آپیکسابان (Apixaban) نوعی دارو ضد انعقاد یا رقیق کننده خون است. در این مطلب به بررسی روش و زمان مصرف همچنین عوارض جانبی و تداخلات دارویی آپیکسابان می پردازیم.

در این مقاله به بررسی موارد زیر پرداخته می شود:

1- آپیکسابان چیست↓

2- حقایق کلیدی↓

3- چه افرادی می توانند آپیکسابان مصرف کنند؟ چه افرادی نمی توانند؟↓

4- نحوه و زمان مصرف آپیکسابان↓

5- خونریزی و اقدامات لازم در مورد آن↓

6- عوارض جانبی آپیکسابان↓

7- نحوه کنار آمدن با عوارض جانبی آپیکسابان↓

8- مصرف در دوران بارداری و شیردهی↓

9- احتیاط در مصرف این دارو با داروهای دیگر↓

تهیه ی تمام داروها صرفا با مراجعه حضوری به داروخانه ها امکان پذیر می باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با شماره 1490 تماس بگیرید.

آپیکسابان چیست

آپیکسابان نوعی دارو ضد انعقاد خون یا رقیق کننده خون است.

مصرف این دارو باعث می شود تا خون به راحتی از طریق رگ ها در بدن جاری شود. این یعنی خون کمتر باعث ایجاد لخته های خطرناک می شود.

مصرف این دارو برای درمان افرادی است که به دلیل ایجاد لخته خون دچار مشکلات زیر شده اند:

سکته مغزی
حمله قلبی
لخته شدن خون در پا (ترومبوز سیاهرگی عمقی یا DVT)
لخته شدن خون در ریه ها (آمبولی ریه)

همچنین در صورتی که در معرض ابتلا به لخته های خونی باشید، از این دارو برای پیشگیری از ایجاد لخته خون استفاده می شود.

افرادی که در معرض خطر بالایی قرار دارند شامل بیمارانی هستند که:

ضربان قلب غیرطبیعی داشته باشند (فیبریلاسیون دهلیزی)
اخیرا برای جایگزینی مفصل لگن یا زانو جراحی شده باشند

آپیکسابان فقط با نسخه پزشک در دسترس است و به صورت قرص عرضه می شود.

همچنین بخوانید:

داروهای رقیق کننده خون (کلیک)

حقایق کلیدی

معمولا آپیکسابان 2 بار در روز مصرف می شود.
می توان آپیکسابان را با غذا یا بدون آن مصرف کرد.
شایع ترین عارضه جانبی آپیکسابان، خونریزی کردن راحت تر از حد معمول است. به عنوان مثال ممکن است در طول مصرف آپیکسابان متوجه خونریزی فوری بینی، پریود شدید، خونریزی لثه و ایجاد کبودی شود. این اتفاقات در چند هفته ابتدایی درمان رخ می دهند.
همیشه کارت هشدار ضد انعقاد خون خود را همراه داشته باشید و قبل از جراحی یا اقدامات دندانپزشکی آن را به پزشک خود ارائه دهید. اطلاع پزشک از مصرف آپیکسابان اهمیت زیادی دارد. دلیل آن خطر ایجاد خونریزی است.

چه افرادی می توانند آپیکسابان مصرف کنند؟ چه افرادی نمی توانند؟

بزرگسالان بالای 18 سال می توانند از آپیکسابان مصرف کنند.

آپیکسابان برای بعضی از افراد مناسب نیست. در صورت وجود مشکلات زیر با پزشک یا داروساز صحبت کنید:

سابقه حساسیت دارویی نسبت به آپیکسابان یا داروهای دیگر
تلاش برای بارداری یا باردار بودن – مصرف آپیکسابان می تواند برای کودک مضر باشد.
مشکلات کبدی
آسیب نخاعی یا جراحی (که اخیرا اتفاق افتاده باشند).
مصرف داروهایی که روی لخته شدن خون تاثیر می گذارند از جمله وارفارین
هرگونه آسیب دیدگی که با خونریزی همراه باشد مانند زخم یا زخم معده
استفاده از داروهای گیاهی از جمله مکمل سنت جان برای افسردگی
ابتلا به سندروم آنتی فسفولیپید که نوعی بیماری موثر بر سیستم ایمنی بدن است و احتمال لخته شدن خون را بالا می برد

نحوه و زمان مصرف آپیکسابان

آپیکسابان می بایست طبق دستور پزشک مصرف شود.

مصرف معمول آن 2 بار در روز است. سعی کنید دارو را هر روز در زمان معین مصرف کنید.

قرص را به همراه با یک آب پر از آب میل کنید. آپیکسابان را می توان با غذا یا بدون آن مصرف کرد.

در صورتی که در بلع قرص مشکل دارید با پزشک خود مشورت کنید.

می توانید قرص های آپیکسابان را خرد کرده و آنها را با آب، آب سیب و یا پوره سیب مخلوط کنید. باید این مخلوط را فورا مصرف کنید.

میزان مصرف آپیکسابان

دوز مصرف آپیکسابان به علت مصرف آن بستگی دارد.

برای افرادی که دچار مشکل قلبی به نام فیبریلاسیون دهلیزی هستند – دوز معمول مصرف 1 قرص 5 میلی گرمی است که 2 بار در روز مصرف می شود. در صورتی که بیش از 80 سال سن دارید، وزن شما کمتر از 60 کیلوگرم است، بیماری کلیوی دارید و در معرض خونریزی هستید، ممکن است دوز کمتر یا 2 دوز 2.5 میلی گرمی در روز برای شما تجویز شود.
برای افرادی که اخیرا لخته خون داشته اند – در صورتی که در 6 ماه گذشته لخته خون داشته اید، دوز معمول مصرف 2 قرص 5 میلی گرمی است که به مدت 7 روز 2 بار در روز و بعد از آن 1 قرص 5 میلی گرمی 2 بار در روز توصیه می شود.
برای افرادی که از آن برای کاهش خطر لخته شدن خون در آینده استفاده می کنند – در صورتی که بیش از 6 ماه قبل لخته خون داشته اید، دوز معمول آن 1 قرص 2.5 میلی گرمی است که 2 بار در روز مصرف می شود.
برای افرادی که مفصل لگن یا زانو خود را تعویض کرده اند – دوز معمول مصرف 1 قرص 2.5 میلی گرمی است که 2 بار در روز مصرف می شود. معمولا اولین دوز را باید 12 تا 24 ساعت بعد از جراحی مصرف کرد.

در صورتی که از میزان مصرف مناسب برای خود اطمینان ندارید، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

در صورت فراموشی مصرف دارو چه اتفاقی می افتد؟

دارو را به محض یادآوری مصرف کنید، مگر اینکه زمان مصرف دوز بعدی نزدیک باشد.

برای جبران یک وعده فراموش شده، دوز اضافی مصرف نکنید. دوز بعدی را در زمان معمول خود مصرف کنید و به صورت عادی این روند را ادامه دهید.

بسیار مهم است که هر روز به یاد داشته باشید تا آپیکسابان را مصرف کنید.

اگر اغلب مصرف داروی آپیکسابان را فراموش می کنید، از زنگ هشدار دهنده برای یادآوری استفاده کنید. همچنین می توانید از داروساز در مورد روش های دیگر یادآوری زمان مصرف داروها راهنمایی بخواهید.

اگر زیاد آپیکسابان مصرف کنم چه می شود؟

در این صورت فورا از پزشک یا داروساز خود راهنمایی بخواهید. مصرف بیش از حد آن باعث ایجاد خطر خونریزی خواهد شد.

چه مدت باید آپیکسابان مصرف کرد؟

مدت زمان مصرف آپیکسابان به علت مصرف آن بستگی دارد.

در صورتی که جراحی تعویض مفصل زانو انجام داده اید، معمولا باید بین 10 تا 14 روز قرص مصرف کنید.

در صورت جایگزینی مفصل لگن معمولا مصرف قرص ها برای 32 تا 38 لازم است.

در صورت وجود لخته خون (DVT یا آمبولی ریه) به طور معمول حداقل 3 ماه مصرف آپیکسابان نیاز است.

بسته به اینکه چه عواملی باعث لخته شدن خون شده اند، ممکن است زمان مصرف بیشتری نیاز باشد.

در صورت وجود مشکل فیبریلاسیون دهلیزی، ممکن است لازم باشد برای مدتی طولانی یا حتی تا آخر عمر آپیکسابان مصرف کنید.

کارت هشدار ضد انعقاد خون

پزشک یا داروساز این کارت را به شما ارائه می کند.

همیشه این کارت را همراه خود داشته باشید. این کارت به اطلاع متخصصان می رساند که شما از داروهای ضد انعقاد خون مصرف می کنید.

دانستن این موضوع در هنگام فوریت های پزشکی مهم است.

در صورت نیاز به درمان یا اقدامات دندانپزشکی، کارت هشدار ضد انعقاد خون خود را به پرستار، پزشک یا دندانپزشک خود ارائه کنید.

انجام این کار قبل از واکسیناسیون و جلسات روتین بهداشت دندان نیز ضروری است.

ممکن است پزشک به شما توصیه کند که مصرف آپیکسابان را قطع کنید یا دوز آن را برای زمان کوتاهی کاهش دهید.

تغییر وارفارین به آپیکسابان

در صورت نیاز به تغییر دارو از وارفارین به آپیکسابان، پزشک شما را در مورد زمان قطع مصرف وارفارین راهنمایی خواهد کرد.

احتمالا این اقدام چند روز قبل از شروع آپیکسابان انجام خواهد شد.

پزشک دستور می دهد آزمایش خونی به نام نسبت نرمال شده بین المللی (INR) را برای بررسی سرعت لخته شدن خون انجام دهید.

این آزمایش به تصمیم گیری دقیق در مورد زمان شروع مصرف آپیکسابان کمک می کند.

تغییر آپیکسابان به وارفارین

در صورت نیاز به تغییر از آپیکسابان به وارفارین، ممکن است نیاز به مصرف همزمان آنها برای چند روز باشد.

پزشک دستور می دهد آزمایش خونی به نام نسبت نرمال شده بین المللی (INR) را برای بررسی سرعت لخته شدن خون انجام دهید.

این آزمایش به تصمیم گیری دقیق در مورد زمان قطع مصرف آپیکسابان کمک می کند.

خونریزی و اقدامات لازم در مورد آن

با وجودی که مصرف آپیکسابان فواید بسیاری دارد، اما به عنوان یک نکته منفی می تواند منجر به خونریزی بیش از حد شود.

دلیل آن هم لخته نشدن خون در حین مصرف آپیکسابان است.

خونریزی هایی که کمتر جدی هستند

معمولا در هنگام مصرف آپیکسابان، خونریزی خیلی راحت تر از معمول اتفاق می افتد.

ممکن است نوع خونریزی شامل موارد زیر باشد:

پریودهایی که سنگین تر و طولانی تر از حد معمول هستند
خونریزی غیرطبیعی به دنبال بریدگی
خونریزی گاه به گاه بینی (که معمولا کمتر از 10 دقیقه طول می کشد).
خونریزی لثه در هنگام مسواک زدن
کبودی هایی که به سادگی ایجاد شده و بیش از حد معمول طول می کشند

این نوع خونریزی ها خطرناک نیستند و خود به خود متوقف می شوند.

در صورت بروز موارد فوق به مصرف آپیکسابان ادامه دهید اما در صورت آزاردهنده شدن آن و یا عدم توقف خونریزی، پزشک خود را مطلع کنید.

اقداماتی که می توانید برای کمک به خود انجام دهید

بریدگی ها – به مدت 10 دقیقه و با یک پارچه تمیز محل بریدگی را فشار دهید.
خونریزی بینی – بنشینید یا بایستید (دراز نکشید) و بینی خود را به مدت 10 تا 15 دقیقه بالا بگیرید. به جلو خم شده و از طریق دهان نفس بکشید و یک کیسه یخ (یا یک بسته سبزیجات یخ زده که در یک حوله پیچیده باشد) را در بالای بینی خود قرار دهید.
خونریزی لثه – در صورت خونریزی لثه، از مسواک نرم و نخ دندان موم دار برای تمیز کردن دندان های خود استفاده کنید.
کبودی – این موارد بی ضرر هستند اما می توانند ناخوشایند باشند. در صورتی که یک بسته یخ را در حوله ای پیچیده و به مدت 10 دقیقه و چندین بار در روز روی آنها قرار دهید، ممکن است به سرعت محو شوند.

همچنین بخوانید:

بریدگی انگشت دست: اقدامات و مراقبت ها (کلیک)

اقداماتی که می توانید برای جلوگیری از خونریزی انجام دهید

ممکن است نیاز باشد تا در طی مصرف آپیکسابان و در هنگام فعالیت هایی که ممکن است باعث آسیب دیدگی، بریدگی یا کبودی شوند، بیشتر مراقب باشید.

این امر به موارد زیر کمک می کند:

خودداری از انجام ورزش های درگیرانه یا فعالیت هایی که باعث آسیب به سر می شوند مانند فوتبال، راگبی، هاکی و اسب سواری
پوشیدن دستکش در هنگام کار با لوازم تیز مانند چاقو، قیچی و ابزار باغبانی
خودداری از اصلاح با تیغ یا از بین بردن مو با موم – می توانید به جای آن از ماشین های اصلاح برقی یا کرم موبر استفاده کنید.
در صورت استفاده از دندان مصنوعی یا نگهدارنده ها، برای چند ساعت در روز آنها را خارج کرده و به لثه خود استراحت دهید. از دندان های مصنوعی یا نگهدارنده هایی که مناسب شما نیستند، استفاده نکنید.
به پزشک، دندانپزشک یا پرستار خود در مورد مصرف آپیکسابان اطلاع دهید. این اقدام قبل از واکسیناسیون و ملاقات های روتین بهداشت دندان نیز لازم است.

خونریزی جدی

گاهی اوقات مصرف آپیکسابان باعث بروز خونریزی های جدی خواهد شد. این موارد خطرناک بوده و نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارند.

در صورت بروز موارد زیر با پزشک یا کلینیک ضد انعقاد خود تماس بگیرید یا فورا به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید:

ادرار قرمز رنگ یا مدفوع سیاه

ایجاد کبودی های بدون دلیل یا بزرگتر از آنچه انتظار دارید – یا کبودی هایی که به مرور بزرگ می شوند

خونریزی های بینی که بیش از 10 دقیقه طول می کشند

وجود خون در استفراغ یا سرفه

ایجاد سردردهای شدید

متوقف یا کند نشدن خونریزی های ناشی از بریدگی یا آسیب دیدگی

موارد فوق علائم خونریزی جدی هستند.

در صورت بروز خونریزی های جدی، مصرف آپیکسابان را قطع کنید.

عوارض جانبی آپیکسابان

مصرف آپیکسابان مانند دیگر داروها می تواند عوارض جانبی ایجاد کند. اگرچه این عوارض در همه افراد بروز نمی کنند.

شایع ترین عارضه جانبی مصرف این دارو خونریزی ساده تر از حد معمول است.

مصرف آپیکسابان به ندرت منجر به خونریزی در مغز می شود.

این امر می تواند باعث سردردهای بسیار شدید، تشنج، تغییر در بینایی، بی حسی یا سوزن سوزن شدن بازو یا پاها و ایجاد احساس خستگی شدید، ضعف و بیماری شود.

در صورت بروز ناگهانی هر یک از این علائم فورا با پزشک خود تماس بگیرید. این یک وضعیت اضطراری است.

سایر عوارض جانبی شایع آپیکسابان

این عوارض جانبی شایع از هر 100 نفر در بیش از 1 نفر اتفاق می افتند.

این عوارض معمولا خفیف بوده و بلندمدت نیستند اما در صورت آزاردهنده بودن یا از بین نرفتن عوارض زیر باید با پزشک خود صحبت کنید:

خستگی و کمبود انرژی، تنگی نفس، ضربان قلب قابل توجه (تپش قلب) و رنگ پریدگی پوست – این ها می تواند نشانه کم خونی باشد.
احساس سرگیجه یا سبکی سر
ایجاد بثورات پوستی خفیف
حالت تهوع

عوارض جانبی جدی آپیکسابان

در موارد نادر، مصرف آپیکسابان می تواند باعث ایجاد یک واکنش آلرژیک جدی (آنافیلاکسی) شود.

در صورت بروز شرایط زیر با اورژانس تماس گرفته و یا به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید:

ایجاد بثورات پوستی که ممکن است خارشی، قرمز رنگ، متورم، شبیه تاول یا باعث لایه لایه ای شدن پوست شود

خس خس کردن سینه

ایجاد تنگی در قفسه سینه یا گلو

ایجاد مشکل در تنفس یا صحبت کردن

ایجاد تورم در دهان، صورت، لب ها، زبان یا گلو

در صورت بروز موارد فوق ممکن است یک واکنش آلرژیک جدی تجربه کرده و نیاز به درمان فوری در بیمارستان داشته باشد.

موارد اشاره شده همه عوارض جانبی مصرف آپیکسابان نیستند. برای دسترسی به فهرست کامل عوارض جانبی آپیکسابان به بروشور داخل بسته آن مراجعه کنید.

نحوه کنار آمدن با عوارض جانبی

در صورت بروز عوارض جانبی به دنبال مصرف آپیکسابان می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

علائم کم خونی – با پزشک خود صبحت کنید. ممکن است پزشک انجام آزمایش خون را تجویز کند.
احساس سرگیجه یا سبکی سر – در صورتی که مصرف آپیکسابان باعث احساس سرگیجه در هنگام بلند شدن می شود، سعی کنید به آرامی بلند شوید یا در حالت نشسته بمانید تا حالتان بهتر شود. در صورت احساس سرگیجه برای جلوگیری از غش، دراز بکشید. سپس بنشینید تا حالتان بهتر شود. در صورت از بین نرفتن سرگیجه و ادامه دار شدن آن، با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است پزشک انجام آزمایش خون را برای بررسی کم خونی توصیه کند.
بثورات پوستی خفیف – ممکن است مصرف آنتی هیستامین های قابل خرید از داروخانه کمک کننده باشد. برای انتخاب نوع مناسب آن با داروساز مشورت کنید. در صورت برطرف نشدن بثوارت پوستی طی چند روز، با پزشک خود صحبت کنید.
حالت تهوع – به وعده های غذایی ساده پایبند باشید و غذاهای سنگین یا پر ادویه و تند نخورید. ممکن است مصرف آپیکسابان بعد از خوردن غذا کمک کننده باشد.

مصرف در دوران بارداری و شیردهی

معمولا مصرف آپیکسابان در دوران بارداری یا شیردهی توصیه نمی شود.

در صورت وجود موارد زیر پزشک یا داروساز را مطلع کنید:

بارداری

تلاش برای بارداری

شیردهی

احتیاط در مصرف داروهای دیگر

بعضی از داروها و مکمل ها می توانند بر آپیکسابان تاثیر بگذارند، این امر منجر به ایجاد عوارض جانبی جدی می شود.

در صورت مصرف داروهای زیر، قبل از شروع مصرف آپیکسابان، پزشک خود را مطلع کنید:

هر داروی ضد انعقادی دیگر مانند وارفارین یا انوکساپارین
داروهایی برای درمان عفونا های قارچی یا باکتریایی مانند کتوکونازول، اریترومایسین یا ریفامپیسین
داروهایی برای درمان ضربان قلب نامنظم مانند دروندارون، کینیدین و وراپامیل
داروهایی برای جلوگیری از پس زدن عضو پیوندی مانند سیکلوسپورین
داروهایی برای درمان صرع مانند کاربامازپین، فنی توئین و فنوباربیتال
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و آسپرین

مصرف آپیکسابان به همراه مسکن های روزمره

می توانید از استامینوفن در هنگام مصرف آپیکسابان استفاده کنید.

در هنگام مصرف آپیکسابان از آسپرین یا ایبوپروفن استفاده نکنید. مگر اینکه دکتر مصرف آنها را تجویز کرده باشد. مصرف همزمان این داروها باعث افزایش احتمال خونریزی خواهد شد.

ترکیب آپیکسابان با داروهای گیاهی و مکمل ها

در هنگام استفاده از آپیکسابان، از مکمل گیاهی سنت جان (St John’s wort) استفاده نکنید، چراکه خطر بروز عوارض جانبی بالا می رود.

مهم

در صورت مصرف داروی دیگری از جمله داروهای گیاهی، ویتامین ها یا مکمل ها، داروساز یا پزشک خود را مطلع کنید.

جهت مشاهده مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید

اطلاعات دارویی خون / هماتولوژی سکته