علت های اصلی اختناق خفگی – آسم و آنافیلاکسی بوده و درمان آسفیکسی بسته به علت متفاوت است؛ خفگی پری ناتال و اختناق شهوانی دو نمونه آن هستند.

اختناق (آسفیکسی : Asphyxiation) زمانی رخ می دهد که بدن به اندازه کافی اکسیژن دریافت نکند. این امر باعث ضعف تنفس طبیعی شده و ممکن است منجر به بیهوشی گردد. اختناق می تواند باعث مرگ شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اختناق از جمله بعضی دلایل ایجاد آسفیکسی، علائم، عوامل خطر و روش های پیشگیری با ما همراه باشید.

اختناق یا آسفیکسی چیست؟

هنگامی که فرد به طور طبیعی نفس می کشد، اکسیژن را وارد ریه های خود می کند. سپس ریه ها اکسیژن را به جریان خون منتقل کرده و توسط آن به بافت های بدن می رسد.

آنوکسی (Anoxia) یک اصطلاح پزشکی برای کمبود اکسیژن است. در صورتی که مغز اکسیژن کافی دریافت نکند، فرد در عرض چند ثانیه بیهوش خواهد شد.

اگر فرد برای چند دقیقه اکسیژن دریافت نکند، این امر ممکن است منجر به آسیب مغزی برگشت ناپذیر و یا مرگ گردد.

علت ها

دلایل اختناق می توانند متفاوت باشند. اما معمولا این اتفاق به دلیل آسیب دیدگی، تنفس مواد شیمیایی یا انسداد مجاری تنفسی رخ می دهد.

برخی دلایل خاص آسفیکسی عبارتند از:

آسم

آسم نوعی بیماری ریوی است که گاهی می تواند تنفس را دشوار کند. در صورتی که افراد دچار حمله شدید آسم شوند، ممکن است نتوانند اکسیژن کافی را وارد ریه های خود کنند. این اتفاق بدون مداخله درمانی منجر به آسفیکسی یا اختناق می شود.

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره آسم (کلیک)

خفگی

خفگی (Strangulation) سبب توقف ورود اکسیژن به داخل ریه ها می شود. همچنین این اتفاق مانع ورود جریان خون به مغز خواهد شد. این حالت زمانی رخ می دهد که دست، نوار و یا جسم دیگری روی گلو فشار وارد نماید.

جسم خارجی

اگر جسمی خارجی در گلوی فرد گیر کند، می تواند موجب خفگی گردد. در صورت شدید بودن خفگی، فرد قادر به استنشاق اکسیژن نخواهد بود.

آنافیلاکسی

آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید است. در طی آن سیستم ایمنی مواد شیمیایی آزاد خواهد کرد که بدن را دچار شوک می کند. این روند مجاری تنفسی را باریک کرده و باعث ورم گلو می شود. بدون درمان فوری، ممکن است آسفیکسی یا اختناق رخ دهد.

همچنین بخوانید:

شوک آنافیلاکسی چیست؟ (کلیک)

غرق شدن

غرق شدن زمانیست که فرد به دلیل فرو بردون آب به داخل ریه (استنشاق آب) دچار اختلال تنفسی گردد. هنگام غرق شدن، مایع از طریق دهان و بینی وارد شده و راه تامین اکسیژن را می بندد.

غرق شدن یکی از 10 علت اصلی مرگ و میر در میان کودکان و جوانان است.

آسفیکسی شیمیایی

اختناق یا آسفیکسی ناشی از مواد شیمیایی هنگامیست که فرد ماده شیمیایی استنشاق کرده باشد که در دریافت و استفاده از اکسیژن اختلال ایجاد کند.

یک نمونه از آسفیکسی شیمیایی، مسمومیت با مونوکسید کربن است.

زمانکه که فرد مونوکسید کربن را استنشاق کند، این گاز با گلبوهای قرمز خون که حمل اکسیژن را برعهده دارند، ترکیب می شود. در صورت استنشاق بیش از حد مونوکسید کربن، خون قادر به حمل اکسیژن نخواهد بود. این اتفاق می تواند باعث از بین رفتن سلول های اندام حیاتی بدن و مرگ شود.

علائم

یک مطالعه قدیمی علائم آسفیکسی یا اختناق را به ترتیب زیر ذکر می کند:

تنگی نفس یا دشواری در تنفس
ضربان قلب آهسته
گرفتگی صدا
گلو درد
گیجی
از دست دادن هوشیاری
خون دماغ شدن
تغییرات بینایی
از دست دادن شنوایی

ممکن است افرادی که دچار آسفیکسی یا اختناق می شوند، لب های کبود یا متمایل به آبی رنگ داشته باشند. دلیل این اتفاق کمبود اکسیژن در خون است.

درمان

درمان آسفیکسی یا اختناق وابسته به علت ایجاد آن متفاوت خواهد بود. برخی درمان های اختناق شامل احیای قلبی ریوی (CPR) و اکسیژن درمانی است.

ممکن است قلب فردی که به علت اختناق دچار بیهوشی شده، از کار بیفتد. در این صورت احیای قلبی ریوی (CPR) نقش قلب و ریه را ایفا کرده و باعث جریان خون و اکسیژن در بدن می شود.

یک دیگر از درمان های اختناق اکسیژن درمانی است.

در طی اکسیژن درمانی فرد از ماسک بر روی دهان و بینی و یا فقط لوله ای در بینی استفاده خواهد کرد. ماسک یا لوله به استوانه ای متصل است که هوایی با اکسیژن بیش از حد معمول را فراهم می کند.

پیشگیری

پیشگیری از اختناق وابسته به علت می تواند متفاوت باشد. در این بخش به بررسی برخی روش های پیشگیری از دلایل خاص اختناق می پردازیم.

خفگی: یادگیری برخی تکنیک های دفاع شخصی در محافظت از خود موثر است.

اجسام خارجی: افراد باید از قراردادن اجسام غیر قابل خوردن در دهان خودداری کنند. همچنین نباید تکه های بزرگ مواد غذایی را در دهان بگذارند. والدین نیز باید اشیاء کوچک را از دسترس کودکان دور نگه دارند.

غرق شدن: افراد باید از شنا کردن در آب های نا آشنایی که جریان آن را نمی دانند، خودداری کنند. در صورتی که افراد شنا بلد نباشند یادگیری آن کمک کننده است.

آنافیلاکسی: افراد باید از مواردی که باعث ایجاد واکنش آلرژیک شدید می شوند، خودداری کنند. همچنین افرادی که آلرژی خاصی دارند باید همیشه هنگام خروج از منزل داروی اپی پن یا اپی نفرین (EpiPen) به همراه داشته باشند.

آسفیکسی شیمیایی: طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، راه های پیشگیری از مسمومیت با مونوکسید کربن شامل سرویس منظم لوازم گازسوز، روغن سوز و یا زغالی، نصب دیتکتور مونوکسید کربن و روشن نکردن خودرو یا تراکتور در داخل گاراژهای سر بسته و متصل به خانه است.

آسم: مبتلایان به آسم باید همیشه داروهای استنشاقی همراه خود داشته باشند.

عوامل خطر

گروه های زیر ممکن است بیشتر در معرض خطر آسفیکسی باشند:

افراد مبتلا به آسم
افراد مبتلا به آلرژی
نوزادان
افراد دارای مشکلات تنفسی
افراددارای مشکل در بلع

آسفیکسی در هنگام زایمان

پزشکان اختناق در هنگام زایمان را خفگی پری ناتال (Perinatal asphyxia) می نامند.

این اتفاق زمانی رخ می دهد که نوزاد اکسیژن کافی قبل، حین یا بعد از زایمان دریافت نکند. این امر منجر به آسیب مغزی، مشکلات تنفسی یا نارسایی عضو خواهد شد.

طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO) این اتفاق یکی از علل شایع مرگ و میر نوزادان است.

یک بررسی سیستماتیک با مطالعه عوامل خطر احتمالی برای خفگی پری ناتال نشان داد که موارد زیر می توانند نوزادان را در معرض خطر بیشتری قرار دهند:

زایمان افراد 20 تا 25 ساله
نارس بودن نوزاد
تب کردن مادر در حین زایمان

همچنین ایجاد خطر می تواند به تعداد حاملگی های قبلی فرد بستگی داشته باشد.

برخی دیگر از علت های ایجاد کننده اختناق در هنگام زایمان (خفگی پری ناتال) عبارتند از:

کمبود اکسیژن مادر به دلیل مشکلات اساسی تنفسی و یا استفاده از داروهای بیهوشی
پایین بودن فشار خون مادر
رحم قادر به ریلکسی و شل شدن نیست؛ به این معنی است که اکسیژن قادر به گردش درآوردن جفت نباشد.
جدا شدن زودهنگام جفت از رحم

خفگی پری ناتال پیچیده است و ممکن است پیش بینی و پیشگیری از آن دشوار باشد. درمان آن به سلامت کلی نوزاد، شدت بیماری و تحمل دارو وابسته است.

اگر در هنگام زایمان، تیم پزشکی معتقد باشند که خطر بروز خفگی پری ناتال وجود دارد، ممکن است اکسیژن اضافی فراهم کرده و یا عمل سزارین انجام دهند.

اگر نوزاد پس از تولد نفس نکشد، ممکن است به دستگاه تنفس یا مصرف دارو نیاز داشته باشد. انجام این کار برای کمک به تنفس و کنترل فشار خون است.

اختناق خودکار شهوانی

اختناق شهوانی به عملی جنسی گفته می شود که در آن فرد بصورت عمدی اکسیژن رسانی خود را برای افزایش رضایت جنسی قطع می کند (مانند بستن گردن با طناب)

افرادی که روش اختناق شهوانی را امتحان می کنند تمایل به استفاده از یک شی برای ایجاد آسفیکسی یا اختناق دارند.

به عنوان مثال، ممکن است هنگام خود ارضایی طنابی محکم به دور گردن خود ببندند. این کار جریان خون به مغز را متوقف کرده و ممکن است احساس لذتی ایجاد کند که به تشدید ارگاسم می انجامد.

هرگز اختناق خودکار شهوانی را امتحان نکنید. این کار خطر زیادی به همراه داشته و می تواند منجر به مرگ گردد.

خلاصه

اختناق یا آسفیکسی نوعی اختلال در تنفس است که در صورت عدم وجود اکسیژن کافی در بدن رخ می دهد. این اتفاق منجر به کاهش اکسیژن رسانی به مغز شده و می تواند باعث بیهوشی یا مرگ شود.

برخی از علت های اختناق شامل بیماری ها یا شرایط خاص (خفگی، غرق شدن، آسم و آنافیلاکسی) هستند که می توانند افراد را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آسفیکسی قرار دهند.

درمان اختناق بسته به علت متفاوت بوده و شامل CPR، اکسیژن درمانی و .. است.

اختناق شهوانی می تواند منجر به مرگ گردد.

جهت مشاهده مکمل و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید

آسم آلرژی آلرژی غذایی آلرژی فصلی تنفس / مشکلات تنفسی زنان / زایمان / بارداری