علائم ترک نیکوتین شامل اثرات جسمی و روانی مختلف است؛ در این مقاله علائم، درمان و راه های کنترل و مدیریت ترک سیگار (نیکوتین) را می آموزید.

زمانی که نیکوتین حاصل از مصرف دخانیات از بدن خارج می شود، اثرات جسمی و روانی مختلفی را متوجه افراد می کند.

نیکوتین ماده ای اعتیاد آور است که که در دخانیاتی مثل انواع سیگارها یافت می شود. این ماده دارویی می تواند عملکرد مغز افراد را تحت تاثیر قرار دهد.

زمانی که بدن با مصرف منظم نیکوتین سازگار شود، ترک آن (بعنوان مثال ترک سیگار) به دلیل بروز علائم ناراحت کننده دشوار خواهد شد.

علائم ترک نیکوتین معمولا پس از 1 تا 3 روز به اوج می رسد و پس از آن طی یک دوره 3 تا 4 هفته ای کاهش خواهد یافت.

پس از طی این مدت، بدن بیشتر مقادیر نیکوتین را دفع کرده و اثرات باقیمانده آن عمدتا روانی خواهند بود.

دانستن علائم ناشی از ترک نیکوتین به افراد در کنترل و مدیریت ترک کردن سیگار کمک خواهد کرد.

این مقاله به بررسی ترک نیکوتین و علائم آن پرداخته و نکاتی در مورد چگونگی کنترل و مدیریت آن ارائه می گردد.

ترک نیکوتین چیست؟

نیکوتین چندین اثر مختلف بر روی بدن افراد دارد.

هنگامی که یک فرد از یک محصول حاوی نیکوتین مانند سیگار استفاده می کند، آن را از طریق پوشش بینی، دهان و ریه ها جذب کرده و در نتیجه از طریق این نواحی وارد جریان خون می شود.

زمانی که نیکوتین به مغز می رسد، نواحی مربوط به احساس لذت و پاداش را فعال کرده و سطح دوپامین را افزایش می دهد.

نیکوتین همچنین نواحی از مغز را تحت تاثیر قرار می دهد که مربوط به موارد زیر است:

تنفس
حافظه
اشتها
ضربان قلب

زمانی که افراد برای مدتی طولانی آن را مصرف می کنند، تغییراتی در تعادل پیام رسان های شیمیایی مغز ایجاد خواهد شد.

اگر ترک نیکوتین به صورت ناگهانی انجام شود، این تعادل برهم خورده و عوارض جانبی جسمی و روانی از قبیل میل شدید به آن و کج خلقی پدید می آیند.

متخصصان این اختلال در مواد شیمیایی مغز را اعتیاد به نیکوتین می دانند و این فقط بخشی از دلایلی است که کاهش مصرف یا ترک سیگار را برای افراد دشوار می کند.

بیشتر بخوانید:

همه چیز درباره عدم تعادل شیمیایی مغز (کلیک)

علائم ترک نیکوتین

علائم ترک نیکوتین، جسمی و روانی هستند.

عوارض جانبی جسمی آن با خارج شدن نیکوتین از بدن، فقط برای چند روز ادامه خواهند داشت. اما عوارض جانبی روانی برای مدت طولانی تری باقی خواهند ماند.

اگرچه این علائم باعث ایجاد احساس ناخوشایندی می شوند؛ اما ترک آن هیچ گونه خطر مرتبط با سلامتی نخواهد داشت.

علائم روانی ترک سیگار (یا هر ماده نیکوتینی دیگر) عبارتند از:

هوس و تمایل شدید به مصرف نیکوتین
تحریک پذیری یا ناامیدی
احساس ناخوشی
مشکل در تمرکز
اضطراب
نوسانات خلقی

علائم جسمی ترک سیگار عبارتند از:

سر درد
تعریق
بی قراری
لرزش غیر ارادی
مشکل در خوابیدن
بیدار شدن شبانه
افزایش اشتها
درد شکمی
مشکلات گوارشی مثل یبوست
مشکل در تمرکز

جدول زمانی ترک نیکوتین

افراد مختلف تجربیات متفاوتی در ترک نیکوتین خواهند داشت.

ممکن است برخی افراد عوارض جانبی جسمی را با شدت بیشتری نسبت به دیگران احساس کنند. بعضی افراد علائم خفیفی را برای چند روز تجربه می کنند، در حالی که دیگران ممکن است تمایل شدید به مصرف یا سایر علائم را برای چندین هفته تجربه کنند.

علائم ترک بین 4 تا 24 ساعت پس از آخرین مصرف آغاز می شود. این علائم در حدود 3 روز پس از ترک به اوج خود رسیده و طی 3 تا 4 هفته بعد به تدریج کاهش می یابند.

تمایل بیش از حد به مصرف نیکوتین در برخی افراد ممکن است بیش از دیگران بطول انجامد؛ و مکان ها، افراد و موقعیت های آشنا (که فرد در آن سیگار کشیده است) باعث تحریک آنها شوند.

دو ساعت پس از مصرف آخرین سیگار، بدن نیمی از نیکوتین مصرف شده را از بدن خارج می کند. سطح نیکوتین طی چند روز بعدی همچنان کاهش یافته و این روند تا زمانی ادامه خواهد داشت که نیکوتین دیگر روی بدن تاثیری نداشته باشد.

افراد در کنار علائم ترک، متوجه تغییرات مثبتی نیز خواهند شد. این تغییرات در بهبود حس بویایی و چشایی، سرفه کمتر و تنفس راحت تر به ویژه در هنگام ورزش ایجاد می شوند.

درمان ترک نیکوتین

ترک سیگار و هر ماده دخانی حاوی نیکوتین، به علت اعتیادآور بودن آن از نظر جسمی و روانی، ممکن است دشوار باشد. بسیاری از افراد در طول دوره ترک از انواع مختلف روش های پشتیبانی برخوردار می شوند.

درمان های ترک نیکوتین عبارتند از:

درمان جایگزینی نیکوتین

درمان جایگزینی نیکوتین (NRT)، زمانی است که فرد مصرف دخانیات را متوقف کرده و به جای آن از یکی از موارد زیر که حاوی نیکوتین کمتری هستند، استفاده می کند:

آدامس
پچ های پوستی
دستگاه های استنشاقی
قرص
اسپری های بینی و دهان

هیچ تحقیقی جهت تایید موثر بودن یک روش نسبت به روش دیگر وجود ندارد. همچنین ترکیب روش های مختلف NRT می تواند تاثیر قوی تری نسبت به استفاده از یک روش منفرد داشته باشد.

تحقیقات نشان داده است که استفاده از درمان جایگزینی نیکوتین، احتمال ترک آن را 50% تا 60% افزایش می دهد. به این ترتیب افراد می توانند با کاهش دوز نیکوتین مصرفی به جایی برسند که دیگر نیازی به مصرف آن نداشته باشند.

درمان جایگزینی نیکوتین یک روش متداول و موفق برای ترک نیکوتین است. با این حال، بسیاری از افراد همچنان علائم خاصی ناشی از ترک نیکوتین را تجربه می کنند که ممکن است در برخی افراد نیز قوی تر باشد.

در حالی که ممکن است درمان جایگزینی نیکوتین دارای عوارضی باشد اما علائم ترک نیکوتین بدون درمان اغلب بسیار بدتر خواهند بود.

عوارض جانبی احتمالی درمان جایگزینی نیکوتین عبارتند از:

حالت تهوع
سرگیجه
بی خوابی
سر درد
ناراحتی شکمی

داروها

انواع مختلفی از داروها می توانند به درمان ترک نیکوتین کمک کنند که عبارتند از:

وارنیکلین (Varenicline): این دارو با نام تجاری Chantix می تواند تمایل شدید به مصرف نیکوتین را کاهش داده و جلوی تاثیرات پاداش مغز در اثر مصرف آن را بگیرد.

بوپروپیون (Bupropion): این دارو با نام تجاری Zyban به فروش می رسد و از آن با عنوان ضد افسردگی استفاده می کنند. اخیرا استفاده از بوپروپیون برای کاهش تمایل شدید به مصرف نیکوتین نیز استفاده می شود.

سیگار الکترونیکی

سیگارهای الکترونیکی (E-Cigarettes)، حاوی نیکوتین هستند و مصرف آنها مثل مصرف دخانیات دارای بخار (یا دود) است اما ضرری ندارد.

البته خطرات ناشی از مصرف سیگارهای الکترونیکی هنوز مشخص نیستند. ممکن است مصرف آنها از مصرف دخانیات مضرتر باشد اما در حال حاضر تحقیقات کافی برای تایید این موضوع انجام نشده است.

بیشتر بخوانید:

سیگار الکترونیکی جایگزین مطمئن ترک سیگار است؟

مشاوره

مشاوره می تواند به بعضی از افراد در کنار آمدن با اثرات جسمی و روانی ترک سیگار کمک کند. این روش می تواند با همراهی درمان جایگزینی نیکوتین (NRT) ارزشمند باشد.

مشاوره می تواند محرک های مانع ترک نیکوتین را شناسایی و برطرف کند.

افراد می توانند به منظور دریافت مشاوره، به یک درمانگر یا یک گروه حمایتی مراجعه کنند.

بیشتر بخوانید:

بیماری EVAL (آسیب ریوی مرتبط با ویپ)

نکاتی برای کنار آمدن با اثرات ترک نیکوتین

افراد باید به یاد داشته باشند که تمایل شدید به مصرف نیکوتین و هوس آن فقط 15 تا 20 دقیقه طول می کشد. این یعنی وقتی این احساس را داشته باشید می تواند با پرت کردن حواس خود از آن صرف نظر کنید.

نکات و استراتژی های زیر در کمک به افراد برای کنار آمدن با علائم ترک نیکوتین موثر خواهند بود:

آمادگی ذهنی برای پذیرش علائم ترک نیکوتین
تهیه فهرستی از مزایای ترک نیکوتین و خواندن مجدد آن در هنگام تمایل شدید به مصرف نیکوتین
ورزش منظم در طی دوره ترک به ویژه به منظور حواس پرتی در هنگام تمایل شدید به مصرف آن
ایجاد فشار اجتماعی با بیان هدف خود به دیگران برای ترک نیکوتین
اجتناب از عوامل محرک مثل نوشیدن الکل یا حضور در مکان های خاص
واقع بین بودن در مورد زمان لازم برای ترک نیکوتین
یافتن سرگرمی های جدید و مشغول شدن با آنها
وقت گذرانی بیشتر با دوستانی که نیکوتین مصرف نمی کنند.

چشم انداز

ممکن است علائم ترک سیگار ناخوشایند باشد و گاهی اوقات به ویژه در هفته اول ترک، طاقت فرسا به نظر برسند. برخی افراد به همین دلیل از انجام آن منصرف شده یا از تلاش برای ترک سیگار (نیکوتین) می ترسند.

اما بسیاری از افراد به دلیل مزایای ترک نیکوتین با موفقیت بر این چالش غلبه می کنند.

برخی مواقع ممکن است به چندین مرتبه تلاش برای ایجاد عادت های خوب نیاز باشد. پس دلسرد نشوید و اگر سلامت برایتان مهم است ترک نیکوتین را هدف خود قرار دهید.

جهت مشاهده مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید

الکل / اعتیاد / مواد مخدر بهداشت روان سردرد / سرگیجه سیگار کشیدن / ترک سیگار