هورمون T3 یا تری یدوتیرونین در آزمایش خون جهت تشخیص وضعیت تیروئید ( بویژه پرکاری تیروئید) بکار می رود؛ سطح نرمال T3 را در این مقاله بخوانید.

تری یدوتیرونین (T3) هورمونی است که غده تیروئید آن را تولید می کند.

آزمایش خون تری یدوتیرونین می تواند به پزشک در تشخیص وضعیت تیروئید کمک کند. سطح زیاد یا پایین T3 ممکن است نشانه تیروئید پرکار یا کم کار باشد.

به گفته انجمن تیروئید آمریکا (ATA)، آزمایش های T3 برای تشخیص پرکاری تیروئید بیشترین کاربرد را دارند. اما در تشخیص کم کاری تیروئید کمتر به کار روند.

در این مقاله به تعریف تری یدوتیرونین، سطح نرمال T3 در آزمایش خون و معنای نتایج آزمایشات آن می پردازیم. با اویرو مگ همراه باشید.

تری یدوتیرونین (T3) چیست؟

تیروئید یک غده کوچک در گردن است و هورمون هایی تولید می کند که نحوه ذخیره و استفاده از انرژی بدن را تنظیم می کنند.

هورمون اصلی که تیروئید تولید می کند، تیروکسین (T4) نام دارد.

پس از آن سلول های بدن T4 را به T3 تبدیل می کنند.

هورمون تری یدوتیرونین به همراه تیروکسین مسئول بسیاری از عملکردهای بدن از جمله ضربان قلب، دمای بدن و متابولیسم بوده و بر وزن بدن تأثیر می گذارد.

همچنین بخوانید:

هورمون تیروکسین (T4): هر آنچه باید بدانید

انواع هورمون تری یدوتیرونین

دو نوع هورمون تری یدوتیرونین در خون وجود دارد:

1- تری یدوتیرونین محدود

این فرم از هورمون T3 فراوان ترین نوع است.

هورمون تری یدوتیرونین محدود، به پروتئین هایی که به گردش هورمون در بدن کمک می کنند، متصل است.

2- تری یدوتیرونین آزاد

این نوع از هورمون T3 به پروتئین ها وصل نبوده و در بدن آزادانه حرکت می کند.

مقدار آن از T3 محدود کمتر بوده اما شکل فعالی از این هورمون است.

سطح نرمال هورمون T3

آزمایش های T3 هر دو فرم آن را اندازه گیری می کنند.

T3 زیاد یا خیلی کم در خون در خون نشان دهنده وجود مشکلات سلامتی است.

پزشکان مقدار هورمون تری یدوتریونین را بر حسب نانو گرم در هر دسی لیتر (ng/dl) از خون اندازه گیری می کنند.

مرکز پزشکی دانشگاه روچستر محدوده های زیر را برای سطح نرمال و طبیعی T3 ارائه می دهد:

محدوده طبیعی	آزمایش
75 تا 195 نانوگرم در دسی لیتر	کل T3
0.2 تا 0.5 نانوگرم در دسی لیتر	T3 آزاد

بسیاری از عوامل مانند سن، جنس و برخی مشکلات و بیماری های زمینه ای مانند بیماری کبد بر سطح T3 تاثیر می گذارند.

بارداری نیز می تواند سطح کل هورمون T3 را افزایش دهد. به همین دلیل باید گفت که سطح غیر طبیعی T3 همیشه نشانه بیماری تیروئید نیست.

پزشکان معمولاً برای تشخیص بهتر نحوه عملکرد تیروئید، آزمایشات T3 را همراه با سایر آزمایشات تیروئید تجویز می کنند.

چه افرادی نیاز به آزمایش دارند؟

در صورتی که علائم بیماری تیروئید را داشته باشید، پزشک آزمایش تری یدوتیرونین را تجویز می کند.

مشکلات تیروئیدی می تواند طیف گسترده ای از علائم زیر را ایجاد کند:

تعریق
لرزش
حساسیت به گرما یا سرما
خستگی
تحریک پذیری
نوسانات خلقی
کاهش وزن بدون دلیل
مشکل خوابیدن
برآمدگی یا تحریک چشم
ریزش مو
ضربان قلب نامنظم یا کند
تنگی نفس
قند خون بالا
افزایش دفعات ادرار

همچنین ممکن است پزشک آزمایشات را برای افرادی که بیش از بقیه در معرض خطر بیماری و مشکلات تیروئید قرار دارند نیز توصیه کند.

افرادی که بیماری های زیر را دارند بیش از همه در معرض بیماری تیروئید هستند:

دیابت نوع 1
کم خونی بدخیم
نارسایی اولیه آدرنال یا بیماری آدیسون
سابقه خانوادگی بیماری های تیروئید

افراد مسن و خانم هایی که باردار هستند یا اخیراً زایمان کرده اند نیز بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

در طول آزمایش چه اتفاقی می افتد؟

آزمایش های T3 معمولاً نیازی به آماده شدن فرد ندارند.

برخی داروها مانند قرص های جلوگیری از بارداری می توانند روی نتایج اثر منفی داشته باشند. به همین دلیل باید قبل از انجام آزمایش T3، پزشک را از هر دارویی که مصرف می کنید، مطلع سازید.

پزشک ممکن است برای اطمینان از صحت آزمایش از شما بخواهد مصرف داروها را متوقف کنید.

در طول آزمایش T3، متخصص مراقبت های بهداشتی، یک رگ (از داخل آرنج یا پشت دست) را برای گرفتن خون انتخاب می کند و اطراف آن را با ضد عفونی کننده تمیز می کند.

پس از آن از یک باند الاستیکی برای محدود کردن جریان خون استفاده می کند. سپس یک سوزن را وارد رگ کرده و خون را به داخل سرنگ می کشد.

برخی افراد در طول آزمایش خون احساس خارش یا گزگز می کنند. در این مرحله اگر متخصص بهداشت از باند الاستیکی استفاده کرده باشد آن را برمی دارد.

در نهایت وقتی خون کافی جمع شد سوزن را بیرون کشیده و یک پنبه یا باند روی محل تزریق قرار می دهد.

بطور کلی آزمایش T3 عوارض جانبی ندارد اما احتمال تپش قلب، درد یا کوفتگی خفیف در جای تزریق وجود دارد.

برخی افراد ممکن است در طول این روند یا درست بعد از آن احساس سرگیجه کنند.

سطح بالای هورمون تری ‌یدوتیرونین

سطح بالای تری‌ یدوتیرونین مشکلات مختلفی از جمله پرکاری تیروئید و تیروتوکسیکوز (هورمون های اضافی در گردش خون) را نشان می دهد.

در برخی موارد سطح بالای T3 نشانه ای از علائم سرطان تیروئید است اما این بیماری اغلب باعث سطح غیر طبیعی T3 نمی شود.

تیروتوکسیکوز و سرطان تیروئید نادر هستند، بنابراین پرکاری تیروئید یکی از علت های اصلی سطح بالای تری یدوتیرونین است.

بیش از 70% از موارد پرکاری تیروئید به دلیل بیماری گریوز است که بیشتر در خانم ها رخ می دهد.

ندول ها و توده هایی که روی غده تیروئید رشد می کنند نیز می توانند باعث پرکاری تیروئید شوند. پزشکان به این وضعیت گواتر ندولر سمی می گویند.

اگر یک پزشک تشخیص دهد که به پرکاری تیروئید مبتلا هستید درمان های مناسبی را ارائه دهند که برخی از آن ها عبارتند از:

داروهای ضد تیروئیدی که توانایی تیروئید در تولید هورمون ها را کاهش می دهد.
بتا بلاکرها که مانع عملکرد هورمون های تیروئید می شوند.
ید رادیو اکتیو که به روش کنترل شده ای به سلول های تیروئید آسیب می رساند.
جراحی که در آن جراح بخشی یا کل غده تیروئید را بر میدارد.

همچنین بخوانید:

داروهای تیروئید

سطح پایین تری‌ هورمون یدوتیرونین

اگر نتایج آزمایش، سطح T3 پایین را نشان دهد می توان گفت که به کم کاری تیروئید دچار شده اید.

گاهی اوقات تری‌ یدوتیرونین پایین می تواند گرسنگی و سوء تغذیه را نشان دهد.

طبق گفته ATA، کم کاری تیروئید به دلیل بیماری های خود ایمنی یا در نتیجه پرتودرمانی یا جراحی تیروئید نیز اتفاق می افتد.

گاهی اوقات مصرف زیاد یا کم ید نیز می توان دلیل آن باشد.

درمان کم کاری تیروئید اغلب شامل مصرف داروهای لووتیروکسین است که جایگزین هورمون هایی می شود که باید توسط تیروئید تولید شوند.

این دارو علائم کم کاری تیروئید را کنترل می کند، اما بیماری را درمان نمی کند.

سایر آزمایشات تیروئید

هورمون محرکه تیروئید (TSH): تغییر در سطح TSH علامت هشدار دهنده اولیه بیماری تیروئید است، حتی اگر سایر سطوح هورمون تیروئید هنوز طبیعی باشد.

تیروکسین (T4): تیروکسین هورمون اصلی دیگری است که تیروئید در کنار T3 تولید می کند. بالا یا پایین بودن تیروکسین به ویژه اگر با سطح غیر معمول TSH در ارتباط باشد، از بیماری تیروئید خبر می دهد.

آزمایشات آنتی بادی تیروئید: آنتی بادی ها بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند. با این حال برخی افراد هنگامی که بدن به اشتباه به تیروئید حمله می کند دچار مشکلات تیروئیدی می شوند. آزمایش آنتی بادی به پزشک کمک می کند تا این مسئله را تشخیص دهد.

جذب ید رادیو اکتیو: این آزمایش شامل بلعیدن مقدار کمی ید توسط فرد است. تیروئید از ید برای تولید تیروکسین استفاده می کند؛ بنابراین با اسکن تیروئید پزشکان می توانند میزان ید موجود در تیروئید را مشاهده کنند.

جمع بندی

سطح نرمال هورمون T3 در آزمایش خون نشان می دهد که تیروئید مقدار کافی هورمون T3 تولید می کند. سطح زیاد آن پرکاری تیروئید و سطح پایین، کم کاری تیروئید را نشان می دهد.

با این حال عوامل دیگری نیز می توانند بر میزان هورمون T3 اثر داشته باشند از جمله داروهای خاص و بارداری.

به همین دلیل پزشک ممکن است برای تعیین ابتلای فرد به بیماری تیروئید از او بخواهد چند آزمایش دیگر انجام دهد.

درمان مشکلات تیروئید شامل دارو و در برخی موارد جراحی است.

تیروئید خون / هماتولوژی سرطان / انکولوژی هورمون / مشکلات هورمونی