چشم درد: از علت تا درمان
چشم درد خفیف می تواند نشانه چشم کوفتگی (Eyestrain) یا خستگی (Tiredness) باشد. سر دردهای میگرنی و عفونت سینوسی نیز می توانند به نواحی اطراف چشم آسیب برسانند. در بعضی موارد نیز، چشم درد می تواند علامت یک بیماری جدی تر مثل یوئیت (Uveitis) باشد که نیازمند درمان فوری است.
چشم ها از طرق مختلف آسیب می بینند. ممکن است افراد احساس درد، سوزش، گزش یا وجود یک جسم خارجی در چشم های خود داشته باشند.
در این مقاله به بررسی دلایل احتمالی چشم درد، برخی راه های درمان و روش های مراقبت خانگی می پردازیم.
دلایل
چشم کوفتگی (Eyestrain)
این وضعیت در هنگام خسته شدن چشم ایجاد می شود. این اتفاق اغلب زمانی رخ می دهد که افراد به مدت طولانی در حال انجام فعالیتی باشند که نیاز به تمرکز چشم دارد. این وضعیت می تواند باعث بروز درد، آبریزش یا خشکی چشم شود.
همچنین بخوانید:
علت خشکی چشم به همراه تاری دید (کلیک)
بعضی از دلایل احتمالی خستگی چشم عبارتند از:
- نگاه کردن به صفحه نمایشگر
- رانندگی کردن
- مطالعه کردن
- قرار گرفتن در معرض نورهای درخشان
استراحت دادن چشم ها می تواند خستگی چشم را بهبود دهد. طبق توصیه مؤسسه ملی بینایی ایالات متحده آمریکا (NEI) برای استراحت دادن به چشم ها در هنگام فعالیتی مثل خواندن، هر 20 دقیقه به جسمی در فاصله 20 فوتی (حدود 6 متری) به مدت 20 ثانیه نگاه کنید.
تنظیم روشنایی نمایشگرها، کاهش تابش خیره کننده چراغ ها و پنجره ها و استراحت منظم در هنگام رانندگی هم می توانند موثر باشند.
یک نسخه نادرست برای عینک نیز می تواند منجر به خستگی چشم و سر درد شود. بینایی با گذشت زمان تغییر می کند، بنابراین بهتر است معاینات منظم چشم پزشکی را انجام دهید.
خشکی چشم
خشکی چشم وضعیتی شایع است. این اتفاق زمانی رخ می دهد که مجاری اشک به اندازه کافی برای مرطوب نگه داشتن چشم، اشک تولید نکنند.
بعضی از علائم خشکی چشم عبارتند از:
- خارش چشم ها
- سوزش یا احساس گزش در چشم ها
- حساس شدن به نور
- تاری دید
- قرمز شدن چشم ها
خشکی چشم بیشتر بر روی افراد مسن، زنان و افرادی که از طریق رژیم غذایی خود ویتامین A یا اسیدهای چرب امگا 3 دریافت نمی کنند، تاثیر می گذارد. افراد مبتلا به بعضی از بیماری های خود ایمنی خاص مثل لوپوس یا سندروم شوگرن (Sjogren’s syndrome) نیز ممکن است دچار خشکی چشم شوند.
همچنین خشکی چشم در اثر نگاه کردن بیش از حد به صفحه نمایشگر اتفاق می افتد. چرا که ممکن است در حین تماشا به اندازه کافی پلک نزنید. عواملی مثل تهویه هوا، دود سیگار و باد هم می توانند این شرایط را تشدید کنند.
درمان خشکی چشم شامل استفاده از قطره های مرطوب کننده و آبرسان چشم و داروهای تجویزی توسط پزشک است که باعث تولید بیشتر اشک می شوند. در صورتی که علت خشکی چشم تخلیه شدن سریع مجاری اشک باشد، انجام یک روش پزشکی برای مسدود کردن مجاری اشک کمک کننده خواهد بود.
چشم صورتی یا التهاب ملتحمه (Pink eye)
التهاب ملتحمه یا کنژنکتیویت (Conjunctivitis) ناشی از یک ویروس یا باکتری است. شایع ترین علائم آن عبارتند از:
- قرمز یا صورتی شدن چشم
- خارش یا سوزش
- اشک آلود شدن چشم
- ترشح، که می تواند سفید، زرد یا سبز باشد
معمولا التهاب ملتحمه ویروسی خود به خود و بدون درمان رفع خواهد شد. با این حال، ممکن است مبتلایان به التهاب ملتحمه باکتریایی به مصرف قطره چشمی آنتی بیوتیک یا پماد چشمی نیاز داشته باشند.
مبتلایان دارای علائم شدید یا مداوم و افرادی که علائم التهاب ملتحمه را در نوزادان مشاهده می کنند، باید به پزشک مراجعه کنند.
سرایت التهاب ملتحمه به دیگران به سادگی انجام می شود. بنابراین افراد مبتلا به آن باید به صورت مرتب و به خصوص پس از لمس چشم، دست های خود را بشویند. همچنین توقف موقت موارد زیر ایده خوبی خواهد بود:
- استفاده از لنزهای تماسی
- آرایش چشم
- به اشتراک گذاشتن حوله و سایر لوازم شخصی
- شنا کردن در استخر
افراد می توانند با از بین رفتن عفونت، انجام فعالیت های فوق را از سر بگیرند.
عفونت قارچی
قارچ ها نیز می توانند باعث ایجاد عفونت چشم شوند.
افراد شاغل در مزارع یا باغ ها و همچنین افرادی که از لنزهای تماسی استفاده می کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت های قارچی چشم هستند. افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف تر، دیابت و بیماری های نیازمند درمان با کورتیکواستروئید نیز بیشتر مستعد ابتلا به این نوع عفونت خواهند بود.
همچنین بخوانید:
رایج ترین عفونت های چشمی (کلیک)
عفونت قارچی منجر به ایجاد موارد زیر می شود:
- چشم درد
- قرمزی چشم
- تاری دید
- حساس شدن به نور
- اشک ریختن
- ترشح
در صورت بروز این علائم مراجعه فوری به پزشک ضروری است. طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، انواع عفونت های قارچی چشم نیاز به مصرف داروهای تجویزی توسط پزشک دارند. ممکن است درمان آنها شامل قطره چشمی ضد قارچ، دارو یا در بعضی موارد جراحی باشد.
خراشیدگی یا زخم قرنیه
قرنیه لایه شفافی است که جلوی چشم را می پوشاند. ممکن است افراد در هنگام قرار دادن لنزهای تماسی، آرایش یا مالیدن چشم ها باعث خراشیدن قرنیه خود شوند. نتیجه این وضعیت چشم درد همراه با موارد زیر است:
- احساس گیر کردن چیزی در چشم
- قرمزی و آبریزش چشم
- حساس شدن به نور
- تاری دید
برای درمان چشم درد ناشی از خراشیدگی یا زخم قرنیه ممکن است پزشک به تجویز قطره های چشمی، پچ های محافظت از چشم یا لنزهای تماسی مخصوص بپردازد. این موارد بهبودی را تسریع می کنند.
طبق اعلام آکادمی چشم پزشکی آمریکا (AAO) خراشیدگی های خفیف نیازی به درمان ندارند و طی 2 روز بهبود می یابند. ممکن است بهبود یک خراش بزرگتر تا 1 هفته طول بکشد.
یوئیت (Uveitis)
طبق اعلام مؤسسه ملی بینایی ایالات متحده آمریکا NEI یوئیت اصطلاحی برای توصیف طیف وسیعی از بیماری های التهابی چشم است. یوئیت می تواند بافت چشم را از بین برده و باعث کاهش بینایی شود.
علائم آن عبارتند از:
- چشم درد
- تاری دید
- ایجاد نقاط تاریک و شناور در بینایی
- حساس شدن به نور
- قرمزی
علت ایجاد یوئیت همیشه مشخص نیست. ممکن است این وضعیت به دلیل آسیب دیدگی چشم، عفونت، تومور یا شرایط خود ایمنی ایجاد شود. یوئیت می تواند به عنوان یک بیماری حاد از بین برود و یا به عنوان یک بیماری مزمن دوباره بروز کند.
یوئیت نیاز به مراقبت پزشکی دارد. درمان آن معمولا با تجویز قطره چشمی یا دارو انجام می شود. هدف درمان کاهش درد و التهاب، جلوگیری از آسیب به بافت و بازیابی بینایی است.
همچنین بخوانید:
چشم درد و سایر علائم
در صورت بروز چشم درد در کنار سایر علائم، ممکن است بیماری دیگری باعث ایجاد آن شده باشد.
بیماری های احتمالی عبارتند از:
- عفونت سینوس: درد تاثیرگذار روی گونه ها، پیشانی و چشم ها و همراه با انسداد بینی و تب، می تواند نشان دهنده وجود عفونت سینوس باشد. پزشک می تواند عفونت سینوس را با آنتی بیوتیک درمان کند.
- میگرن: میگرن بیماری است که باعث سردردهای شدید و اغلب در یک طرف سر می شود. همچنین میگرن می تواند باعث درد شدید در چشم ها یا پشت آنها یا استخوان ابرو، حساسیت به نور و حالت تهوع یا استفراغ شود.
- سردردهای گردنی یا سردرد سرویکوژنیک (Cervicogenic): این نوع سردرد می تواند باعث ایجاد درد در اطراف چشم، یک طرف صورت یا سر، و گردن یا شانه ها شود. همچنین ممکن است منجر به ایجاد حالت تهوع، تاری دید، حساسیت به نور یا صدا نیز شود.
درمان های خانگی
درمان های خانگی به تسکین چشم درد کمک می کنند اما قادر به برطرف کردن بیماری های جدی چشم یا عفونت ها مثل عفونت قارچی یا یوئیت نیستند.
هدف اصلی درمان های خانگی تسکین علائم افرادی است که دچار خستگی، زخم یا خشکی چشم هستند.
بعضی از درمان های خانگی چشم درد عبارتند از:
- استراحت کردن: درد چشم ایجاد شده در اثر خستگی و یا تجویز نادرست عینک، با استراحت تسکین می یابد. استراحت منظم در هنگام مطالعه یا کار با صفحه نمایشگر می تواند از کوفتگی چشم جلوگیری کند.
- استفاده از دستگاه بخور: دستگاه های بخور رطوبت هوا را افزایش می دهند که این امر به افراد مبتلا به خشکی چشم و یا کسانی که در مناطقی با آب و هوای خشک زندگی می کنند، کمک خواهد کرد.
- قطره های بدون نیاز به ارائه نسخه پزشک یا OTC: قطره های اشک مصنوعی به تامین رطوبت چشم کمک کرده و احساس بهتری برای افراد مبتلا به خستگی یا خشکی چشم ایجاد خواهند کرد.
- کاهش قرارگیری در معرض محرک ها: دود سیگار، وزش باد و تهویه هوا می توانند خشکی چشم را تشدید کنند. در صورت امکان، قرار نگرفتن در معرض این عوامل، به افراد کمک خواهد کرد.
- ترک سیگار: دود سیگار چشم ها را تحریک می کند. طبق اعلام مؤسسه ملی بینایی ایالات متحده آمریکا (NEI) سیگار کشیدن خطر ابتلا به بیماری چشم و آسیب به عصب بینایی را افزایش می دهد.
طبق توصیه NEI، مصرف سبزیجات تیره و برگی، ماهی های چرب مثل سالمون و لوزی ماهی (Halibut) و مواد غذایی حاوی ویتامین A مثل هویج و کلم بروکلی خطر ابتلا به بیماری های چشم را کاهش می دهند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت شدید و مداوم بودن چشم درد و یا همراه شدن آن با علائم دیگری مثل چرک کردن یا حساس شدن به نور باید به پزشک مراجعه کرد. از دست دادن بینایی نیز دلیل دیگری برای مراجعه به پزشک خواهد بود.
افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری ها یا عوارض چشمی هستند نیز باید در صورت تجربه درد به پزشک مراجعه کنند. این موارد شامل افراد مبتلا به دیابت، فشار خون بالا و بیماری های تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن هستند.
نوزادان در صورت ابتلا به عفونت چشم می توانند دچار مشکلات جدی شوند. والدین یا مراقبین نوزادان باید در صورت مشاهده پلک های پف کرده، قرمزی چشم و یا ترشح آن فورا به پزشک مراجعه کنند.
خلاصه
درد خفیف و ناراحتی چشم امری شایع است. این علائم می توانند به دلیل خستگی چشم یا خشکی آن ایجاد شوند. هر دو آنها ممکن است در اثر تمرکز طولانی مدت چشم بر روی صفحه نمایشگر یا کتاب رخ دهند.
دردهای شدیدتر چشم ممکن است در اثر میگرن، خراشیدگی قرنیه و یا ایجاد عفونت رخ دهند. در صورت امکان، افراد مبتلا باید در مورد علائم خود با پزشک صحبت کنند.
جهت مشاهده محصولات مکمل و سایر محصولات داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید