همه چیز درباره دونپزیل

قرص دونپزیل (donepezil) دارویی است که به برخی از انواع زوال عقل کمک می کند. در این مطلب به بررسی روش و زمان مصرف، تداخلات و عوارض جانبی دونپزیل پرداخته شده است.

 

مطالب جمع آوری شده در این مقاله، صرفا جهت بالا بردن اطلاعات عمومی می باشد.

این دارو در فروشگاه اویرو موجود نمی باشد و تهیه ی آن صرفا از طریق مراجعه حضوری به داروخانه ها و با ارائه نسخه پزشک امکان پذیر است.

برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با شماره 1490 تماس بگیرید.

 

سرفصل مورد نظر خود را سریعتر پیدا کنید:

• دونپزیل چیست↓
• حقایق کلیدی↓
•  چه کسانی می توانند و چه کسانی  نمی توانند دونپزیل مصرف کنند؟↓
• کی و چطور از دونپزیل استفاده کنیم؟↓
• عوارض جانبی↓
• چطور با عوارض جانبی مقابله کنیم؟↓
• ملاحظات مصرف همزمان با سایر داروها↓

 

۱- دونپزیل چیست

دونپزیل دارویی است که به برخی از انواع زوال عقل کمک می کند.

این دارو زوال عقل را به طور کلی درمان نمی کند. با این وجود می تواند برخی از علائم بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون و زوال عقل با اجسام لویی را درمان کند.

همچنین می تواند به زوال عقل ترکیبی کمک کند. زوال عقل ترکیبی زمانی رخ می دهد که فرد به بیش از یک نوع زوال عقل مبتلا باشد.

دونپزیل فقط با نسخه پزشک فروخته می شود.

این دارو به شکل قرص (از جمله قرص هایی که در دهان آب می شوند) و شربت عرضه می شود. البته در ایران فقط به شکل قرص در دسترس است.

۲- حقایق کلیدی

• دونپزیل می تواند به علائمی مثل فراموشی و گیجی کمک کند.
• رایج ترین عوارض دونپزیل شامل اسهال، سر درد و احساس حالت تهوع می شود.
• می توانید دونپزیل را همراه غذا یا بدون غذا میل کنید.
• نوشیدن الکل می تواند مانع عملکرد دونپزیل طبق انتظار شود. همچنین خطر عوارض جانبی را نیز را افزایش می دهد.

 

۳- چه کسانی می توانند و چه کسانی نمی توانند دونپزیل مصرف کنند؟

فقط بزرگسالان می توانند دونپزیل مصرف کنند.

دونپزیل برای برخی افراد مناسب نیست. برای اینکه مطمئن شوید دارو برایتان مناسب است، موارد زیر را با پزشک در میان بگذارید:

• سابقه واکنش آلرژیک به دونپزیل یا داروهای دیگر در گذشته
• مشکلات کبدی
• سابقه داشتن زخم در شکم و روده؛ مثل زخم معده
• مشکلات قلبی مثل ضربان قلب کند یا نامنظم
• آسم یا سایر مشکلات ریوی مثل بیماری مزمن انسدادی ریه
• سابقه حمله صرع یا تشنج
• هر وضعیتی که دفع ادرار را دشوار کند

۴- چه زمان و چطور از دونپزیل استفاده کنیم؟

بهتر است دونپزیل را هنگام خواب مصرف کنید. به این علت که ممکن است بعد مصرف قرص، احساس سرگیجه کنید.

اگر دونپزیل باعث می شود خواب های بد ببینید یا خوابیدن را برایتان سخت می کند، به جای شب صبح ها قرص را بخورید.

 

دوز مصرف

همیشه از دستورالعمل همراه دارو پیروی کنید.

دونپزیل به شکل قرص های ۵ یا ۱۰ میلی گرمی عرضه می شود.

دوز معمول برای شروع دونپزیل، ۵ میلی گرم و روزی یکبار است.

بعد از یک ماه، ممکن است پزشک دوز دارو را به ۱۰ میلی گرم و روزی یکبار افزایش بدهد.

 

قرص را چطور مصرف کنیم؟

قرص ها را با آب قورت بدهید.

دونپزیل به شکل قرصی عرضه می شود که در دهان تان آب می شود (به نام قرص حل شدنی).

قرص را روی زبان تان بگذارید و صبر کنید تا حل بشود. سپس می توانید آن را بدون آب قورت بدهید. اگر بخواهید می توانید بعد از حل شدن قرص، یک لیوان آب بنوشید.

 

فراموش کردن نوبت مصرف دارو

اگر یک نوبت مصرف دونپزیل را فراموش کردید، نوبت فراموش شده را رد کنید و نوبت بعدی را سر زمان خودش مصرف کنید.

برای جبران دوز فراموش شده نباید دو نوبت را همزمان مصرف کنید.

اگر مصرف دونپزیل را برای بیش از یک هفته فراموش کردید، قبل از شروع دوباره با پزشک مشورت کنید.

اگر مرتبا مصرف دارو را فراموش می کنید، بهتر است برای نوبت های مصرف، ساعت بگذارید. همچنین می توانید از داروساز بخواهید سایر روش های به خاطر داشتن مصرف دارو را به شما آموزش دهد.

 

مصرف بیش از حد

میزان دارویی که می تواند منجر به عوارض مصرف بیش از حد بشود، از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

کی با مرکز مشاوره پزشکی تماس بگیریم:

• اگر دونپزیل را بیشتر از دوز معمول استفاده کردید.

کی با مرکز فوریت های پزشکی تماس بگیریم:

• اگر دونپزیل را بیشتر از دوز معمول استفاده کردید و علائم زیر را دارید:
  • احساس سرگیجه و مریضی دارید یا مریض شده اید؛
  • اگر آبریزش دهان دارید و زیاد عرق می کنید؛
  • ضربان قلب تان کند شده است؛
  • مشکلات تنفسی دارید؛
  • غش کردید یا دچار حمله صرع یا تشنج شده اید.

اگر باید به درمانگاه یا کلینک مراجعه کنید، خودتان رانندگی نکنید. از کس دیگری بخواهید شما را برساند یا به آمبولانس زنگ بزنید. جعبه یا بروشور همراه قرص دونپزیل و داروهای باقیمانده را هم با خودتان ببرید.

 

۵- عوارض جانبی

مثل همه داروها، قرص دونپزیل هم می تواند عوارض جانبی داشته باشد اما همه مصرف کنندگان این عوارض را تجربه نمی کنند.

اگر پزشک مصرف دارو را با دوز پایین ۵ میلی گرم برای حداقل یک ماه شروع کرده باشد، احتمال بروز عوارض جانبی کمتر است.

 

عوارض جانبی رایج

این عوارض جانبی رایج ممکن است از هر ۱۰۰ نفر، در بیش از یک نفر دیده بشوند.

اگر این عوارض جانبی آزارتان می دهند یا از بین نمی روند، مصرف دارو را ادامه بدهید اما حتما با پزشک تماس بگیرید:

• اسهال
• احساس حالت تهوع
• سر درد
• احساس خواب آلودگی در روز یا احساس سرگیجه

 

عوارض جانبی جدی

عوارض جانبی جدی نادر هستند و از هر ۱۰۰ نفر، در کمتر از یک نفر دیده می شود.

اگر خودتان یا کسی که مراقبش هستید علائم زیر را دارد، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید:

• زردی پوست یا زرد شدن سفیدی داخل چشم یا ادرار بی رنگ یا تیره – اینها می توانند نشانه های مشکلات کبدی باشند.
• سوءهاضمه، سوزش یا درد شدید معده، استفراغ شدید یا ادامه دار – اینها می توانند نشانه های زخم معده یا روده باشند.
• ادرار تیره یا مشاهده خون یا چیزی شبیه به پودر قهوه در استفراغ – اینها می توانند نشانه ها خونریزی داخلی باشند.
• ضعف ماهیچه ها یا کرامپ و درد در ماهیچه ها (که قبلا سابقه نداشته) – اینها گاها می توانند نشانه مشکلات کلیوی و ماهیچه ای باشند.
• دمای بالای بدن به همراه سفتی عضلات، تعریق، گیجی و شنیدن یا دیدن چیزهایی که وجود خارجی ندارند – اینها می توانند نشانه های یک عارضه جانبی نادر به نام سندروم نورولپتیک بدخیم باشند.

در صورت مشاهده موارد زیر به اورژانس زنگ بزنید و درخواست آمبولانس کنید:

خودتان دچار حمله صرع یا تشنج شده اید.

فردی که از او مراقبت می کنید، دچار حمله صرع یا تشنج شده است.

 

واکنش آلرژیک جدی

در موارد نادر ممکن است افراد نسبت به دونپزیل واکنش آلرژیک جدی (آنافیلاکسی) داشته باشند.

در صورت مشاهده موارد زیر با اورژانس تماس بگیرید یا به درمانگاه بروید:

• ایجاد بثورات پوستی همراه با خارش، قرمزی، ورم، تاول یا پوسته شدن پوست
• خس خس سینه
• احساس تنگی در قفسه سینه و گلو
• مشکل در تنفس یا حرف زدن
• ورم کردن دهان، صورت، لب ها، زبان یا گلو

شما می توانید به این دارو واکنش آلرژیک جدی داشته و به خدمات درمانی اورژانسی در بیمارستان نیاز داشته باشید.

اینها همه عوارض جانبی قرص دونپزیل نیستند. لیست کامل عوارض را در بروشور همراه دارو مطالعه کنید.

 

۶- چطور با عوارض جانبی مقابله کنیم؟

درباره هر کدام از عوارض جانبی قرص دونپزیل باید اقدامات زیر را انجام داد:

اسهال – برای پیشگیری از کمبود آب بدن، مقدار زیادی آب یا نوشیدنی های دیگر بنوشید. نشانه های کمبود بدن شامل کاهش ادرار نسبت به قبل و ادرار تیره یا بدبود می شود. برای درمان اسهال، بدون مشورت با پزشک یا داروساز از هیچ داروی دیگری از جمله نمک های آبرسان استفاده نکنید.

احساس حالت تهوع – پرهیز از غذاهای سنگین، چرب و پرادویه می تواند کمک کننده باشد.

سر درد – حتما استراحت کنید و مایعات زیاد بنوشید. از داروساز بخواهید برایتان یک مسکن تجویز کنید. در صورت تشدید یا استمرار این عارضه با پزشک صحبت کنید.

احساس خواب آلودگی در روز یا احساس سرگیجه – سعی کنید دارو را شب ها مصرف کنید. اگر احساس سرگیجه یا خستگی دارید، تا وقتی هوشیارتر شوید رانندگی و دوچرخه سواری نکنید. اگر این علائم اذیت تان می کنند یا بهتر نمی شوند، با پزشک مشورت کنید.

همین طور که بدنتان به دونپزیل عادت می کند، این عوارض جانبی هم کمرنگ تر می شوند. اگر هنوز بعد از یک یا دو هفته، عوارض آزارتان می دهند حتما با پزشک صحبت کنید. ممکن است پزشک بخواهد دوز دارو را تغییر بدهد یا داروی دیگری را تجویز کند.

 

۷- ملاحظات مصرف همزمان با سایر دارو

برخی از داروها به خوبی با دونپزیل ترکیب نمی شوند. این مسئله می تواند خطر بروز عوارض جانبی را افزایش بدهد یا مانع درست کار کردن قرص دونپزیل بشود.

اگر خودتان یا کسی که مراقبش هستید، شرایط زیر را دارید باید با پزشک در میان بگذارید:

• مصرف داروهای مشکلات قلبی از جمله آمیودارون، آتنولول، بیسوپرولول، دیگوکسین و وراپامیل
• مصرف داروهای صرع از جمله فنی توئین و کاربامازپین
• مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) از جمله آسپرین یا ایبوپروفن
• مصرف داروهای ریسپریدون، اولانزاپین یا فلوکستین یا سایر داروهای درمان کننده سلامت روان
• مصرف آنتی بیوتیک هایی مثل اریترومایسین یا ریفامپیسین
• نیاز به استفاده از بیهوشی یا بی حسی عمومی یا موضعی (برای عمل جراحی یا فرایندهای پزشکی)

این بخش تمام داروهایی که با قرص دونپزیل تداخل دارند را شامل نمی شود. برای لیست کامل تر به بروشور داخل جعبه دارو مراجعه کنید.

 

مصرف قرص دونپزیل به همراه مسکن ها

معمولا مصرف قرص دونپزیل با مسکن ها و ضددردها اشکالی ندارد.

اما نباید ضددردهای غیرالتهابی (NSAID) مثل آسپرین یا ایبوپروفن را بدون مشورت با پزشک مصرف کنید.

 

تداخل قرص دونپزیل با داروهای گیاهی و مکمل ها

مخمر سنت جان می تواند سطح دونپزیل در خون را پایین بیاورد. این می تواند مانع عملکرد درست و مورد انتظار داروی شما بشود.

مصرف هرگونه داروی دیگر از جمله داروهای گیاهی، ویتامین ها و مکمل ها را هم با پزشک یا داروساز در میان بگذارید.