رایج ترین عوارض قرص های ضد بارداری

عوارض جانبی قرص های ضد بارداری در هر فرد متفاوت است، این مطلب به بررسی عوارض، خطرات، اثرات بلند مدت و روش های جایگزین این قرص ها می پردازد.

 

قرص های ضد بارداری خوراکی یک روش هورمونی برای پیشگیری از بارداری هستند. عوارض جانبی قرص های ضد بارداری رایج بوده و از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

مصرف قرص یکی از روش های پیشگیری از بارداری است. این روش با پیشگیری از تولید تخمک در بدن کار می کند؛ یعنی چیزی برای بارور شدن توسط اسپرم ها وجود ندارد و بارداری نمی تواند رخ بدهد.

این قرص ها می توانند به پریودهای نامنظم، دردناک و سنگین، آندومتریوز، آکنه و سندروم پیش از قاعدگی (PMS) نیز کمک کنند.

 

همچنین بخوانید:

(PMS) و کپسول روغن گل مغربی آنتی ایجینگ

 

عوارض جانبی قرص های ضد بارداری در میان افراد به شدت متغیر است و قرص های مختلف منجر به عوارض متفاوتی می شوند.

برخی از عوارض جانبی رایج آن ها عبارتند از لکه بینی، حالت تهوع، حساسیت سینه ها و سردرد.

قرص های ضدبارداری دو نوع اصلی دارند.

قرص های ترکیبی حاوی استروژن و پروژستین (که شکل مصنوعی هورمون طبیعی پروژسترون است) و قرص های شیردهی یا مینی پیل که فقط حاوی پروژستین هستند.

این مطلب به 10 مورد از عوارض جانبی رایج قرص های ضد بارداری نگاهی می اندازد و خطرات، اثرات بلندمدت و جایگزین های آن را نیز بررسی می کند.

 

عوارض جانبی قرص های ضد بارداری

قرص های ضد بارداری روی سطح هورمون های فرد تاثیر می گذارند، بنابراین منجر به عوارض جانبی مختلفی می شوند.

این عوارض معمولا در عرض 2 تا 3 ماه از بین می روند اما ممکن است تداوم نیز داشته باشند.

در ایالات متحده، حدود 12.6% خانم های بین سنین 15 تا 49 سالگی از قرص های ضدبارداری خوراکی استفاده می کنند. مصرف این قرص ها برای اکثر خانم ها بی خطر است.

اگر عوارض جانبی مدت زیادی طول بکشند یا خیلی آزاردهنده باشند، بهتر است با متخصص درمانی درخصوص استفاده از برندهای دیگر یا سایر روش های پیشگیری از بارداری صحبت کنید.

در این قسمت، برخی از عوارض جانبی رایج قرص های ضد بارداری را با هم مرور می کنیم.

 

همچنین بخوانید:

مزایا و خطرات مصرف قرص ضد بارداری

 

1- لکه بینی بین چرخه های قاعدگی

خونریزی غیر منتظره یا لکه بینی به زمانی اشاره دارد که خونریزی بین چرخه های قاعدگی رخ بدهد. این لکه ها می توانند شبیه خونریزی یا ترشحات قهوه ای باشند.

لکه بینی یکی از رایج ترین عوارض قرص های ضد بارداری است. لکه بینی به این دلیل رخ می دهد که بدن در حال سازگار شدن با سطوح متغیر هورمون ها و رحم در حال سازگار شدن با پوشش نازک تر خود است.

مصرف این قرص ها طبق تجویز (معمولا به صورت روزانه و هر روز در ساعت یکسان) می تواند از خونریزی بین دوره های عادت ماهیانه جلوگیری کند.

 

2- حالت تهوع

برخی افراد، اوایل مصرف این قرص ها حالت تهوع می گیرند اما این عارضه معمولا از بین می رود. خوردن قرص با غذا یا قبل از خواب می تواند کمک کننده باشد.

پیشگیری از بارداری نباید همواره منجر به احساس مریضی در افراد شود. اگر حالت تهوع شدید است یا چند ماه طول کشیده، بهتر است با متخصص درمانی مشورت کنید.

 

3- حساسیت سینه

حساسیت و تحریک پذیری سینه ها یکی دیگر از عوارض مصرف قرص های ضد بارداری است؛ به ویژه هنگامیکه فرد تازه مصرف قرص را شروع می کند.

پوشیدن سوتین تقویت کننده می تواند به کاهش حساسیت سینه ها کمک کند.

هورمون های این قرص ها در کنار افزایش حساسیت سینه ها می توانند باعث بزرگتر شدن سینه ها نیز شوند.

خانم ها باید درد شدید سینه یا سایر تغییرات در آن ها (به ویژه تغییر در توده های سینه یا توده های جدید) را با متخصص درمانی در میان بگذارند.

 

4- سر درد و میگرن

هورمون های قرص های پیشگیری از بارداری می تواند منجر به سر درد و میگرن شوند یا دفعات آنها را بیشتر کنند.

تغییر در هورمون های جنسی زنانه (استروژن و پروژسترون) می تواند محرک میگرن باشد.

علائم آن نیز به نوع قرص و دوز آن بستگی دارد. مثلا قرص های با دوز پایین کمتر منجر به این علائم می شوند.

از طرف دیگر، اگر میگرن فرد با PMS مرتبط باشد مصرف این قرص ها می تواند به تخفیف علائم کمک کند.

 

5- افزایش وزن

گاهی اوقات افزایش وزن نیز به عنوان عوارض جانبی قرص های ضد بارداری بارداری عنوان می شود، اما تحقیقات هنوز این مساله را تایید نکرده اند.

به لحاظ نظری، قرص های پیشگیری از بارداری می توانند منجر به احتباس مایعات یا افزایش وزن و همچنین افزایش توده چربی یا ماهیچه ای شوند.

با این وجود، برخی افراد بعد از مصرف این قرص ها، کاهش وزن را گزارش کرده اند.

مطالعه ای در سال 2017 نشان داد برای تایید اینکه هورمون های قرص های ضدبارداری باعث افزایش وزن می شوند یا کاهش وزن، تحقیقات کافی وجود ندارد.

 

همچنین بخوانید:

5 علت افزایش ناگهانی وزن

 

6- تغییرات خلق و خو

هورمون ها نقش مهمی در خلق و خو و احساسات افراد دارند. تغییر در سطح هورمون ها (که این قرص ها باعث آن می شوند)، می تواند روی خلق و خوی فرد تاثیر بگذارد.

بنابراین می توان گفت تغییرات خلق و خو یکی دیگر از عوارض قرص های ضد بارداری است.

برخی تحقیقات از جمله تحقیقی که روی یک میلیون خانم دانمارکی انجام شده، ارتباط بین روش های پیشگیری هورمونی و افسردگی را نشان داده اند.

اگر فردی نگران تغییرات خلق و خوی خود است، می تواند با متخصصان درمانی مشورت کند.

اگر علائم مربوط به مصرف قرص باشند، تغییر قرص می تواند موثر باشد.

 

7- عدم قاعدگی

مصرف قرص های پیشگیری از بارداری می توانند منجر به قاعدگی های سبک یا عدم قاعدگی شوند. این مساله به دلیل هورمون های موجود در قرص ها است.

افراد می توانند بسته به روش پیشگیری، از قرص های ضدبارداری به عنوان راهی ایمن برای به تعویق انداختن قاعدگی نیز استفاده کنند.

اگر کسی گمان می کند باردار شده، بهترین کار این است که تست حاملگی بدهد.

قرص های پیشگیری از بارداری بسیار کارآمد هستند اما احتمال بارداری نیز وجود دارد؛ به ویژه اگر درست استفاده نشده باشند.

عوامل زیادی می توانند باعث عقب افتادن قاعدگی یا عدم قاعدگی شوند؛ از جمله:

• استرس
• بیماری
• سفر
• مشکلات هورمونی
• مشکلات تیروئیدی

 

8- کاهش میل جنسی

این قرص ها روی میل جنسی (لیبیدو) برخی افراد تاثیر می گذارند. این تاثیر ناشی از تغییرات هورمونی است.

البته برخی افراد نیز افزایش میل جنسی را تجربه می کنند که ناشی از عوامل دیگری مانند از بین رفتن نگرانی باردار شدن و تسکین علائم PMS است.

 

9- ترشحات واژینال

ممکن است زمانتیکه قرص مصرف می کنید، تغییر در ترشحات واژینال را نیز تجربه کنید. این تغییر می تواند ناشی از افزایش یا کاهش میزان رطوبت واژن یا تغییر در ماهیت ترشحات باشد.

اگر قرص ها باعث خشکی واژن شده اند و فرد می خواهد فعالیت جنسی داشته باشد، استفاده از روان کننده ها می توانند موثر باشند.

این تغییرات معمولا خطری ندارند اما تغییر در رنگ یا بوی ترشحات می تواند نشانه عفونت باشد.

 

10- تغییرات چشمی

برخی تحقیقات، تغییرات هورمونی ناشی از قرص های پیشگیری از بارداری را با ضخیم شدن قرنیه چشم مرتبط دانسته اند.

این به معنای افزایش خطر ابتلا به بیماری های چشمی نیست اما استفاده از لنزهای تماسی به اندازه قبل راحت نخواهد بود.

افرادی که از لنز تماسی استفاده می کنند، می توانند تغییر در دید یا تحمل لنز را با چشم پزشک در میان بگذارند.

 

 

خطرات قرص های ضد بارداری

مصرف قرص های ضد بارداری برای اکثر خانم ها، بی خطر است.

با این وجود، تحقیقات ارتباط مصرف قرص های ضد بارداری با برخی خطرات را نشان داده اند.

بنابراین خیلی مهم است که قبل از مصرف قرص های ضد بارداری، درباره عوامل خطرات فردی با یک متخصص درمانی صحبت کنید.

براساس اعلام انجمن بهداشت زنان (OWH)، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مصرف قرص های ضد بارداری می توانند خطر لخته شدن یا بالا رفتن فشار خون را افزایش دهند.

این مساله می تواند منجر به حمله قلبی یا سکته شود.

در صورت وارد شدن لخته های خون به ریه ها، خطر بروز آسیب های جدی یا حتی مرگ وجود دارد. این خطرات قرص های ضد بارداری بسیار جدی ولی نادر هستند.

برخی تحقیقات نشان داده اند قرص های ضد بارداری، خطرات برخی از انواع سرطان را افزایش و برخی دیگر را کاهش می دهند.

ممکن است این قرص ها برای افراد با شرایط زیر مناسب نباشند:

• داشتن فشار خون درمان نشده
• مصرف سیگار و سن بالای ۳۵ سال
• سابقه بیماری های قلبی
• ابتلا به میگرن با دیدن هاله
• سابقه سرطان پستان یا سرطان مخاط رحم

در صورت بروز علائم زیر باید به متخصص درمانی مراجعه کرد چون این عوامل می توانند نشانه مشکلات جدی باشند:

• درد شکمی شدید
• درد قفسه سینه، تنگی نفس یا هر دو
• سر دردهای شدید
• مشکلات چشمی مانند تاری دید یا از دست دادن بینایی
• ورم یا درد در پاها و ران ها

 

اثرات بلندمدت قرص های ضد بارداری

استفاده از قرص های پیشگیری از بارداری در بلندمدت یا برای مدت نامحدود برای اکثر خانم ها خطری ندارد.

با این وجود، مصرف قرص های ضد بارداری می تواند خطرات بلندمدت ابتلا به برخی بیماری ها را افزایش بدهد.

در بخش زیر، این اثرات احتمالی را با جزییات بیشتری بررسی می کنیم.

 

مشکلات قلبی عروقی

قرص های پیشگیری از بارداری می توانند خطر مشکلات قلبی عروقی جدی مانند حمله قلبی، سکته و لخته شدن خون را به میزان اندکی افزایش بدهند.

این خطر در برخی از قرص های خاص بیشتر است. متخصص درمانی می تواند گزینه های مناسب را به شما توصیه کند.

افرادی که فشار خون بالای کنترل نشده یا سابقه فردی یا خانوادگی مشکلات قلبی عروقی دارند، باید از متخصصان درمانی درخصوص روش های دیگر پیشگیری از بارداری مشورت بگیرند.

 

سرطان

هورمون های جنسی زنانه طبیعی (استروژن و پروژسترون) روی خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان ها تاثیر می گذارند.

روش های پیشگیری از بارداری هورمونی نیز می توانند خطر ابتلا به سرطان های مختلف را افزایش یا کاهش دهند.

طبق اعلام موسسه ملی سرطان (NCI)، مصرف قرص های ضد بارداری می تواند به روش های زیر روی خطر ابتلای افراد به برخی سرطان ها تاثیر بگذارد:

 

• سرطان پستان: خطر ابتلا به سرطان پستان در افرادی که قرص های ضد بارداری هورمونی استفاده می کنند، کمی بیشتر از افرادی است که تا به حال از این قرص ها استفاده نکرده اند.

 

• سرطان تخمدان و مخاط رحم: به نظر می رسد این سرطان ها در میان مصرف کنندگان این قرص ها کمتر دیده می شود.

 

• سرطان دهانه رحم: مصرف این قرص ها برای مدت بیشتر از پنج سال با خطر بیشتر ابتلا به سرطان دهانه رحم مرتبط است. با این وجود، اکثر انواع سرطان دهانه رحم ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی است.

 

• سرطان روده بزرگ: مصرف این قرص با خطر کمتر ابتلا به سرطان روده بزرگ نیز مرتبط است.

 

روش های جایگزین

برای افرادی که نمی توانند یا نمی خواهند از قرص های پیشگیری از بارداری استفاده کنند، روش های دیگری وجود دارد.

کارآمدی روش های مختلف پیشگیری از بارداری با هم متفاوت است.

از هر 100 نفری که به روش معمول از این قرص ها استفاده می کنند، حدود 9 نفر در عرض یک سال باردار می شوند.

باید خاطر نشان کرد قرص های پیشگیری از بارداری از عفونت های مقاربتی جلوگیری نمی کنند. فقط روش های سدی محافظت کاندوم یا سد دهانی (دنتال دم) می توانند از عفونت های مقاربتی (STI) پیشگیری کنند.

در بخش زیر، برخی از اشکال دیگر پیشگیری از بارداری را معرفی می کنیم.

 

کاندوم

کاندوم یکی از روش های سدی پیشگیری از بارداری است.

کاندوم ها انواع و برندهای زیادی دارند. اکثر آن ها از لاتکس ساخته می شوند اما افرادی که به لاتکس حساسیت دارند، می توانند از مدل های پلی اورتان استفاده کنند.

از هر 100 نفری که برای پیشگیری از بارداری به روش معمول از کاندوم مردانه استفاده می کنند، حدود 10 نفر در عرض یک سال باردار می شوند.

 

دیافراگم

دیافراگم ها یکی دیگر از روش های سدی پیشگیری از بارداری هستند. دیافراگم یک کاپ کم عمق و گنبدی شکل است که وقتی درون واژن قرار می گیرد، از رسیدن اسپرم ها به دهانه رحم جلوگیری می کند.

معمولا از دیافراگم به همراه اسپرم کش استفاده می شود.

از هر 100 نفری که به روش معمول از دیافراگم به همراه اسپرم کش استفاده می کنند، حدود 12 نفر در عرض یک سال باردار می شوند.

 

حلقه های واژنی

حلقه های واژنی، حلقه هایی پلاستیکی هستند که هورمون هایی را برای مهار تخمک گذاری به داخل واژن آزاد می کنند.

برای استفاده از حلقه واژنی، فرد می تواند آن را برای 21 روز در واژن قرار دهد و برای 7 روز خارج کرد تا قاعدگی انجام شود، سپس یک حلقه جدید وارد کند.

حلقه واژینال یک روش پیشگیری از بارداری هورمونی است، بنابراین می تواند عوارض جانبی مشابه قرص های ضد بارداری داشته باشد.

از هر 100 نفری که به روش معمول از حلقه واژنی استفاده می کنند، حدود 9 نفر در عرض یک سال باردار می شوند.

 

ابزارهای درون رحمی (IUD)

IUD دستگاه های کوچکی هستند که توسط متخصص امور درمانی در رحم قرار می گیرند.

IUD ها می توانند هورمونی یا غیرهورمونی باشند.

IUD های هورمونی بین 5 تا 7 سال دوام دارند ولی نوع غیر هورمونی آنها تا 10 سال نیز قابل استفاده هستند.

از هر 100 نفری که به روش معمول از IUD استفاده می کنند، کمتر از یک نفر در عرض یک سال باردار می شوند.

نوع هورمونی آن می تواند عوارض جانبی مشابه قرص های ضد بارداری داشته باشد.

IUD غیرهورمونی یا مسی نیز می تواند منجر به لکه بینی، پریودهای نامنظم، پریودهای سنگین تر و تشدید کرامپ ها شود.

 

ایمپلنت

ایمپلنت ضد بارداری یک میله کوچک پلاستیکی است که توسط متخصص درمانی در بازو قرار می گیرد.

این میله هورمون هایی برای پیشگیری از بارداری پخش کرده و تا 3 سال دوام می آورد.

از هر 100 نفری که به روش معمول از ایمپلنت استفاده می کنند، کمتر از یک نفر در عرض یک سال باردار می شوند.

ایمپلنت به عنوان یک روش هورمونی می تواند عوارض جانبی مشابه قرص های پیشگیری از بارداری داشته باشد.

 

آمپول های بارداری

آمپول های ضد بارداری که به آن ها شات (Shot) تزریق های هورمونی هستند که هر سه ماه یکبار برای پیشگیری از بارداری انجام می شوند.

از هر 100 نفری که به روش معمول از این آمپول ها استفاده می کنند، حدود 6 نفر در عرض یک سال باردار می شوند.

 

آمپول های ضد بارداری در برابر قرص های ضد بارداری

قرص و آمپول های ضد بارداری هر دو روش های هورمونی پیشگیری از بارداری هستند.

تفاوت اصلی بین آن ها، در نحوه عملکردشان است.

همچنین ممکن است عوارض جانبی متفاوتی نیز داشته باشند.

آمپول نیز مانند قرص، تخمک گذاری را سرکوب کرده و مخاط دهانه رحم را ضخیم می کند تا شانس رسیدن اسپرم به سلول های تخمک را کاهش دهد.

این روش پیشگیری از بارداری فقط مبتنی بر پروژستین است.

آمپول در پیشگیری از بارداری کمی قابل اعتمادتر از قرص است.

علت این امر این است که نیازی نیست مصرف کننده هر روز آن را مصرف کند.

اما برای موثر بودن این روش نیز، مصرف کننده باید هر سه ماه یکبار تزریق آمپول را انجام دهد.

بسیاری از عوارض جانبی آن ها مشابه هستند؛ از جمله:

• لکه بینی
• حساسیت سینه ها
• تغییرات خلق و خو
• سردرد
• عدم قاعدگی
• افزایش وزن احتمالی

استفاده بلندمدت از آمپول می تواند منجر به تحلیل استخوان ها شود.

این مساله می تواند خطر بروز پوکی و شکستگی استخوان در سال های بعد را افزایش دهد.

 

خلاصه

قرص های ضد بارداری حاوی هورمون هایی هستند که به روش های زیادی روی بدن تاثیر می گذارند، بنابراین، عوارض جانبی آنها امری رایج است.

عوارض جانبی آن ها بسته به نوع قرص و فرد، متفاوت است.

این عوارض معمولا در عرض 2 تا 3 ماه بعد از شروع مصرف،‌ تسکین می یابند.

هر فرد واکنش متفاوتی به هر نوع قرص دارد. ممکن است لازم باشد چند نوع قرص را امتحان کنید تا مناسب ترین آن ها را بیابید.

زمانیکه مصرف قرص قطع شود، بدن فرد به وضعیت قبل از مصرف قرص بر می گردد.

اگر عوارض جانبی ناشی از قرص های ضد بارداری شدید بوده یا مانع زندگی روزمره می شوند و یا بیش از ۳ ماه طول کشیده اند، بهتر است در خصوص امتحان برندهای دیگر یا روش های دیگر پیشگیری با متخصص درمانی مشورت کنید.