لیپوم یا لیپوما چیست؟

لیپوم یا لیپوما توده زیرپوستی خوش خیم ناشی از رشد بیش از حد سلول های چربی است؛ دلایل، علائم، عوامل خطر، تشخیص و درمان لیپوما را بخوانید.

 

لیپوم چیست؟

لیپوم یا لیپوما (Lipoma) توده ای در زیر پوست است که به دلیل رشد بیش از حد سلول های چربی ایجاد می شود. پزشکان آنها را تومورهایی خوش خیم می دانند. به این معنی که آنها رشد غیر سرطانی دارند.

با این حال، ممکن است افراد بدلیل دردناک بودن، عوارض و یا سایر علائم دیگر تمایل به از بین بردن آنها داشته باشند. همچنین برخی افراد نگران زیبایی ظاهری لیپوم ها هستند.

این توده های خوش خیم می توانند در هر نقطه از بدن که در آن سلول های چربی وجود دارند، ظاهر شوند. اما معمولا بر روی شانه ها، قفسه سینه، تنه، گردن، ران ها و زیر بغل به وجود می آیند.

ایجاد آن در اندام های داخلی، استخوان ها یا عضلات به ندرت دیده می شود.

لیپوم ها نرم بوده و هنگام فشار دادن آنها از روی پوست می توانند کمی جابجا شوند. آنها معمولا به آرامی و طی چند ماه یا چند سال رشد کرده و به اندازه ای حدود 2 تا 3 سانتی متر می رسند.

گاهی اوقات افراد دچار لیپوم های غول پیکر شده که ممکن است اندازه ای بیش از 10 سانتی متر داشته باشند.

در این مقاله به بررسی علل، علائم و پیامدهای سلامتی لیپوما خواهیم پرداخت. همچنین عوامل خطر، تشخیص و از بین بردن آنها را نیز مورد بررسی قرار می دهیم.

 

دلایل

پزشکان به صورت دقیق از علت به وجود آمدن این توده های با منشاء بافت چربی اطلاعی ندارند.

برخی افراد ژن معیوبی را از خانواده خود به ارث می برند که می تواند باعث ایجاد یک یا چند لیپوم گردد.

البته این امر به ندرت اتفاق می افتد و از آن با عنوان لیپوماتوز چندگانه خانوادگی (Familial Multiple Lipomatosis) یاد می کنند.

لیپوم ها بیشتر در افرادی با شرایط خاص پزشکی زیر ایجاد می شوند:

• سندروم گاردنر (Gardner’s syndrome)
• سندروم کوودن (Cowden syndrome)
• بیماری مادلونگ (Madelung’s disease)
• آدیپوز دولوروسا (Adiposis dolorosa)

همچنین به نظر محققان بعضی از آنها ممکن است در اثر آسیب دیدگی ایجاد شوند که تاثیر قابل توجهی بر روی ناحیه مورد نظر خواهند داشت.

 

علائم

افراد مبتلا به لیپوم معمولا توده ای نرم و بیضی شکل را در زیر پوست خود احساس می کنند. این توده های چربی معمولا بدون درد هستند، مگر اینکه روی مفاصل، اعضای بدن و یا رگ های خونی تاثیر گذارند. در بیشتر موارد، سبب ایجاد علائم دیگری نمی شوند.

ممکن است فرد مبتلا، قادر به دیدن و یا احساس آن نباشد.

لیپومای عمقی می تواند به اندام های داخلی یا اعصاب فشار وارد کرده و علائم مرتبطی را ایجاد کند.

به عنوان مثال، افراد مبتلا به لیپوم روده یا نزدیک آن ممکن است عوارضی مثل حالت تهوع، استفراغ و یبوست را تجربه کنند.

 

مشکلات سلامت

لیپوم ها توده های زیرپوستی ناشی از سلول های چربی هستند. با این حال، متخصصان در مورد امکان یا عدم امکان سرطانی شدن آنها اختلاف نظر دارند.

توده سرطانی ناشی از سلول های چربی با عنوان لیپوسارکوم (Liposarcoma) شناخته می شود.

بر اساس تحقیقات انجام شده، بسیاری از متخصصان نتیجه گرفتند که لیپوسارکوم ناشی از لیپوم ها نیست؛ و در واقع نوع دیگری از تومور است. آنها معتقدند که پزشکان گاهی لیپوسارکوم را با لیپوم اشتباه می گیرند.

بر خلاف آن، سایر متخصصان معتقدند که ممکن است این توده های چربی هم سلول های سرطانی یا پیش سرطانی داشته باشند. با این حال سرطانی شدن این توده ها بسیار نادر است.

 

همچنین بخوانید:

آیا همه افراد سلول های سرطانی دارند؟

 

عوامل خطر

ابتلای افراد به لیپوم ها نسبتاً شایع است. طبق تخمین متخصصان حدودا 1% از افراد به این توده های زیرپوستی خوش خیم دچار هستند.

افرادی که دارای خویشاوندانی دارای یک یا چند لیپوم هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این وضعیت قرار خواهند گرفت.

همچنین بروز توده های خوش خیم لیپوم در افراد بین 40 تا 60 سال بیشتر رخ می دهند.

سایر عوامل خطر احتمالی برای ایجاد لیپوم عبارتند از:

• چاقی
• کلسترول بالا
• دیابت
• بیماری کبد
• عدم تحمل گلوکز

 

همچنین بخوانید:

علل و پیامدهای چاقی بزرگسالان

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت مشاهده تغییر در لیپوم یا ایجاد توده های زیرپوستی بیشتر باید پزشک خود را مطلع نمایید.

این تغییرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• افزایش اندازه یا رشد ناگهانی
• دردناک بودن
• قرمزی یا گرم شدن ناحیه
• تبدیل آن به یک توده سخت و غیرقابل حرکت
• ایجاد تغییرات قابل مشاهده در پوست

 

تشخیص

معمولا پزشکان می توانند وجود لیپوم را با یک معاینه بدنی ساده تشخیص دهند.

ممکن است آنها معاینه را با بررسی وجود توده شروع کنند. در صورت بزرگ و دردناک بودن لیپوم ممکن است انجام آزمایشاتی برای بررسی سرطانی بودن آن تجویز شود.

همچنین ممکن است انجام آزمایشات زیر توصیه شود:

• بیوپسی یا نمونه برداری (بافت برداری) که طی آن پزشک به برداشتن یک نمونه کوچک از سلول درون توده اقدام کرده و آن را زیر میکروسکوپ بررسی می کند. این کار برای بررسی علائم سرطان انجام می شود.
• سونوگرافی
• ام آر آی (MRI)
• سی تی اسکن (CT)

 

چه زمان از بین بردن لیپوم ضروری است؟

لیپوم ها معمولا بی ضرر هستند. بنابراین بیشتر افراد نیازی به جراحی برای از بین بردن آنها نخواهند داشت.

ممکن است افراد با دلایل زیر نیاز به از بین بردن لیپوم ها داشته باشند:

• سرطانی بودن
• بزرگ بودن و رشد آن
• ایجاد علائم آزاردهنده مثل درد و ناراحتی
• ایجاد تداخل در عملکرد طبیعی بدن
• ایجاد مشکلات زیبایی

پزشک قادر به تائید لیپوما بودن عارضه به جای امکان وجود نوعی تومور نباشد.

 

روند از بین بردن لیپوما

پزشک اغلب می تواند با انجام جراحی این توده های چربی زیرپوستی را از بین ببرد. یک روش آن ایجاد برشی کوچک در پوست و بیرون آوردن لیپوم است. افراد معمولا در حین عمل تحت بی حسی موضعی قرار خواهند گرفت و می توانند همان روز به خانه برگردند.

ممکن است پزشک برای از بین بردن کامل توده های زیرپوستی چربی بزرگتر نیاز به برش های قابل توجه تری داشته باشد.

همچنین می توان بعضی از لیپوم ها را با استفاده از لیپوساکشن از بین برد.

برای انجام این کار پزشک داخل توده را برش داده و یک لوله نازک را وارد آن می کند. سپس از آن برای مکش توده سلول های چربی استفاده می نماید.

معمولا پس از جراحی مواد خارج شده از لیپوم به منظور تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می شوند. این نوع عمل های جراحی معمولا پس از بهبودی، جای زخم کوچکی از خود به جا می گذارند.

 

چشم انداز

لیپوم ها تومورهای چربی زیرپوستی بی ضرری هستند که معمولا بدون درد بوده و نیازی به درمان ندارند.

با این حال، در صورتی که لیپوم باعث بروز درد یا علائم دیگری گردد؛ و یا حتی افراد به علت زیبایی تمایل به از بین بردن آن داشته باشند، می توان با یک عمل جراحی آنها را از بین برد.

این تومورهای چربی می توانند خوش خیم و یا سرطانی باشند. با این حال، متخصصان در مورد سرطانی شدن لیپوم ها نظرات متفاوتی دارند. در صورت دردناک بودن، بزرگ شدن و یا ایجاد تغییر در لیپوم، دریافت مشاوره پزشکی ضروری است.