علت، علائم و درمان کیست بارتولین

هر چند علت اصلی کیست بارتولین نامشخص است اما اغلب در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می شود؛ علائم و درمان کیست بارتولین را در این مقاله بخوانید.

 

کیست بارتولین (Bartholin’s cyst) یک توده غیر سرطانی است که به دلیل انسداد در غدد بارتولین ایجاد می شود.

غدد بارتولین در دستگاه تناسلی زنان و نزدیک واژن قرار دارند و معمولاً با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند.

آنها مایعی تولید می کنند که به کاهش اصطکاک در حین رابطه جنسی کمک می کند.

کیست های بارتولین توده های محکم و حساسی هستند که همیشه باعث درد نمی شوند.

اگرچه عوامل عفونی نقشی در ایجاد کیست ندارند اما پس از تشکیل کیست باکتری ها می توانند وارد مایع موجود در آنها شوند.

در اینصورت ممکن است کیست ها به آبسه تبدیل گردند.

بر اساس گزارش مجله پزشکی انگلیس در ایالات متحده، در بین حدوداً 2٪ از افرادی که به دنبال مراقبت های زنان هستند، کیست های بارتولین وجود دارند.

در این مقاله به علائم، علل و درمان کیست های بارتولین می پردازیم.

 

علائم

کیست های بارتولین همیشه باعث درد نمی شوند. ممکن است فردی کیست داشته باشد و تا زمانی که تحت معاینه معمولی پزشک قرار نگیرد یا با پزشک خود درباره سایر مشکلات مربوط به بهداشت زنان صحبت نکند از آن اطلاع نداشته باشد.

علائم عمده شایع نیستند. با این وجود، در صورت بروز علائم ممکن است یک توده کوچک در لابیا ظاهر شود.

معمولاً کیست فقط در یکی از دو غده ایجاد می شود.

کیست ها ممکن است در ابتدا بزرگ نباشند اما گاهی اوقات می توانند روی لابیا تأثیر داشته باشند و باعث بزرگ شدن یکی از لب ها نسبت به لب دیگر شوند.

کیست یک ساختار کیسه مانند بسته و پر از مایع، هوا یا مواد دیگر است.

اندازه کیست ها می تواند به بزرگی یک عدس تا توپ گلف باشد.

هرچند کیست های بارتولین نمی توانند از طریق تماس جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل شوند؛ اما سوزاک یا کلامیدیا ممکن است یکی از دلایل اصلی ابتلا به این کیست ها باشند.

کیست های بزرگتر بویژه هنگام آمیزش جنسی، هنگام راه رفتن یا در حالت نشسته باعث ناراحتی و درد در واژن می شوند.

وجود کیست های بارتولین در افراد در سن باروری جای نگرانی ندارد.

پس از یائسگی باید جانب احتیاط را رعایت نموده و جهت بررسی کیست، توده و یا بدخیمی های احتمالی با پزشک مشورت نمود.

 

عوارض

برخی مواقع، باکتری ها وارد مایع کیست شده و موجب تجمع چرک به شکل آبسه بارتولین می شوند. این آبسه معمولا دردناک است.

پزشک ممکن است برای مقابله با عامل عفونی که باعث تجمع چرک می شود چندین نوع آنتی بیوتیک تجویز کند.

آبسه به سرعت گسترش می یابد.

علائم زیر در ناحیه اطراف آبسه می توانند ظاهر شوند:

• قرمزی
• حساسیت
• احساس گرم بودن ناحیه موردنظر
• درد هنگام فعالیت جنسی
• تب
• پارگی و نشتی

 

علت کیست بارتولین

غدد بارتولین مایعی روان کننده تولید می کنند که در کاهش اصطکاک هنگام رابطه جنسی موثر است.

این مایع از غدد بارتولین به مجاری که در قسمت پایین ورودی واژن قرار دارند نفوذ می کند.

اگر در این مجاری، انسداد مخاط وجود داشته باشد مایع روان کننده جمع می شود.

این تجمع باعث بزرگ شدن مجاری و تشکیل کیست بارتولین می شود.

در مرحله بعد واکنش سیستم ایمنی بدن به یک عفونت باکتریایی ممکن است باعث انسداد و تشکیل آبسه هایی دیگر گردد.

 

بیشتر بخوانید:

عفونت باکتریایی واژن (واژینوباکتریال)

 

نمونه هایی از این عوامل عبارتند از:

• نایسریا گونوره آ که موجب سوزاک – بیماری که از طریق تماس جنسی قابل انتقال است- می شود.
• کلامیدیا تراکوماتیس که عامل بروز بیماری کلامیدیا است.
• اشریشیا کلی که باعث اختلال در تامین آب بدن و کولیت زخمی (رکتوکولیت هموراژیک = کولیت اولسروز) می شود.
• استرپتوکوک پنومونیه که موجب ذات الریه و عفونت گوش میانی می شود.
• هموفیلوس آنفلوانزا که عفونت گوش و عفونت های تنفسی را ایجاد می کند.

اگرچه پزشکان معتقدند که علت کیست بارتولین صرفا بواسطه انتقال از راه مقاربت جنسی نیست؛ اما نایسریا گونوره‌آ از جمله پاتوژن های شایعی است که پزشکان هنگام آزمایش کیست آن ها را جدا می کنند.

 

بیشتر بخوانید:

همه چیز درباره سوزاک

 

عوامل خطر

اگرچه عفونت های باکتریایی در مسدود شدن مجرا نقش دارند، اما علت دقیق انسداد مجرا اغلب مشخص نیست.

عوامل زیر احتمال ابتلا به کیست بارتولین را در فرد افزایش می دهد:

• فعالیت جنسی زیاد
• سن بین 20 تا 30 سال
• سابقه داشتن کیست بارتولین
• تجربه صدمات فیزیکی در ناحیه آسیب دیده
• عمل جراحی واژن یا آلت تناسلی انجام دادن

 

درمان های خانگی

اگر کیست بارتولین کوچک باشد و علائمی نداشته باشد معمولا به درمان نیازی نیست.

پزشک احتمالاً از شما می خواهد کیست را برای مدتی بررسی کنید و در صورت بزرگ شدن و احساس درد به او اطلاع دهید.

گزینه های درمان خانگی برای کیست کوچک همراه با درد عبارتند از:

• مسکن ها: مصرف مسکن های بدون نسخه (OTC) همانند استامینوفن و ایبوپروفن در رفع درد و ناراحتی افراد مبتلا به کیست بارتولین موثر است.
• حمام آب گرم: خیساندن کیست به مدت 10 تا 15 دقیقه در ترکیدن و بهبود آن موثر است.
• کمپرس گرم: وارد آوردن فشار ملایم به کیست با گلوله پنبه یا پارچه فلانل آغشته به آب گرم می تواند به کاهش درد و ترکیدن آن کمک کند.

لازم است که در صورت مشاهده هر گونه توده غیرمعمول یا مشکوک در ناحیه واژن با پزشک مشورت نمایید. این امر بویژه برای افرادی که وارد دوران یائسگی شده اند توصیه می شود.

 

درمان

کیست های بزرگتر و آن دسته از کیست هایی که به آبسه تبدیل شده اند، به تخلیه و درمان نیاز دارند.

اگر کیست تبدیل به آبسه شود، پزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند.

برای کیست های بزرگتر پزشک ممکن است پس از اتمام دوره آنتی بیوتیک، جراحی را تجویز کند.

به روش تخلیه کیست بزرگ روش کار گذاشتن کاتتر بالون (سوند بالونی = Balloon Catheter Insertion) می گویند.

این روش با بی حسی موضعی انجام می شود و شامل مراحل زیر است:

• پزشک کاتتر (سوند) را وارد کیست می کند.
• پزشک کاتتر را باد کرده و ممکن است ناحیه را بخیه بزند تا کاتتر در سر جای خود بماند.
• حدود 4 هفته کاتتر در جای خود باقی می ماند تا مایعات تخلیه شود.

 

سایر درمان های کیست بارتولین عبارتند از:

• روش مارپیوالیزاسیون (Marsupialization: کیسه سازی): جراح کیست را باز کرده و مایع را تخلیه می کند و پس از تخلیه ترشحات لبه های پوست را بخیه می زند تا با ایجاد کیسه کوچک تخلیه بیشتری صورت پذیرد.

 

• لیزر دی اکسید کربن: این لیزر بسیار متمرکز، با ایجاد دهانه ای به تخلیه کیست کمک می کند.

 

• آسپیراسیون سوزنی (FNA): جراح از سوزن برای تخلیه کیست استفاده می کند. برخی مواقع پس از تخلیه کیست، حفره را با محلول الکل 70٪ پر کرده و پس از پنج دقیقه تخلیه می کنند. این محلول خطر ورود باکتری به زخم را کاهش می دهد.

 

• برداشتن غده: اگر کیست های مکرر و زیادی داشته باشید که به هیچ درمانی پاسخ خوبی ندهند پزشک برداشتن کامل غده بارتولین توصیه می کند.

تشخیص

پزشک معمولاً با معاینه لگن این نوع کیست را تشخیص می دهد.

او ممکن است برای یافتن و تشخیص کیست بارتولین از فرد بخواهند آزمایش عفونتهای مقاربتی (STIs) را انجام دهد.

این فرایند شامل آزمایش ادرار یا خون و همچنین نمونه گیری با سواب از ناحیه تناسلی است.

اگر فرد در دوران یائسگی باشد پزشک ممکن است نمونه برداری از کیست را برای رد احتمال سرطان آلت تناسلی تجویز کند.

 

پیشگیری

پزشکان علت دقیق انسداد مجاری اولیه را نمی دانند؛ از این رو توصیه های زیادی برای پیشگیری از کیست بارتولین ارائه نشده است.

با این وجود چون عفونت های مقاربتی مانند سوزاک و کلامیدیا می توانند باعث ایجاد کیست شوند.

افرادی که فعالیت جنسی دارند می توانند با استفاده از روش های پیشگیری از بارداری همانند کاندوم یا سد دهانی (Dental Dam) خطر انتقال عفونت باکتریایی و بیماری های مقاربتی را کاهش دهند.

استفاده از گزینه های درمان خانگی در این مقاله می تواند به افراد مبتلا به کیست بدون علامت کمک کند تا از تشکیل آبسه جلوگیری کند.

 

جمع بندی

کیست بارتولین به رشد غدد بارتولین اشاره دارد. این غدد در روان نمودن ناحیه تناسلی حین تماس جنسی کمک موثر است.

این نوع کیست ها اغلب دردی ندارند و تا زمانی که پزشک در حین معاینه معمول یا هنگام بررسی وضعیت سلامتی آن را تشخیص ندهد به سختی قابل مشاهده است.

معمولا علت دقیق کیست بارتولین مشخص نیست. اما اغلب عفونت های باکتریایی سبب انسداد مجاری اصلی شده و کیست های بارتولین را ایجاد می کنند.

برخی عفونت های مقاربتی (STIs)  مانند سوزاک و کلامیدیا باعث ایجاد کیست می شوند.

معمولاً کیست های کوچک و بدون درد نیازی به درمان نداشته و استفاده از مراقبت های خانگی برای رفع هرگونه ناراحتی موثر خواهد بود.

با این حال کیست های بزرگ یا کیست هایی که به آبسه تبدیل شده اند ممکن است به مراقبت های پزشکی بیشتری نیاز داشته باشند.

جهت درمان کیست بارتولین روش های مختلفی وجود دارد همانند روش کاتتر بالون و …

در مورد هر گونه توده غیر معمول در آلت تناسلی با پزشک خود مشورت کنید. این امر جهت رد سرطان و سایر مشکلات و بیماری های تناسلی ، اهمیت فراوان دارد.

 

جهت مشاهده مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید