قورت دادن قرص کامل مشکل دارید، می توانید قرص را از روی خط وسطش نصف کنید.

شربت: برای مصرف شربت یا محلول خوراکی کاربامازپین، قبل از اندازه گیری مقدار مورد نیاز، بطری را خوب تکان دهید. دارو یک سرنگ پلاستیکی یا پیمانه دارد که کمک می کند مقدار مورد نیاز خود را اندازه گیری کنید. اگر این ابزار کنار محصول نبود، از داروساز بخواهید در اختیارتان قرار بدهد. از قاشق غذاخوری استفاده نکنید چون امکان اندازه گیری مقدار درست را ندارد.

شیاف: بسته بندی را باز کنید و شیاف را به آرامی در مقعدتان فشار دهید. دستورالعمل بروشور داخل جعبه دارو را به دقت بخوانید. این دستورالعمل به شما یاد می دهد چطور از شیاف استفاده کنید.

 

کم یا زیاد شدن مقدار مصرف

پزشک برای پیشگیری از عوارض جانبی، در ابتدای مصرف، کاربامازپین را به مقدار کم تجویز خواهد کرد. سپس در طول چند روز یا چند هفته، به صورت تدریجی مقدار مصرف دارو را افزایش خواهد داد.

وقتی دوز مناسب شما پیدا شد، معمولا بدون تغییر باقی خواهد ماند. مگر اینکه شرایط تان تغییر کند یا پزشک داروی جدیدی تجویز کند که روی کاربامازپین تاثیر می گذارد.

 

فراموش کردن نوبت مصرف

اگر کاربامازپین مصرف می کنید و یکی از نوبت های مصرف دارو را فراموش کردید:

• یکبار در روز: همین که یادتان افتاد، دارو را مصرف کنید. اگر کمتر از ۱۲ ساعت تا نوبت بعدی دارو زمان باقی مانده، بهتر است از این نوبت صرف نظر کرده و نوبت بعدی دارو را طبق برنامه مصرف کنید.
• دوبار در روز: همین که یادتان افتاد، دارو را مصرف کنید. اگر کمتر از ۸ ساعت تا نوبت بعدی دارو زمان باقی مانده، بهتر است از این نوبت صرف نظر کرده و نوبت بعدی دارو را طبق برنامه مصرف کنید.

برای جبران نوبت فراموش شده نباید دو نوبت را با هم مصرف کنید.

اگر صرع دارید، مصرف منظم این دارو خیلی مهم است. فراموش کردن نوبت دارو می تواند منجر به حمله صرع شود.

اگر مرتبا مصرف دارو را فراموش می کنید، بهتر است برای نوبت های دارو ساعت بگذارید. همچنین می توانید از داروساز بخواهید سایر روش های یادآوری مصرف دارو را به شما آموزش دهد.

مصرف بیش از حد

بلافاصله با پزشک تماس بگیرید. مصرف تصادفی مقدار زیادی کاربامازپین می تواند منجر به عوارض جانبی جدی شود.

اگر کاربامازپین بیش از حد مصرف کردید و شرایط زیر را داشتید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:

• حالت تهوع یا استفراغ
• تنگی نفس
• احساس سرگیجه یا خواب آلودگی
• مشکل در تکلم
• تاری دید
• معده درد
• احساس گیجی یا تغییرات رفتاری
• غش کردن

اگر باید به درمانگاه یا کلینک مراجعه کنید، خودتان رانندگی نکنید. از کس دیگری بخواهید شما را برساند یا به آمبولانس زنگ بزنید.

جعبه یا بروشور همراه کاربامازپین و داروهای باقیمانده را هم با خودتان ببرید.

کاربامازپین هم مثل همه داروها می تواند عوارض جانبی داشته باشد. البته همه افراد با مصرف دارو به عوارض جانبی دچار نمی شوند.

 

بثورات پوستی

ایجاد بثورات پوستی با مصرف کاربامازپین رایج است. اکثر بثورات پوستی جدی نیستند.

با این وجود اگر بثورات پوستی یا قرمزی احساس کردید، بلافاصله پزشک را در جریان بگذارید چون می تواند به بیماری کشنده ای به نام سندروم استیونز-جانسون تبدیل شود.

سندروم استیونز-جانسون یکی از عوارض جانبی نادر کاربامازپین است. این بیماری منجر به علائمی شبیه به آنفولانزا می شود که بعد از آن، بثورات قرمز و بنفشی ایجاد می شوند که در نهایت پخش شده و تاول درست می کنند. پوست آسیب دیده هم در نهایت می میرد و کنده می شود.

احتمال بروز این عارضه در 8 هفته اول مصرف کاربامازپین یا وقتی دوز مصرف به سرعت افزایش یابد، بیشتر است. این عارضه همچنین می تواند زمانی رخ بدهد که مصرف دارو ناگهان برای چند روز قطع شود و سپس همان دوز قبلی، بدون کاهش و افزایش تدریجی دوباره مصرف شود.

سندروم استیونز-جانسون بیشتر در افراد زیر شایع است:

• کودکان
• افرادی که در اثر مصرف سایر داروهای صرع در گذشته به بثورات پوستی مبتلا شده باشند
• افرادی که به آنتی بیوتیکی به نام تری متوپریم حساسیت داشته باشند
• افرادی که داروی والپروات سدیم مصرف می کنند.

برای جلوگیری از ایجاد بثوراتی که می توانند منجر به سندروم استیونز-جانسون شوند، بهتر است در سه ماهه اول درمان با کاربامازپین از شروع مصرف دارو، مواد غذایی یا محصولات جدید خودداری کنید.

همچنین بهتر است کاربامازپین را تا 2 هفته بعد از عفونت های ویروسی، واکسیناسیون یا بثورات ناشی از دلایل دیگر مصرف نکنید.

 

عوارض جانبی رایج

این عوارض جانبی رایج ممکن است از هر 100 نفر، در بیش از 1 نفر دیده شوند. عوارض معمولا خفیف هستند و خودشان از بین می روند.

مصرف دارو را ادامه دهید اما اگر عوارض آزارتان می دهند یا از بین نمی روند حتما با پزشک تماس بگیرید:

• احساس سرگیجه، خواب آلودگی یا خستگی
• احساس حالت تهوع یا استفراغ
• سردرد
• خشکی دهان
• افزایش وزن

عوارض جانبی جدی

داشتن عوارض جانبی جدی بعد از مصرف کاربامازپین غیرمعمول است. اگر موارد زیر را تجربه کردید، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید:

• خونریزی یا کبودی غیرعادی، زخم های دهان، عفونت، دمای بدن بالا یا گلودرد – اینها می توانند نشانه اختلال خونی باشند.
• افکار خودکشی یا آسیب زدن به خود – درصد کمی از مصرف کنندگان کاربامازپین افکار خودکشی داشته اند.
• بثورات شدید با گرگرفتگی، تاول یا زخم – اینها می توانند نشانه سندروم استیونز-جانسون باشند.
• زردی پوست یا سفیدی چشم – اینها می تواند نشانه مشکل کبدی باشد.
• درد مفاصل و ماهیچه ها، ظاهر شدن یک ضایعه پوستی روی پل بینی و گونه ها و مشکل تنفسی – اینها نشانه های لوپوس (لوپوس اریتماتوز سیستمیک) هستند.

 

واکنش آلرژیک جدی

در موارد نادر ممکن است افراد به کاربامازپین واکنش آلرژیک جدی (شوک آنافیلاکسی) داشته باشند.

در صورت مشاهده موارد زیر با اورژانس تماس بگیرید یا به درمانگاه بروید:

• ایجاد بثورات پوستی همراه با خارش، قرمزی، ورم، تاول یا پوسته شدن پوست
• خس خس سینه
• احساس تنگی در قفسه سینه و گلو
• مشکل در تنفس یا حرف زدن
• ورم کردن دهان، صورت، لب ها، زبان یا گلو

ممکن است به این دارو واکنش آلرژیک جدی داشته و به خدمات درمانی اورژانسی در بیمارستان نیاز داشته باشید.

این بخش همه عوارض جانبی کاربامازپین را شامل نمی شود. لیست کامل عوارض را در بروشور همراه دارو مطالعه کنید.

 

چطور با عوارض جانبی مقابله کنیم؟

درباره هرکدام از عوارض، باید این اقدامات را انجام داد:

احساس خواب آلودگی، سرگیجه و خستگی: اگر اینطور حس می کنید، رانندگی نکنید و با ابزار و ماشین آلات کار نکنید. از نوشیدن الکل خودداری کنید چون احساس خستگی را تشدید می کند. اگر سرگیجه دارید، دست از کاری که مشغولش هستید بردارید و بنشینید یا دراز بکشید تا بهتر شوید. همین طور که بدن به کاربامازپین عادت می کند، این عوارض جانبی هم کمرنگ  می شوند. اگر عوارض بعد از چند هفته از بین نرفتند، با پزشک صحبت کنید.

احساس حالت تهوع: غذاهای ساده مصرف کنید و در حین مصرف این دارو، غذاهای سنگین یا پرادویه نخورید. خوردن کاربامازپین بعد از غذا یا میان وعده می تواند این عارضه را بهبود بخشد. اگر احساس ناخوشی می کنید، سعی کنید مرتبا آب یا آبمیوه بنوشید تا از کمبود آب بدن جلوگیری شود. بدون مشورت با پزشک یا داروساز هم برای درمان استفراغ، دارو مصرف نکنید.

سردرد: مطمئن شوید استراحت کافی دارید و آب زیاد می نوشید. زیاد الکل مصرف نکنید. از داروساز بخواهد یک مسکن برایتان تجویز کند. اگر سردردها بیشتر از یک هفته طول کشیدند یا شدید شدند، با پزشک تماس بگیرید.

خشکی دهان: آدامس بدون قند بجوید یا آب نبات بدون قند بمکید.

افزایش وزن: سعی کنید بدون افزایش اندازه وعده های غذایی، یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید. غذاهایی که کالری زیاد دارند، مثل چیپس، کیک، بیسکویت و شیرینی را به عنوان میان وعده مصرف نکنید. اگر بین وعده ها گرسنه شدید، میوه، سبزیجات و غذاهای کم کالری بخورید. ورزش منظم هم به حفظ تناسب اندام کمک می کند.

 

بارداری و شیردهی

کاربامازپین و بارداری

هیچ گونه شواهد محکمی مبنی بر مضر بودن کاربامازپین برای جنین متولد نشده وجود ندارد. با این حال پزشک برای اطمینان، فقط در صورتی این دارو را برای زنان باردار تجویز می کند که فوایدش از خطراتش بیشتر باشد.

خیلی مهم است که شما و کودکتان در دوران بارداری سالم بمانید. اگر در حین مصرف کاربامازپین باردار شدید، بلافاصله این موضوع را با پزشک یا پرستار در میان بگذارید. بدون مشورت با پزشک هم مصرف دارو را متوقف نکنید.

اگر مبتلا به صرع هستید، ادامه درمان در طول بارداری بسیار مهم است چون تشنج می تواند به شما و جنینتان آسیب برساند.

 

کاربامازپین و شیردهی

اگر پزشک سلامت کودک را تایید کرده است، می توانید مصرف کاربامازپین را در حین شیردهی ادامه دهید.

کاربامازپین به شیر مادر منتقل می شود. گزارشاتی هم درباره مشاهده عوارض جانبی کاربامازپین در کودکان شیرخوار از جمله خواب بیشتر و خوب شیر نخوردن وجود داشته است.

با این وجود مهم است که برای حفظ سلامتی تان مصرف کاربامازپین را ادامه بدهید. مصرف دارو را بدون اطلاع پزشک قطع نکنید. شیردهی هم برای شما و هم برای کودک مفید است.

اگر احساس کردید کودکتان مثل همیشه خوب شیر نمی خورد، به طرز غیرطبیعی خواب آلود است یا نگرانی های دیگری درباره سلامت او دارید، در اسرع وقت پزشک یا پرستار را در جریان بگذارید.

 

ملاحظات مصرف همزمان با سایر دارو

چند دارو وجود دارد که مصرف همزمان آنها می تواند با اثرگذاری کاربامازپین تداخل داشته باشد.

مصرف هر کدام از داروهای زیر را با پزشک در میان بگذارید:

• داروهای قلب مثل وارفارین، آپیکسابان، ریواروکسابان، دیلتیازم
• آنتی بیوتیک ها و ضدقارچ ها مثل کلاریترومایسین، اریترومایسین و فلوکونازول
• داروهای افسردگی و اضطراب مثل آمی تریپتیلین، سیتالوپرام یا میرتازاپین
• سیکلوسپورین، تاکرولیموس یا سیرولیموس – سرکوب کننده های سیستم ایمنی که برای عمل پیوند استفاده می شوند اما گاهی برای آرتروز یا پسوریازیس هم تجویز می شوند
• داروهایی که برای درمان HIV یا ایدز کاربرد دارند؛ مثل داسابوویر یا ریتوناویر
• سابقه مصرف داروهایی به نام بازدارنده های مونوآمین اکسیداز (MAOI) برای درمان افسردگی – داروهای این خانواده حتی اگر چند هفته قبل متوقف شده باشند بازهم می توانند با اثربخشی کاربامازپین تداخل ایجاد کنند

 

مصرف کاربامازپین با مسکن ها

کاربامازپین می تواند اثربخشی مسکن های قوی مثل ترامادول، اکسی کدون و بوپرنورفین را کمتر کند.

مصرف استامینوفن و ایبوپروفن به همراه کاربامازپین برای یک مدت کوتاه اشکالی ندارد. اگر لازم است این داروها را بیشتر از چند روز استفاده کنید، با پزشک مشورت کنید.

 

تداخل کاربامازپین با داروهای گیاهی و مکمل ها

در طول درمان با کاربامازپین، از مخمر سنت جان (درمان گیاهی برای افسردگی) استفاده نکنید. چون مخمر سنت جان می تواند اثرگذاری کاربامازپین را کاهش دهد.

مصرف هرگونه داروی دیگر از جمله داروهای گیاهی، ویتامین ها و مکمل ها را هم با پزشک در میان بگذارید.