پروبیوتیک چیست و چه کاربردی دارد؟
پروبیوتیک ها میگروارگانیسم های زنده ای هستند که می توانند برای سلامتی مفید باشند. مصرف قرص های مکمل پروبیوتیک علاوه بر تامین و بازیابی باکتری های مفید روده به تقویت سلامت دستگاه گوارش نیز کمک می کند.
پروبیوتیک ها می توانند بعضی از مشکلات جزئی را به سرعت برطرف کنند. به عنوان مثال، علائم افرادی که دچار اسهال خفیف باشند طی چند روز برطرف خواهد شد.
به منظور سلامت کلی دستگاه گوارش و ظاهر شدن اثرات پروبیوتیک ها در افراد، چند هفته استفاده منظم از آنها ضروری است.
استمرار مصرف پروبیوتیک ها مزایای بسیاری خواهد داشت، چرا که این باکتری های مفید برای تجمع و اثربخشی به زمان نیاز دارند.
در این مقاله به بررسی پروبیوتیک ها، روش استفاده و سرعت عملکرد آنها می پردازیم.
پروبیوتیک چیست؟
پروبیوتیک ها باکتری ها و مخمرهای زنده ای هستند که افراد آنها را مفید و دوست بدن توصیف می کنند. تولیدکنندگان محصولات پروبیوتیک از آنها با عنوان فرهنگ زنده (Live Cultures) یاد می کنند.
بیشتر پروبیوتیک ها حاوی میکروب هایی هستند که در بخشی از بدن مانند روده کوچک و روده بزرگ رشد می کنند. مصرف این پروبیوتیک ها به جهت جایگزین شدن میکروب های مفید در بدن می تواند از سلامت روده پشتیبانی کند.
این میکروب ها مضر نبوده و در عوض نقش مفیدی مثل کمک به هضم غذا در بدن را ایفا می کنند.
یک سیستم گوارشی فاقد این باکتری های مفید و یا دارای رشد بیش از حد باکتری های مضر در وضعیت عدم تعادل معروف به دیس بیوزیس (Dysbiosis) قرار می گیرد. این وضعیت منجر به ایجاد علائم در دستگاه گوارش و افزایش خطر ابتلا به سایر مشکلات خواهد شد.
پروبیوتیک ها با چه سرعتی عمل می کنند؟
سرعت عملکرد پروبیوتیک ها به عوامل مختلفی بستگی دارد. یک مطالعه در سال 2018 نشان داد که عواملی مثل نوع سویه پروبیوتیک، وضعیت سلامتی، فرمول محصول، کیفیت محصول و دوز مصرفی در اثربخشی پروبیوتیک ها اهمیت دارند.
بعضی ممکن است مصرف پروبیوتیک ها را به عنوان یک درمان هدفمند برای درمان علائم حاد مثل اسهال مسافران (Traveler’s diarrhea) – به طور عامیانه به آن آب به آب شدن می گویند – توصیه کنند. در این موارد فرد مبتلا پس از چند روز متوجه اثرات آن خواهد شد.
به عنوان مثال، یک تحقیق قدیمی تر نشان می دهد که درمان پروبیوتیک در ترکیب با درمان رهیدراتاسیون (Rehydration therapy) می تواند زمان بهبودی اسهال را به دو روز برساند.
در مورد بیماری های جدی تر ممکن است لازم شود برای مشاهده اثرات پروبیوتیک، چند هفته از آن استفاده شود، چراکه استفاده بلندمدت از آنها بهتر خواهد بود.
به عنوان مثال، یک بررسی در Nutrients نشان داد که افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) می توانند بیشترین نفع را از مصرف پروبیوتیک ها به مدت 8 هفته با بیشتر ببرند. همچنین یک مطالعه در سال 2018 نشان داد افرادی که به مدت 12 هفته از یک نوشیدنی پروبیوتیک با دوز بالا استفاده کنند به طرز چشمگیری کمتر از افرادی که از دارونماها (Placebo) استفاده می کنند دچار عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی خواهند شد.
استفاده مداوم از پروبیوتیک های مناسب بهترین فرصت را برای کاهش علائم و سلامت کلی روده فراهم می کند.
متداول ترین انواع پروبیوتیک ها
پروبیوتیک ها حاوی انواع مختلفی از میگروارگانیسم ها هستند. دو نوع متداول آنها متعلق به گروه های لاکتوباسیلوس (Lactobacillus) و بیفیدوباکتریوم (Bifidobacterium) هستند.
لاکتوباسیلوس (Lactobacillus)
سویه های متداول لاکتوباسیلوس عبارتند از:
- Lactobacillus (L) salivarius
- acidophilus
- paracasei
- fermentium
- brevis
- casei
- Sakei
بیفیدوباکتریوم (Bifidobacterium)
سویه های متداول بیفیدوباکتریوم عبارتند از:
- Bifidobacterium (B) bifidum
- longum
- breve
- animalis
نحوه استفاده از پروبیوتیک ها
پروبیوتیک ها معمولا به مواد غذایی خاصی اضافه شده و یا به صورت مکمل در دسترس هستند.
خوردن مواد غذایی پروبیوتیک
بعضی از مواد غذایی به طور طبیعی حاوی پروبیوتیک هستند، بعلاوه بعضی از کمپانی ها آنها را در فرآیند تولید به محصولات خود اضافه می کنند. مواد غذایی تخمیر شده یا لبنیات از منابع متداول پروبیوتیک ها هستند. این مواد غذایی عبارتند از:
- ماست
- پنیر کاتج
- کلم ترش
- کفیر
- کامبوچا (Kombucha)
- ترشی سبزیجات
- محصولات تخمیر شده سویا مثل تمپه (Tempeh)، میسو (Miso) و ناتو (Natto)
قرص های مکمل پروبیوتیک
همچنین افراد می توانند از قرص های مکمل پروبیوتیک با تنوع زیاد از سویه های مختلف موجود هستند، استفاده کنند. این مکمل ها معمولا به صورت قرص یا کپسول در دسترس هستند.
مصرف مکمل ها راهی ساده برای وارد کردن مقادیر زیادی میکروب های مفید به بدن است. با این حال، پیروی از دستورالعمل ها و انتخاب دوز مناسب این مکمل ها دارای اهمیت است.
جهت مشاهده مکمل های پروبیوتیک داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید
فواید مصرف پروبیوتیک ها
مصرف پروبیوتیک ها به دلیل نحوه تعامل آنها با بدن می تواند فواید زیادی داشته باشد. اگرچه ممکن است سیستم ها و اعضای بدن را تحت تاثیر قرار دهند اما فواید اصلی آنها در کمک به فلور روده و سلامت دستگاه گوارش است.
یک مطالعه در Medicine به نقش پروبیوتیک ها در حل چندین مشکل گوارشی اشاره کرد که عبارتند از:
- اسهال مسافران
- اسهال ناشی از مصرف آنتی بیوتیک
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- بیماری کرون
- کولیت زخمی
با این حال، محققان این مطالعه خواستار تحقیقات طولانی تر در مورد بیماری های مزمن گوارشی هستند، زیرا شواهد محدودی برای استفاده از پروبیوتیک ها وجود دارد.
یک بررسی در سال 2018 به مزایای مصرف پروبیوتیک ها اشاره کرد:
- تعادل باکتری های روده
- سلامت سیستم ایمنی بدن
- حرکات روده
- ثبات مدفوع
- سلامت واژن
توجه به این نکته مهم است که این تاثیرات تا زمان استفاده از پروبیوتیک ها ادامه خواهند داشت. همچنین شواهد محدودی در مورد فواید بلندمدت آنها وجود دارد و به تحقیقات بیشتری برای تایید آن نیاز است.
همچنین بخوانید:
خطرات مصرف پروبیوتیک ها
پروبیوتیک ها به طور کلی بی خطر هستند. با این حال، مصرف مقادیر زیادی از آنها می تواند باعث علائم جزئی مثل ایجاد گاز و نفخ در بعضی افراد شود.
بعضی عوارض جانبی نادر نیز در ارتباط با مصرف پروبیوتیک ها وجود دارد که معمولا در صورت وجود یک مشکل زمینه ای بروز می کنند.
این عوارض جانبی عبارتند از:
- سپسیس (Sepsis)
- آندوکاردیت (Endocarditis)
- آبسه کبد
- رشد بیش از حد قارچ ها
افرادی که به شدت بیمار هستند یا دچار شرایطی هستند که سیستم ایمنی آنها به خطر افتاده است نباید از قرص های مکمل پروبیوتیک استفاده کنند. علاوه بر این، خطرات احتمالی مصرف پروبیوتیک ها در زنان باردار و یا شیرده کاملا مشخص نیست.
همچنین بخوانید:
سپسیس: هر آنچه باید در مورد این بیماری بدانید
خلاصه
پروبیوتیک ها میکروب های زنده ای هستند که می توانند روی بدن تاثیر مثبتی داشته باشند.
ممکن است قرص های مکمل پروبیوتیک به بهبود نشانگرهای سلامت دستگاه گوارش، کاهش علائم بعضی از مشکلات گوارشی و بهبود سیستم ایمنی کمک کنند.
مصرف بعضی پروبیوتیک ها برای تسکین علائم کوتاه مدت مثل کاهش اسهال طی چند روز موثر خواهند بود. در مورد بیماری های مزمن و ایمنی عمومی، برای دستیابی به حداکثر اثر بخشی پروبیوتیک ها، مصرف مداوم برای چند هفته یا چند ماه ضروری است.
بیشتر افراد به خوبی با پروبیوتیک ها سازگار هستند و می توانند از آنها برای ترمیم یا ایجاد تعادل میکروبیوم مفید روده بهره ببرند. با این حال، بعضی افراد برای اضافه کردن پروبیوتیک به رژیم غذایی خود بهتر است با پزشک مشورت کنند.
جهت مشاهده مکمل های گوارش و دیگر محصولات داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید